พระยาประเทศอ ดรท ศ หร อ พระญาประเทศอ ดรท ศ หร อเจ าหลวงมหาวงศ พระนามเด มค อเจ าพ ทธวงศ ดำรงตำแหน งเป นเจ าเม องพะเยาย คฟ

พระยาประเทศอุดรทิศ หรือ พระญาประเทศอุดรทิศ หรือเจ้าหลวงมหาวงศ์ พระนามเดิมคือเจ้าพุทธวงศ์ ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมืองพะเยายุคฟื้นฟูองค์ที่ 1 เมืองขึ้นชั้นที่ 1 ของนครลำปาง ตรงกับรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ระหว่าง พ.ศ. 2387 - พ.ศ. 2391 เป็นต้นสกุล "มหาวงศ์"

พระยาประเทศอุดรทิศ
เจ้าพุทธวงศ์ เจ้าหลวงมหาวงศ์
เจ้าผู้ครองเมืองพะเยา
ครองราชย์	พ.ศ. 2387 - พ.ศ. 2391
รัชสมัย	4 ปี
ถัดไป
เจ้าหลวง	เจ้าวรญาณรังษี

พิราลัย	พ.ศ. 2391
ชายา	แม่เจ้าสรีโสภา
พระบุตร	พระยาราชบุตร (เจ้าศรีสุวรรณ มหาวงศ์) เจ้าสุริวงศ์ มหาวงศ์ เจ้าเทพวงศ์ มหาวงศ์
ราชวงศ์	ทิพย์จักร
ราชสกุล	มหาวงศ์
พระบิดา	พระยาคำโสม
พระมารดา	แม่เจ้าจอมแก้วจันทา

ประวัติ

เจ้าหลวงมหาวงศ์สืบเชื้อสายราชวงศ์ทิพย์จักร (เจ้าเจ็ดตน) เป็นโอรสองค์ที่ 5 ใน พระยาคำโสม เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 4 และแม่เจ้าจอมแก้วจันทา มีเชษฐา อนุชา และขนิษฐา ดังนี้

พระยาไชยวงศ์, เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 6
พระยาขัติยะ, เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 7
พระยาน้อยอินท์, เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 8 และ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 3
เจ้าราชวงศ์ (เจ้าคำแสน ณ ลำปาง) เจ้าราชวงศ์นครลำปาง
เจ้าหลวงมหาวงศ์ (เจ้าน้อยพุทธวงศ์ ณ ลำปาง) พระญาประเทศอุดรทิศ เจ้าเมืองพะเยา องค์ที่ 1
เจ้าวรญาณรังษี, เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 9
เจ้าหลวงมหายศ (เจ้าน้อยมหายศ ณ ลำปาง) พระญาประเทศอุดรทิศ เจ้าเมืองพะเยา องค์ที่ 2
พระยาราชวงศ์ (เจ้าแก้วมนุษย์ ณ ลำปาง) พระยาราชวงศ์เมืองพะเยา
พระยาอุปราช (เจ้าหนานยศ ณ ลำปาง) พระยาอุปราชเมืองงาว
พระยาสุริยวงศ์ (เจ้าคำฤๅ ณ ลำปาง) พระยาสุริยวงศ์เมืองงาว
เจ้าราชบุตร (เจ้าคำเครื่อง ณ ลำปาง) เจ้าราชบุตรนครลำปาง
เจ้าอุบลวรรณา (ณ ลำปาง) ใน เจ้าหลวงฟ้าเมืองแก้วขัตติยะ (ศีติสาร) พระญาประเทศอุดรทิศ เจ้าเมืองพะเยา องค์ที่ 3

เจ้าหลวงมหาวงศ์เสกสมรสกับเจ้าหญิงสรีโสภา พระธิดาของเจ้าฟ้าเมืององค์ (เจ้าน้อยไชยสาร) และเจ้านางยอดโนจา (ราชตระกูล "" ต้นราชตระกูล คือ เจ้าฟ้าญาร้อย (เจ้าน้อยศีธิวงศ์) ซึ่งเป็นราชวงศ์พะเยาเก่า สืบเชื้อสายมาจากราชวงศ์เชียงแสนเดิม ภายหลังจึงแยกออกมาตั้งเป็นราชวงศ์เวียงพร้าว - พะเยา 12 ขุน) มีราชบุตร 3 องค์ คือ

พระยาราชบุตรเมืองพะเยา () เสกสมรสกับเจ้าหญิงเพียรแก้ว ณ ลำปาง (ราชธิดาของเจ้านครลำปางไชยวงศ์ และเจ้าหญิงนันทา) มีราชบุตร ราชธิดาคือ
- เจ้าหญิงกาบแก้ว
- พระญาสุริยวงศ์ (เจ้าน้อยเปี้ย มหาวงศ์) เสกสมรสกับเจ้าหญิงทิพวดี จันทยศ (พระธิดาของเจ้าราชบุตรจันทยศ และเจ้าหญิงยอดเฮือน ณ เชียงใหม่) มีราชธิดาคือ
  - เจ้าหญิงทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง
- เจ้าหญิงกาบคำ
- เจ้าหญิงเค็ดแก้ว
เจ้าสุริวงศ์ มหาวงศ์ (ทายาทในสายนี้อยู่ระหว่างการตรวจสอบของสภาวัฒนธรรม จ.พะเยา)
เจ้าศรีวงศ์ หรือเจ้าเทพวงศ์ มหาวงศ์ เสกสมรสกับเจ้าหญิงสมนา หงษ์หิน (พระธิดาของเจ้าราชวงศ์แก้วมนุษย์) มีราชบุตรคือ เจ้าน้อยแก้วมูล มหาวงศ์

ราชตระกูล

พงศาวลีของพระยาประเทศอุตรทิศ (พุทธวงศ์)

8. พระยาไชยสงคราม (ทิพย์ช้าง)

4. เจ้าฟ้าสิงหาราชธานีเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว

9. แม่เจ้าพิมพา

2. พระยาคำโสม

5. แม่เจ้าจันทาราชเทวี

1. พระยาประเทศอุตรทิศ (พุทธวงศ์)

ดูเพิ่ม

เจ้าผู้ครองนครพะเยา (ยุคฟื้นฟู)

อ้างอิง

พงศาวดารเมืองนครเชียงใหม่ เมืองนครลำปาง เมืองลำพูนไชย, หน้า 104
เจ้าหญิงยอดเฮือน ณ เชียงใหม่ หรือเจ้าแม่ทิพยอด เป็นพระธิดาของเจ้าหนานสมนุษย์ ณ เชียงใหม่ ราชบุตรของเจ้าราชภาคินัย (เจ้าน้อยแผ่นฟ้า) สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ เจ้านครเชียงใหม่ (เจ้าเจ็ดตนผู้ถ้วน1 วงศ์สัตตราชา)

คณะทายาทสายสกุล เจ้าหลวงเมืองพะเยา, สถาบันศิลปวัฒนธรรมโยนก. ครบรอบ 100 ปี แม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง และประวัติสายสกุลเจ้าหลวงเมืองพะเยา พุทธศักราช 2387 - 2456. พะเยา :บ.ฮาซัน พริ้นติ้ง จก., 2546 (หนังสือครบรอบ๑๐๐ปีแม่เจ้าทรายมูล (มหาวงศ์) ไชยเมือง ที่หอวัฒนธรรมนิทัศน์หรือหอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ ที่วัดศรีโคมคำ เมืองพะเยา ซึ่งพระธรรมวิมลโมลี เจ้าอาวาสท่านได้เก็บรวบรวมไว้ และที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติทั้งในกรุงเทพฯ และที่เมืองนครลำปาง)
คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์ , นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1] 2021-05-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

[1] พงศาวดารเมืองนครเชียงใหม่ เมืองนครลำปาง เมืองลำพูนไชย, หน้า 104

[2] เจ้าหญิงยอดเฮือน ณ เชียงใหม่ หรือเจ้าแม่ทิพยอด เป็นพระธิดาของเจ้าหนานสมนุษย์ ณ เชียงใหม่ ราชบุตรของเจ้าราชภาคินัย (เจ้าน้อยแผ่นฟ้า) สืบเชื้อสายมาจากพระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ เจ้านครเชียงใหม่ (เจ้าเจ็ดตนผู้ถ้วน1 วงศ์สัตตราชา)