อำเภอนบพิตำ

นบพิตำ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครศรีธรรมราช มีขนาดพื้นที่ใหญ่เป็นอันดับสามของจังหวัดนครศรีธรรมราช รองจากอำเภอทุ่งสง​ และอำเภอชะอวด ตามลำดับ อยู่ห่างจากอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชประมาณ 52 กิโลเมตร

อำเภอนบพิตำ
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Nopphitam
คำขวัญ:  น้ำตกกรุงชิง ต้นประสวยยิ่ง เด่นจริงคลองกลาย แร่ธาตุป่าไม้ ค่ายลูกเสือจังหวัด เมืองประวัติโบราณ
แผนที่จังหวัดนครศรีธรรมราช เน้นอำเภอนบพิตำ
พิกัด: 8°43′12″N 99°45′6″E / 8.72000°N 99.75167°E / 8.72000; 99.75167
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครศรีธรรมราช
พื้นที่
• ทั้งหมด	720.156 ตร.กม. (278.054 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	33,662 คน
• ความหนาแน่น	46.74 คน/ตร.กม. (121.1 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	80160
รหัสภูมิศาสตร์	8021
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอนบพิตำ เลขที่ 246 หมู่ที่ 1 ถนนท่าศาลา-โรงเหล็ก ตำบลนบพิตำ อำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช 80160
ส่วนหนึ่งของ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอนบพิตำตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอกาญจนดิษฐ์ (จังหวัดสุราษฎร์ธานี) และอำเภอสิชล
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอท่าศาลา
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอท่าศาลา อำเภอพรหมคีรีและอำเภอพิปูน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอบ้านนาสาร (จังหวัดสุราษฎร์ธานี)

ประวัติ

ตำนานเมืองนครศรีธรรมราชกล่าวว่า เมื่อมหาศักราช 1588 ปีมะเมีย (ตรงกับ พ.ศ.2209) พระพนมวังและนางสะเดียงทองสร้างป่าเป็นนา และบำรุงพระมหาธาตุ ณ เมืองจรุงสระ นอกเมืองนครดอนพระ มีการสร้างป่าเป็นนา ในท้องที่ที่อยู่ในเขตอำเภอนบพิตำ ในปัจจุบัน

พบว่าน่าจะเป็นไปได้ที่กล่าวถึงนั้นคือบริเวณบ้านนบและบ้านพิตำในเขต อำเภอนี้เคยเป็นที่สร้างทำนบกั้นน้ำ สำหรับ "สร้างป่าเป็นนา" สอดคล้องกับที่ จ.ส.ต.เล็ก สุขประชา เล่าว่า บริเวณนี้เคยมีคันดินใหญ่มาก

ซึ่งเชื่อมต่อกับนาและแนวร่องน้ำที่ติดต่อกับคลองกลาย มีคำว่าพนัง ซึงเป็นชื่อวัดเก่าแก่ คือ วัดพนังตรา ที่ตอนหลังกลายเป็น "วัดนางตรา" ก็บ่งถึงความเกี่ยวโยงกับเรื่อง “นบ” กั้นน้ำ อันน่าจะมีส่วนเรียกบ้านนี้ว่า "นบพิตำ"

ส่วนคำว่า "พิตำ" สันนิฐานกันว่า เป็นคำภาษาทมิฬเพี้ยนมาจาก "ติรำ" ซึ่งหมายถึง"น้ำ" "นบพิตำ" จึงน่าหมายถึงทำนบกั้นน้ำดังกล่าวแล้ว การที่ชนชาติทมิฬเข้ามาเกี่ยวพันกับภาคใต้ส่วนนี้ มีประจักษ์พยานอยู่มาก เช่น ศิลาจารึก ภาษาทมิฬที่วัดพระบรมธาตุ เป็นต้น

ท้องที่อำเภอนบพิตำเดิมเป็นส่วนหนึ่งของอำเภอท่าศาลา กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศลงวันที่ 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2538 แบ่งพื้นที่การปกครองออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอนบพิตำ โดยให้มีผลตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน ปีเดียวกัน และต่อมาในวันที่ 24 สิงหาคม พ.ศ. 2550 ได้มีพระราชกฤษฎีกายกฐานะขึ้นเป็น อำเภอนบพิตำ โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 กันยายน ปีเดียวกัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองท้องที่

อำเภอนบพิตำแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 4 ตำบล 38 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)	แผนที่
1	นบพิตำ	Nopphitam	9	8,263
2	กรุงชิง	Krung Ching	11	10,279
3	กะหรอ	Karo	9	7,441
4	นาเหรง	Na Reng	9	7,787

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอนบพิตำประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 4 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลนาเหรง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาเหรงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลนบพิตำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนบพิตำทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกรุงชิง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกรุงชิงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลกะหรอ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกะหรอทั้งตำบล

อ้างอิง

1. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 112 (พิเศษ 9 ง): 53. March 22, 1995. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-06-12. สืบค้นเมื่อ 2009-01-02.
2. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (46 ก): 14–21. August 24, 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-30. สืบค้นเมื่อ 2009-01-02.
3. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.