แม่น้ำประแสร์

แม่น้ำประแสร์ เดิมชื่อ แม่น้ำแกลง เป็นแม่น้ำสายสำคัญสายหนึ่งของจังหวัดระยอง มีต้นกำเนิดจากบริเวณเขาช่องลมในเขตอำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี ไหลไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือแล้ววกลงทิศใต้ จากนั้นไหลเป็นเส้นแบ่งเขตอำเภอบ่อทองกับอำเภอหนองใหญ่ก่อนเข้าเขตจังหวัดระยอง ผ่านอำเภอวังจันทร์ ไหลเป็นเส้นแบ่งเขตอำเภอวังจันทร์กับอำเภอแกลง ผ่านอำเภอแกลง แล้วไหลลงสู่อ่าวไทยที่ปากน้ำประแสร์ (ปากน้ำกระแส) มีความยาวประมาณ 117 กิโลเมตร มีชื่อเรียกเป็นตอน ๆ ตั้งแต่ต้นน้ำคือ คลองประแสร์ คลองกระแส คลองวังรี (บางตอน) คลองใหญ่ คลองประแสร์ คลองสะพานดำ คลองสามย่าน และแม่น้ำประแสร์ บริเวณใกล้กับปากแม่น้ำมีทอดข้าม มีความยาว 2,090 เมตร

แม่น้ำประแสร์ แม่น้ำประแส, แม่น้ำกระแส, คลองประแสร์, คลองประแส, คลองกระแส, คลองวังรี, คลองใหญ่, คลองสะพานดำ, คลองสามย่าน
แม่น้ำประแสร์ในเขตตำบลเนินฆ้อ (ซ้ายมือ) และตำบลปากน้ำกระแส (ขวามือ) อำเภอแกลง จังหวัดระยอง
ที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	ชลบุรี, ระยอง
ลักษณะทางกายภาพ
ต้นน้ำ	เขาช่องลม
• ตำแหน่ง	ตำบลพลวงทอง อำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี
ปากน้ำ	ปากน้ำประแสร์
• ตำแหน่ง	ตำบลปากน้ำกระแส อำเภอแกลง จังหวัดระยอง
• พิกัด	12°41′44.1″N 101°42′10.6″E / 12.695583°N 101.702944°E / 12.695583; 101.702944
ความยาว	117 กิโลเมตร (73 ไมล์)
ลุ่มน้ำ
ระบบแม่น้ำ	ลุ่มน้ำชายฝั่งทะเลตะวันออก
ลำน้ำสาขา
• ซ้าย	คลองหินคม, คลองหลอด, คลองน้ำเขียว, คลองตาไค้, คลองไผ่เหนือ, คลองหวาย, คลองขุด, คลองโพล้, คลองรำแพน
• ขวา	คลองตาเพชร, คลองวังรี, คลองเขาบ่อทอง, คลองตะเคียน, คลองสิบแปด, คลองสะพาน, คลองไผ่ใต้, คลองสอง, คลองห้วยกรวด, คลองจำกา, คลองตาปิ่น, คลองทาสีแก้ว, คลองชายสูง

ชื่อแม่น้ำ "ประแสร์" บ้างว่าเพี้ยนมาจากคำว่า กระแส ซึ่งหมายถึงกระแสน้ำจืดที่ไหลมาปะทะน้ำเค็มที่ปากแม่น้ำ แต่บ้างก็ว่าเพี้ยนมาจากคำในภาษาชองว่า พรี่แซ ซึ่งแปลว่า "ป่านา" คือป่าที่ถางแล้วและใช้ปลูกข้าว

ชุมชนปากน้ำประแสร์มีความเป็นเมืองมาตั้งแต่สมัยอยุธยา ในสมัยนั้นได้ส่งส่วยเป็นของป่าและผลผลิตหัตถกรรมให้แก่เมืองหลวง บริเวณใกล้กับชุมชนยังเป็นเส้นทางการเดินทัพตลอดจนเป็นที่พักทัพของพระยาตาก ในปัจจุบันบริเวณปากน้ำประแสร์เป็นที่ตั้งของหมู่บ้านชาวประมง ฝั่งขวามีวัดสมมติเทพฐาปนาราม (วัดแหลมสน) ซึ่งมีเจดีย์เก่าแก่สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2416 และมีหาดแหลมสนเป็นหาดทรายที่ยื่นออกไปคล้ายแหลม ส่วนฝั่งซ้ายเป็นบ้านตลาดประแสร์ซึ่งเป็นชุมชนใหญ่ มีบ้านเรือนหนาแน่น และมีเรือรบหลวงประแสซึ่งเทศบาลตำบลปากน้ำประแสขอรับมาตั้งเป็นอนุสรณ์ที่หาดประแสร์ใน พ.ศ. 2546 ประชากรที่อาศัยในชุมชนมีทั้งชาวไทยและชาวจีน ชุมชนมีประเพณีลอยกระทง และยังมีประเพณีทอดผ้าป่ากลางน้ำซึ่งมีความสำคัญและมีความแปลกตากว่าพื้นที่อื่น โดยเป็นประเพณีที่มีมานานกว่า 100 ปีแต่หายไปช่วงหนึ่ง จนกระทั่งได้รับการฟื้นฟูขึ้นมาอีกครั้งตั้งแต่ พ.ศ. 2540

อ้างอิง

1. กำพล จำปาพันธ์. "ราย็อง (ระยอง) : เมืองชองบนเส้นทางอารยธรรมฝั่งทะเลตะวันออก". p. 10.
2. สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. อักขรานุกรมภูมิศาสตร์ไทย เล่ม ๓ (อักษร น-ม) ฉบับราชบัณฑิตยสภา. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา, 2560.
3. . Ministry Of Tourism & Sports. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-12. สืบค้นเมื่อ 2022-10-12.
4. "ประแสร์".
5. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-10-12. สืบค้นเมื่อ 2022-10-12.
6. "ปากน้ำประแสร์". องค์การบริหารส่วนจังหวัดระยอง.
7. "สุดอันซีน "7 จุดเช็คอินปากน้ำประแส" ชวนหลงใหลมนต์เสน่ห์แห่งระยอง". ผู้จัดการออนไลน์.
8. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-10-12. สืบค้นเมื่อ 2022-10-12.