ถั่วพู

ถั่วพู
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Plantae
หมวด:	Magnoliophyta
ชั้น:	Magnoliopsida
อันดับ:	Fabales
วงศ์:	Fabaceae
วงศ์ย่อย:	Faboideae
เผ่า:
สกุล:
สปีชีส์:	P.  tetragonolobus
ชื่อทวินาม
Psophocarpus tetragonolobus (L.) D.C.

ถั่วพู (ชื่อวิทยาศาสตร์: Psophocarpus tetragonolobus) เป็นพืชล้มลุก ดอกสีขาวอมม่วง ผลเป็นฝักแบนยาวมี 4 ปีก ความยาวของฝักประมาณ 3-4 นิ้ว ภายในมีเมล็ดกลมเรียบ นิยมนำถั่วพูมาประกอบอาหารประเภทยำหรือกินสด ถั่วพูเป็นผักที่เสียเร็ว เหี่ยวง่ายและเกิดสีน้ำตาลเร็ว เก็บได้ไม่นาน คุณค่าทางอาหาร ถั่วพูมีคาร์โบไฮเดรต เส้นใย โปรตีน ไขมัน แคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส วิตามินเอ ซี อี บี1 บี2 ไนอะซิน สรรพคุณทางยาบำรุงกำลัง แก้อ่อนเพลีย บรรเทาอาการปวดเมื่อย แก้ตัวร้อน ลดไข้

ในอาหารไทยนำฝักอ่อนมาลวก กินกับน้ำพริก ยำ หั่นใส่ในแกงส้ม แกงป่าหรือกินกับขนมจีน หั่นผสมในทอดมัน ยอดอ่อนและดอกใช้จิ้มน้ำพริก ใบอ่อนทำสลัดหรือใส่ในแกงจืด เมล็ดแก่คั่วให้สุกรับประทานได้ หัวแก่ใช้เชื่อมเป็นของหวานหรือเผารับประทานเช่นเดียวกับมันเทศหรือมันสำปะหลัง ในพม่า นำหัวถั่วพูไปต้มจิ้มน้ำจิ้ม กินเป็นอาหารว่าง ใบอ่อนกินเป็นสลัด ในปาปัวนิวกินีนำหัวถั่วพูไปห่อใบตองหรือใบไผ่แล้วย่างรับประทาน ในอินโดนีเซียนำเมล็ดถั่วพูไปทำเทมเป้เช่นเดียวกับถั่วเหลือง หัวถั่วพูนำมาสับ ตากแห้งคั่วให้เหลือง ชงน้ำดื่มต่างน้ำ เป็นยาบำรุงกำลัง

ในทางสิ่งแวดล้อม ถั่วพูสามารถส่งเสริมการย่อยสลายแอนทราซีนและฟลูออรีนในไรโซสเฟียร์ได้ดี

ถั่วพู, เมล็ดโตเต็มที่, ดิบ

คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์)
พลังงาน	1,711 กิโลจูล (409 กิโลแคลอรี)
คาร์โบไฮเดรต	41.7 g
ใยอาหาร	25.9 g
ไขมัน	16.3 g
อิ่มตัว	2.3 g
ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่เดี่ยว	6 g
ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่	4.3 g
โปรตีน	29.65 g
วิตามิน
ไทอามีน (บี1)	(90%) 1.03 มก.
ไรโบเฟลวิน (บี2)	(38%) 0.45 มก.
ไนอาซิน (บี3)	(21%) 3.09 มก.
กรดแพนโทเทนิก (บี5 )	(16%) 0.795 มก.
วิตามินบี6	(13%) 0.175 มก.
โฟเลต (บี9)	(11%) 45 μg
แร่ธาตุ
แคลเซียม	(44%) 440 มก.
เหล็ก	(103%) 13.44 มก.
แมกนีเซียม	(50%) 179 มก.
แมงกานีส	(177%) 3.721 มก.
ฟอสฟอรัส	(64%) 451 มก.
โพแทสเซียม	(21%) 977 มก.
โซเดียม	(3%) 38 มก.
สังกะสี	(47%) 4.48 มก.
Link to USDA Database entry
หน่วย μg = ไมโครกรัม • mg = มิลลิกรัม IU = หน่วยสากล
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central

อ้างอิง

1. "ถั่วพู".สำนักงานเกษตรและสหกรณ์ จังหวัดสุรินทร์ สืบค้นเมื่อ 2567-06-17
2. นิตยสารชีวจิต ฉบับวันที่ 1 มิถุนายน 2550
3. กรณิศ รัตนามหัทธนะ.ความลับของถั่วพู. ครัว. ปีที่ 19 ฉบับที่ 226 เมษายน 2556 หน้า 18-20
4. Somtrakoon, K., W. Chouychai, H. Lee.Comparing Anthracene and Fluorene Degradation in Anthracene and Fluorene-Contaminated Soil by Single and Mixed Plant Cultivation International Journal of Phytoremediation. 2014. 16: 415-428. DOI: 10.1080/15226514.2013.803024

แหล่งข้อมูลอื่น

• ความรู้เรื่องถั่วพู จากเว็บบอร์ดพันทิป