พระเจ้าจิงกูจา

พระเจ้าสิ่นกู้มี่น (พม่า: စဉ့်ကူးမင်း สิ่นกู้มี่น) หรือจิงกูจา (စဉ့်ကူးစား) เป็นพระราชโอรสของพระเจ้ามังระ และพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์โก้นบอง

พระเจ้าจิงกูจา
พระมหากษัตริย์พม่า
ครองราชย์	10 มิถุนายน ค.ศ. 1776 – 5 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1782 (ถูกโค่นบัลลังก์)
ราชาภิเษก	23 ธันวาคม ค.ศ. 1776
ก่อนหน้า	พระเจ้ามังระ
รัชกาลถัดไป	พระเจ้าหม่องหม่อง
พระราชสมภพ	10 พฤษภาคม ค.ศ. 1756(1756-05-10) อังวะ
สวรรคต	14 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1782(1782-02-14) (25 ปี) อังวะ
ชายา	ชีนมี่น พระชายาอีก 13 พระองค์
พระราชบุตร	ราชบุตร 6 พระองค์, ราชธิดา 6 พระองค์
พระนามเต็ม มี่นแยละ
ราชวงศ์	ราชวงศ์โก้นบอง
พระราชบิดา	พระเจ้ามังระ
พระราชมารดา	แมละ
ศาสนา	พุทธศาสนา

การขึ้นครองราชย์

พระเจ้าจิงกูจาทรงขึ้นครองราชย์ด้วยพระชันษาเพียง 20 ปี ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้ามังระ พระองค์ได้ทรงปราบปราบบรรดาผู้ที่ต่อต้านน้อยใหญ่ซึ่งประกอบไปด้วยเชื้อพระวงศ์ พระญาติ และเหล่าขุนนางด้วยวิธีการที่เด็ดขาด คือ ประหารชีวิตเสียหลายคน และหลายคนก็ถูกลดอำนาจหรือส่งไปอยู่หัวเมืองที่ห่างไกล เช่น พระเจ้าปดุงซึ่งถูกส่งไปอยู่เมืองซะไกง์ และมีผู้ทำการควบคุมอีกชั้นหนึ่ง โดยเมื่อพระองค์ได้อำนาจเบ็ดเสร็จเด็ดขาดแล้วก็ทรงปลดอะแซหวุ่นกี้ แม่ทัพคู่บารมีของพระเจ้ามังระลงแล้วเนรเทศไปอยู่ที่เมืองซะไกง์เช่นเดียวกับพระเจ้าปดุง ทั้งที่แม่ทัพเฒ่าผู้นี้ยกกองทัพกลับมาจากการตีกรุงธนบุรี เพื่อมาควบคุมสถานการณ์ในกรุงอังวะจนเรียบร้อยและมอบพระราชอำนาจเต็มแก่พระองค์ ซึ่งหากวิเคราะห์แล้วก็อาจเป็นเพราะอะแซหวุ่นกี้มีอำนาจบารมีทางการทหารมากเกินไป รวมไปถึงเนเมียวสีหบดี, เนเมียวสีหตู และเหล่าขุนนางเก่าในพระเจ้ามังระพระองค์ก็ประหารทิ้งบ้าง ปลดทิ้งเสียจากตำแหน่งบ้างไปอีกหลายคน การใช้พระเดชเช่นนี้ทำให้ระหว่างการครองราชย์ผู้คนรอบตัวต่างหวาดระแวงภัยที่อาจมาถึงตัวเมื่อใดก็ได้

การถูกโค่นบัลลังก์

หลังจากพระเจ้าจิงกูจาครองราชย์เพียง 5 ปี ก็ถูกเชื้อพระวงศ์พระองค์หนึ่ง คือ หม่องหม่อง โอรสของพระเจ้ามังลอก ก่อรัฐประหารยึดพระราชวังในระหว่างที่พระองค์เสด็จไปสักการะพระพุทธรูปสิงหดอที่ทางเหนือ โดยความช่วยเหลือของขุนนางและเชื้อพระวงศ์หลายคน (เชื่อว่ารวมทั้งอะแซหวุ่นกี้ที่ทนต่อการบริหารราชการของพระองค์ไม่ได้) แต่แรกพระเจ้าจิงกูจาคิดจะหนีไปอาศัยอยู่เมืองกะแซ แต่เป็นห่วงพระราชชนนีจึงลอบลงมาใกล้เมืองอังวะ แล้วมีหนังสือเข้าไปทูลให้ทราบว่าจะหนีไปเมืองกะแซ แต่พระราชชนนีเขียนห้ามปรามว่า "ลูกเกิดมาในเศวตฉัตรกรุงอังวะนี้ หากจะต้องตาย ก็ตายเสียในกรุงอังวะอย่างพระมหากษัตริย์เถิด ที่จะหนีไปพึ่งใบบุญเมืองน้อย ให้เขาส่งกองทัพตามไปจับนั้นไม่ควร" พระเจ้าจิงกูจาจึงได้สติ เกิดความองอาจ แกล้วกล้า ทรงเดินนำเหล่าข้าราชบริพารกลับมา ประหนึ่งเสด็จกลับจากการประพาสคืนสู่พระนคร พวกไพร่พลที่รักษาประตูเมืองเห็นพระเจ้าจิงกูจาเสด็จกลับมาโดยไม่หวาดหวั่นต่อภัยอันตราย ก็พากันเกรงกลัวในพระบรมเดชานุภาพ ไม่มีใครกล้าจับหรือต่อสู้ แม้เสด็จเข้ามาในตัวเมืองแล้วก็ไม่มีใครต้านทานพระองค์เลย พออะตวนหวุ่นซึ่งมีศักดิ์เป็นพ่อตาคนหนึ่งของพระองค์ทราบเข้าก็เกิดบันดาลโทสะ เนื่องจากพระองค์เคยเมามายแล้วฆ่าพระสนมเอกลูกสาวของอะตวนหวุ่น เขาจึงคุมรี้พลของตนมาล้อมจับพระเจ้าจิงกูจา จากนั้นอะตวนหวุ่นจึงลงมือสังหารพระเจ้าจิงกูจาสิ้นพระชนม์ที่เมืองอังวะนี้เอง พอพระเจ้าปดุงซึ่งมีศักดิ์เป็นอาของพระเจ้าจิงกูจาทราบความว่าอะตวนหวุ่นฆ่าพระเจ้าจิงกูจา ก็ทรงพระพิโรธเป็นอย่างมาก เนื่องจากควรนำตัวมาถวายโดยละม่อม ไม่ควรจะฆ่าฟันเจ้านายโดยพลการ จึงให้เอาตัวอะตวนหวุ่นไปประหารชีวิตเสีย

พระเจ้าจิงกูจามีชื่อเรียกในภาษาพม่าว่า สิ่นกู้มี่น

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าจิงกูจา
4. พระเจ้าอลองพญา                             2. พระเจ้ามังระ                                   5. พระนางยู่นซาน                             1. พระเจ้าจิงกูจา                                         3. แมละ

อ้างอิง

1. เทปสนทนาเรื่อง วาระสุดท้าย...ของ อาณาจักรอยุธยาและราชวงศ์อลองพญา โดย ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์ วีระ ธีรภัทร (เมษายน พ.ศ. 2544)
2. "The Konbaung Dynasty Genealogy: King Singu".

• เทปสนทนาเรื่อง วาระสุดท้าย...ของ อาณาจักรอยุธยาและราชวงศ์อลองพญา โดย ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์ วีระ ธีรภัทร (เมษายน พ.ศ. 2544)
• กระโดดขึ้น ↑ "The Konbaung Dynasty Genealogy: King Singu".
• สงครามครั้งที่ ๓๕ คราวพม่ายกกองทัพมา ๕ ทาง ปีมะเส็ง พ.ศ. ๒๓๒๘

ก่อนหน้า		พระเจ้าจิงกูจา		ถัดไป
พระเจ้ามังระ		พระมหากษัตริย์พม่า (อาณาจักรพม่ายุคที่ 3) (ค.ศ. 1776–1782)		พระเจ้าหม่องหม่อง