ร้อยเอก หม่อมเทวาธิราช (หม่อมราชวงศ์แดง อิศรเสนา) จ.ช., ร.จ.ม. เกิดในสมัยรัชกาลที่ 3 ตรงกับวันอังคารที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2392 เป็นบุตรใหญ่ในหม่อมเจ้าจันตรี อิศรเสนา เกิดแต่หม่อมสวน อิศรเสนา ณ อยุธยา มีน้องต่างมารดา คือ ร้อยเอก หม่อมราชวงศ์มุ้ย อิศรเสนา, หลวงราชดรุณรักษ์ (หม่อมราชวงศ์สอาด อิศรเสนา) บิดาของพระยาภะรตราชา (หม่อมหลวงทศทิศ อิศรเสนา), พระวรภัณฑ์ภักดี (หม่อมราชวงศ์เหมือน อิศรเสนา) และหม่อมราชวงศ์ไหม อิศรเสนา
ร้อยเอก หม่อมเทวาธิราช | |
---|---|
เกิด | 24 กันยายน พ.ศ. 2392 |
เสียชีวิต | 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461 (69 ปี) |
สาเหตุเสียชีวิต | ไข้หวัดใหญ่ |
บิดามารดา |
|
หม่อมเทวาธิราชเป็นไทยผู้แรกที่เรียนรู้วิชาช่างโทรเลข โดยได้รับถ่ายทอดวิชาจากนายเฮนรี อาลาบาศเตอร์ (ต้นสกุล เศวตศิลา) เดิมรับราชการอยู่กรมทหารมหาดเล็ก ต่อมาท่านเป็นนายงานสร้างโทรเลขสายแรกของกรุงสยาม (สายปากน้ำ) และเมื่อดำเนินการสร้างโทรเลขสายปากน้ำลุล่วงแล้วจึงได้รับพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้เป็นนายงานสร้างโทรเลขสายอื่นๆทั่วพระราชอาณาเขตในเวลานั้นด้วย
กระทั่งปีวอก พ.ศ. 2427 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญญาบัตรตั้งเป็นหม่อมเทวาธิราช ราชนิกูล ครั้นการสร้างโทรเลขในสมัยนั้นสำเร็จได้ใช้การทุกสายแล้ว จึงลาพักงานราชการหันไปประกอบการค้าขายทางหัวเมืองเหนือ เที่ยวระหกระเหินอยู่หลายปีจึงกลับเข้ารับราชการทหารอยู่ใน ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็นนายร้อยเอกเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม พ.ศ. 2448รับราชการในกรมสรรพยุทธ แล้วย้ายมากรมจเรทหารช่าง และกรมเกียกกายกองทัพบกเป็นที่สุด มาจนปีชวด พ.ศ. 2455 หม่อมเทวาธิราชชรา อายุได้ 63 ปี จึงออกจากตำแหน่งประจำราชการ ได้รับพระราชทานเบี้ยบำนาญต่อมา
หม่อมเทวาธิราชมีนิวาสถานอยู่บริเวณถนนรามบุตรีในปัจจุบัน (บริเวณโรงเรียนอัมพรไพศาลเดิม) มีภรรยาและบุตรเท่าที่ทราบดังนี้
- นางเลื่อม เทวาธิราช บุตรี หมื่นกษัตริย์ศรีศักดิเดช (สวน ถาวโรทยาน) และ นางเอี่ยม กษัตริย์ศรีศักดิเดช
- หม่อมหลวงพร้อม อิศรเสนา
- หม่อมหลวงหญิง เยื้อ อิศรเสนา
- เสวกเอก พระยาพิพิธไอสูรย์ (หม่อมหลวงยินดี อิศรเสนา) ต.ช., ต.ม., ต.จ.ว., ว.ป.ร.๔, ป.ป.ร. ๔, ร.จ.ท.(๖), ร.จ.พ. อดีตเจ้ากรมพัสดุ สมรสกับ คุณหญิงเนื่อง พิพิธไอสูรย์ (สุจริตกุล) บุตรีในเจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี กับท่านผู้หญิงจีบ สิริรัตนมนตรี (ไม่มีบุตรกับคุณหญิง) พระพาพิพิธไอสูรย์มีบุตรที่เกิดจากนางพัน อิศรเสนา ณ อยุธยา คือ รองเสวกตรี ขุนวิมานวัชรี (ดั่น อิศรเสนา ณ อยุธยา) บ.ม., ร.จ.ท.(๖), ร.จ.ท.(๗), ภ.ป.ร.๕
- หม่อมหลวงดัด อิศรเสนา
- นางใย อิศรเสนา ณ อยุธยา บุตรี ท้าวอินทกัลยา (เพื่อน พวงนาก) กับนายดิศ ท้าวอินทกัลยา (เพื่อน) เป็นบุตรีท้าวมังสี (แสง ณ เวียงจันทน์) กับนายนาค พวงนาก
- หม่อมหลวงหญิง ลำดวน อิศรเสนา หรือ หม่อมหลวงหญิงใหญ่ ดิศกุล ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ
- หม่อมหลวงหญิง ประดับ อิศรเสนา
- หม่อมหลวงหญิง หยุย โรจนเวทย์ (อิศรเสนา)
- นางบุญสม อิศรเสนา ณ อยุธยา บุตรี เจ้าพระยาคทาธรธรณินทร์ (เยีย อภัยวงศ์) กับท่านผู้หญิงทิม คทาธรธรนินทร์
- หม่อมหลวงหญิง เจียม ทัพสวัสดิ์ (อิศรเสนา)
หม่อมเทวาธิราชออกจากราชการแล้วเป็นปกติอยู่ไม่กี่ปีก็เกิดโรคปัสสาวะพิการ เป็นเหตุให้ทุพพลภาพอยู่ช้านาน หม่อมเทวาธิราชถึงแก่กรรมด้วยสาเหตุไข้หวัดใหญ่ที่บ้านข้างวัดชนะสงคราม เมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461 อายุได้ 69 ปีพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุวัดสระเกศ เมื่อวันที่ 20 เมษายน ปี พ.ศ. 2462 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าพระราชทานเงิน 1,000 สตางค์ ผ้าขาว 2 พับ และมีการพิมพ์หนังสือ ตำนานวังน่า ขึ้นเป็นครั้งแรกเพื่อแจกในงานพระราชทานเพลิงศพอีกด้วย
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
- พ.ศ. 2448 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
ลำดับสาแหรก
ลำดับสาแหรกของหม่อมเทวาธิราช (หม่อมราชวงศ์แดง อิศรเสนา) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
- พระราชทานสัญญาบัตรทหารบก
- ข่าวตาย
- พระราชทานเพลิงศพ
- พระราชทานเหรียญจักรมาลา
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
rxyexk hmxmethwathirach hmxmrachwngsaedng xisresna c ch r c m ekidinsmyrchkalthi 3 trngkbwnxngkharthi 24 knyayn ph s 2392 epnbutrihyinhmxmecacntri xisresna ekidaethmxmswn xisresna n xyuthya minxngtangmarda khux rxyexk hmxmrachwngsmuy xisresna hlwngrachdrunrks hmxmrachwngssxad xisresna bidakhxngphrayaphartracha hmxmhlwngthsthis xisresna phrawrphnthphkdi hmxmrachwngsehmuxn xisresna aelahmxmrachwngsihm xisresnarxyexk hmxmethwathirach c ch r c m ekid24 knyayn ph s 2392esiychiwit9 phvscikayn ph s 2461 69 pi saehtuesiychiwitikhhwdihybidamardahmxmecacntri xisresna bida hmxmswn xisresna n xyuthya marda hmxmethwathirachepnithyphuaerkthieriynruwichachangothrelkh odyidrbthaythxdwichacaknayehnri xalabasetxr tnskul eswtsila edimrbrachkarxyukrmthharmhadelk txmathanepnnayngansrangothrelkhsayaerkkhxngkrungsyam saypakna aelaemuxdaeninkarsrangothrelkhsaypaknalulwngaelwcungidrbphrabrmrachoxngkaroprdekla ihepnnayngansrangothrelkhsayxunthwphrarachxanaekhtinewlanndwy krathngpiwxk ph s 2427 thrngphrakrunaoprdekla phrarachthansyyabtrtngepnhmxmethwathirach rachnikul khrnkarsrangothrelkhinsmynnsaercidichkarthuksayaelw cunglaphknganrachkarhnipprakxbkarkhakhaythanghwemuxngehnux ethiywrahkraehinxyuhlaypicungklbekharbrachkarthharxyuin idrbphrarachthansyyabtrepnnayrxyexkemuxwnthi 14 singhakhm ph s 2448rbrachkarinkrmsrrphyuthth aelwyaymakrmcerthharchang aelakrmekiykkaykxngthphbkepnthisud macnpichwd ph s 2455 hmxmethwathirachchra xayuid 63 pi cungxxkcaktaaehnngpracarachkar idrbphrarachthanebiybanaytxma hmxmethwathirachminiwasthanxyubriewnthnnrambutriinpccubn briewnorngeriynxmphriphsaledim miphrryaaelabutrethathithrabdngni nangeluxm ethwathirach butri hmunkstriysriskdiedch swn thaworthyan aela nangexiym kstriysriskdiedch hmxmhlwngphrxm xisresna hmxmhlwnghying eyux xisresna eswkexk phrayaphiphithixsury hmxmhlwngyindi xisresna t ch t m t c w w p r 4 p p r 4 r c th 6 r c ph xditecakrmphsdu smrskb khunhyingenuxng phiphithixsury sucritkul butriinecaphrayasirirtnmntri kbthanphuhyingcib sirirtnmntri immibutrkbkhunhying phraphaphiphithixsurymibutrthiekidcaknangphn xisresna n xyuthya khux rxngeswktri khunwimanwchri dn xisresna n xyuthya b m r c th 6 r c th 7 ph p r 5 hmxmhlwngdd xisresnanangiy xisresna n xyuthya butri thawxinthklya ephuxn phwngnak kbnaydis thawxinthklya ephuxn epnbutrithawmngsi aesng n ewiyngcnthn kbnaynakh phwngnak hmxmhlwnghying ladwn xisresna hrux hmxmhlwnghyingihy diskul insmedcphraecabrmwngsethx krmphrayadarngrachanuphaph hmxmhlwnghying pradb xisresna hmxmhlwnghying hyuy orcnewthy xisresna nangbuysm xisresna n xyuthya butri ecaphrayakhthathrthrninthr eyiy xphywngs kbthanphuhyingthim khthathrthrninthr hmxmhlwnghying eciym thphswsdi xisresna hmxmethwathirachxxkcakrachkaraelwepnpktixyuimkipikekidorkhpssawaphikar epnehtuihthuphphlphaphxyuchanan hmxmethwathirachthungaekkrrmdwysaehtuikhhwdihythibankhangwdchnasngkhram emuxwnthi 9 phvscikayn ph s 2461 xayuid 69 piphrarachthanephlingsph n emruwdsraeks emuxwnthi 20 emsayn pi ph s 2462 thrngphrakrunaoprdeklaphrarachthanengin 1 000 stangkh phakhaw 2 phb aelamikarphimphhnngsux tananwngna khunepnkhrngaerkephuxaeckinnganphrarachthanephlingsphxikdwyekhruxngrachxisriyaphrnph s 2448 ehriyyckrmala r c m ladbsaaehrkladbsaaehrkkhxnghmxmethwathirach hmxmrachwngsaedng xisresna 16 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach 8 smedcphrabwrrachecamhaesnanurks 17 smedcphraxmrinthrabrmrachini 4 phraecarachwrwngsethx krmhmunkstriysriskdiedch 18 20 smedcphraecakrungthnburi 9 ecacxmmardasali 19 ecacxmmardaxaphn 2 hmxmecacntri xisresna 20 18 smedcphraecakrungthnburi 10 phrayaprachachiph sila 5 khunhyingphlb 1 hmxmethwathirach hmxmrachwngsaedng xisresna 3 hmxmswn xisresna n xyuthya xangxingphrarachthansyyabtrthharbk khawtay phrarachthanephlingsph phrarachthanehriyyckrmala