Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
เขื่อนเจ้าพระยา เป็นเขื่อนทดน้ำขนาดใหญ่ที่สร้างขึ้นเป็นแห่งแรกของประเทศไทย ตั้งอยู่บนแม่น้ำเจ้าพระยา บริเวณคุ้งบางกระเบียน หมู่ที่ 4 อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดเขื่อนเมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500
| เขื่อนเจ้าพระยา | |
|---|---|
 | |
| ชื่อทางการ | เขื่อนเจ้าพระยา |
| ที่ตั้ง | ตำบลตลุก อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท |
| เริ่มการก่อสร้าง | พ.ศ. 2495 |
| วันที่เปิดดำเนินการ | 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 |
| ผู้ดำเนินการ | กรมชลประทาน |
| เขื่อนและทางน้ำล้น | |
| ปิดกั้น | แม่น้ำเจ้าพระยา |
| ความสูง | 16.5 เมตร |
| ความยาว | 237.5 เมตร |
เขื่อนเจ้าพระยามีลักษณะเป็นเขื่อนคอนกรีตเสริมเหล็ก ยาว 237.50 เมตร สูง 16.5 เมตร ติดตั้งบานประตูเหล็กรูปโค้งสูง 7.50 เมตร มีช่องระบายให้น้ำไหลผ่านขนาดกว้าง 12.50 เมตร จำนวน 16 ช่อง ประตูน้ำสำหรับเรือสัญจรติดกับเขื่อนด้านขวากว้าง 14 เมตร ยาว 170.50 เมตร เรือขนาดใหญ่สามารถผ่านเข้าออกได้ บนสันเขื่อนมีสะพานกว้าง 7 เมตร รับรถน้ำหนักบรรทุกไม่เกิน 20 ตัน และมีทางระบายน้ำล้นฉุกเฉินสร้างบนคันกั้นน้ำซ้ายมือเหนือเขื่อนเจ้าพระยา กว้าง 10 เมตร ยาว 1,000 เมตร เพื่อช่วยระบายน้ำเมื่อเกิดอุทกภัย อัตราการระบายน้ำผ่านเขื่อนสูงสุดประมาณ 3,300 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที แต่การปล่อยน้ำจะควบคุมให้อยู่ในระดับไม่เกิน 2,500 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที เพื่อมิให้กระทบต่อพื้นที่ลุ่มต่ำริมแม่น้ำเจ้าพระยา โดยเฉพาะบริเวณกรุงเทพมหานคร
ทัศนียภาพรอบเขื่อนสวยงาม ช่วงเดือนมกราคมในบริเวณแม่น้ำเหนือเขื่อนจะมีฝูงนกเป็ดน้ำนับหมื่นมาอาศัยหากิน เขื่อนนี้ใช้ประโยชน์ด้านการชลประทาน เพื่อการเกษตร โดยระบายน้ำจากแม่น้ำในภาคเหนือสู่ภาคกลางและอ่าวไทย ส่งน้ำไปในพื้นที่เพาะปลูกภาคกลางเข้าคลองส่งน้ำสายใหญ่รวม 5 สาย คือ แม่น้ำน้อย แม่น้ำท่าจีน คลองชัยนาท-ป่าสัก และคลองชัยนาท-อยุธยา และยังใช้ผลิตไฟฟ้าสำหรับจ่ายในจังหวัด
ประวัติ
โครงการชลประทานเจ้าพระยาใหญ่ เป็นโครงการพัฒนาลุ่มน้ำเจ้าพระยาเพื่อการเพาะปลูกสำหรับพื้นที่ราบภาคกลางสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา เรื่อยลงมาตั้งแต่ชัยนาทถึงอ่าวไทย เดิมการเพาะปลูกในเขตพื้นที่ต้องอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก ปีที่เกษตรกรในอดีตจึงได้รับความเดือดร้อนอยู่เสมอ
พ.ศ. 2445 รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นายเย โฮมัน วันเดอร์ไฮเด ผู้เชี่ยวชาญการชลประทาน เสนอให้สร้างโครงการเจ้าพระยาใหญ่ ที่อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท แต่ประเทศไทยต้องใช้งบประมาณบำรุงประเทศในทางอื่นก่อน แผนการก่อสร้างโครงการเจ้าพระยาใหญ่จึงต้องระงับไว้ก่อน ต่อมาในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เกิดภาวะฝนแล้ง 2-3 ปีติดต่อกัน ครั้นถึงปี พ.ศ. 2456 เซอร์ ทอมมัส เวอร์ด ผู้เชี่ยวชาญชาวอังกฤษ ได้เสนอให้ก่อสร้างโครงการเจ้าพระยาใหญ่ขึ้น แต่เวลานั้นอยู่ระหว่างสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง การก่อสร้างโครงการเจ้าพระยาใหญ่จึงต้องระงับอีกเป็นครั้งที่สอง
ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ปี พ.ศ. 2491 ขณะที่หลายประเทศประสบภาวะขาดแคลนอาหาร องค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (FAO) จึงได้พิจารณาถึงความจำเป็นของโครงการเจ้าพระยาใหญ่อีกครั้งหนึ่ง เดือนตุลาคมปีนั้นกรมชลประทานจึงได้เสนอโครงการต่อกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ รัฐบาลพิจารณาเห็นชอบตามที่เสนอ ประกอบกับในปี พ.ศ. 2492 รัฐบาลได้เข้าเป็นสมาชิกธนาคารโลก จึงขอกู้เงินเพื่อสร้างโครงการเจ้าพระยาใหญ่ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2493 เป็นเงินจำนวน 18 ล้านดอลลาร์สหรัฐ
กรมชลประทานได้เริ่มเตรียมงานเบื้องต้นเมื่อปี พ.ศ. 2494 และเริ่มงานก่อสร้างเขื่อนเจ้าพระยา พร้อมกับระบบส่งน้ำในปี พ.ศ. 2495 จนแล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2500 ช่วงระหว่างการก่อสร้าง พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินทรงเยี่ยมเมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2498 และพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดเขื่อนเจ้าพระยา เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500
พ.ศ. 2550 ซึ่งเป็นปีที่เขื่อนเจ้าพระยาได้ก่อสร้างและทำหน้าที่ในการบริหารจัดการลุ่มน้ำเจ้าพระยามาครบ 50 ปี ทางกรมชลประทานจึงได้จัดงานขึ้นบริเวณเขื่อนเจ้าพระยาระหว่างวันที่ 5-9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2550 โดยใช้ชื่องานว่า "80 พรรษามหาราช ตามรอยพระบาทยาตรา เขื่อนเจ้าพระยา 50 ปี" เนื่องจากเป็นปีที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เฉลิมพระชนมพรรษา 80 พรรษา โดยมีนายสวัสดิ์ วัฒนายากร องคมนตรี เป็นประธานเปิดงาน
อ้างอิง
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-07-21. สืบค้นเมื่อ 2019-08-05.
- https://www.egat.co.th/index.php?option=com_content&view=article&id=2552&Itemid=117
- ข้อมูลท่องเที่ยว จ.ชัยนาท 2007-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน - การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย
- เขื่อนเจ้าพระยา 50 ปี - นสพ.มติชน วันที่ 7 ก.พ. 2550 หน้า 34
- 50 ปีกับการพัฒนาลุ่มน้ำเจ้าพระยา พลิกแผ่นดินจากเกษตรน้ำฝนสู่ระบบชลประทาน[] - ข่าวกรมประชาสัมพันธ์
- สู่ 50 ปี เขื่อนเจ้าพระยา หน้าด่านป้องกันน้ำท่วมกรุงเทพฯ[] - ผู้จัดการออนไลน์
แหล่งข้อมูลอื่น
- งานศึกษาทางวิชาการ
- พงศกรณ์ ผะอบเพ็ชร. (2559). การพัฒนาระบบชลประทานในเขตลุ่มแม่น่ำเจ้าพระยา พ.ศ. 2488-2507. วิทยานิพนธ์ อ.ม. (ประวัติศาสตร์). กรุงเทพฯ: ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. ออนไลน์.
15°09′29″N 100°10′48″E / 15.158°N 100.180°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ เขื่อนเจ้าพระยา
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย
| สะพานข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาในปัจจุบัน | |||
|---|---|---|---|
| เหนือน้ำ สะพานชัยนาท  | เขื่อนเจ้าพระยา | ท้ายน้ำ สะพานสรรพยา  | |
 | บทความการเดินทาง การคมนาคม และการขนส่งนี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
ekhuxnecaphraya epnekhuxnthdnakhnadihythisrangkhunepnaehngaerkkhxngpraethsithy tngxyubnaemnaecaphraya briewnkhungbangkraebiyn hmuthi 4 xaephxsrrphya cnghwdchynath phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr aelasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng esdcphrarachdaeninmathrngepnxngkhprathaninphithiepidekhuxnemuxwnthi 7 kumphaphnth ph s 2500ekhuxnecaphrayachuxthangkarekhuxnecaphrayathitngtabltluk xaephxsrrphya cnghwdchynatherimkarkxsrangph s 2495wnthiepiddaeninkar7 kumphaphnth ph s 2500phudaeninkarkrmchlprathanekhuxnaelathangnalnpidknaemnaecaphrayakhwamsung16 5 emtrkhwamyaw237 5 emtr ekhuxnecaphrayamilksnaepnekhuxnkhxnkritesrimehlk yaw 237 50 emtr sung 16 5 emtr tidtngbanpratuehlkrupokhngsung 7 50 emtr michxngrabayihnaihlphankhnadkwang 12 50 emtr canwn 16 chxng pratunasahrberuxsycrtidkbekhuxndankhwakwang 14 emtr yaw 170 50 emtr eruxkhnadihysamarthphanekhaxxkid bnsnekhuxnmisaphankwang 7 emtr rbrthnahnkbrrthukimekin 20 tn aelamithangrabaynalnchukechinsrangbnkhnknnasaymuxehnuxekhuxnecaphraya kwang 10 emtr yaw 1 000 emtr ephuxchwyrabaynaemuxekidxuthkphy xtrakarrabaynaphanekhuxnsungsudpraman 3 300 lukbaskemtrtxwinathi aetkarplxynacakhwbkhumihxyuinradbimekin 2 500 lukbaskemtrtxwinathi ephuxmiihkrathbtxphunthilumtarimaemnaecaphraya odyechphaabriewnkrungethphmhankhr thsniyphaphrxbekhuxnswyngam chwngeduxnmkrakhminbriewnaemnaehnuxekhuxncamifungnkepdnanbhmunmaxasyhakin ekhuxnniichpraoychndankarchlprathan ephuxkarekstr odyrabaynacakaemnainphakhehnuxsuphakhklangaelaxawithy sngnaipinphunthiephaaplukphakhklangekhakhlxngsngnasayihyrwm 5 say khux aemnanxy aemnathacin khlxngchynath pask aelakhlxngchynath xyuthya aelayngichphlitiffasahrbcayincnghwdprawtiokhrngkarchlprathanecaphrayaihy epnokhrngkarphthnalumnaecaphrayaephuxkarephaapluksahrbphunthirabphakhklangsxngfngaemnaecaphraya eruxylngmatngaetchynaththungxawithy edimkarephaaplukinekhtphunthitxngxasynafnepnhlk pithiekstrkrinxditcungidrbkhwameduxdrxnxyuesmx ph s 2445 rchsmyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw nayey ohmn wnedxrihed phuechiywchaykarchlprathan esnxihsrangokhrngkarecaphrayaihy thixaephxsrrphya cnghwdchynath aetpraethsithytxngichngbpramanbarungpraethsinthangxunkxn aephnkarkxsrangokhrngkarecaphrayaihycungtxngrangbiwkxn txmainrchsmykhxngphrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw idekidphawafnaelng 2 3 pitidtxkn khrnthungpi ph s 2456 esxr thxmms ewxrd phuechiywchaychawxngkvs idesnxihkxsrangokhrngkarecaphrayaihykhun aetewlannxyurahwangsngkhramolkkhrngthihnung karkxsrangokhrngkarecaphrayaihycungtxngrangbxikepnkhrngthisxng txmainrchsmyphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr pi ph s 2491 khnathihlaypraethsprasbphawakhadaekhlnxahar xngkhkarxaharaelaekstraehngshprachachati FAO cungidphicarnathungkhwamcaepnkhxngokhrngkarecaphrayaihyxikkhrnghnung eduxntulakhmpinnkrmchlprathancungidesnxokhrngkartxkrathrwngekstraelashkrn rthbalphicarnaehnchxbtamthiesnx prakxbkbinpi ph s 2492 rthbalidekhaepnsmachikthnakharolk cungkhxkuenginephuxsrangokhrngkarecaphrayaihyineduxnkumphaphnth ph s 2493 epnengincanwn 18 landxllarshrth krmchlprathaniderimetriymnganebuxngtnemuxpi ph s 2494 aelaerimngankxsrangekhuxnecaphraya phrxmkbrabbsngnainpi ph s 2495 cnaelwesrcinpi ph s 2500 chwngrahwangkarkxsrang phrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr aelasmedcphranangecasirikiti phrabrmrachininath phrabrmrachchnniphnpihlwng idesdcphrarachdaeninthrngeyiymemuxwnthi 27 knyayn ph s 2498 aelaphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr idesdcphrarachdaeninmathrngepidekhuxnecaphraya emuxwnthi 7 kumphaphnth ph s 2500 ph s 2550 sungepnpithiekhuxnecaphrayaidkxsrangaelathahnathiinkarbriharcdkarlumnaecaphrayamakhrb 50 pi thangkrmchlprathancungidcdngankhunbriewnekhuxnecaphrayarahwangwnthi 5 9 kumphaphnth ph s 2550 odyichchuxnganwa 80 phrrsamharach tamrxyphrabathyatra ekhuxnecaphraya 50 pi enuxngcakepnpithiphrabathsmedcphrabrmchnkathiebsr mhaphumiphlxdulyedchmharach brmnathbphitr echlimphrachnmphrrsa 80 phrrsa odyminayswsdi wthnayakr xngkhmntri epnprathanepidnganxangxing khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 07 21 subkhnemux 2019 08 05 https www egat co th index php option com content amp view article amp id 2552 amp Itemid 117 khxmulthxngethiyw c chynath 2007 09 28 thi ewyaebkaemchchin karthxngethiywaehngpraethsithy ekhuxnecaphraya 50 pi nsph mtichn wnthi 7 k ph 2550 hna 34 50 pikbkarphthnalumnaecaphraya phlikaephndincakekstrnafnsurabbchlprathan lingkesiy khawkrmprachasmphnth su 50 pi ekhuxnecaphraya hnadanpxngknnathwmkrungethph lingkesiy phucdkarxxnilnaehlngkhxmulxunngansuksathangwichakar phngskrn phaxbephchr 2559 karphthnarabbchlprathaninekhtlumaemnaecaphraya ph s 2488 2507 withyaniphnth x m prawtisastr krungethph phakhwichaprawtisastr khnaxksrsastr culalngkrnmhawithyaly xxniln 15 09 29 N 100 10 48 E 15 158 N 100 180 E 15 158 100 180 aephnthiaelaphaphthaythangxakaskhxng ekhuxnecaphraya aephnthi cak mltiaemp oklbxlikd hrux kuekilaephnthi phaphthaythangxakas cak ethxrraesirfewxr phaphthaydawethiym cak wikiaemepiysaphankhamaemnaecaphrayainpccubnehnuxna saphanchynath ekhuxnecaphraya thayna saphansrrphya bthkhwamkaredinthang karkhmnakhm aelakarkhnsngniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk