สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (วีระ ภทฺทจารี)

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (วีระ ภทฺทจารี) เป็นสมเด็จพระราชาคณะ เคยดำรงตำแหน่งสำคัญ เช่น กรรมการมหาเถรสมาคมโดยสมณศักดิ์ เจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร และคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (วีระ ภทฺทจารี)
ส่วนบุคคล
เกิด	26 มกราคม พ.ศ. 2473 (86 ปี 75 วัน ปี)
มรณภาพ	11 เมษายน พ.ศ. 2559
นิกาย	มหานิกาย
การศึกษา	นักธรรมชั้นเอก เปรียญธรรม 9 ประโยค
ตำแหน่งชั้นสูง
ที่อยู่	วัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร
พรรษา	65
ตำแหน่ง	กรรมการมหาเถรสมาคม เจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร

ประวัติ

ชาติภูมิ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ มีนามเดิมว่า วีระ รอดบำเรอ เกิดเมื่อวันพฤหัสบดี ขึ้น 8 ค่ำ เดือน 3 ปีมะเมีย จุลศักราช 1292 รัตนโกสินทรศก 148 ตรงกับวันที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2473 โยมบิดาชื่อ นายลี รอดบำเรอ โยมมารดาชื่อ นางมา รอดบำเรอ ภูมิลำเนาอยู่บ้านป่าฝ้าย หมู่ที่ 4 ตำบลเขาแร้ง อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี

การศึกษา

แผนกนักธรรม-บาลี

เมื่อได้เข้าอยู่ในสำนักวัดเทพธิดารามเรียบร้อยแล้วก็เริ่มศึกษาเล่าเรียนพระปริยัติธรรมทั้งแผนกธรรมและบาลีได้ศึกษาในสำนักเรียนวัดเทพธิดาราม และสำนักเรียนอื่น ๆ เช่น วัดสระเกศ วัดจักรพรรดิ ราชาวาส วัดมหาธาตุ วัดสามพระยา วัดสุทัศนเทพวราราม วัดทองนพคุณ สอบประโยค ป.ธ. 3- ป.ธ. 6 ได้ในสมัยที่ยังเป็นสามเณร

• พ.ศ. 2488 อายุ 16 ปี สอบนักธรรมชั้นตรีได้ ที่วัดโสคาประดิษฐารามสำนักเรียนคณะจังหวัดราชบุรี
• พ.ศ. 2489 อายุ 17 ปี สอบเปรียญธรรม 3 ประโยค ได้ สำนักเรียนวัดเทพธิดารามวรวิหาร กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2491 อายุ 19 ปี สอบเปรียญธรรม 3 ประโยค ได้ สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2492 อายุ 20 ปี สอบเปรียญธรรม 4 ประโยค ได้ สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2493 อายุ 21 ปี สอบนักธรรมชั้นตรีได้ สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม กรุงเทพมหานคร
• พ.ศ. 2504 สอบไล่ได้เปรียญธรรม 9 ประโยค สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม

แผนกสามัญ

สมัยเยาว์วัยได้หัดอ่านและเขียนอักษรสมัยอยู่ที่บ้านโดยมีปู่เป็นผู้สอนเมื่ออายุเข้าเกณฑ์เรียนหนังสือตามพระราชบัญญัติประถมศึกษา ปู่จึงไปฝากเข้าเรียนที่โรงเรียนประชาบาลวัดโสคาประดิษฐาราม (เขาแร้ง) ซึ่งเป็นโรงเรียนใกล้บ้าน เมื่อสอบได้ชั้นประถมบริบูรณ์แล้วได้เข้าเรียนต่อชั้นมัธยมศึกษาที่โรงเรียนพรเพิ่มวุฒิ ถนนราษฏรยินดี ในเมืองราชบุรีในสมัยที่เป็นนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา บิดาได้นำไปฝากเป็นศิษย์ให้อยู่ในความปกครองดูแลของท่านพระครูวิสุทธิสมณวัตร (แย้ม กนตฺสิโล) เจ้าอาวาสวัดท้ายเมือง ตำบลพงสวาย ใกล้กรมการทหารช่างราชบุรี ในปี พ.ศ. 2486 ภัยสงครามทางอากาศคุกคามหนัก บิดาจึงรับกลับไป อยู่บ้าน เป็นไข้หนักในปีนั้นกำลังเรียนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เลย ไม่ได้สอบไล่ และไม่ได้เรียนต่อ

• พ.ศ. 2535 มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้ถวายปริญญาบัตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์

บรรพชา

ณ วัดเขาวังสะดึง ตำบลเขาแร้ง อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี เมื่ออายุ 16 ปี เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2488 ตรงกับวันอาทิตย์ แรม 7 ค่ำ เดือน 8 ปีระกา จุลศักราช 1307 โดยมีเจ้าอธิการวงศ์ ธมฺมปาโล วัดเกาะลอย เจ้าคณะคณะตำบลเกาะพลับพลา เขาแร้ง เป็นพระอุปัชฌาย์บรรพชาแล้วสังกัดอยู่ที่วัดโสคาประดิษฐาราม (เขาแร้ง) ตำบลเข้าแร้ง อำเภอเมืองราชบุรี โดยมีพระอธิการนกเป็นอาจารย์ผู้ปกครองได้ศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกนักธรรมชั้นตรี และสอบได้ในปีนั้น ในปี พ.ศ. 2487 ประมาณเดือนมีนาคม พระอธิการนก อาวาสวัดโสคาประดิษฐารามลาสิกขา พระครูวิสุทธิสมณวัตร (แย้ม กนตฺสิโล) เจ้าอาวาสวัดท้ายเมือง ซึ่งเป็นผู้ปกครองลงในสมัยเป็นนักเรียนชั้นมัธยมได้เจรจาขอสามเณรวีระต่อโยมบิดาเพื่อจะส่งให้ศึกษาเล่าเรียนที่กรุงเทพ โยมบิดาก็อนุญาตด้วยดี ท่านพระครูฯ จึงกำหนดวัน ส่งไปศึกษาเล่าเรียนย้ายสำนักสามเณรวีระพร้อมด้วยโยมบิดาได้เดินทางออกจากบ้านในวันพฤหัสบดี แรม 8 ค่ำ เดือน 6 ปีวอก ตรงกับวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 พักแรมที่วัดท้ายเมืองหนึ่งคืน รุ่งขึ้นท่านพระครูวิสุทธิสมณวัตร พาเข้ากรุงเทพฯ โดยทางรถไฟ ขึ้นรถไฟที่สถานีรถไฟราชบุรีมาลงที่สถานีบางกอกน้อยแล้วลงเรือข้ามฟากขึ้นที่ท่าพระจันทร์นั่งรถรางสายรอบเมืองไปลงที่ประตูสำราญราษฏร์ประตูผี ท่านพระครูฯ ได้นำไปฝากไว้ที่วัดเทพธิดาราม อยู่ในปกครองของพระมหาพลอย ญาณสํวโร ปธ. 6 ในสมัยนั้น

อุปสมบท

ณ พัทธสีมาวัดเทพธิดาราม ตำบลสำราญราษฏร์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เมื่ออายุ 20 ปี ในวันที่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2494 ตรงกับวันอาทิตย์ ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 6 โดยมีพระมงคลธรรมรังสี (ปาน อินฺทโชโต) เจ้าอาวาสวัดเทพธิดาราม เป็นพระอุปัชฌาย์ พระราชธรรมเสนานี (ศุข สุภทฺโท ป.ธ. 4) วัดมหาธาตุวรวิหาร เจ้าคณะจังหวัดราชบุรี เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระวิสุทธิโสภณ (ปลอด กมุทฺโท ป.ธ. 9) ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสระเกศราชวรมหาวิหาร กรุงเทพมหานคร เป็นพระอนุสาวนาจารย์ สำร็จเป็นพระภิกษุด้วย ญัตติจตุตถกรรมวาจา เวลา 14.25 น. อยู่จำพรรษาที่วัดเทพธิดารามตลอดมา จนถึงวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2507 จึงย้ายเข้ามาอยุ่วัดสุทัศนเทพวราราม

งานการศึกษา

• พ.ศ. 2494 เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สำนักเรียนวัดเทพธิดาราม เป็นกรรมการตรวจธรรมสนามหลวง
• พ.ศ. 2495 เป็นกรรมการตรวจบาลีสนามหลวง
• พ.ศ. 2504 เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สำนักเรียนวัดสามพระยา สอบไล่ได้เปรียญธรรม 9 ประโยค สังกัดสำนักเรียนวัดเทพธิดาราม
• พ.ศ. 2507 เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สำนักเรียนวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2517 เป็นอาจารย์ใหญ่สำนักเรียนวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2527 – ปัจจุบัน เป็นเจ้าสำนักเรียนวัดสุทัศนเทพวราราม เป็นผู้อำนวยการกองตรวจธรรมสนามหลวงชั้นโท
• พ.ศ. 2535 มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย ได้ถวายปริญญาบัตรพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต กิตติมศักดิ์ ประกาศเกียรติคุณ

งานปกครอง

• พ.ศ. 2505 เป็นพระกรรมวาจาจารย์
• พ.ศ. 2508 เป็นผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2509 เป็นเจ้าคณะ 9 วัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2512 เป็นเจ้าคณะอำเภอพระโขนง
• พ.ศ. 2513 เป็นพระ
• พ.ศ. 2516 เป็นรองเจ้าคณะภาค 4
• พ.ศ. 2520 เป็นรองเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2522 – 2552 เป็นเจ้าคณะภาค 4
• พ.ศ. 2526 เป็นผู้รักษาการแทนเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2527 – ปัจจุบัน เป็นเจ้าอาวาสวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2535 – ปัจจุบัน เป็นกรรมการมหาเถรสมาคม
• พ.ศ. - ... เป็นรองแม่กองธรรมสนามหลวง
• พ.ศ. 2556 เป็นคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช

ศาสนกิจที่ให้ความสำคัญ

คือการไหว้พระสวดมนต์ หากไม่มีกิจธุระสำคัญอื่นใด เช่นงานหลวงหรืองานด้านอื่น ๆ ท่านจะไหว้พระ สวดมนต์ที่พระอุโบสถเป็นประจำไม่ขาด ถึงแม้ตอนที่สุขภาพถูกพยาธิเบียดเบียดก็ไม่ยอมขาด ได้ไหว้พระสวดมนต์ก็จะสบายใจเป็นที่สุด เพราะท่านเป็นพระสงฆ์ที่สวดมนต์ได้ทุกบท และเสียงสวดก็ไพเราะน่าฟังเป็นอย่างยิ่ง เป็นที่เคารพศรัทธาแก่สาธุชนที่ได้รับฟัง นอกจากนี้ยังเป็นผู้ที่สนใจในการศึกษาหาความรู้ในวิชาการด้านต่าง ๆ อยู่เป็นประจำ

สมณศักดิ์

• พ.ศ. 2508 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้นเป็นพระราชาคณะชั้นสามัญเปรียญ ที่ พระศรีวิสุทธิวงศ์,(สป.) นับเป็นองค์ที่ 2 แห่งวัดสุทัศนเทพวราราม
• พ.ศ. 2514 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้นเป็นพระราชาคณะชั้นราช ที่ ศรีประสาธน์สุตาคม อุดมปฏิปกร ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี นับเป็นองค์ที่ 11 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
• พ.ศ. 2523 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้นเป็นพระราชาคณะชั้นเทพ ที่ ตรีปิฎกคุณ สุนทรธรรมภูษิต ยติคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2530 ได้รับพระราชทานตั้งสมณศักดิ์ขึ้นเป็นพระราชาคณะชั้นธรรม ที่ อดุลญาณนายก ดิลกศาสนกิจ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี
• พ.ศ. 2535 ได้รับสถาปนาสมณศักดิ์ขึ้นเป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองชั้นหิรัญบัฏ ที่ พระวิสุทธาธิบดี ศรีพิพัฒนาภรณ์ สุนทรศีลาจาร ธรรมโวทานธารี ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี (นับเป็นองค์ที่ 3 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์)
• พ.ศ. 2553 ได้รับสถาปนาสมณศักดิ์ขึ้นเป็นสมเด็จพระราชาคณะชั้นสุพรรณบัฏ ที่ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ญาณอดุลสุนทรนายก ปริยัติดิลกศีลาจารนิวิฐ พิพิธกิจจานุกิจวิธาน ศาสนภารประสิทธิ์ ตรีปิฎกบัณฑิต มหาคณิสสร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญวาสี

มรณภาพ

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ อาพาธจากอาการเส้นโลหิตในสมองแตกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 เข้ารักษาตัวที่โรงพยาบาลกรุงเทพเป็นระยะ ต่อมามีโรคมะเร็งลำไส้และโรคไตแทรกซ้อน จนกระทั่งมรณภาพจากอาการติดเชื้อในกระแสโลหิตเมื่อวันจันทร์ที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2559 เวลาประมาณ 9.00 น. ณ โรงพยาบาลกรุงเทพ สิริอายุได้ 86 ปี 75 วัน

ในวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2559 เวลา 17.00 น. พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงพระกรุณาโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ นายอำพล เสนาณรงค์ องคมนตรี เป็นผู้แทนพระองค์ไปในการพิธีพระราชทานน้ำหลวงสรงศพสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (วีระ ภทฺทจารี) การนี้ทรงพระกรุณาโปรดฯ พระราชทานเครื่องเกียรติยศประกอบศพตามสมณศักดิ์ ประกอบด้วย โกศไม้สิบสอง ฉัตรเครื่องสูง ทองแผ่ลวด และทรงรับศพอยู่ในพระบรมราชานุเคราะห์เป็นเวลา 7 วัน 50 วัน และ 100 วันตามลำดับ

ในวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2559 เวลา 17.30 น. พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส

อ้างอิง

1. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 82, ตอนที่ 111 ง ฉบับพิเศษ, 23 ธันวาคม 2508, หน้า 4
2. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 88, ตอนที่ 151 ง ฉบับพิเศษ, 31 ธันวาคม 2514, หน้า 5
3. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 97, ตอนที่ 188 ง ฉบับพิเศษ, 5 ธันวาคม 2523, หน้า 2
4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานสัญญาบัตรตั้งสมณศักดิ์, เล่ม 104, ตอนที่ 253 ง ฉบับพิเศษ, 5 ธันวาคม 2530, หน้า 2-3
5. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาสมณศักดิ์, เล่ม 110, ตอนที่ 19 ก ฉบับพิเศษ, 19 กุมภาพันธ์ 2536, หน้า 9-11
6. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศสถาปนาสมณศักดิ์, เล่ม 128, ตอนที่ 9 ข, 1 มิถุนายน 2554, หน้า 1-3
7. สิ้น 'สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์' เจ้าอาวาสวัดสุทัศน์ฯ สิริรวมอายุ 86 ปี, ไทยรัฐ, สืบค้นวันที่ 12 เมษายน 2559