โปมะย ง วน ဗ လ မ ဝန ม งมะย ง วน မင မ ဝန หร อสะโตม งถาง သတ မင ထင เป นชาวพม าท ได ร บแต งต งจากพระเจ าม งระแห งกร งอ งวะให

โปมะยุง่วน (ဗိုလ်မြို့ဝန်) มังมะยุง่วน (မင်းမြို့ဝန်) หรือสะโตมังถาง (သတိုးမင်းထင်) เป็นชาวพม่าที่ได้รับแต่งตั้งจากพระเจ้ามังระแห่งกรุงอังวะให้ไปครองเมืองเชียงใหม่ ก่อนที่กรุงศรีอยุธยาจะเสียแก่พม่าครั้งที่สองไม่นานนัก ในเอกสารล้านนาเรียกโป่หัวขาว

โป่มะยุง่วน

เจ้าเมืองเชียงใหม่
ดำรงตำแหน่ง พ.ศ. 2311 – พ.ศ. 2317
กษัตริย์	พระเจ้ามังระ
ก่อนหน้า	โป่อภัยคามินี
ถัดไป	พระยาวิเชียรปราการ (บุญมา)

ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ไม่ปรากฏ
เสียชีวิต	ไม่ปรากฏ

เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงยกกองทัพไปปราบชุมนุมเจ้าพระฝางที่เมืองสวางคบุรี พวกเจ้าพระฝางหนีไปพึ่งพม่าที่เมืองเชียงใหม่ โปมะยุง่วนเห็นเป็นโอกาส จึงยกกองทัพลงมาตีเมืองสวรรคโลก เมื่อปี พ.ศ. 2313 ฝ่ายไทยรักษาเมืองไว้ได้ และตีกระหนาบกองทัพพม่าแตกพ่ายกลับไป

สมเด็จพระเจ้าตากสิน เมื่อทรงทราบข่าวศึกก็ยกทัพขึ้นไปช่วย แต่เมื่อเสด็จไปถึงกลางทางทรงทราบว่า พวกเจ้าเมืองภาคเหนือช่วยกันตีพม่าแตกกลับไปแล้ว จึงทรงตัดสินพระทัยยกทัพไปตีเมืองเชียงใหม่เสียเลย เมื่อตอนต้นปี พ.ศ. 2314 พวกเมืองเหนือในอาณาจักรล้านนาได้มาสวามิภักดิ์ต่อฝ่ายไทย โปมะยุง่วนตั้งรับอยู่ในเมืองเชียงใหม่ กองทัพไทยมีกำลัง และเสบียงไม่เพียงพอต้องถอยทัพกลับพระนครหลังจากล้อมเชียงใหม่อยู่เก้าวัน โปมะยุง่วนถือโอกาสส่งกองทัพเข้าตามตีแต่ถูกทัพไทยตีกอบหนีไป

สมเด็จพระเจ้าตากสิน ได้ทรงยกทัพไปตีเชียงใหม่อีกครั้งในปี พ.ศ. 2317 กองทัพไทยตีค่ายพม่าด้านใต้ ด้านตะวันตกและด้านตะวันออกได้ โปมะยุง่วนและโปสุพลาต้องทิ้งเมืองเชียงใหม่ออกไปทาง(ประตูช้างเผือก)ทางด้านเหนือ กรุงธนบุรีจึงได้เมืองเชียงใหม่ เมืองลำพูน เมืองลำปาง เมืองแพร่และเมืองน่าน เข้ามาอยู่ในพระราชอาณาเขตไทยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2317 เป็นต้นมา

ในปี พ.ศ. 2318 อะแซหวุ่นกี้มีคำสั่งให้โปมะยุง่วน และโปสุพลาที่คอยหนีไปตั้งอยู่ที่เมืองเชียงแสน ให้ยกทัพมาตีเมืองเชียงใหม่ให้ได้ในฤดูฝน เพื่อเตรียมเรือรบ เรือลำเลียง รวมทั้งเสบียงอาหารส่งมายังกองทัพอะแซหวุ่นกี้ที่จะเข้ามาตีเมืองไทยในต้นฤดูแล้ง แต่ต้องถอยกลับไปเชียงแสน เมื่อทราบว่ากองทัพไทยยกขึ้นไปป้องกันเมืองเชียงใหม่

ในปี พ.ศ. 2318 พระเจ้าจิงกูจา ราชโอรสพระเจ้ามังระขึ้นครองราชย์ต้องการได้แว่นแคว้นล้านนาไทย 57 หัวเมืองไว้ในอำนาจ จึงแต่งกองทัพมาสมทบ กับกองทัพของโปมะยุง่วนที่เมืองเชียงแสน เข้าตีเมืองเชียงใหม่ในปี พ.ศ. 2319 เจ้าเมืองเชียงใหม่ต้องทิ้งเมืองอพยพผู้คนมายังเมืองสวรรคโลก เจ้าพระยาสุรสีห์คุมกองทัพเมืองเหนือ ไปสมทบกับพระยากาวิละ เจ้าเมืองลำปาง ยกไปตีเมืองเชียงใหม่คืนจากพม่า โปมะยุง่วนต้องถอยทัพกลับไปเมืองเชียงแสนอีก

ในปี พ.ศ. 2347 สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์ พร้อมด้วยพระยายมราช นายทัพนายกองไทยและลาว (ทั้งฝ่ายล้านนาและล้านช้าง) ได้ยกทัพขึ้นไปตีเมืองเชียงแสน ต่อมากองทัพของสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงเทพหริรักษ์ถอยกลับไป กองทัพที่เหลือตีเมืองเชียงแสนแตก โปมะยุง่วนผู้เป็นแม่ทัพถูกปืนตายในที่รบ

โป่มะยุง่วนครองเมืองเชียงใหม่ตั้งแต่ พ.ศ. 2311 - พ.ศ. 2317 รวมระยะเวลาได้ 5 ปี แต่นั้นมาพม่าก็สิ้นอำนาจในล้านนาโดยสิ้นเชิง

อ้างอิง

_________________. (ม.ป.ป.). พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ระหว่างจลาจล จุลศักราช ๑๑๒๙-๑๑๓๐ 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. กรุงเทพฯ : (ม.ป.ท.).
พม่าตีเมืองสวรรคโลก (หอมมรดกไทย)^[] จากบล็อก โอเคเนชั่น
สงครามเก้าทัพ ศึกชี้ชะตาแห่งสยามประเทศ | KomKid.com
โปมะยุง่วนผู้เป็นแม่ทัพถูกปืนตายในที่รบ
Thailand's World Thai :อาณาจักรล้านนา อาณาจักรล้านนาในภาคเหนือของประเทศไทย 2014-11-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สืบค้นเมื่อ 06-06-57.

ก่อนหน้า		โป่มะยุง่วน		ถัดไป
โป่อภัยคามินี		เจ้าเมืองเชียงใหม่ภายใต้การปกครองของพม่า (พ.ศ. 2311 - พ.ศ. 2317)		พระยาวิเชียรปราการ (บุญมา)

[1] _________________. (ม.ป.ป.). พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัตถเลขา ระหว่างจลาจล จุลศักราช ๑๑๒๙-๑๑๓๐ 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. กรุงเทพฯ : (ม.ป.ท.).

[2] พม่าตีเมืองสวรรคโลก (หอมมรดกไทย)^[] จากบล็อก โอเคเนชั่น

[3] สงครามเก้าทัพ ศึกชี้ชะตาแห่งสยามประเทศ | KomKid.com

[4] โปมะยุง่วนผู้เป็นแม่ทัพถูกปืนตายในที่รบ

[5] Thailand's World Thai :อาณาจักรล้านนา อาณาจักรล้านนาในภาคเหนือของประเทศไทย 2014-11-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สืบค้นเมื่อ 06-06-57.