สมาคมคาร์โบนารี

คาร์โบนารี หรือคาร์โบนีเรีย (Carboneria) เป็นชื่อสมาคมลับของชาวอิตาลีซึ่งยึดหลักอุดมการณ์เสรีนิยมสนับสนุนระบอบการปกครองแบบสาธารณรัฐและเน้นความรักชาติ สมาคมนี้เริ่มต้นจากขบวนการต่อต้านการปกครองฝรั่งเศสในรัฐเนเปิลส์ระหว่างสงครามนโปเลียน (Napoleonic Wars ค.ศ.1803-1815) และต่อมาดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเพื่อต่อต้านระบบอนุรักษนิยมตลอดจนอำนาจและอิทธิพลของจักรวรรดิออสเตรียในคาบสมุทรอิตาลี เพื่อบรรลุจุดมุ่งหมายในการรวมชาติ

สมาคมคาร์โบนารี

ก่อตั้ง	ต้นคริสต์ทศวรรษ 1800
ประเภท	องค์กรสมคบคิด
วัตถุประสงค์	การรวมชาติอิตาลี
ที่ตั้ง	ราชอาณาจักรเนเปิลส์ ราชอาณาจักรซาร์ดีเนีย รัฐสันตะปาปา ดัชชีโมเดนา ราชอาณาจักรซิซิลี
บุคลากรหลัก	Piero Maroncelli

การก่อตั้งสมาคม

คาร์โบนารีเป็นคำในภาษาอิตาลีแปลว่าคนเผาถ่าน โดยสมาคมได้จัดการชุมนุมครั้งแรกขึ้นทางตอนใต้ของคาบสมุทรอิตาลีประมาณต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 และต่อมาก็ขยายบทบาทไปทางตอนเหนือสู่ (Marches) และ (Romagna) ใน ค.ศ.1814 ผู้ที่จะเข้าเป็นสมาชิกจะต้องผ่านพิธีกรรมและมีการใช้สัญลักษณ์ต่างๆ ที่สลับซับซ้อน ตลอดจนใช้คำพูดที่เป็นรหัสในการติดต่อสื่อสารกัน สมาชิกส่วนใหญ่มาจากชนชั้นขุนนาง ข้าราชการ และเจ้าของที่ดินรายย่อย หลัง ค.ศ.1815 สมาคมฯขยายตัวอย่างรวดเร็ว เพราะกลุ่มชนชั้นกลางที่ได้รับผลประโยชน์ทางการค้าและอิทธิพลทางการเมืองระหว่างที่อยู่ใต้การปกครองของฝรั่งเศสไม่พอใจกับสภาพทางการเมือง ที่เป็นผลจากข้อตกลงของการประชุมใหญ่แห่งเวียนนา (Congress of Vienna) โดยเฉพาะหลักการการชดใช้แก่ผู้ชนะ (Compensation for the Victors) และหลักการการสืบสันตติวงศ์ (Legitimacy)

หลักการดังกล่าวทั้ง 2 เปิดโอกาสให้จักรวรรดิออสเตรียได้กลับมามีอำนาจเหนือรัฐต่างๆในตอนเหนือของคาบสมุทรอิตาลีอีกครั้งหนึ่ง และทำให้เจ้าผู้ครองรัฐ ซึ่งสูญเสียราชบัลลังก์ในระหว่างสงครามได้กลับมาปกครองรัฐในอิตาลีหลายรัซ เช่น เนเปิลส์ (Naples) (Modena) ปีดมอนต์ (Piedmont) รวมทั้งอาณาจักรพระสันตะปาปาด้วย

การปฏิบัติการ

ในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1821 พวกคาร์โบนารีพยายามก่อการปฏิวัติในรัฐปีดมอนต์เพราะต้องการขับ (Victor Emmanuel I) ออกจากบัลลังก์ และให้พระญาติของพระองค์คือ (Charles Albert) ขึ้นครองราชย์แทน แม้เจ้าชายเจ้าชายชาลส์ อัลเบิร์ต จะทรงยินยอมพระราชทานรัฐธรรมนูญแก่พวกปฏิวัติ แต่ผู้แทนประเทษศมหาอำนาจจากกลุ่มพันธไมตรีอันศักดิ์สิทธิ์ที่เข้าร่วมในการประชุมใหญ่แห่งไลบัค ได้ลงมติส่งกองทัพออสเตรียมาปราบการปฏิวัติ และปราบได้หมดในวันที่ 8 เมษายน ค.ศ.1821 (Charles Felix) พระอนุชาของพระเจ้าวิกเตอร์ เอมมานูเอลที่ 1 ได้รับการสถาปนาให้เป็นกษัตริย์พระองค์ใหม่

และในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1831 พวกคาร์โบนารีได้ทำการลุกฮือในรัฐโมดีนาและปาร์มา (Parma) โดยได้รับแรงดลใจมาจากผลสำเร็จของการปฏิวัติฝรั่งเศส ค.ศ.1830 โดยได้เตรียมการประสานการก่อการ กับพวกคาร์โบนารีในรัฐอื่นๆ เพื่อปลดปล่อยดินแดนตอนเหนือของอิตาลีให้หลุดพ้นจากอำนาจของออสเตรีย ในเวลาเดียวกันก็เกิดการลุกฮือขึ้นในแคว้นโบโลญญา (Bologna) ของรัฐสันตปาปา พวกคาร์โบนารีสามารถปิดล้อมรัฐสันตปาปา ออสเตรียจึงได้ส่งกองทัพเข้าปราบปรามอีกครั้งในเดือนมกราคม ค.ศ. 1832

ความล้มเหลว

ความล้มเหลวหลายครั้งของสมาคมแสดงถึงความอ่อนแออันเนื่องมาจากขาดผู้นำที่มีความสามารถผนึกอุดมการณ์และกำลังของสมาชิก ให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน ทำให้สมาชิกเกิดความผิดหวัง ดังนั้น ชาวเจนัวชื่อ (Giuseppe Mazzini) ซึ่งเคยเป็นหนึ่งในสมาชิกสมาคมคาร์โบนารีแต่เห็นว่าสมาคมมีลักษณะเป็ฯพวกเจ้าขุนมูลนาย ทั้งอุทิศพลังและเวลาให้กับพิธีกรรม การรักษาความลับต่างๆ มากเกินไป จึงสถาปนาขบวนการอิตาลีหนุ่ม (Young Italy) ขึ้นในปี ค.ศ.1831 สมาชิกของสมาคมฯจำนวนมากจึงหันมาสังกัดขบวนการอิตาลีหนุ่ม สมาคมคาร์โบนารีจึงค่อยๆสลายตัวลงในที่สุด แม้ว่าสมาคมคาร์โบนารีจะไม่สามารถบรรลุจุดมุ่งหมาย แต่การเคลื่อนไหวของสมาคมฯ ก็นับว่าเป็นขั้นแรกของความพยายามในการรวมชาติของชาวอิตาลี

อ้างอิง

บรรณานุกรม

• Birmingham, David (2003), A Concise History of Portugal, : Cambridge University Press, ISBN 
• Daraul, Arkon (1961), "The Charcoal Burners", A History of Secret Societies, Secaucus NJ: Citadel Press, pp. 100–110, ISBN 
• Duggan, Christopher (2008), The Force of Destiny
• Frost, Thomas (2003), Secret Societies of the European Revolution, Kessinger Publishing, ISBN 
• Galt, Anthony (December 1994), "The Good Cousins' Domain of Belonging: Tropes in Southern Italian Secret Society Symbol and Ritual, 1810-1821", Man, New Series, vol. 29, Wiley, Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, pp. 785–807, doi:10.2307/3033969, JSTOR 3033969
• McCullagh, Francis (1910), "Some Causes of the Portuguese Revolution", The Nineteenth Century and After, vol. LXVIII
• Rath, John (January 1964), "The Carbonari: Their Origins, Initiation Rites, and Aims", The American Historical Review, 69 (2): 353–370, doi:10.2307/1844987, JSTOR 1844987
• "The Life of a Conspirator", The Rambler, New Series, I, May 1854
• Reinerman, Alan. "Metternich and the Papal Condemnation of the" Carbonari", 1821." Catholic Historical Review 54#1 (1968): 55-69. in JSTOR
• Shiver, Cornelia. "The Carbonari." Social Science (1964): 234-241. in JSTOR
• Smith, Denis Mack (1988) [1958], The Making of Italy
• Spitzer, Alan Barrie. Old hatreds and young hopes: the French Carbonari against the Bourbon Restoration (Harvard University Press, 1971).
• สมใจ ไพโรจน์ธีระรัชต์ สารานุกรมประวัติศาสตร์ยุโรปฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม C-D

แสดงที่มา:

•  บทความนี้ ประกอบด้วยข้อความจากสิ่งพิมพ์ซึ่งปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติ: Villari, Luigi (1911). "Carbonari" . ใน Chisholm, Hugh (บ.ก.). สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 5 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 307.