ไลเดิน (ดัตช์: Leiden ) เป็นเมืองในจังหวัดเซาท์ฮอลแลนด์ในประเทศเนเธอร์แลนด์ ไลเดินมีประชากรอย่างเป็นทางการทั้งสิ้น 119,713 คน แต่ไลเดินรวมเป็นเขตเมืองเดียวกับเขตชานเมืองที่ติดต่อกัน ได้แก่ , , และ ทำให้มีผู้อยู่อาศัยรวมถึง 206,647 คน
ไลเดิน Leiden | |
---|---|
Municipality | |
แม่น้ำไรน์ที่ไลเดิน | |
ธง ตราอาร์ม | |
พิกัด: ข้อผิดพลาด Lua ใน package.lua บรรทัดที่ 80: module 'Module:ISO 3166/data/NL' not found 52°10′N 4°29′E / 52.16°N 4.49°E | |
ประเทศ | เนเธอร์แลนด์ |
จังหวัด | เซาท์ฮอลแลนด์ |
การปกครอง | |
• นายกเทศมนตรี | Henri Lenferink |
พื้นที่(2006) | |
• ทั้งหมด | 23.16 ตร.กม. (8.94 ตร.ไมล์) |
• พื้นดิน | 21.99 ตร.กม. (8.49 ตร.ไมล์) |
• พื้นน้ำ | 1.16 ตร.กม. (0.45 ตร.ไมล์) |
ประชากร (30 พฤศจิกายน 2008) | |
• ทั้งหมด | 116,967 คน |
• ความหนาแน่น | 5,100 คน/ตร.กม. (13,000 คน/ตร.ไมล์) |
Source: , Statline. | |
เขตเวลา | (CET) |
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง) | (CEST) |
2300-2334 | |
รหัสพื้นที่ | 071 |
เว็บไซต์ | www.leiden.nl |
ไลเดินเป็นเมืองแห่งมหาวิทยาลัยมาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1575 และเป็นศูนย์กลางทางวิทยาศาสตร์ที่โดดเด่นที่สุดแห่งหนึ่งของทวีปยุโรปมากว่าสี่ศตวรรษ ไลเดินเป็นเมืองมหาวิทยาลัยทั่วไป มีอาคารมหาวิทยาลัยกระจายอยู่ทั่วเมือง และนักศึกษาจำนวนมากจากทั่วโลกทำให้เมืองมีบรรยากาศที่คึกคัก มีการค้นพบทางวิทยาศาสตร์ที่สำคัญมากมายที่นี่ ทำให้เกิดคำขวัญของ ไลเดิน: 'City of Discoveries' เมืองนี้เป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยไลเดินซึ่งเป็นมหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดของเนเธอร์แลนด์และมหาวิทยาลัยทางการแพทย์ไลเดิน
มหาวิทยาลัยไลเดินเป็นหนึ่งในมหาวิทยาลัยชั้นนำของยุโรป มีผู้ได้รับรางวัลโนเบลถึงสิบสามคน เป็นสมาชิกของ สหพันธ์มหาวิทยาลัยวิจัยแห่งยุโรป และอยู่ในลำดับต้นในการจัดอันดับวิชาการระดับนานาชาติทั้งหมด อยู่คู่กับมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด มหาวิทยาลัยที่เก่าแก่ที่สุดในสหราชอาณาจักร มหาวิทยาลัยไลเดิน และ มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์ประยุกต์ไลเดิน (Leidse Hogeschool) มีนักเรียนรวมกันประมาณ 35,000 คน ไลเดินเป็นเมืองที่มีมรดกทางวัฒนธรรมมากมาย ไม่เพียงแต่ในด้านวิทยาศาสตร์เท่านั้น แต่ยังรวมถึงศิลปะด้วย แร็มบรันต์ จิตรกรที่มีชื่อเสียงที่สุดคนหนึ่งของโลกเกิดและได้รับการศึกษาในเมืองไลเดิน จิตรกรจากเมืองไลเดินที่มีชื่อเสียงอื่น ได้แก่ ยัน ฟัน โคเยิน และ ยัน สเตน
ประวัติศาสตร์
เมือง ไลเดินสร้างขึ้นบนเนินเขาเทียม (ปัจจุบันเรียกว่า ) ที่จุดบรรจบของแม่น้ำ Oude และ Nieuwe Rijn (แม่น้ำไรน์เก่าและแม่น้ำใหม่) ในการอ้างอิงที่เก่าแก่ที่สุดจากประมาณปี 860 การตั้งถิ่นฐานนี้เรียกว่า Leithon ชื่อนี้มาจากภาษาเยอรมัน *leitha- "canal", Canal = "คลอง", Leitha = เป็นแม่น้ำธรรมชาติที่มนุษย์ดัดแปลง บางส่วนเป็นธรรมชาติ บางส่วนประดิษฐ์ขึ้น
ในอดีตเมืองไลเดินมีความเกี่ยวข้องกับด่านหน้าของโรมัน Lugdunum Batavorum ปราสาทแห่งนี้คาดว่าน่าจะอยู่ที่ Burcht of Leiden และชื่อเมืองนี้คาดว่าได้มาจากชื่อภาษาละติน Lugdunum อย่างไรก็ตามปราสาทนั้นอยู่ใกล้กับเมืองกัตไวก์ ซึ่งเป็นที่อยู่ของชาวโรมันใกล้กับ ไลเดินในปัจจุบันเรียกว่า Matilo ไลเดินตั้งอยู่ในฐานที่มั่นบนเนินเขา เดิมอยู่ภายใต้การปกครองของบิชอปแห่งยูเทรกต์ แต่ราวปี ค.ศ. 1100 ก็ย้ายไปอยู่ภายใต้การปกครองของมณฑลฮอลแลนด์ มณฑลนี้ได้ชื่อในปี ค.ศ. 1101
การปิดล้อมปี 1420
ในปี ค.ศ. 1420 ระหว่างสงครามฮุกและคอด ดยุกจอห์นที่ 3 แห่งบาวาเรียพร้อมกับกองทัพของเขาเดินทัพจากเคาดาไปยังไลเดินเพื่อพิชิตเมือง เนื่องจาก ไลเดินไม่ได้ส่งเงินให้เคานต์แห่งฮอลแลนด์ Jacqueline เคาน์เตสแห่ง Hainaut หลังจากการปิดล้อมเป็นเวลาสองเดือน เมืองนี้ก็ยอมจำนนต่อดยุก John of Bavaria
ศตวรรษที่ 16 ถึง 18
ไลเดินเจริญรุ่งเรืองในศตวรรษที่ 16 และ 17 โดยจากช่วงปลายศตวรรษที่ 15 โรงงานทอผ้า (ส่วนใหญ่เป็นผ้าสักหลาด) ของไลเดนมีความสำคัญมาก ในช่วงเวลาเดียวกัน ไลเดนได้พัฒนาอุตสาหกรรมการพิมพ์และสิ่งพิมพ์ที่สำคัญ เครื่องพิมพ์ที่มีอิทธิพลอย่าง Lucas van Leyden โอตโต ฟัน เฟน และ Christoffel Plantijn ก็อาศัยอยู่ที่นี่ ลูกศิษย์คนหนึ่งของคริสตอฟเฟลคือ Lodewijk Elzevir (1547–1617) ผู้ก่อตั้งร้านหนังสือและงานพิมพ์ที่ใหญ่ที่สุดใน ไลเดินซึ่งเป็นธุรกิจที่สืบต่อโดยลูกหลานของเขาจนถึงปี 1712 และต่อมาชื่อนี้ได้รับการรับรอง (ในการสะกดคำที่แตกต่างกัน) โดยสำนักพิมพ์ร่วมสมัย แอ็ลเซอเฟียร์
ในปี ค.ศ. 1572 เมืองนี้เข้าข้างกลุ่มกบฏชาวดัตช์ที่ต่อต้านการปกครองของสเปนและมีบทบาทสำคัญในสงครามแปดสิบปี ถูกปิดล้อมตั้งแต่เดือนพฤษภาคมจนถึงเดือนตุลาคม ค.ศ. 1574 โดยชาวสเปน ไลเดนได้ถูกปลดจากการตัดพื้นที่บริเวณคันดิน ทำให้เรือสามารถบรรทุกเสบียงอาหารไปยังชาวเมืองที่ถูกน้ำท่วมได้ รางวัลที่ได้รับจากการป้องกันอย่างกล้าหาญของปีที่แล้วคือการสถาปนามหาวิทยาลัยไลเดินขึ้นโดย ในปี 1575 วันที่ 3 ตุลาคมของทุกปี การสิ้นสุดการปิดล้อมยังคงมีการเฉลิมฉลองในไลเดิน ในประวัติศาสตร์กล่าวว่าประชาชนได้รับข้อเสนอให้เลือกระหว่างการสร้างมหาวิทยาลัยกับการยกเว้นภาษี และประชาชนในเมืองได้เลือกการสร้างมหาวิทยาลัย การปิดล้อมยังถือเป็นกรณีตัวอย่างแรกในยุโรปในการออกธนบัตร โดยกระดาษที่นำมาจากหนังสือสวดมนต์จะถูกประทับตรา ในศตวรรษที่ 17 เมือง ไลเดินเจริญรุ่งเรือง ส่วนหนึ่งเป็นเพราะแรงผลักดันในอุตสาหกรรมสิ่งทอโดยผู้ลี้ภัยจากแฟลนเดอร์ส แม้ว่าเมืองนี้จะสูญเสียพลเมืองไปราวหนึ่งในสามจาก 15,000 คนระหว่างการปิดล้อมในปี 1574 แต่ก็สามารถฟื้นฟูได้อย่างรวดเร็วจนมีประชากร 45,000 คนในปี 1622 และอาจเกือบถึง 70,000 คนในปี 1670 ในช่วงยุคทองของเนเธอร์แลนด์ ไลเดนเป็นเมืองที่ใหญ่เป็นอันดับสองของ ฮอลแลนด์ หลังจากอัมสเตอร์ดัม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเนื่องจากงานของ Herman Boerhaave (1668–1738) มันมีบทบาทสำคัญในการก่อตั้งเคมีและการแพทย์สมัยใหม่
ตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมา ไลเดินทรุดตัวลง สาเหตุหลักมาจากความเสื่อมโทรมของอุตสาหกรรมผ้า ในตอนต้นของศตวรรษที่ 19 การผลิต baize ถูกยกเลิกไปโดยสิ้นเชิง แม้ว่าอุตสาหกรรมจะยังคงเป็นศูนย์กลางของเศรษฐกิจ ไลเดินการลดลงนี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนจากการลดลงของจำนวนประชากร จำนวนประชากรของ ไลเดินลดลงเหลือ 56,000 คนในปี พ.ศ. 2447
ศตวรรษที่ 19 และ 20
ในวันที่ 12 มกราคม พ.ศ. 2350 ภัยพิบัติได้เกิดขึ้นในเมืองเมื่อเรือบรรทุกดินปืน 17,400 กิโลกรัม (38,360 ปอนด์) ระเบิดขึ้นกลางเมืองไลเดินทำให้มีผู้เสียชีวิต 151 คน บาดเจ็บกว่า 2,000 คน และบ้านเรือนพังยับเยินกว่า 220 หลัง พระเจ้าโลเดอไวก์ที่ 1 แห่งฮอลแลนด์ หลุยส์ โบนาปาร์ต เสด็จเยือนเมืองเป็นการส่วนตัวเพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัย แม้จะอยู่ใจกลางเมือง พื้นที่ที่ถูกทำลายก็ยังคงว่างเปล่าเป็นเวลาหลายปี จนในปี พ.ศ. 2429 พื้นที่นี้ได้กลายเป็นสวนสาธารณะ Van der Werff ในปี 1842 ทางรถไฟจาก ไลเดินไป ฮาร์เลม ได้ถูกเปิดใช้ และหนึ่งปีต่อมา ทางรถไฟไปยัง เดอะเฮก ก็เสร็จสมบูรณ์ ส่งผลให้สังคมและเศรษฐกิจดีขึ้น บางทีส่วนที่สำคัญที่สุดของประวัติศาสตร์ดัตช์ที่ ไลเดินมอบให้คือรัฐธรรมนูญของเนเธอร์แลนด์ Johan Rudolf Thorbecke (1798–1872) เขียนรัฐธรรมนูญดัตช์ในเดือนเมษายน 1848 ในบ้านของเขาที่ Garenmarkt 9 ในไลเดิน
ไลเดินได้มีการเริ่มขยายเมืองออกไปนอกคูเมืองในศตวรรษที่ 17 ประมาณปี พ.ศ. 2439 และจำนวนพลเมืองทะลุ 50,000 คนในปี พ.ศ. 2443 หลังจากปี พ.ศ. 2463 อุตสาหกรรมใหม่ได้ก่อตั้งขึ้นในเมือง เช่น อุตสาหกรรมกระป๋องและโลหะ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ไลเดินถูกโจมตีอย่างหนักจากการทิ้งระเบิดของฝ่ายสัมพันธมิตร พื้นที่โดยรอบสถานีรถไฟและ Marewijk ถูกทำลายเกือบทั้งหมด
มหาวิทยาลัยไลเดินมีชื่อเสียงในด้านการค้นพบมากมาย รวมถึงกฎของสแน็ล (โดยวิลเลอบรอร์ต สแน็ล) และขวด Leyden ที่มีชื่อเสียง ซึ่งเป็นตัวเก็บประจุที่ทำจากขวดแก้ว ซึ่งคิดค้นขึ้นใน ไลเดินโดย Pieter van Musschenbroek ในปี 1746 การพัฒนาอีกอย่างคือในไครโอเจนิกส์: ไฮเกอ กาเมอร์ลิง โอนเนิส (ผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์ในปี พ.ศ. 2456) ได้ละลายฮีเลียมเหลวเป็นครั้งแรก (พ.ศ. 2451) และอัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ยังใช้เวลาอยู่ที่มหาวิทยาลัย ไลเดินในช่วงต้นถึงกลางอาชีพ
ไลเดินปัจจุบัน
เทศกาลประจำปีที่ใหญ่ที่สุดและเป็นที่นิยมที่สุดของเมืองนี้จัดขึ้นในวันที่ 3 ตุลาคม ประชากรเมืองไลเดนจะมีการเฉลิมฉลองการสิ้นสุดของการปิดล้อมสเปนในปี ค.ศ. 1574 ซึ่งจะมีขึ้นในเป็นระยะเวลาสองถึงสามวัน มีการจัดขบวนพาเหรด งานเลี้ยง Hutspot การแสดงการจำลองประวัติศาสตร์และจัดงานงานรื่นเริง ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2006 เมืองนี้ยังเป็นเจ้าภาพจัดเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติไลเดินประจำปีอีกด้วย
ไลเดินมีหน้าที่สำคัญในการเป็นแหล่งช้อปปิ้งและการค้าของชุมชนรอบเมือง เมืองนี้ยังเป็นที่ตั้งของ Eurotransplant ซึ่งเป็นองค์กรระหว่างประเทศที่รับผิดชอบในการไกล่เกลี่ยและจัดสรรขั้นตอนการบริจาคอวัยวะในออสเตรีย เบลเยียม โครเอเชีย เยอรมนี ลักเซมเบิร์ก เนเธอร์แลนด์ และสโลวีเนีย ไลเดินยังเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของแอร์บัส ซึ่งเป็นบริษัทด้านการบินและอวกาศและกลาโหมระดับโลกทั่วยุโรป และเป็นผู้รับเหมาด้านกลาโหมและการทหารชั้นนำทั่วโลก กลุ่มบริษัทนี้รวมถึงบริษัทแอร์บัส ผู้ผลิตเครื่องบินพาณิชย์ชั้นนำของโลก
แม่น้ำ ลำคลอง และสวนสาธารณะ
แม่น้ำ Oude Rijn ทางเข้าสู่เมืองไลเดินทางทิศตะวันออกมาบรรจบกันที่ใจกลางเมือง เมืองนี้ยังมีคลองเล็กจำนวนมากตัดกับท่าเทียบเรือที่มีต้นไม้ล้อมรอบ ทางฝั่งตะวันตกของเมือง สวน Hortus Botanicus และสวนอื่น ขยายไปตามแนวคลอง Singel สวนสาธารณะ Leidse Hout ซึ่งมีสวนกวางขนาดเล็กตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับเมือง Oegstgeest Van der Werf Park ตั้งชื่อตามนายกเทศมนตรี Pieter Adriaansz van der Werff ผู้ปกป้องเมืองจากชาวสเปนในปี ค.ศ. 1574 เมืองนี้ถูกบีบคั้นเป็นเวลาหลายเดือนและหลายคนเสียชีวิตจากฉาตกภัย พื้นที่เปิดโล่งของสวนสาธารณะเกิดจากการระเบิดของเรือบรรทุกดินปืนในปี ค.ศ. 1807 ซึ่งทำลายบ้านเรือนหลายร้อยหลัง รวมทั้งบ้านของตระกูล Elsevier
อาคารที่น่าสนใจ
เนื่องจากเศรษฐกิจตกต่ำตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 จนถึงกลางศตวรรษที่ 19 ใจกลางเมืองส่วนใหญ่ในศตวรรษที่ 16 และ 17 จึงยังคงไม่เสียหาย เป็นศูนย์กลางเมืองในศตวรรษที่ 17 ที่ใหญ่เป็นอันดับสองในเนเธอร์แลนด์ ที่ใหญ่ที่สุดคือใจกลางเมืองอัมสเตอร์ดัม อาคารกว่าร้อยแห่งในใจกลางตกแต่งด้วยภาพจิตรกรรมฝาผนังขนาดใหญ่ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการบทกวีบนกำแพงที่เปิดใช้งานตั้งแต่ปี ค.ศ. 1992 และยังคงดำเนินต่อไป
ป้อมปราการ
ปราสาท de Burcht เป็นหอคอยทรงกลมที่สร้างขึ้นบนเนินดิน เนินนี้น่าจะเป็นที่หลบภัยจากน้ำสูงก่อนที่จะมีการสร้างป้อมปราการไม้ขนาดเล็กบนยอดในศตวรรษที่ 11 เรียกว่าปราสาทเนิน ประตูเมืองเก่าของไลเดินเหลืออยู่เพียงสองแห่งคือ Zijlpoort และ Morspoort ซึ่งทั้งคู่มีอายุตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 นอกจากหอนาฬิกาเล็กๆ หนึ่งแห่งบน Singel แล้ว ไม่มีอะไรเหลืออยู่ในกำแพงเมืองเลย อดีตป้อมสนามอีกแห่งคือ Gravensteen สร้างขึ้นเพื่อเป็นป้อมปราการในศตวรรษที่ 13 นับตั้งแต่นั้นมาทำหน้าที่เป็นบ้าน ห้องสมุด และเรือนจำ ปัจจุบันเป็นอาคารหลังหนึ่งของมหาวิทยาลัย
โบสถ์
ศูนย์กลางของโบสถ์หลายแห่งในไลเดิน คือ Hooglandse Kerk (หรือโบสถ์เซนต์แพนคราส) สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 15 และมีอนุสาวรีย์ของ Pieter Adriaansz van der Werff และ Pieterskerk (โบสถ์ซีโมนเปโตร (1315)) ที่มีอนุสาวรีย์ของ Scaliger, Boerhaave และนักวิชาการที่มีชื่อเสียงมากมาย จากมุมมองทางประวัติศาสตร์ โบสถ์ Marekerk ก็น่าสนใจเช่นกัน Arent van's Gravesande ออกแบบโบสถ์หลังนั้นในปี 1639 ตัวอย่างงานของเขาในไลเดิน อยู่ในพิพิธภัณฑ์ Stedelijk Museum De Lakenhal (พิพิธภัณฑ์วิจิตรศิลป์ของเทศบาล) และ Bibliotheca Thysiana Marekerk เป็นโบสถ์โปรเตสแตนต์แห่งแรกที่สร้างขึ้นในไลเดิน (และในฮอลแลนด์) หลังการปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์ ซึ่งเป็นตัวอย่างของศิลปกรรมแบบคลาสสิค โดยในผลงานของ Van 's Gravesande แท่นเทศน์คือหัวใจหลักของโบสถ์ ซึ่งได้จำลองมาจาก Nieuwe Kerk ที่ Haarlem (ออกแบบโดย Jacob van Campen) อาคารนี้ใช้งานครั้งแรกในปี ค.ศ. 1650 และยังคงใช้งานอยู่ Heilige Lodewijkkerk เป็นโบสถ์คาทอลิกแห่งแรกใน Leiden ที่สร้างขึ้นหลังการปฏิรูป โบสถ์แห่งนี้มอบให้กับชาวคาทอลิกหลังจากการระเบิดของดินปืนในปี ค.ศ. 1807 ซึ่งคร่าชีวิตผู้คนไป 150 คนและทำลายพื้นที่ส่วนใหญ่ของใจกลางเมือง 'Waalse Kerk' (Breestraat 63) เดิมเป็นส่วนหนึ่งของโรงพยาบาล Katharina ในปี ค.ศ. 1584 ได้กลายเป็นโบสถ์ของผู้ลี้ภัยโปรเตสแตนต์จากเนเธอร์แลนด์ตอนใต้ (บรูจจ์) และฝรั่งเศส
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- "Population of Cities in Netherlands (2021)". worldpopulationreview.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 August 2021. สืบค้นเมื่อ 2021-07-11.
- "Online Etymology Dictionary". จากแหล่งเดิมเมื่อ 6 September 2015. สืบค้นเมื่อ 11 August 2015.
- Jona Lendering. "Towns in Germania Inferior: Lugdunum (Brittenburg)". Livius.org. จากแหล่งเดิมเมื่อ 24 May 2010. สืบค้นเมื่อ 11 June 2010.
- John E. Sandrock. "Siege Notes - Windows To The Past" (PDF). thecurrencycollector.com. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 8 December 2013. สืบค้นเมื่อ 9 June 2016.
- Geschiedenis van Nederland. Van de Opastand tot het Heden (4th ed.). Boom Amsterdam. 2017. p. 96.
- "Van Osnabrugge, Osenbruggen, Ossenbruch etc. Genealogy". จากแหล่งเดิมเมื่อ 18 April 2021. สืบค้นเมื่อ 18 September 2020.
- "Leiden" (PDF). Amazing Holland. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 December 2018. สืบค้นเมื่อ 31 December 2018.
- Film & Television Coll Europe. Routledge. 2012. p. 315. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 April 2021. สืบค้นเมื่อ 14 November 2020.
- Dawson, Nick (28 September 2013). "Leiden International Film Festival Announces New US Indie Competition". Filmmaker Magazine. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2 October 2013. สืบค้นเมื่อ 8 October 2013.
แหล่งข้อมูลอื่น
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ ไลเดิน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
iledin dtch Leiden epnemuxngincnghwdesathhxlaelndinpraethsenethxraelnd iledinmiprachakrxyangepnthangkarthngsin 119 713 khn aetiledinrwmepnekhtemuxngediywkbekhtchanemuxngthitidtxkn idaek aela thaihmiphuxyuxasyrwmthung 206 647 khniledin LeidenMunicipalityaemnairnthiiledinthngtraxarmphikd khxphidphlad Lua in package lua brrthdthi 80 module Module ISO 3166 data NL not found 52 10 N 4 29 E 52 16 N 4 49 E 52 16 4 49praethsenethxraelndcnghwdesathhxlaelndkarpkkhrxng naykethsmntriHenri Lenferinkphunthi 2006 thnghmd23 16 tr km 8 94 tr iml phundin21 99 tr km 8 49 tr iml phunna1 16 tr km 0 45 tr iml prachakr 30 phvscikayn 2008 thnghmd116 967 khn khwamhnaaenn5 100 khn tr km 13 000 khn tr iml Source Statline ekhtewlaUTC 1 CET vdurxn ewlaxxmaesng UTC 2 CEST 2300 2334rhsphunthi071ewbistwww leiden nl iledinepnemuxngaehngmhawithyalymatngaetpi kh s 1575 aelaepnsunyklangthangwithyasastrthioddednthisudaehnghnungkhxngthwipyuorpmakwasistwrrs iledinepnemuxngmhawithyalythwip mixakharmhawithyalykracayxyuthwemuxng aelanksuksacanwnmakcakthwolkthaihemuxngmibrryakasthikhukkhk mikarkhnphbthangwithyasastrthisakhymakmaythini thaihekidkhakhwykhxng iledin City of Discoveries emuxngniepnthitngkhxngmhawithyalyiledinsungepnmhawithyalythiekaaekthisudkhxngenethxraelndaelamhawithyalythangkaraephthyiledin mhawithyalyiledinepnhnunginmhawithyalychnnakhxngyuorp miphuidrbrangwloneblthungsibsamkhn epnsmachikkhxng shphnthmhawithyalywicyaehngyuorp aelaxyuinladbtninkarcdxndbwichakarradbnanachatithnghmd xyukhukbmhawithyalyxxksfxrd mhawithyalythiekaaekthisudinshrachxanackr mhawithyalyiledin aela mhawithyalywithyasastrprayuktiledin Leidse Hogeschool minkeriynrwmknpraman 35 000 khn iledinepnemuxngthimimrdkthangwthnthrrmmakmay imephiyngaetindanwithyasastrethann aetyngrwmthungsilpadwy aermbrnt citrkrthimichuxesiyngthisudkhnhnungkhxngolkekidaelaidrbkarsuksainemuxngiledin citrkrcakemuxngiledinthimichuxesiyngxun idaek yn fn okheyin aela yn setnprawtisastremuxng iledinsrangkhunbneninekhaethiym pccubneriykwa thicudbrrcbkhxngaemna Oude aela Nieuwe Rijn aemnairnekaaelaaemnaihm inkarxangxingthiekaaekthisudcakpramanpi 860 kartngthinthannieriykwa Leithon chuxnimacakphasaeyxrmn leitha canal Canal khlxng Leitha epnaemnathrrmchatithimnusyddaeplng bangswnepnthrrmchati bangswnpradisthkhun inxditemuxngiledinmikhwamekiywkhxngkbdanhnakhxngormn Lugdunum Batavorum prasathaehngnikhadwanacaxyuthi Burcht of Leiden aelachuxemuxngnikhadwaidmacakchuxphasalatin Lugdunum xyangirktamprasathnnxyuiklkbemuxngktiwk sungepnthixyukhxngchawormniklkb iledininpccubneriykwa Matilo iledintngxyuinthanthimnbneninekha edimxyuphayitkarpkkhrxngkhxngbichxpaehngyuethrkt aetrawpi kh s 1100 kyayipxyuphayitkarpkkhrxngkhxngmnthlhxlaelnd mnthlniidchuxinpi kh s 1101 karpidlxmpi 1420 inpi kh s 1420 rahwangsngkhramhukaelakhxd dyukcxhnthi 3 aehngbawaeriyphrxmkbkxngthphkhxngekhaedinthphcakekhadaipyngiledinephuxphichitemuxng enuxngcak iledinimidsngenginihekhantaehnghxlaelnd Jacqueline ekhanetsaehng Hainaut hlngcakkarpidlxmepnewlasxngeduxn emuxngnikyxmcanntxdyuk John of Bavaria stwrrsthi 16 thung 18 iledinecriyrungeruxnginstwrrsthi 16 aela 17 odycakchwngplaystwrrsthi 15 orngnganthxpha swnihyepnphaskhlad khxngilednmikhwamsakhymak inchwngewlaediywkn ilednidphthnaxutsahkrrmkarphimphaelasingphimphthisakhy ekhruxngphimphthimixiththiphlxyang Lucas van Leyden oxtot fn efn aela Christoffel Plantijn kxasyxyuthini luksisykhnhnungkhxngkhristxfeflkhux Lodewijk Elzevir 1547 1617 phukxtngranhnngsuxaelanganphimphthiihythisudin iledinsungepnthurkicthisubtxodylukhlankhxngekhacnthungpi 1712 aelatxmachuxniidrbkarrbrxng inkarsakdkhathiaetktangkn odysankphimphrwmsmy aexlesxefiyr inpi kh s 1572 emuxngniekhakhangklumkbtchawdtchthitxtankarpkkhrxngkhxngsepnaelamibthbathsakhyinsngkhramaepdsibpi thukpidlxmtngaeteduxnphvsphakhmcnthungeduxntulakhm kh s 1574 odychawsepn ilednidthukpldcakkartdphunthibriewnkhndin thaiheruxsamarthbrrthukesbiyngxaharipyngchawemuxngthithuknathwmid rangwlthiidrbcakkarpxngknxyangklahaykhxngpithiaelwkhuxkarsthapnamhawithyalyiledinkhunody inpi 1575 wnthi 3 tulakhmkhxngthukpi karsinsudkarpidlxmyngkhngmikarechlimchlxnginiledin inprawtisastrklawwaprachachnidrbkhxesnxiheluxkrahwangkarsrangmhawithyalykbkarykewnphasi aelaprachachninemuxngideluxkkarsrangmhawithyaly karpidlxmyngthuxepnkrnitwxyangaerkinyuorpinkarxxkthnbtr odykradasthinamacakhnngsuxswdmntcathukprathbtra instwrrsthi 17 emuxng iledinecriyrungeruxng swnhnungepnephraaaerngphlkdninxutsahkrrmsingthxodyphuliphycakaeflnedxrs aemwaemuxngnicasuyesiyphlemuxngiprawhnunginsamcak 15 000 khnrahwangkarpidlxminpi 1574 aetksamarthfunfuidxyangrwderwcnmiprachakr 45 000 khninpi 1622 aelaxacekuxbthung 70 000 khninpi 1670 inchwngyukhthxngkhxngenethxraelnd ilednepnemuxngthiihyepnxndbsxngkhxng hxlaelnd hlngcakxmsetxrdm odyechphaaxyangyingenuxngcakngankhxng Herman Boerhaave 1668 1738 mnmibthbathsakhyinkarkxtngekhmiaelakaraephthysmyihm tngaetplaystwrrsthi 17 epntnma iledinthrudtwlng saehtuhlkmacakkhwamesuxmothrmkhxngxutsahkrrmpha intxntnkhxngstwrrsthi 19 karphlit baize thukykelikipodysineching aemwaxutsahkrrmcayngkhngepnsunyklangkhxngesrsthkic iledinkarldlngniaesdngihehnxyangchdecncakkarldlngkhxngcanwnprachakr canwnprachakrkhxng iledinldlngehlux 56 000 khninpi ph s 2447 stwrrsthi 19 aela 20 inwnthi 12 mkrakhm ph s 2350 phyphibtiidekidkhuninemuxngemuxeruxbrrthukdinpun 17 400 kiolkrm 38 360 pxnd raebidkhunklangemuxngiledinthaihmiphuesiychiwit 151 khn badecbkwa 2 000 khn aelabaneruxnphngybeyinkwa 220 hlng phraecaoledxiwkthi 1 aehnghxlaelnd hluys obnapart esdceyuxnemuxngepnkarswntwephuxihkhwamchwyehluxaekphuprasbphy aemcaxyuicklangemuxng phunthithithukthalaykyngkhngwangeplaepnewlahlaypi cninpi ph s 2429 phunthiniidklayepnswnsatharna Van der Werff inpi 1842 thangrthifcak iledinip harelm idthukepidich aelahnungpitxma thangrthifipyng edxaehk kesrcsmburn sngphlihsngkhmaelaesrsthkicdikhun bangthiswnthisakhythisudkhxngprawtisastrdtchthi iledinmxbihkhuxrththrrmnuykhxngenethxraelnd Johan Rudolf Thorbecke 1798 1872 ekhiynrththrrmnuydtchineduxnemsayn 1848 inbankhxngekhathi Garenmarkt 9 iniledin iledinidmikarerimkhyayemuxngxxkipnxkkhuemuxnginstwrrsthi 17 pramanpi ph s 2439 aelacanwnphlemuxngthalu 50 000 khninpi ph s 2443 hlngcakpi ph s 2463 xutsahkrrmihmidkxtngkhuninemuxng echn xutsahkrrmkrapxngaelaolha inchwngsngkhramolkkhrngthisxng iledinthukocmtixyanghnkcakkarthingraebidkhxngfaysmphnthmitr phunthiodyrxbsthanirthifaela Marewijk thukthalayekuxbthnghmd mhawithyalyiledinmichuxesiyngindankarkhnphbmakmay rwmthungkdkhxngsaenl odywilelxbrxrt saenl aelakhwd Leyden thimichuxesiyng sungepntwekbpracuthithacakkhwdaekw sungkhidkhnkhunin iledinody Pieter van Musschenbroek inpi 1746 karphthnaxikxyangkhuxinikhroxecniks ihekx kaemxrling oxnenis phuidrbrangwloneblsakhafisiksinpi ph s 2456 idlalayhieliymehlwepnkhrngaerk ph s 2451 aelaxlebirt ixnsitnyngichewlaxyuthimhawithyaly iledininchwngtnthungklangxachiph iledinpccubn ethskalpracapithiihythisudaelaepnthiniymthisudkhxngemuxngnicdkhuninwnthi 3 tulakhm prachakremuxngiledncamikarechlimchlxngkarsinsudkhxngkarpidlxmsepninpi kh s 1574 sungcamikhuninepnrayaewlasxngthungsamwn mikarcdkhbwnphaehrd nganeliyng Hutspot karaesdngkarcalxngprawtisastraelacdngannganrunering tngaetpi kh s 2006 emuxngniyngepnecaphaphcdethskalphaphyntrnanachatiiledinpracapixikdwy iledinmihnathisakhyinkarepnaehlngchxppingaelakarkhakhxngchumchnrxbemuxng emuxngniyngepnthitngkhxng Eurotransplant sungepnxngkhkrrahwangpraethsthirbphidchxbinkariklekliyaelacdsrrkhntxnkarbricakhxwywainxxsetriy ebleyiym okhrexechiy eyxrmni lkesmebirk enethxraelnd aelasolwieniy iledinyngepnthitngkhxngsanknganihykhxngaexrbs sungepnbristhdankarbinaelaxwkasaelaklaohmradbolkthwyuorp aelaepnphurbehmadanklaohmaelakarthharchnnathwolk klumbristhnirwmthungbristhaexrbs phuphlitekhruxngbinphanichychnnakhxngolkaemna lakhlxng aelaswnsatharnaaemna Oude Rijn thangekhasuemuxngiledinthangthistawnxxkmabrrcbknthiicklangemuxng emuxngniyngmikhlxngelkcanwnmaktdkbthaethiyberuxthimitnimlxmrxb thangfngtawntkkhxngemuxng swn Hortus Botanicus aelaswnxun khyayiptamaenwkhlxng Singel swnsatharna Leidse Hout sungmiswnkwangkhnadelktngxyuthangthistawntkechiyngehnuxtidkbemuxng Oegstgeest Van der Werf Park tngchuxtamnaykethsmntri Pieter Adriaansz van der Werff phupkpxngemuxngcakchawsepninpi kh s 1574 emuxngnithukbibkhnepnewlahlayeduxnaelahlaykhnesiychiwitcakchatkphy phunthiepidolngkhxngswnsatharnaekidcakkarraebidkhxngeruxbrrthukdinpuninpi kh s 1807 sungthalaybaneruxnhlayrxyhlng rwmthngbankhxngtrakul Elsevierxakharthinasnicenuxngcakesrsthkictktatngaetplaystwrrsthi 17 cnthungklangstwrrsthi 19 icklangemuxngswnihyinstwrrsthi 16 aela 17 cungyngkhngimesiyhay epnsunyklangemuxnginstwrrsthi 17 thiihyepnxndbsxnginenethxraelnd thiihythisudkhuxicklangemuxngxmsetxrdm xakharkwarxyaehnginicklangtkaetngdwyphaphcitrkrrmfaphnngkhnadihysungepnswnhnungkhxngokhrngkarbthkwibnkaaephngthiepidichngantngaetpi kh s 1992 aelayngkhngdaenintxip pxmprakar prasath de Burcht epnhxkhxythrngklmthisrangkhunbnenindin eninninacaepnthihlbphycaknasungkxnthicamikarsrangpxmprakarimkhnadelkbnyxdinstwrrsthi 11 eriykwaprasathenin pratuemuxngekakhxngiledinehluxxyuephiyngsxngaehngkhux Zijlpoort aela Morspoort sungthngkhumixayutngaetplaystwrrsthi 17 nxkcakhxnalikaelk hnungaehngbn Singel aelw immixairehluxxyuinkaaephngemuxngely xditpxmsnamxikaehngkhux Gravensteen srangkhunephuxepnpxmprakarinstwrrsthi 13 nbtngaetnnmathahnathiepnban hxngsmud aelaeruxnca pccubnepnxakharhlnghnungkhxngmhawithyaly obsth sunyklangkhxngobsthhlayaehnginiledin khux Hooglandse Kerk hruxobsthesntaephnkhras srangkhuninstwrrsthi 15 aelamixnusawriykhxng Pieter Adriaansz van der Werff aela Pieterskerk obsthsiomnepotr 1315 thimixnusawriykhxng Scaliger Boerhaave aelankwichakarthimichuxesiyngmakmay cakmummxngthangprawtisastr obsth Marekerk knasnicechnkn Arent van s Gravesande xxkaebbobsthhlngnninpi 1639 twxyangngankhxngekhainiledin xyuinphiphithphnth Stedelijk Museum De Lakenhal phiphithphnthwicitrsilpkhxngethsbal aela Bibliotheca Thysiana Marekerk epnobsthopretsaetntaehngaerkthisrangkhuniniledin aelainhxlaelnd hlngkarptirupsasnafayopretsaetnt sungepntwxyangkhxngsilpkrrmaebbkhlassikh odyinphlngankhxng Van s Gravesande aethnethsnkhuxhwichlkkhxngobsth sungidcalxngmacak Nieuwe Kerk thi Haarlem xxkaebbody Jacob van Campen xakharniichngankhrngaerkinpi kh s 1650 aelayngkhngichnganxyu Heilige Lodewijkkerk epnobsthkhathxlikaehngaerkin Leiden thisrangkhunhlngkarptirup obsthaehngnimxbihkbchawkhathxlikhlngcakkarraebidkhxngdinpuninpi kh s 1807 sungkhrachiwitphukhnip 150 khnaelathalayphunthiswnihykhxngicklangemuxng Waalse Kerk Breestraat 63 edimepnswnhnungkhxngorngphyabal Katharina inpi kh s 1584 idklayepnobsthkhxngphuliphyopretsaetntcakenethxraelndtxnit brucc aelafrngessduephimpraethsenethxraelndxangxing Population of Cities in Netherlands 2021 worldpopulationreview com cakaehlngedimemux 31 August 2021 subkhnemux 2021 07 11 Online Etymology Dictionary cakaehlngedimemux 6 September 2015 subkhnemux 11 August 2015 Jona Lendering Towns in Germania Inferior Lugdunum Brittenburg Livius org cakaehlngedimemux 24 May 2010 subkhnemux 11 June 2010 John E Sandrock Siege Notes Windows To The Past PDF thecurrencycollector com PDF cakaehlngedimemux 8 December 2013 subkhnemux 9 June 2016 Geschiedenis van Nederland Van de Opastand tot het Heden 4th ed Boom Amsterdam 2017 p 96 Van Osnabrugge Osenbruggen Ossenbruch etc Genealogy cakaehlngedimemux 18 April 2021 subkhnemux 18 September 2020 Leiden PDF Amazing Holland PDF cakaehlngedimemux 31 December 2018 subkhnemux 31 December 2018 Film amp Television Coll Europe Routledge 2012 p 315 ISBN 978 1 135 10295 1 cakaehlngedimemux 16 April 2021 subkhnemux 14 November 2020 Dawson Nick 28 September 2013 Leiden International Film Festival Announces New US Indie Competition Filmmaker Magazine cakaehlngedimemux 2 October 2013 subkhnemux 8 October 2013 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb iledin bthkhwampraeths dinaedn hruxekhtkarpkkhrxngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk