พระเจ้ามานูแวลที่ 1 แห่งโปรตุเกส หรือ มานูแวลผู้มีโชค (โปรตุเกส: Manuel O Afortunado) (31 พฤษภาคม ค.ศ. 1469 – ธันวาคม ค.ศ. 1521) เป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกสที่ครองราชย์ตั้งแต่ ค.ศ. 1495 จนถึง ค.ศ. 1521 รัชสมัยของพระองค์มีเหตุการณ์สำคัญ คือ การขับไล่ชาวมุสลิมและชาวยิวที่ไม่ยอมเข้ารับการทำพิธีศีลล้างบาปออกจากประเทศ, นโยบายอันชาญฉลาดเพื่อวางตัวเป็นกลางในความขัดแย้งระหว่างฝรั่งเศสกับสเปน และการสานต่อการขยายอาณาเขตทางทะเล โดยเฉพาะในอินเดียและบราซิล
พระเจ้ามานูแวลที่ 1 | |
---|---|
พระมหากษัตริย์แห่งโปรตุเกสและอัลการ์วึช | |
ครองราชย์ | 25 ตุลาคม ค.ศ. 1495 – 13 ธันวาคม ค.ศ. 1521 |
ราชาภิเษก | 27 ตุลาคม ค.ศ. 1495 |
ก่อนหน้า | |
ถัดไป | พระเจ้าฌูเอาที่ 3 แห่งโปรตุเกส |
พระราชสมภพ | 31 พฤษภาคม ค.ศ. 1469 เมืองอาลกูเชตือ ประเทศโปรตุเกส |
สวรรคต | 13 ธันวาคม ค.ศ. 1521 (52 พรรษา) กรุงลิสบอน ประเทศโปรตุเกส |
ฝังพระศพ | อารามปราสาทเจโรนิมูส |
คู่อภิเษก | อิซาเบลแห่งอารากอน สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส มาริอาแห่งอารากอน สมเด็จพระราชินีแห่งโปรตุเกส เอเลโอโนเรอแห่งออสเตรีย |
พระบุตร | พระเจ้าฌูเอาที่ 3 แห่งโปรตุเกส อีซาแบลแห่งโปรตุเกส และคนอื่นๆ |
ราชวงศ์ | อาวิช |
พระบิดา | เฟร์นังดู ดยุคแห่งวิเซว |
พระมารดา | เบียตริซแห่งโปรตุเกส |
ลายพระอภิไธย |
วัยเยาว์
มานูแวลเสด็จพระราชสมภพที่ในวันที่ 31 พฤษภาคม ค.ศ. 1469 โดยทรงเป็นบุตรคนที่แปดหรือเก้าของเจ้าชายเฟร์นังดู ดยุคแห่งวีเซว พระราชโอรสของ และพระอนุชาของ พระมารดาของพระองค์ คือ เจ้าหญิงเบียตริซ ดิ อาเวโร ธิดาของเจ้าชายฌูเวา ทั้งพระบิดาและพระมารดาของพระองค์ต่างเป็นพระราชนัดดาของ โดยมานูแวลเป็นบุตรคนสุดท้องของทั้งคู่ พระเชษฐภคินีคนหนึ่งของพระองค์ คือ เลโอนอร์ ได้สมรสกับ ทายาทผู้สืบทอดบัลลังก์ต่อจากพระเจ้าอาฟงซูที่ 5 พระเชษฐภคินีอีกคน คือ อิซาเบล ได้สมรสกับเฟร์นังดู ดยุคแห่งบรากังซาผู้ทรงอำนาจ ในปี ค.ศ. 1470 ขณะมานูแวลมีพระชนมายุได้ 1 พรรษา พระบิดาของพระองค์ได้ถึงแก่กรรม ดิเอโก พระเชษฐาของมานูแวลได้ขึ้นเป็นดยุคแห่งวีเซวต่อจากบิดา
เมื่อมานูแวลโตขึ้น ขุนนางโปรตุเกสได้สมคบคิดกันล้มล้างอำนาจของพระเจ้าฌูเวาที่ 2 ซึ่งเป็นทั้งลูกพี่ลูกน้องและพี่เขยของมานูแวล สุดท้ายในปี ค.ศ. 1481 ดิเอโก ดยุคแห่งวีเซว พระเชษฐาของมานูแวลถูกสังหารตามคำสั่งของพระเจ้าฌูเวาที่ 2 มานูแวลในวัย 15 พรรษาได้สืบทอดทั้งทรัพย์สินที่ดินและตำแหน่งของพระเชษฐา ในปี ค.ศ. 1483 เฟร์นังดู ดยุคแห่งบรากังซา พี่เขยของมานูแวลถูกตัดหัวที่แอวูราด้วยข้อหาทรยศขายชาติ บุตรของดยุคถูกขับไล่ออกจากประเทศไปลี้ภัยอยู่ในกัสติยา
ในเวลานั้นโปรตุเกสกับกัสติยากำลังขับเคี่ยวแย่งชิงความเป็นมหาอำนาจทางทะเลกันมาอย่างต่อเนื่อง ความขัดแย้งทางทะเลของทั้งสองอาณาจักรนำไปสู่การทำสนธิสัญญาตอร์เดซียัสซึ่งลงนามในวันที่ 7 มิถุนายน ค.ศ. 1494 สนธิสัญญาดังกล่าวได้แบ่งสิทธิ์ในการสำรวจทางทะเลโดยให้โลกซีกตะวันออกเป็นของโปรตุเกส ส่วนโลกซีกตะวันตกเป็นของสเปน (คือกัสติยาและอารากอน)
กษัตริย์ของทั้งสองอาณาจักรต่างมุ่งหวังที่จะรวมดินแดนในคาบสมุทรไอบีเรียให้อยู่ภายใต้การปกครองของราชบัลลังก์เดียว เพื่อกระชับสายสัมพันธ์ให้แน่นแฟ้นและไม่เป็นศัตรูต่อกัน ทั้งสองราชอาณาจักรจึงตกลงร่วมกันในให้เจ้าชายอาฟงซู พระราชโอรสเพียงคนเดียวของพระเจ้าฌูเวาที่ 2 แห่งโปรตุเกสสมรสกับเจ้าหญิงอิซาเบล พระราชธิดาคนโตของพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอนและพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา เจ้าหญิงอิซาเบลกับเจ้าชายอาฟงซูสมรสกันในปี ค.ศ. 1491 ทว่าหลังการสมรสไม่กี่เดือนเจ้าชายอาฟงซูกลับประสบอุบัติเหตุสิ้นพระชนม์ระหว่างแข่งม้า เจ้าหญิงอิซาเบลซึ่งตกเป็นม่ายจึงได้เดินทางกลับไปอยู่ที่ราชสำนักของพระบิดามารดา
หลังสูญเสียพระราชบุตรตามกฎหมายคนสุดท้ายไป พระเจ้าฌูเวาที่ 2 พยายามผลักดันให้ฌอร์ชี ดิ เล็งกาสตรือ บุตรชายนอกสมรสของพระองค์ได้รับการรับรองเป็นพระโอรสตามกฎหมาย แต่ถูกคัดค้านจากขุนนางจึงทำไม่สำเร็จ
การขึ้นครองราชย์
ในปี ค.ศ. 1493 มานูแวลถูกเรียกตัวมาเข้าร่วมการประชุมสภาที่พระเจ้าฌูเวาได้เสนอชื่อพระองค์เป็นทายาทในบัลลังก์ พระเจ้าฌูเวาที่ 2 สวรรคตในวันที่ 25 ตุลาคม ค.ศ. 1495 มานูแวล ลูกพี่ลูกน้องและพระอนุชาของพระมเหสีของพระองค์ได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้ามานูแวลที่ 1 โดยหลังขึ้นเป็นกษัตริย์สิ่งแรกๆ ที่พระองค์ทำคือการเรียกตัวบุตรที่ถูกขับไล่ออกจากประเทศของดยุคแห่งบรากังซา (ซึ่งเป็นพระภาคิไนยของพระองค์) กลับมาโปรตุเกสและคืนทั้งทรัพย์สินที่ดินและตำแหน่งเดิมให้
ขณะขึ้นครองราชย์พระเจ้ามานูแวลมีพระชนมายุ 26 พรรษาและยังไม่สมรส ในฐานะกษัตริย์พระองค์จำเป็นต้องมีทายาทตามกฎหมายโดยเร่งด่วน ด้วยความมุ่งมั่นที่จะรวมราชบัลลังก์ในคาบสมุทรไอบีเรียเป็นหนึ่งเดียว พระเจ้ามานูแวลจึงหมายตาเจ้าหญิงอิซาเบล พระชายาม่ายของเจ้าชายอาฟงซู โดยพระเจ้ามานูแวลมีพระชนมายุมากกว่าเจ้าหญิงหนึ่งพรรษาและว่ากันว่าพระองค์เคยตามอารักขาเจ้าหญิงเมื่อครั้งที่พระนางเดินทางจากกัสติยามาโปรตุเกสเพื่อสมรสกับเจ้าชายอาฟงซู
เนื่องด้วยสองพระมหากษัตริย์ผู้ปกครองกัสติยาและอารากอนมีพระราชโอรสด้วยกันเพียงคนเดียว คือ เจ้าชายฆวนซึ่งมีสุขภาพอ่อนแอ จึงทำให้คาดหมายกันว่าหากเจ้าชายสิ้นพระชนม์โดยไม่มีผู้สืบทอดตำแหน่งเพศชาย เจ้าหญิงอิซาเบลซึ่งเป็นพระราชธิดาคนโตของพระมหากษัตริย์ทั้งสองจะได้ขึ้นเป็นรัชทายาท พระมานูแวลจึงประสงค์จะสมรสกับพระนางเพื่อจะได้เป็นกษัตริย์แห่งโปรตุเกส กัสติยา และอารากอน แม้ตัวเจ้าหญิงอิซาเบลจะไม่เต็มใจอย่างมากที่จะสมรสกับกษัตริย์แห่งโปรตุเกส แต่พระนางถูกพระราชบิดามารดากดดันอย่างหนักจนต้องยอมสมรส ทั้งคู่อภิเษกสมรสกันเมื่อวันที่ 30 พฤศจิกายน ค.ศ. 1497
ในวันที่ 6 ตุลาคม ค.ศ. 1497 เจ้าชายฆวนสิ้นพระชนม์จริงดังคาด อิซาเบลถูกการประกาศเป็นรัชทายาทในบัลลังก์กัสติยา ในปี ค.ศ. 1498 พระนางและพระสวามีมาได้เดินทางไปโตเลโดและซาราโกซาเพื่อเข้ารับการถวายคำสัตย์ปฏิญาณแห่งความจงรักภักดี โดยขณะเดินทางกลับสเปนอิซาเบลกำลังตั้งครรภ์ได้ห้าเดือน พระนางได้ให้กำเนิดพระราชบุตรในวันที่ 23 สิงหาคม ค.ศ. 1498 ที่ปราสาทซาราโกซา ทารกน้อยถูกตั้งชื่อว่ามิเกล ดิ ลา ปาซ หลังให้กำเนิดพระราชโอรสได้เพียงชั่วโมงเดียวพระนางอิซาเบลก็สวรรคต
มิเกล ดิ ลา ปาซกลายเป็นทายาทโดยชอบธรรมในบัลลังก์ของทุกราชอาณาจักรในคาบสมุทรไอบีเรีย แต่เด็กน้อยสิ้นพระชนม์ไปพร้อมกับความหวังที่จะรวมราชอาณาจักรในคาบสมุทรให้กลับมาเป็นหนึ่งเดียวอีกครั้งในปี ค.ศ. 1500 ด้วยพระชนมายุ 3 พรรษา
การอภิเษกสมรสใหม่
พระเจ้ามานูแวลไม่ยอมล้มเลิกความพยายามและได้อภิเษกสมรสใหม่กับพระราชธิดาอีกคนของพระเจ้าเฟร์นันโดที่ 2 แห่งอารากอนกับพระราชินีนาถอิซาเบลที่ 1 แห่งกัสติยา คือ เจ้าหญิง พระขนิษฐาของพระมเหสีคนแรก แต่การสมรสครั้งนี้ต่างจากการสมรสครั้งก่อน คือ พระราชโอรสที่จะเกิดมาจะไม่ได้เป็นทายาทโดยชอบธรรมของราชอาณาจักรกัสติยาและอารากอน เนื่องจากเจ้าหญิงฆัวนา พระเชษฐภคินีของเจ้าหญิงมารีอาได้ขึ้นเป็นทายาทสายตรงในบัลลังก์แทนที่อิซาเบล (เจ้าหญิงฆัวนาสมรสแล้วกับดยุคฟิลิปแห่งฮาพส์บวร์ค พระเจ้ามานูแวลจึงสมรสกับเจ้าหญิงมารีอา พระขนิษฐาของพระนางแทน)
พิธีอภิเษกสมรสครั้งที่สองของกษัตริย์แห่งโปรตุเกสและเจ้าหญิงแห่งกัสติยาและอารากอนถูกจัดขึ้นในวันที่ 30 ตุลาคม ค.ศ. 1500 ต่อมาทั้งคู่มีพระราชบุตรด้วยกัน 10 คน คือ
- (ประสูติ ค.ศ. 1502)
- อิซาเบลแห่งโปรตุเกส (ประสูติ ค.ศ. 1503) สมเด็จพระราชินีแห่งสเปนและจักรพรรดินีแห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์จากการอภิเษกสมรสกับจักรพรรดิคาร์ลที่ 5 ลูกพี่ลูกน้องของพระองค์เอง ทรงเป็นพระราชมารดาของพระเจ้าเฟลิเปที่ 2 แห่งสเปนและที่ 1 แห่งโปรตุเกส
- เบียตริซ (ประสูติ ค.ศ. 1504) สมรสกับชาร์ลส์ที่ 3 ดยุคแห่งซาวอย
- ลุยส์แห่งโปรตุเกส (ประสูติ ค.ศ. 1506) บิดาของเองโตนิโอ บุตรนอกสมรสผู้แสดงตัวท้าชิงบัลลังก์โปรตุเกสในปี ค.ศ. 1580
- เฟร์นังดู (ประสูติ ค.ศ. 1507)
- อาฟงซู (ประสูติ ค.ศ. 1509) เจ้าชายพระคาร์ดินัล
- มารีอา (ประสูติ ค.ศ. 1511)
- (ประสูติ ค.ศ. 1512)
- ดูวาร์ตือ (ประสูติ ค.ศ. 1515) บิดาของกาตารินา ดัชเชสแห่งบรากังซา พระอัยกีของพระเจ้าฌูเวาที่ 4 ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์บรากังซา
- เองโตนิโอ (ประสูติ ค.ศ. 1516)
ในวันที่ 7 มีนาคม ค.ศ. 1517 ที่กรุงลิสบอนพระนางมารีอาสวรรคตด้วยผลข้างเคียงจากการคลอดเองโตนิโอ พระราชบุตรคนสุดท้ายเมื่อปี ค.ศ. 1516 ซึ่งทารกน้อยมีชีวิตอยู่ได้เพียงไม่กี่วัน
ราชบัลลังก์ทั้งสามในคาบสมุทรไอบีเรีย
หลังพระนางมารีอาสวรรคต พระเจ้ามานูแวลที่ 1 ประสงค์จะสมรสกับเจ้าหญิงเลโอนอร์ พระราชธิดาของพระราชินีนาถฆัวนาแห่งกัสติยา (หรือเจ้าหญิงฆัวนาที่ขึ้นสืบทอดตำแหน่งต่อจากพระราชมารดา) กับพระเจ้าเฟลิเปที่ 1 แห่งกัสติยา (หรือฟิลิปแห่งฮาพส์บวร์ค) เพื่อสานต่อนโยบายการสมรสเพื่อสร้างราชวงศ์ใหม่ที่จะรวมราชอาณาจักรทั้งหมดในคาบสมุทรไอบีเรียเป็นหนึ่งเดียว ราชวงศ์ฮาพส์บวร์คจึงตกลงทำสัญญาสมรสระหว่างเจ้าหญิงเลโอนอร์กับพระเจ้ามานูแวล
พิธีอภิเษกสมรสถูกจัดขึ้นในกรุงลิสบอนเมื่อวันที่ 7 มีนาคม ค.ศ. 1519 โดยกษัตริย์แห่งโปรตุเกสมีพระชนมายุอยู่ในช่วงห้าสิบพรรษา ส่วนเจ้าหญิงแห่งกัสติยามีพระชนมายุ 21 พรรษา ทั้งคู่มีพระราชบุตรด้วยกันสองคน คือ
- การ์โลส (ประสูติ ค.ศ. 1520) สิ้นพระชนม์หลังประสูติได้ไม่นาน
- มารีอา (ประสูติ ค.ศ. 1521)
สองปีหลังการสมรสพระเจ้ามานูแวลที่ 1 สวรรคตด้วยกาฬโรคในกรุงลิสบอนเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม ค.ศ. 1521
นโยบายด้านศาสนา
การกระทำอันเป็นที่ถกเถียงที่สุดในรัชสมัยของพระเจ้ามานูแวลคือการบังคับให้ชาวยิวทุกคนที่อาศัยอยู่ในโปรตุเกสเปลี่ยนศาสนา เนื่องจากเมื่อครั้งที่ทำการตกลงสัญญาสมรสครั้งแรกกับเจ้าหญิงอิซาเบล เจ้าหญิงแห่งกัสติยาและอารากอนได้ตั้งเงื่อนไขว่าจะยอมเดินทางมาสมรสกับพระเจ้ามานูแวลก็ต่อเมื่อโปรตุเกสกำจัดชาวมุสลิมและชาวยิวทุกคนออกจากประเทศ (ก่อนหน้านี้ในปี ค.ศ. 1492 พระเจ้าฌูเวาที่ 2 ได้เปิดรับชาวยิวหลายพันคนที่ถูกขับไล่ออกมาจากสเปน) ในช่วงต้นเดือนธันวาคม ค.ศ. 1496 พระเจ้ามานูแวลได้ออกกฤษฎีกาให้ชาวยิวและชาวมุสลิมทุกคนออกไปจากประเทศ โดยให้เวลา 10 เดือน คือ ตั้งแต่เดือนมกราคมจนถึงเดือนตุลาคมของ ค.ศ. 1497 ไม่เช่นนั้นจะมีโทษประหารชีวิต พระองค์ยังประกาศให้รางวัลแก่ผู้แจ้งเบาะแสของชาวยิวและมุสลิมเป็นทรัพย์สินที่ดินของชาวยิวและชาวมุสลิมคนนั้นๆ ทั้งนี้ชาวยิวและชาวมุสลิมที่เปลี่ยนมานับถือศาสนาคริสต์จะได้รับอนุญาตให้อยู่ในโปรตุเกสต่อไป ทว่ามีชาวยิวเพียงไม่กี่คนที่ได้เดินทางออกไปจากประเทศ เนื่องจากพระเจ้ามานูแวลได้ใช้อำนาจทั้งหมดที่มีขัดขวางไม่ให้ชาวยิวเดินทางออกไป ชาวยิวกว่า 20,000 คนที่พยายามเดินทางออกจากประเทศที่ท่าเรือลิสบอนถูกบังคับให้เข้ารับการทำพิธีศีลล้างบาป ขณะที่ชาวมุสลิมได้โอกาสในการเดินทางออกจากประเทศมากกว่า เนื่องจากกษัตริย์ไม่อยากมีปัญหากับผู้ปกครองของประเทศปลายทางที่อาจส่งกำลังทหารมาแก้แค้นหากพระองค์กระทำกับชาวมุสลิมเช่นเดียวกับชาวยิว
ในเดือนเมษายน ค.ศ. 1497 พระองค์มีคำสั่งให้นำตัวเด็กอายุต่ำกว่า 14 ปีที่เกิดจากพ่อแม่ชาวยิวที่ไม่ยอมเปลี่ยนศาสนามาจากพ่อแม่เพื่อส่งไปให้ชาวคริสต์เลี้ยงดูและสอนศาสนาคริสต์ ต่อมาทรงขยายช่วงอายุเพิ่มเป็น 20 ปี กระบวนการบังคับให้เปลี่ยนศาสนาเสร็จสิ้นในช่วงปลายปี ค.ศ. 1497 และก่อให้เกิดโศกนาฏกรรมเมื่อพ่อแม่หลายคนยินดีที่จะสังหารบุตรชายของตนดีกว่ายอมให้ถูกส่งไปศึกษาคำสอนของศาสนาคริสต์
การบังคับเปลี่ยนศาสนาทำให้เกิดกลุ่ม "ชาวคริสต์ใหม่" ขึ้นในโปรตุเกส โดยคนกลุ่มนี้มีสถานะทางสังคมที่ไม่มั่นคงเนื่องจากถูกมองว่ามีสายเลือดยิว ทำให้ถูกกีดกันไม่ให้เข้ารับราชการและไม่ได้รับอนุญาตให้สมรสกับขุนนางหรือชาวคริสต์เดิม ทั้งยังถูกรังความและถูกลักขโมยทรัพย์สิน ในปี ค.ศ. 1506 ชาวคริสต์ใหม่ถูกไล่ล่าอย่างหนัก เพราะประชาชนกล่าวหาว่าสาเหตุที่กาฬโรคระบาดในกรุงลิสบอนเนื่องจากมีคนกลุ่มนี้ซึ่งไม่ได้ศรัทธาในพระเจ้าอย่างแท้จริงอาศัยอยู่ในเมือง บ้านและวัดของชาวคริสต์ใหม่ถูกเผา ชาวคริสต์ใหม่ถูกสังหารไปกว่า 3,500 คน ผู้มีอำนาจสามารถควบคุมสถานการณ์ได้สามวันต่อมา ผู้กระทำผิดฐานสังหารหมู่ถูกตัดสินประหารชีวิต
การขยายอาณาเขตทางทะเล
รัชสมัยของพระเจ้ามานูแวลที่ 1 โดดเด่นในด้านการสำรวจทางทะเลครั้งสำคัญซึ่งพระองค์ได้ให้การสนับสนุนด้านเงินทุน ในวันที่ 8 กรกฎาคม ค.ศ. 1497 พระองค์ได้ส่งวัชกู ดา กามาพร้อมเรือสี่ลำออกสำรวจเส้นทางทะเลสู่อินเดีย การเดินทางบรรลุเป้าหมายเมื่อดา กามาไปถึงเมืองโคชิโคดในวันที่ 20 พฤษภาคม ค.ศ. 1498 ในช่วงปลายเดือนสิงหาคม ค.ศ. 1499 เรือของดา กามาสองลำเดินทางกลับมาถึงโปรตุเกส
ในวันที่ 9 มีนาคม ค.ศ. 1500 เปดรู อัลวารึช กาบรัล ผู้นำในการสำรวจครั้งใหม่ได้นำเรือสิบสามลำเดินทางออกจากกรุงลิสบอนไปสร้างสายสัมพันธ์ทางการค้ากับเจ้าชายอินเดีย กาบรัลล่องเรือในมหาสมุทรแอตแลนติกตะวันตกและในวันที่ 22 เมษายนคณะสำรวจได้สังเกตเห็นเทือกเขามองชือปาสกูอาลซึ่งอยู่ในบราซิล ในวันที่ 2 พฤษภาคมกาบรัลเดินทางไปอินเดียต่อผ่านทางแหลมกู๊ดโฮป แต่ได้ส่งเรือเสบียงกลับมาโปรตุเกสเพื่อแจ้งข่าวการค้นพบบราซิล กาบรัลเดินทางไปถึงอินเดียและได้ตั้งสถานีการค้าขึ้นในเมืองโคชิโคด เมืองโกชิ และเมือง ซึ่งตั้งอยู่ตามแนวชายฝั่งมะละบาร์ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอินเดีย แม้จะเสียเรือไปหลายลำ แต่การลงทุนครั้งนี้สร้างผลกำไรให้แก่โปรตุเกส
ในปี ค.ศ. 1501 พระเจ้ามานูแวลได้ส่งเรือสามลำภายใต้การบัญชาการของกองซาโล กูเอลโญไปสำรวจชายฝั่งตะวันออกของบราซิล กูเอลโญเดินทางกลับมาในอีกหนึ่งปีต่อมา พระเจ้ามานูแวลได้ปล่อยเช่าบราซิลให้แก่ห้างหุ้นส่วนภายใต้การนำของเฟนูเอา ดิ โลโรนญาเป็นระยะเวลา 3 ปี ทว่าพระองค์สนพระทัยแอฟริกาเหนือ แอฟริกาตะวันออก และเอเชียมากกว่าอเมริกา โดยในปี ค.ศ. 1502 ดา กามาได้นำเรือ 20 ลำไปขนทองคำมาจากลุ่มชนเผ่าในแอฟริกาตะวันออก สร้างความร่ำรวยให้แก่พระเจ้ามานูเอล ทั้งนี้กษัตริยแห่งโปรตุเกสได้อ้างสิทธิ์ในดินแดนที่เพิ่งค้นพบ โดยมีสมเด็จพระสันตะปาปาให้การรับรองและได้รับการยอมรับจากสเปนซึ่งมีสายสัมพันธ์ใกล้ชิดในทางฝั่งพระมเหสี
อิทธิพลในโลกซีกตะวันออกของโปรตุเกสมั่นคงขึ้นหลังการสร้างป้อมปราการที่เมืองโกชิในปี ค.ศ. 1503 และความสำเร็จในการป้องกันเมืองในปี ค.ศ. 1504 ของดูวาร์ตือ ปาเชโก เปเรรา ในปี ค.ศ. 1505 เฟิงซิกู ดิ อัลเมดาคว้าชัยชนะครั้งแรกให้แก่โปรตุกีสอินเดีย อาฟงซู ดึ อัลบูแกร์กึสืบทอดตำแหน่งเป็นข้าหลวงต่อจากอัลเมดาและพิชิตรัฐกัวได้ในปี ค.ศ. 1510 ต่อด้วยการพิชิตรัฐมะละกาซึ่งตั้งอยู่ในคาบสมุทรมลายูในปี ค.ศ. 1511 ทำให้การจัดจำหน่ายเครื่องเทศของฝั่งตะวันออกอยู่ในมือของโปรตุเกส ในปี ค.ศ. 1513 ชาวโปรตุเกสได้เดินทางไปถึงจีน
แนวความคิดเรื่องสงครามครูเสดเพิ่มสูงขึ้นเมื่ออัลบูแกร์กึวางแผนที่จะปิดทะเลแดงและเข้ายึดกรุงเมกกะ ดูวาร์ตือ กัลเวาพยายามชักจูงราชสำนักอื่นๆ ในยุโรปให้เข้าร่วมการทำสงครามครูเสดแต่ไม่ค่อยได้รับการตอบรับ ในปี ค.ศ. 1514 ทูตของจักรวรรดิเอธิโอเปียได้เดินทางมาที่ราชสำนักของพระเจ้ามานูแวลเพื่อสานสัมพันธไมตรีกับกษัตริย์ชาวคริสต์ของโปรตุเกส พระเจ้ามานูแวลได้แต่งตั้งกัลเวาเป็นราชทูตในจักรวรรดิเอธิโอเปีย แต่กัลเวาถึงแก่กรรมเสียก่อน แนวความคิดเรื่องสงครามครูเสดค่อยๆ หายไปหลังอัลบูแกร์กึถึงแก่กรรมในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1515 แม้ตัวพระเจ้ามานูแวลจะไม่ใช่นักรบ แต่ดยุคแห่งบรากังซาได้ช่วยพิชิตกรุงอัซเซมมอร์ของโมร็อกโกมาให้พระองค์ในปี ค.ศ. 1513
การบริหารจัดการภายใน
การค้าขายสินค้าจากอินเดียทำให้ราชสำนักของพระเจ้ามานูแวลใหญ่โตและโอ่โถงขึ้น พระองค์เป็นคนขยัน ควบคุมอารมณ์ได้ดี หลงใหลในดนตรีและการแสดง และสุรุ่ยสุร่าย ทรงพำนักอยู่ที่กรุงลิสบอนเป็นหลัก โดยได้ทรงสร้างปราสาทริมน้ำขึ้นมาในกรุงลิสบอน (บริเวณใกล้กับเตร์เฮรูดูปาซูในปัจจุบัน) และในเมืองซิงตรา พระเจ้ามานูแวลยังได้ก่อตั้งอารามปราสาทเจโรนิมูสในเขตแพริชเบเล็งและได้สร้างหอคอยเบเล็ง
เนื่องจากทรงขึ้นครองบัลลังก์ในช่วงที่ขุนนางกำลังเสื่อมอำนาจ ภายใต้การปกครองของพระองค์การบริหารราชการแผ่นดินจึงมีการรวมอำนาจเข้าสู่ศูนย์กลางมาขึ้น ในรัชสมัยของพระองค์ได้มีการปฏิรูปการคลัง, ปฏิรูปกฎหมาย และปฏิรูปการบริหารบ้านเมืองหลายครั้ง คณะกรรมาธิการของกษัตริย์ได้ปรับกฎบัตรในแต่ละเมืองให้เป็นประโยชน์แก่คนในท้องถิ่นมากขึ้น รวมไปถึงการเรียกเก็บภาษีที่สมเหตุสมผลขึ้น กฎหมายฉบับปรับปรุงใหม่ถูกตีพิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ. 1512 และฉบับแก้ไขความถูกต้องถูกตีพิมพ์ในปี ค.ศ. 1521 ซึ่งเป็นปีที่พระองค์สวรรคต
อ้างอิง
- AZPERIODISTAS.COM, MANUEL I: EL REY LUSO QUE SE CASÓ CON TRES INFANTAS ESPAÑOLAS
- Encyclopedia.com, Manuel I (Portugal)
- TheBiography, Biography of King of Portugal Manuel I (1469-1521) 2019-09-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Encyclopædia Britannica, Manuel I - KING OF PORTUGAL
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecamanuaewlthi 1 aehngoprtueks hrux manuaewlphumiochkh oprtueks Manuel O Afortunado 31 phvsphakhm kh s 1469 thnwakhm kh s 1521 epnkstriyaehngoprtueksthikhrxngrachytngaet kh s 1495 cnthung kh s 1521 rchsmykhxngphraxngkhmiehtukarnsakhy khux karkhbilchawmuslimaelachawyiwthiimyxmekharbkarthaphithisillangbapxxkcakpraeths noybayxnchaychladephuxwangtwepnklanginkhwamkhdaeyngrahwangfrngesskbsepn aelakarsantxkarkhyayxanaekhtthangthael odyechphaainxinediyaelabrasilphraecamanuaewlthi 1phramhakstriyaehngoprtueksaelaxlkarwuchkhrxngrachy25 tulakhm kh s 1495 13 thnwakhm kh s 1521rachaphiesk27 tulakhm kh s 1495kxnhnathdipphraecachuexathi 3 aehngoprtueksphrarachsmphph31 phvsphakhm kh s 1469 emuxngxalkuechtux praethsoprtueksswrrkht13 thnwakhm kh s 1521 52 phrrsa krunglisbxn praethsoprtueksfngphrasphxaramprasathecornimuskhuxphieskxisaeblaehngxarakxn smedcphrarachiniaehngoprtueks marixaaehngxarakxn smedcphrarachiniaehngoprtueks exeloxonerxaehngxxsetriyphrabutrphraecachuexathi 3 aehngoprtueks xisaaeblaehngoprtueks aelakhnxunrachwngsxawichphrabidaefrnngdu dyukhaehngwieswphramardaebiytrisaehngoprtuekslayphraxphiithywyeyawmanuaewlesdcphrarachsmphphthiinwnthi 31 phvsphakhm kh s 1469 odythrngepnbutrkhnthiaepdhruxekakhxngecachayefrnngdu dyukhaehngwiesw phrarachoxrskhxng aelaphraxnuchakhxng phramardakhxngphraxngkh khux ecahyingebiytris di xaewor thidakhxngecachaychuewa thngphrabidaaelaphramardakhxngphraxngkhtangepnphrarachnddakhxng odymanuaewlepnbutrkhnsudthxngkhxngthngkhu phraechsthphkhinikhnhnungkhxngphraxngkh khux eloxnxr idsmrskb thayathphusubthxdbllngktxcakphraecaxafngsuthi 5 phraechsthphkhinixikkhn khux xisaebl idsmrskbefrnngdu dyukhaehngbrakngsaphuthrngxanac inpi kh s 1470 khnamanuaewlmiphrachnmayuid 1 phrrsa phrabidakhxngphraxngkhidthungaekkrrm diexok phraechsthakhxngmanuaewlidkhunepndyukhaehngwieswtxcakbida emuxmanuaewlotkhun khunnangoprtueksidsmkhbkhidknlmlangxanackhxngphraecachuewathi 2 sungepnthnglukphiluknxngaelaphiekhykhxngmanuaewl sudthayinpi kh s 1481 diexok dyukhaehngwiesw phraechsthakhxngmanuaewlthuksnghartamkhasngkhxngphraecachuewathi 2 manuaewlinwy 15 phrrsaidsubthxdthngthrphysinthidinaelataaehnngkhxngphraechstha inpi kh s 1483 efrnngdu dyukhaehngbrakngsa phiekhykhxngmanuaewlthuktdhwthiaexwuradwykhxhathryskhaychati butrkhxngdyukhthukkhbilxxkcakpraethsipliphyxyuinkstiya inewlannoprtuekskbkstiyakalngkhbekhiywaeyngchingkhwamepnmhaxanacthangthaelknmaxyangtxenuxng khwamkhdaeyngthangthaelkhxngthngsxngxanackrnaipsukarthasnthisyyatxredsiyssunglngnaminwnthi 7 mithunayn kh s 1494 snthisyyadngklawidaebngsiththiinkarsarwcthangthaelodyiholksiktawnxxkepnkhxngoprtueks swnolksiktawntkepnkhxngsepn khuxkstiyaaelaxarakxn kstriykhxngthngsxngxanackrtangmunghwngthicarwmdinaedninkhabsmuthrixbieriyihxyuphayitkarpkkhrxngkhxngrachbllngkediyw ephuxkrachbsaysmphnthihaennaefnaelaimepnstrutxkn thngsxngrachxanackrcungtklngrwmkninihecachayxafngsu phrarachoxrsephiyngkhnediywkhxngphraecachuewathi 2 aehngoprtuekssmrskbecahyingxisaebl phrarachthidakhnotkhxngphraecaefrnnodthi 2 aehngxarakxnaelaphrarachininathxisaeblthi 1 aehngkstiya ecahyingxisaeblkbecachayxafngsusmrskninpi kh s 1491 thwahlngkarsmrsimkieduxnecachayxafngsuklbprasbxubtiehtusinphrachnmrahwangaekhngma ecahyingxisaeblsungtkepnmaycungidedinthangklbipxyuthirachsankkhxngphrabidamarda hlngsuyesiyphrarachbutrtamkdhmaykhnsudthayip phraecachuewathi 2 phyayamphlkdnihchxrchi di elngkastrux butrchaynxksmrskhxngphraxngkhidrbkarrbrxngepnphraoxrstamkdhmay aetthukkhdkhancakkhunnangcungthaimsaerckarkhunkhrxngrachyinpi kh s 1493 manuaewlthukeriyktwmaekharwmkarprachumsphathiphraecachuewaidesnxchuxphraxngkhepnthayathinbllngk phraecachuewathi 2 swrrkhtinwnthi 25 tulakhm kh s 1495 manuaewl lukphiluknxngaelaphraxnuchakhxngphramehsikhxngphraxngkhidkhunkhrxngrachyepnphraecamanuaewlthi 1 odyhlngkhunepnkstriysingaerk thiphraxngkhthakhuxkareriyktwbutrthithukkhbilxxkcakpraethskhxngdyukhaehngbrakngsa sungepnphraphakhiinykhxngphraxngkh klbmaoprtueksaelakhunthngthrphysinthidinaelataaehnngedimih phaphwadphranangxisaeblaehngxarakxn phramehsikhnaerkkhxngphraecamanuaewl khnakhunkhrxngrachyphraecamanuaewlmiphrachnmayu 26 phrrsaaelayngimsmrs inthanakstriyphraxngkhcaepntxngmithayathtamkdhmayodyerngdwn dwykhwammungmnthicarwmrachbllngkinkhabsmuthrixbieriyepnhnungediyw phraecamanuaewlcunghmaytaecahyingxisaebl phrachayamaykhxngecachayxafngsu odyphraecamanuaewlmiphrachnmayumakkwaecahyinghnungphrrsaaelawaknwaphraxngkhekhytamxarkkhaecahyingemuxkhrngthiphranangedinthangcakkstiyamaoprtueksephuxsmrskbecachayxafngsu enuxngdwysxngphramhakstriyphupkkhrxngkstiyaaelaxarakxnmiphrarachoxrsdwyknephiyngkhnediyw khux ecachaykhwnsungmisukhphaphxxnaex cungthaihkhadhmayknwahakecachaysinphrachnmodyimmiphusubthxdtaaehnngephschay ecahyingxisaeblsungepnphrarachthidakhnotkhxngphramhakstriythngsxngcaidkhunepnrchthayath phramanuaewlcungprasngkhcasmrskbphranangephuxcaidepnkstriyaehngoprtueks kstiya aelaxarakxn aemtwecahyingxisaeblcaimetmicxyangmakthicasmrskbkstriyaehngoprtueks aetphranangthukphrarachbidamardakddnxyanghnkcntxngyxmsmrs thngkhuxphiesksmrsknemuxwnthi 30 phvscikayn kh s 1497 inwnthi 6 tulakhm kh s 1497 ecachaykhwnsinphrachnmcringdngkhad xisaeblthukkarprakasepnrchthayathinbllngkkstiya inpi kh s 1498 phranangaelaphraswamimaidedinthangipotelodaelasaraoksaephuxekharbkarthwaykhastyptiyanaehngkhwamcngrkphkdi odykhnaedinthangklbsepnxisaeblkalngtngkhrrphidhaeduxn phranangidihkaenidphrarachbutrinwnthi 23 singhakhm kh s 1498 thiprasathsaraoksa tharknxythuktngchuxwamiekl di la pas hlngihkaenidphrarachoxrsidephiyngchwomngediywphranangxisaeblkswrrkht miekl di la pasklayepnthayathodychxbthrrminbllngkkhxngthukrachxanackrinkhabsmuthrixbieriy aetedknxysinphrachnmipphrxmkbkhwamhwngthicarwmrachxanackrinkhabsmuthrihklbmaepnhnungediywxikkhrnginpi kh s 1500 dwyphrachnmayu 3 phrrsakarxphiesksmrsihmphraecamanuaewlimyxmlmelikkhwamphyayamaelaidxphiesksmrsihmkbphrarachthidaxikkhnkhxngphraecaefrnnodthi 2 aehngxarakxnkbphrarachininathxisaeblthi 1 aehngkstiya khux ecahying phrakhnisthakhxngphramehsikhnaerk aetkarsmrskhrngnitangcakkarsmrskhrngkxn khux phrarachoxrsthicaekidmacaimidepnthayathodychxbthrrmkhxngrachxanackrkstiyaaelaxarakxn enuxngcakecahyingkhwna phraechsthphkhinikhxngecahyingmarixaidkhunepnthayathsaytrnginbllngkaethnthixisaebl ecahyingkhwnasmrsaelwkbdyukhfilipaehnghaphsbwrkh phraecamanuaewlcungsmrskbecahyingmarixa phrakhnisthakhxngphranangaethn phaphkhrxbkhrwkhxngphraecamanuaewlthi 1 odyokaelng edx oketr pi kh s 1518 trngklangfngkhwakhuxphranangmarixaaehngxarakxn thdipkhuxecahyingxisaebl aelaecahyingebiytris trngklangfngsaykhuxphraecamanuaewl khang khuxphrarachoxrskhxngphraxngkh phithixphiesksmrskhrngthisxngkhxngkstriyaehngoprtueksaelaecahyingaehngkstiyaaelaxarakxnthukcdkhuninwnthi 30 tulakhm kh s 1500 txmathngkhumiphrarachbutrdwykn 10 khn khux prasuti kh s 1502 xisaeblaehngoprtueks prasuti kh s 1503 smedcphrarachiniaehngsepnaelackrphrrdiniaehngckrwrrdiormnxnskdisiththicakkarxphiesksmrskbckrphrrdikharlthi 5 lukphiluknxngkhxngphraxngkhexng thrngepnphrarachmardakhxngphraecaefliepthi 2 aehngsepnaelathi 1 aehngoprtueks ebiytris prasuti kh s 1504 smrskbcharlsthi 3 dyukhaehngsawxy luysaehngoprtueks prasuti kh s 1506 bidakhxngexngotniox butrnxksmrsphuaesdngtwthachingbllngkoprtueksinpi kh s 1580 efrnngdu prasuti kh s 1507 xafngsu prasuti kh s 1509 ecachayphrakhardinl marixa prasuti kh s 1511 prasuti kh s 1512 duwartux prasuti kh s 1515 bidakhxngkatarina dchechsaehngbrakngsa phraxykikhxngphraecachuewathi 4 pthmkstriyrachwngsbrakngsa exngotniox prasuti kh s 1516 inwnthi 7 minakhm kh s 1517 thikrunglisbxnphranangmarixaswrrkhtdwyphlkhangekhiyngcakkarkhlxdexngotniox phrarachbutrkhnsudthayemuxpi kh s 1516 sungtharknxymichiwitxyuidephiyngimkiwnrachbllngkthngsaminkhabsmuthrixbieriyhlngphranangmarixaswrrkht phraecamanuaewlthi 1 prasngkhcasmrskbecahyingeloxnxr phrarachthidakhxngphrarachininathkhwnaaehngkstiya hruxecahyingkhwnathikhunsubthxdtaaehnngtxcakphrarachmarda kbphraecaefliepthi 1 aehngkstiya hruxfilipaehnghaphsbwrkh ephuxsantxnoybaykarsmrsephuxsrangrachwngsihmthicarwmrachxanackrthnghmdinkhabsmuthrixbieriyepnhnungediyw rachwngshaphsbwrkhcungtklngthasyyasmrsrahwangecahyingeloxnxrkbphraecamanuaewl phithixphiesksmrsthukcdkhuninkrunglisbxnemuxwnthi 7 minakhm kh s 1519 odykstriyaehngoprtueksmiphrachnmayuxyuinchwnghasibphrrsa swnecahyingaehngkstiyamiphrachnmayu 21 phrrsa thngkhumiphrarachbutrdwyknsxngkhn khux karols prasuti kh s 1520 sinphrachnmhlngprasutiidimnan marixa prasuti kh s 1521 sxngpihlngkarsmrsphraecamanuaewlthi 1 swrrkhtdwykalorkhinkrunglisbxnemuxwnthi 13 thnwakhm kh s 1521noybaydansasnaphaph karkhbilchawyiw odyxlefrdu rxku kaemor pi kh s 1917 karkrathaxnepnthithkethiyngthisudinrchsmykhxngphraecamanuaewlkhuxkarbngkhbihchawyiwthukkhnthixasyxyuinoprtueksepliynsasna enuxngcakemuxkhrngthithakartklngsyyasmrskhrngaerkkbecahyingxisaebl ecahyingaehngkstiyaaelaxarakxnidtngenguxnikhwacayxmedinthangmasmrskbphraecamanuaewlktxemuxoprtuekskacdchawmuslimaelachawyiwthukkhnxxkcakpraeths kxnhnaniinpi kh s 1492 phraecachuewathi 2 idepidrbchawyiwhlayphnkhnthithukkhbilxxkmacaksepn inchwngtneduxnthnwakhm kh s 1496 phraecamanuaewlidxxkkvsdikaihchawyiwaelachawmuslimthukkhnxxkipcakpraeths odyihewla 10 eduxn khux tngaeteduxnmkrakhmcnthungeduxntulakhmkhxng kh s 1497 imechnnncamiothspraharchiwit phraxngkhyngprakasihrangwlaekphuaecngebaaaeskhxngchawyiwaelamuslimepnthrphysinthidinkhxngchawyiwaelachawmuslimkhnnn thngnichawyiwaelachawmuslimthiepliynmanbthuxsasnakhristcaidrbxnuyatihxyuinoprtuekstxip thwamichawyiwephiyngimkikhnthiidedinthangxxkipcakpraeths enuxngcakphraecamanuaewlidichxanacthnghmdthimikhdkhwangimihchawyiwedinthangxxkip chawyiwkwa 20 000 khnthiphyayamedinthangxxkcakpraethsthithaeruxlisbxnthukbngkhbihekharbkarthaphithisillangbap khnathichawmuslimidoxkasinkaredinthangxxkcakpraethsmakkwa enuxngcakkstriyimxyakmipyhakbphupkkhrxngkhxngpraethsplaythangthixacsngkalngthharmaaekaekhnhakphraxngkhkrathakbchawmuslimechnediywkbchawyiw ineduxnemsayn kh s 1497 phraxngkhmikhasngihnatwedkxayutakwa 14 pithiekidcakphxaemchawyiwthiimyxmepliynsasnamacakphxaemephuxsngipihchawkhristeliyngduaelasxnsasnakhrist txmathrngkhyaychwngxayuephimepn 20 pi krabwnkarbngkhbihepliynsasnaesrcsininchwngplaypi kh s 1497 aelakxihekidosknatkrrmemuxphxaemhlaykhnyindithicasngharbutrchaykhxngtndikwayxmihthuksngipsuksakhasxnkhxngsasnakhrist karbngkhbepliynsasnathaihekidklum chawkhristihm khuninoprtueks odykhnklumnimisthanathangsngkhmthiimmnkhngenuxngcakthukmxngwamisayeluxdyiw thaihthukkidknimihekharbrachkaraelaimidrbxnuyatihsmrskbkhunnanghruxchawkhristedim thngyngthukrngkhwamaelathuklkkhomythrphysin inpi kh s 1506 chawkhristihmthukillaxyanghnk ephraaprachachnklawhawasaehtuthikalorkhrabadinkrunglisbxnenuxngcakmikhnklumnisungimidsrththainphraecaxyangaethcringxasyxyuinemuxng banaelawdkhxngchawkhristihmthukepha chawkhristihmthuksngharipkwa 3 500 khn phumixanacsamarthkhwbkhumsthankarnidsamwntxma phukrathaphidthansngharhmuthuktdsinpraharchiwitkarkhyayxanaekhtthangthaelrchsmykhxngphraecamanuaewlthi 1 oddednindankarsarwcthangthaelkhrngsakhysungphraxngkhidihkarsnbsnundanenginthun inwnthi 8 krkdakhm kh s 1497 phraxngkhidsngwchku da kamaphrxmeruxsilaxxksarwcesnthangthaelsuxinediy karedinthangbrrluepahmayemuxda kamaipthungemuxngokhchiokhdinwnthi 20 phvsphakhm kh s 1498 inchwngplayeduxnsinghakhm kh s 1499 eruxkhxngda kamasxnglaedinthangklbmathungoprtueks phaphesnthangedineruxipxinediykhxngkabrlinpi kh s 1500 siaedng aelaesnthangedineruxklboprtueks sinaengin inwnthi 9 minakhm kh s 1500 epdru xlwaruch kabrl phunainkarsarwckhrngihmidnaeruxsibsamlaedinthangxxkcakkrunglisbxnipsrangsaysmphnththangkarkhakbecachayxinediy kabrllxngeruxinmhasmuthraextaelntiktawntkaelainwnthi 22 emsaynkhnasarwcidsngektehnethuxkekhamxngchuxpaskuxalsungxyuinbrasil inwnthi 2 phvsphakhmkabrledinthangipxinediytxphanthangaehlmkudohp aetidsngeruxesbiyngklbmaoprtueksephuxaecngkhawkarkhnphbbrasil kabrledinthangipthungxinediyaelaidtngsthanikarkhakhuninemuxngokhchiokhd emuxngokchi aelaemuxng sungtngxyutamaenwchayfngmalabarthangtawntkechiyngitkhxngxinediy aemcaesiyeruxiphlayla aetkarlngthunkhrngnisrangphlkairihaekoprtueks inpi kh s 1501 phraecamanuaewlidsngeruxsamlaphayitkarbychakarkhxngkxngsaol kuexloyipsarwcchayfngtawnxxkkhxngbrasil kuexloyedinthangklbmainxikhnungpitxma phraecamanuaewlidplxyechabrasilihaekhanghunswnphayitkarnakhxngefnuexa di olornyaepnrayaewla 3 pi thwaphraxngkhsnphrathyaexfrikaehnux aexfrikatawnxxk aelaexechiymakkwaxemrika odyinpi kh s 1502 da kamaidnaerux 20 laipkhnthxngkhamacaklumchnephainaexfrikatawnxxk srangkhwamrarwyihaekphraecamanuexl thngnikstriyaehngoprtueksidxangsiththiindinaednthiephingkhnphb odymismedcphrasntapapaihkarrbrxngaelaidrbkaryxmrbcaksepnsungmisaysmphnthiklchidinthangfngphramehsi xiththiphlinolksiktawnxxkkhxngoprtueksmnkhngkhunhlngkarsrangpxmprakarthiemuxngokchiinpi kh s 1503 aelakhwamsaercinkarpxngknemuxnginpi kh s 1504 khxngduwartux paechok eperra inpi kh s 1505 efingsiku di xlemdakhwachychnakhrngaerkihaekoprtukisxinediy xafngsu du xlbuaekrkusubthxdtaaehnngepnkhahlwngtxcakxlemdaaelaphichitrthkwidinpi kh s 1510 txdwykarphichitrthmalakasungtngxyuinkhabsmuthrmlayuinpi kh s 1511 thaihkarcdcahnayekhruxngethskhxngfngtawnxxkxyuinmuxkhxngoprtueks inpi kh s 1513 chawoprtueksidedinthangipthungcin aenwkhwamkhideruxngsngkhramkhruesdephimsungkhunemuxxlbuaekrkuwangaephnthicapidthaelaedngaelaekhayudkrungemkka duwartux klewaphyayamchkcungrachsankxun inyuorpihekharwmkarthasngkhramkhruesdaetimkhxyidrbkartxbrb inpi kh s 1514 thutkhxngckrwrrdiexthioxepiyidedinthangmathirachsankkhxngphraecamanuaewlephuxsansmphnthimtrikbkstriychawkhristkhxngoprtueks phraecamanuaewlidaetngtngklewaepnrachthutinckrwrrdiexthioxepiy aetklewathungaekkrrmesiykxn aenwkhwamkhideruxngsngkhramkhruesdkhxy hayiphlngxlbuaekrkuthungaekkrrmineduxnthnwakhm kh s 1515 aemtwphraecamanuaewlcaimichnkrb aetdyukhaehngbrakngsaidchwyphichitkrungxsesmmxrkhxngomrxkokmaihphraxngkhinpi kh s 1513karbriharcdkarphayinetrehor du pasuinkrunglisbxninpccubn karkhakhaysinkhacakxinediythaihrachsankkhxngphraecamanuaewlihyotaelaoxothngkhun phraxngkhepnkhnkhyn khwbkhumxarmniddi hlngihlindntriaelakaraesdng aelasuruysuray thrngphankxyuthikrunglisbxnepnhlk odyidthrngsrangprasathrimnakhunmainkrunglisbxn briewniklkbetrehrudupasuinpccubn aelainemuxngsingtra phraecamanuaewlyngidkxtngxaramprasathecornimusinekhtaephrichebelngaelaidsranghxkhxyebelng enuxngcakthrngkhunkhrxngbllngkinchwngthikhunnangkalngesuxmxanac phayitkarpkkhrxngkhxngphraxngkhkarbriharrachkaraephndincungmikarrwmxanacekhasusunyklangmakhun inrchsmykhxngphraxngkhidmikarptirupkarkhlng ptirupkdhmay aelaptirupkarbriharbanemuxnghlaykhrng khnakrrmathikarkhxngkstriyidprbkdbtrinaetlaemuxngihepnpraoychnaekkhninthxngthinmakkhun rwmipthungkareriykekbphasithismehtusmphlkhun kdhmaychbbprbprungihmthuktiphimphkhrngaerkinpi kh s 1512 aelachbbaekikhkhwamthuktxngthuktiphimphinpi kh s 1521 sungepnpithiphraxngkhswrrkhtxangxingAZPERIODISTAS COM MANUEL I EL REY LUSO QUE SE CASo CON TRES INFANTAS ESPANOLAS Encyclopedia com Manuel I Portugal TheBiography Biography of King of Portugal Manuel I 1469 1521 2019 09 28 thi ewyaebkaemchchin Encyclopaedia Britannica Manuel I KING OF PORTUGAL