อัญชัน | |
---|---|
ดอกอัญชันสีขาว | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Rosids |
อันดับ: | Fabales |
วงศ์: | Fabaceae |
สกุล: | |
สปีชีส์: | C. ternatea |
ชื่อทวินาม | |
Clitoria ternatea L. |
อัญชัน (ชื่อวิทยาศาสตร์: Clitoria ternatea L.) เป็นไม้เลื้อย ลำต้นมีขนนุ่ม มีถิ่นกำเนิดในอเมริกาใต้ ปลูกได้ทั่วไปในเขตร้อน มีชื่อพื้นเมืองอื่นอีกคือแดงชัน (เชียงใหม่), เอื้องชัน, เองชัญ เมื่อคั้นเอาน้ำออกมาแล้วจะได้เป็นสีม่วง น้ำเงิน สีของมันสามารถนำมาทำประโยชน์ได้หลากหลาย เช่น ประกอบอาหาร ทำการมัดย้อมผ้า โดยใช้สีของอัญชันมาย้อม เป็นต้นและอย่างอื่นมากมาย
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
อัญชันเป็นไม้เลื้อยเนื้ออ่อน อายุสั้น ใช้ยอดเลื้อยพัน ลำต้นมีขนปกคลุม ใบประกอบแบบขนนก เรียงตรงข้ามยาว 6-12 เซนติเมตร มีใบย่อยรูปไข่ 5-7 ใบ กว้าง 2-3 เซนติเมตร ยาว 3-5 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบมน ผิวใบด้านล่างมีขนหนาปกคลุม
ดอกสีขาว ฟ้า และม่วง ดอกออกเดี่ยว ๆ รูปทรงคล้ายฝาหอยเชลล์ออกเป็นคู่ตามซอกใบ กลีบดอก 5 กลีบ ดอกบานเต็มที่ยาว 2.5-3.5 เซนติเมตรกลีบคลุมรูปกลม ปลายเว้าเป็นแอ่ง ตรงกลางมีสีเหลือง มีทั้งดอกซ้อนและดอกลา ดอกชั้นเดียวกลีบขั้นนอกมีขนาดใหญ่กลางกลีบสีเหลือง ส่วนกลีบชั้นในขนาดเล็กแต่ดอกซ้อนกลีบดอกมีขนาดเท่ากัน ซ้อนเวียนเป็นเกลียว ออกดอกเกือบตลอดปี ผลแห้งแตก เป็นฝักแบน กว้าง 1-1.5 เซนติเมตร ยาว 5-8 เซนติเมตร เมล็ดรูปไต สีดำ มี 5-10 เมล็ด
การกระจายพันธุ์
อัญชันมีถิ่นกำเนิดในแถบเอเชียเขตร้อน และพบใน ไทย ลาว คาบสมุทรมาเลเซีย เวียดนาม อินโดนีเซีย รวมทั้งในเอเชียใต้ ก่อนจะถูกนำไปแพร่พันธุ์ในแอฟริกา ออสเตรเลีย และอเมริกา
สรรพคุณ
- ดอก ใช้ปลูกผมทำให้ผมดกดำ เงางามมากขึ้น เพราะดอกอัญชันมีสารที “แอนโทไซยานิน” (Anthocyanin) ซึ่งช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต ทำให้เลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ได้ดีมากขึ้น
- ดอก นำมาคั้นนำใช้หุงข้าวได้ด้วย ช่วยให้ข้าวที่หุงมีสีสันที่สวยงาม
- เมล็ด เป็นยาระบาย
- ราก บำรุงตาแก้ตาฟาง ถูฟันแก้ปวดฟัน ตาแฉะ และปรุงเป็นยาขับปัสสาวะ นำรากมาถูกับน้ำฝนใช้หยอดหูและหยอดตา
- นำไปวัดค่าความเป็นกรดเนื่องจากดอกอัญชันมีสารแอนโทไซยานิน
อัญชันในวรรณคดี
ในสมัยก่อนหญิงสาวมักนำอัญชันมาเขียนคิ้วให้ดำขลับ
อัญชันกับอาหาร
อัญชันเป็นดอกไม้อีกหนึ่งประเภทที่นิยมนำไปทำอาหาร โดยปกติจะใช้สีจากการต้มและคั้นน้ำของดอกเพื่อมาผสมกับแป้งต่าง ๆ ทำเป็น ขนมชั้น ทับทิมกรอบ บัวลอย ฯลฯ นอกจากนั้นดอกก็สามารถนำมาชุบแป้งทอด ใส่สลัดต่าง ๆ เพื่อตกแต่งจาน หรือทำไข่เจียวหรือชาอัญชันก็ได้ ในมาเลเซียนำไปหุงกับข้าวให้สีฟ้า ใช้ในอาหารที่ลักษณะคล้ายข้าวยำของไทย
อ้างอิง
- เต็ม สมิตินันทน์ ชื่อพรรณไม้แห่งประเทศไทย 2010-05-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน สำนักงานหอพรรณไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, พ.ศ. 2549
- อัญชัน 2010-03-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ฐานข้อมูลพันธุ์ไม้ที่ใช้ในงานภูมิสถาปัตยกรรม, ศูนย์ความรู้ด้านเกษตร สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์
- บทความสุขภาพ, สรรพคุณและประโยชน์ของดอกอัญชัน 30 ข้อ !!, กรีนเนอรัลด์
- รศ. ดร.วีณา เชิดบุญชาติ, อัญชัน 2010-10-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, ศาลาสมุนไพร
- ดอกไม้ให้คุณ,นิตยสารสารคดี ฉบับที่ 38 เมษายน 2531 หน้า 111
แหล่งข้อมูลอื่น
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-09. สืบค้นเมื่อ 2007-07-31.
- . Tropical Forages. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-17. สืบค้นเมื่อ 2007-07-31.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
xychndxkxychnsikhawkarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Eudicotsimidcdladb Rosidsxndb Fabaleswngs Fabaceaeskul spichis C ternateachuxthwinamClitoria ternatea L xychn chuxwithyasastr Clitoria ternatea L epnimeluxy latnmikhnnum mithinkaenidinxemrikait plukidthwipinekhtrxn michuxphunemuxngxunxikkhuxaedngchn echiyngihm exuxngchn exngchy emuxkhnexanaxxkmaaelwcaidepnsimwng naengin sikhxngmnsamarthnamathapraoychnidhlakhlay echn prakxbxahar thakarmdyxmpha odyichsikhxngxychnmayxm epntnaelaxyangxunmakmaylksnathangphvkssastrxychnepnimeluxyenuxxxn xayusn ichyxdeluxyphn latnmikhnpkkhlum ibprakxbaebbkhnnk eriyngtrngkhamyaw 6 12 esntiemtr miibyxyrupikh 5 7 ib kwang 2 3 esntiemtr yaw 3 5 esntiemtr playibaehlm okhnibmn phiwibdanlangmikhnhnapkkhlum dxksikhaw fa aelamwng dxkxxkediyw rupthrngkhlayfahxyechllxxkepnkhutamsxkib klibdxk 5 klib dxkbanetmthiyaw 2 5 3 5 esntiemtrklibkhlumrupklm playewaepnaexng trngklangmisiehluxng mithngdxksxnaeladxkla dxkchnediywklibkhnnxkmikhnadihyklangklibsiehluxng swnklibchninkhnadelkaetdxksxnklibdxkmikhnadethakn sxnewiynepnekliyw xxkdxkekuxbtlxdpi phlaehngaetk epnfkaebn kwang 1 1 5 esntiemtr yaw 5 8 esntiemtr emldrupit sida mi 5 10 emldkarkracayphnthuxychnmithinkaenidinaethbexechiyekhtrxn aelaphbin ithy law khabsmuthrmaelesiy ewiydnam xinodniesiy rwmthnginexechiyit kxncathuknaipaephrphnthuinaexfrika xxsetreliy aelaxemrikasrrphkhundxk ichplukphmthaihphmdkda engangammakkhun ephraadxkxychnmisarthi aexnothisyanin Anthocyanin sungchwykratunkarihlewiynkhxngolhit thaiheluxdipeliyngswntang iddimakkhun dxk namakhnnaichhungkhawiddwy chwyihkhawthihungmisisnthiswyngam emld epnyarabay rak barungtaaektafang thufnaekpwdfn taaecha aelaprungepnyakhbpssawa narakmathukbnafnichhyxdhuaelahyxdta naipwdkhakhwamepnkrdenuxngcakdxkxychnmisaraexnothisyaninxychninwrrnkhdiinsmykxnhyingsawmknaxychnmaekhiynkhiwihdakhlbxychnkbxaharxychnepndxkimxikhnungpraephththiniymnaipthaxahar odypkticaichsicakkartmaelakhnnakhxngdxkephuxmaphsmkbaepngtang thaepn khnmchn thbthimkrxb bwlxy l nxkcaknndxkksamarthnamachubaepngthxd issldtang ephuxtkaetngcan hruxthaikheciywhruxchaxychnkid inmaelesiynaiphungkbkhawihsifa ichinxaharthilksnakhlaykhawyakhxngithyxangxingetm smitinnthn chuxphrrnimaehngpraethsithy 2010 05 01 thi ewyaebkaemchchin sanknganhxphrrnim krmxuthyanaehngchati stwpa aelaphnthuphuch ph s 2549 xychn 2010 03 28 thi ewyaebkaemchchin thankhxmulphnthuimthiichinnganphumisthaptykrrm sunykhwamrudanekstr sankhxsmud mhawithyalyekstrsastr bthkhwamsukhphaph srrphkhunaelapraoychnkhxngdxkxychn 30 khx krinenxrld rs dr wina echidbuychati xychn 2010 10 03 thi ewyaebkaemchchin salasmuniphr dxkimihkhun nitysarsarkhdi chbbthi 38 emsayn 2531 hna 111aehlngkhxmulxun khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2007 08 09 subkhnemux 2007 07 31 Tropical Forages khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2007 08 17 subkhnemux 2007 07 31