เออิจิ เนงิชิ (ญี่ปุ่น: 根岸 英一; โรมาจิ: Negishi Ei'ichi, 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 – 6 มิถุนายน พ.ศ. 2564) เป็นนักเคมีชาวญี่ปุ่นที่เกิดในประเทศแมนจู เขาดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ที่มหาวิทยาลัยเพอร์ดู ผลงานที่สำคัญที่สุดของเนงิชิคือการค้นพบ เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมี "สำหรับปฏิกิริยาคู่ควบแบบไขว้ในเคมีอินทรีย์ที่มีแพลเลเดียมเร่งปฏิกิริยา" ร่วมกับและอากิระ ซูซูกิ
เออิอิ เนงิชิ | |
---|---|
根岸英一 | |
เนงิชิใน พ.ศ. 2553 | |
เกิด | 14 กรกฎาคม พ.ศ. 2478 ซินกิง ประเทศแมนจู (ฉางชุน มณฑลจี๋หลิน ประเทศจีนในปัจจุบัน) |
เสียชีวิต | 6 มิถุนายน พ.ศ. 2564 (85 ปี) อินเดียแนโพลิส รัฐอินดีแอนา สหรัฐ |
สัญชาติ | ญี่ปุ่น |
พลเมือง | ญี่ปุ่น |
ศิษย์เก่า | มหาวิทยาลัยโตเกียว มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย |
มีชื่อเสียงจาก | |
คู่สมรส | ซูมิเระ ซูซูกิ (พ.ศ. 2502–2561, เสียชีวิต) |
บุตร | 2 |
รางวัล | รางวัลโนเบลสาขาเคมี (พ.ศ. 2553) บุคคลทรงคุณค่าด้านวัฒนธรรม (พ.ศ. 2553) เครื่องราชอิสริยาภรณ์วัฒนธรรม (พ.ศ. 2553) |
อาชีพทางวิทยาศาสตร์ | |
สาขา | เคมี |
สถาบันที่ทำงาน | เทจิน มหาวิทยาลัยเพอร์ดู มหาวิทยาลัยซีราคิวส์ |
อาจารย์ที่ปรึกษาในระดับปริญญาเอก | อัลลัน อาร์. เดย์ |
มีอิทธิพลต่อ |
วัยเด็กและการศึกษา
เนงิชิเกิดที่ซินกิง เมืองหลวงของประเทศแมนจู (หรือในปัจจุบันคือนครฉางชุน มณฑลจี๋หลิน สาธารณรัฐประชาชนจีน) เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2478 สองปีถัดมา บิดาของเขาถูกย้ายไปทำงานให้กับการรถไฟแมนจูเรียใต้ ครอบครัวของเขาจึงต้องย้ายไปอยู่ที่ฮาร์บินจนถึง พ.ศ. 2486 เมื่อเขาอายุได้ 9 ขวบ ครอบครัวของเขาก็ย้ายที่อยู่อีกครั้งไปยังเกาหลี พวกเขาอาศัยอยู่ที่อินช็อนก่อนจะย้ายไปยังคย็องซ็อง (หรือกรุงโซลในปัจจุบัน) ในปีถัดมา สามเดือนหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สองในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2488 ครอบครัวเนงิชิย้ายกลับไปที่ญี่ปุ่น เนงิชิจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยโตเกียวเมื่อ พ.ศ. 2501 และฝึกงานที่บริษัทเทจินอยู่ระยะหนึ่งก่อนจะเดินทางไปสหรัฐอเมริกาเพื่อศึกษาที่มหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนียจนจบปริญญาเอกใน พ.ศ. 2506 โดยมีศาสตราจารย์อัลลัน อาร์ เดย์ เป็นที่ปรึกษา
งานวิชาการ
หลังจบปริญญาเอก เนงิชิตั้งใจจะกลับมาเป็นนักวิจัยในสถาบันการศึกษาที่ประเทศญี่ปุ่น แต่ไม่มีตำแหน่งงานว่าง จึงยังคงทำงานต่อที่เทจินจนถึง พ.ศ. 2509 ก่อนจะลาออกไปทำงานวิจัยหลังปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยเพอร์ดูกับ (เช่นเดียวกับอากิระ ซูซูกิที่ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีในปีเดียวกัน บราวน์ได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีเช่นกันใน พ.ศ. 2522) เขาสอนหนังสือที่เพอร์ดูระหว่าง พ.ศ. 2511 และ 2515 ก่อนจะย้ายไปเป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์มหาวิทยาลัยซีราคิวส์และเลื่อนชั้นขึ้นเป็นรองศาสตราจารย์ใน พ.ศ. 2522 และกลับไปเป็นศาสตราจารย์ที่เพอร์ดูในปีเดียวกัน
เขาค้นพบซึ่งควบแน่นสารประกอบอินทรีย์ของสังกะสีและสารประกอบเฮไลด์อินทรีย์โดยใช้แพลเลเดียมหรือนิกเกิลเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาเพื่อสร้างพันธะคาร์บอน–คาร์บอน ซึ่งเป็นผลงานที่ทำให้เขาได้รับรางวัลโนเบลสาขาเคมีใน พ.ศ. 2553 นอกจากนี้ เขายังค้นพบด้วยว่าสารประกอบอินทรีย์ของอลูมิเนียมและเซอร์โคเนียมก็ใช้ในปฏิกิริยาควบแน่นแบบไขว้ได้เช่นกัน เนงิชิเลือกที่จะไม่จดสิทธิบัตรปฏิกิริยาของเขาเช่นเดียวกับอากิระ ซูซูกิ โดยให้เหตุผลว่าเพื่อให้ทุกคนมีสิทธิใช้ปฏิกิริยานี้สังเคราะห์สารประกอบได้ สารประกอบ Zr(C5H5)2 ซึ่งเตรียมจากการรีดิวซ์เซอร์โคโนซีนไดคลอไรด์ยังมีชื่อเรียกว่า เนงิชิรีเอเจนต์ และใช้ในการสังเคราะห์เบนซีนที่มีหมู่แทนที่หลายหมู่ เซอร์โคโนซีนไดคลอไรด์เป็นสารประกอบในกลุ่มเมทัลโลซีน (Metallocene) เช่นเดียวกับเฟอร์โรซีน
อ้างอิง
- https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/2010/press.html
- . Department of Chemistry Faculty Directory. Purdue University. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-03-14. สืบค้นเมื่อ 26 March 2018.
- Anthony O. King, Nobuhisa Okukado and Ei-ichi Negishi (1977). "Highly general stereo-, regio-, and chemo-selective synthesis of terminal and internal conjugated enynes by the Pd-catalysed reaction of alkynylzinc reagents with alkenyl halides". Journal of the Chemical Society, Chemical Communications (19): 683. doi:10.1039/C39770000683.
- Press release, Great art in a test tube, . Accessed 6 October 2010.
- . 琉球新報. 2010-10-06. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-11-30. สืบค้นเมื่อ 2010-10-06.
- (私の履歴書)根岸英一(2) 1年早く就学 8歳まで満州で生活 遊びに熱中、冬はスケート. . 2012-10-02. สืบค้นเมื่อ 2015-08-30.
- (私の履歴書)根岸英一(10) 帝人に復帰 大学で「優」連発、自信に 新製品阻まれ学会へ転進、日本経済新聞、2012年10月10日
- ノーベル化学賞:根岸さんうっすら涙「来るものが来た」 เก็บถาวร 2012-07-19 ที่ 、毎日新聞(電子版)、2010年10月7日
- Editors of Encyclopaedia Britannica (April 24, 2017). "Negishi Ei-ichi". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 15 March 2018.
{{}}
:|last1=
มีชื่อเรียกทั่วไป ((help)) - . . 2010-10-06. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-10-06. สืบค้นเมื่อ 2010-10-06.
- . . 2010-10-07. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-10-09. สืบค้นเมื่อ 2010-10-08.
แหล่งข้อมูลอื่น
- ประวัติของเออิจิ เนงิชิที่มหาวิทยาลัยเพอร์ดู 2018-03-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
exxici enngichi yipun 根岸 英一 ormaci Negishi Ei ichi 14 krkdakhm ph s 2478 6 mithunayn ph s 2564 epnnkekhmichawyipunthiekidinpraethsaemncu ekhadarngtaaehnngsastracarythimhawithyalyephxrdu phlnganthisakhythisudkhxngenngichikhuxkarkhnphb ekhaidrbrangwloneblsakhaekhmi sahrbptikiriyakhukhwbaebbikhwinekhmixinthriythimiaephlelediymerngptikiriya rwmkbaelaxakira susukiexxixi enngichi根岸英一enngichiin ph s 2553ekid14 krkdakhm ph s 2478 sinking praethsaemncu changchun mnthlcihlin praethscininpccubn esiychiwit6 mithunayn ph s 2564 85 pi xinediyaenophlis rthxindiaexna shrthsychatiyipunphlemuxngyipunsisyekamhawithyalyotekiyw mhawithyalyephnsileweniymichuxesiyngcakkhusmrssumiera susuki ph s 2502 2561 esiychiwit butr2rangwlrangwloneblsakhaekhmi ph s 2553 bukhkhlthrngkhunkhadanwthnthrrm ph s 2553 ekhruxngrachxisriyaphrnwthnthrrm ph s 2553 xachiphthangwithyasastrsakhaekhmisthabnthithanganethcin mhawithyalyephxrdu mhawithyalysirakhiwsxacarythipruksainradbpriyyaexkxlln xar edymixiththiphltxwyedkaelakarsuksaenngichiekidthisinking emuxnghlwngkhxngpraethsaemncu hruxinpccubnkhuxnkhrchangchun mnthlcihlin satharnrthprachachncin emuxeduxnkrkdakhm ph s 2478 sxngpithdma bidakhxngekhathukyayipthanganihkbkarrthifaemncueriyit khrxbkhrwkhxngekhacungtxngyayipxyuthiharbincnthung ph s 2486 emuxekhaxayuid 9 khwb khrxbkhrwkhxngekhakyaythixyuxikkhrngipyngekahli phwkekhaxasyxyuthixinchxnkxncayayipyngkhyxngsxng hruxkrungoslinpccubn inpithdma sameduxnhlngsinsudsngkhramolkkhrngthisxngineduxnphvscikayn ph s 2488 khrxbkhrwenngichiyayklbipthiyipun enngichicbkarsuksacakmhawithyalyotekiywemux ph s 2501 aelafuknganthibristhethcinxyurayahnungkxncaedinthangipshrthxemrikaephuxsuksathimhawithyalyephnsileweniycncbpriyyaexkin ph s 2506 odymisastracaryxlln xar edy epnthipruksanganwichakar caksay susuki enngichi aelaehk hlngcbpriyyaexk enngichitngiccaklbmaepnnkwicyinsthabnkarsuksathipraethsyipun aetimmitaaehnngnganwang cungyngkhngthangantxthiethcincnthung ph s 2509 kxncalaxxkipthanganwicyhlngpriyyaexkthimhawithyalyephxrdukb echnediywkbxakira susukithiidrbrangwloneblsakhaekhmiinpiediywkn brawnidrbrangwloneblsakhaekhmiechnknin ph s 2522 ekhasxnhnngsuxthiephxrdurahwang ph s 2511 aela 2515 kxncayayipepnphuchwysastracarymhawithyalysirakhiwsaelaeluxnchnkhunepnrxngsastracaryin ph s 2522 aelaklbipepnsastracarythiephxrduinpiediywkn ekhakhnphbsungkhwbaennsarprakxbxinthriykhxngsngkasiaelasarprakxbehildxinthriyodyichaephlelediymhruxnikekilepntwerngptikiriyaephuxsrangphnthakharbxn kharbxn sungepnphlnganthithaihekhaidrbrangwloneblsakhaekhmiin ph s 2553 nxkcakni ekhayngkhnphbdwywasarprakxbxinthriykhxngxlumieniymaelaesxrokheniymkichinptikiriyakhwbaennaebbikhwidechnkn enngichieluxkthicaimcdsiththibtrptikiriyakhxngekhaechnediywkbxakira susuki odyihehtuphlwaephuxihthukkhnmisiththiichptikiriyanisngekhraahsarprakxbid sarprakxb Zr C5H5 2 sungetriymcakkarridiwsesxrokhonsinidkhlxirdyngmichuxeriykwa enngichiriexecnt aelaichinkarsngekhraahebnsinthimihmuaethnthihlayhmu esxrokhonsinidkhlxirdepnsarprakxbinklumemthlolsin Metallocene echnediywkbefxrorsinxangxinghttps www nobelprize org nobel prizes chemistry laureates 2010 press html Department of Chemistry Faculty Directory Purdue University khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2018 03 14 subkhnemux 26 March 2018 Anthony O King Nobuhisa Okukado and Ei ichi Negishi 1977 Highly general stereo regio and chemo selective synthesis of terminal and internal conjugated enynes by the Pd catalysed reaction of alkynylzinc reagents with alkenyl halides Journal of the Chemical Society Chemical Communications 19 683 doi 10 1039 C39770000683 Press release Great art in a test tube Accessed 6 October 2010 琉球新報 2010 10 06 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 11 30 subkhnemux 2010 10 06 私の履歴書 根岸英一 2 1年早く就学 8歳まで満州で生活 遊びに熱中 冬はスケート 2012 10 02 subkhnemux 2015 08 30 私の履歴書 根岸英一 10 帝人に復帰 大学で 優 連発 自信に 新製品阻まれ学会へ転進 日本経済新聞 2012年10月10日 ノーベル化学賞 根岸さんうっすら涙 来るものが来た ekbthawr 2012 07 19 thi 毎日新聞 電子版 2010年10月7日 Editors of Encyclopaedia Britannica April 24 2017 Negishi Ei ichi Encyclopaedia Britannica subkhnemux 15 March 2018 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a last1 michuxeriykthwip help 2010 10 06 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 10 06 subkhnemux 2010 10 06 2010 10 07 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 10 09 subkhnemux 2010 10 08 aehlngkhxmulxunprawtikhxngexxici enngichithimhawithyalyephxrdu 2018 03 14 thi ewyaebkaemchchin sthaniyxyekhmi