สงครามจ น เว ยดนาม เว ยดนาม Chiến tranh biên giới Việt Trung จ น 中越战争 พ นอ น Zhōng Yuè Zhànzhēng หร อร จ กก นในช อ สงครา

สงครามจีน–เวียดนาม (เวียดนาม: Chiến tranh biên giới Việt-Trung; จีน: 中越战争; พินอิน: Zhōng-Yuè Zhànzhēng) หรือรู้จักกันในชื่อ สงครามอินโดจีนครั้งที่สาม เป็นสงครามชายแดนสั้น ๆ สู้รบกันระหว่างสาธารณรัฐประชาชนจีนกับสาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนามในต้นปี 2522 ประเทศจีนเปิดฉากการรุกเพื่อตอบโต้การบุกครองและยึดครองกัมพูชาของเวียดนามในต้นปี 2521 (ซึ่งยุติการปกครองของเขมรแดงที่จีนหนุนหลัง) อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกา เฮนรี คิสซินเจอร์ เขียนว่า ผู้นำจีน เติ้ง เสี่ยวผิง มองเหตุการณ์ดังกล่าวว่าเป็นความพยายามของโซเวียตที่จะ "เหยียดหนวดชั่วร้ายของมันมาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และ ... ดำเนินการขยายอาณาเขตที่นั่น" ซึ่งสะท้อนความแตกแยกระหว่างจีน–โซเวียตที่มีมานาน คิสซินเจอร์ยังสังเกตว่า "แม้ว่าการดำเนินการจะมีจุดอ่อน แต่การทัพของจีนสะท้อนการวิเคราะห์ทางยุทธศาสตร์ระยะยาวที่จริงจัง"

สงครามจีน–เวียดนาม

ส่วนหนึ่งของ สงครามอินโดจีนครั้งที่สาม, สงครามเย็น และความแตกแยกระหว่างจีน–โซเวียต

แผนที่เมืองในเวียดนามที่จีนโจมตี

วันที่	17 กุมภาพันธ์ – 16 มีนาคม ค.ศ. 1979 (3 สัปดาห์ 6 วัน)
สถานที่	ชายแดนจีน–เวียดนาม
ผล	ทั้งสองฝ่ายอ้างชัยชนะ จีนถอนกำลังจากเวียดนาม กองทัพประชาชนเวียดนามเข้าควบคุมกัมพูชาจนถึง ค.ศ. 1989
ดินแดน เปลี่ยนแปลง	จีนยึดครองดินแดนเวียดนามชั่วคราวในจังหวัดกาวบั่งและจังหวัดหลั่งเซิน

คู่สงคราม

จีน

เวียดนาม
สนับสนุนโดย:
สหภาพโซเวียต

ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ

กำลัง

PLA 200,000 นายกับรถถัง 400–550 คัน

ทหารประจำการ 70,000–100,000 นาย
กองกำลังท้องถิ่นและกองกำลังติดอาวุธ 150,000 นาย

ความสูญเสีย

ประมาณการของจีน:
ถูกฆ่า 6,954 นาย
บาดเจ็บ 14,800–21,000 นาย
ถูกจับกุม 238 นาย
ประมาณการของเวียดนาม:
บาดเจ็บ 62,000 นาย รวมผู้เสียชีวิต 48,000 นาย
รถถังถูกทำลาย 420 คัน
ปืนครกและปืนหนักถูกทำลาย 66 อัน
ประมาณการของตะวันตก:
ถูกฆ่า 26,000 นาย
บาดเจ็บ 37,000 นาย

ประมาณการของจีน:
ถูกฆ่า 42,000–57,000 นาย
ทหารกองหนุนถูกฆ่า 70,000 นาย
ถูกจับ 1,636 นาย
รถถังถูกทำลาย 185 คัน
ปืนครกและปืนหนักถูกทำลาย 200 อัน
เครื่องยิงจรวดถูกทำลาย 6 คัน
ประมาณการของตะวันตก:
ถูกฆ่า 30,000 นาย
บาดเจ็บ 32,000 นาย

สงครามจีน–เวียดนาม

ชื่อภาษาจีน

อักษรจีนตัวย่อ

对越自卫反击战

อักษรจีนตัวเต็ม

對越自衛反擊戰

การถอดเสียง
ภาษาจีนกลางมาตรฐาน
ฮั่นยฺหวี่พินอิน	duì yuè zìwèi fǎnjī zhàn
เวด-ไจลส์	tui yüeh tzu-wei fan-chi chan
IPA	[twêi ɥê tsɹ̩̂wêi fàntɕí ʈʂân]
ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน
ยฺหวิดเพ็ง	deoi3 jyut6 zi6 wai6 faan2 gik1 zin3

ชื่อภาษาเวียดนาม

ภาษาเวียดนาม

Chiến tranh biên giới Việt Nam-Trung Quốc

กำลังจีนเข้าสู่เวียดนามตอนเหนือและยึดหลายนครใกล้ชายแดน วันที่ 6 มีนาคม 2522 ประเทศจีนประกาศว่าประตูสู่กรุงฮานอยได้เปิดออกและว่าภารกิจลงโทษลุล่วงแล้ว ก่อนถอนทหารออกจากประเทศเวียดนาม ทั้งประเทศจีนและเวียดนามต่างอ้างชัยในสงครามอินโดจีนนี้ โดยกำลังเวียดนามประจำอยู่ในกัมพูชาจนถึงปี 2532 อาจกล่าวได้ว่าประเทศจีนไม่บรรลุเป้าหมายในการห้ามมิให้เวียดนามเลิกเข้าไปข้องเกี่ยวในประเทศกัมพูชา ให้หลังการล่มสลายของสหภาพโซเวียต จึงได้มีการสะสางชายแดนจีน-เวียดนาม

แม้ว่าไม่สามารถขัดขวางเวียดนามจากกัมพูชาได้ แต่จีนสามารถแสดงให้เห็นว่าคู่แข่งคอมมิวนิสต์สมัยสงครามเย็น คือสหภาพโซเวียตนั้น ไม่สามารถคุ้มครองพันธมิตรเวียดนามได้ หลังความสัมพันธ์ที่เสื่อมลงระหว่างสหภาพโซเวียตและจีน มีการประจำทหารจีน 1.5 ล้านนายตามชายแดนจีน-โซเวียตเพื่อเตรียมสงครามเต็มขั้นกับโซเวียต

ภูมิหลัง

เช่นเดียวกับสงครามอินโดจีนครั้งแรก ซึ่งเกิดขึ้นจากสถานการณ์ซับซ้อนหลังสงครามโลกครั้งที่สอง และสงครามเวียดนามต่างปะทุจากผลพวงที่ไม่ได้ข้อยุติของความสัมพันธ์ทางการเมือง สงครามอินโดจีนครั้งที่สามเกิดขึ้นจากปัญหาคาราคาซังจากสงครามครั้งก่อน ๆ

ผู้ชนะฝ่ายสัมพันธมิตรหลักในสงครามโลกครั้งที่สอง ได้แก่ สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต ต่างตกลงว่าพื้นที่ดังกล่าวเป็นของฝรั่งเศส เมื่อฝรั่งเศสไม่มีวิธียึดอินโดจีนคืนทันที มหาอำนาจตกลงว่าบริเตนจะเข้าควบคุมและทหารจะยึดครองภาคใต้ ขณะที่กำลังจีนคณะชาติจะเคลื่อนเข้ามาจากทิศเหนือ กำลังจีนคณะชาติเข้าสู่ประเทศเพื่อปลดอาวุธทหารญี่ปุ่นเหนือเส้นขนานที่ 16 เมื่อวันที่ 14 กันยายน 2488 เส้นขนานดังกล่าวแบ่งอินโดจีนออกเป็นเขตควบคุมจีนและบริเตน บริเตนขึ้นบกในภาคใต้ปลดอาวุธกำลังฝรั่งเศสที่ถูกกักตัวขนาดย่อม ตลอดจนบางส่วนของกำลังญี่ปุ่นที่ยอมจำนนเพื่อช่วยในการยึดเวียดนามภาคใต้คืน เนื่องจากไม่มีกำลังบริเตนเพียงพอในทันที

สงครามอินโดจีนครั้งแรก

ความแตกแยกระหว่างจีน–โซเวียต

สงครามเวียดนาม

กัมพูชา

แม้ว่าคอมมิวนิสต์เวียดนามและเขมรแดงจะเคยร่วมมือกันมาก่อน แต่ความสัมพันธ์นั้นเสื่อมลงเมื่อพล พต ผู้นำเขมรแดง เถลิงอำนาจและสถาปนากัมพูชาประชาธิปไตยเมื่อวันที่ 17 เมษายน 2518 หลังการปะทะหลายครั้งตามชายแดนระหว่างประเทศเวียดนามและกัมพูชา และด้วยการส่งเสริมจากผู้แปรพักตร์เขมรแดงที่หนีการกวาดล้างของเขตตะวันออก ประเทศเวียดนามจึงบุกครองกัมพูชาเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2521 เมื่อวันที่ 7 มกราคม 2522 กำลังเวียดนามเข้าสู่กรุงพนมเปญและผู้นำเขมรแดงหนีไปกัมพูชาตะวันตก

กำลังทหาร

อ้างอิง

Gompert, David C.; Binnendijk, Hans; Lin, Bonny. Blinders, Blunders, and Wars: What America and China Can Learn (PDF) (Report). RAND Corporation. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 November 2016. สืบค้นเมื่อ 1 August 2020.
Nayan Chanda, "End of the Battle but Not of the War", p. 10. Khu vực có giá trị tượng trưng tinh thần nhất là khoảng 300m đường xe lửa giữa Hữu Nghị Quan và trạm kiểm soát biên giới Việt Nam.
Nguyen, Can Van. . NGO Realm. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 August 2014. สืบค้นเมื่อ 6 October 2014.
Nguyen, Can Van. "INTERVIEW ON TERRITORY AND TERRITORIAL WATERS". vlink.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 12 January 2015. สืบค้นเมื่อ 6 October 2014.
Zygmunt Czarnotta and Zbigniew Moszumański, Altair Publishing, Warszawa 1995, ISBN
Zhang Xiaoming, "China's 1979 War with Vietnam: A Reassessment" ตุลาคม 31, 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, China Quarterly, Issue no. 184 (December 2005), pp. 851–874. Actually thought to have been 200,000 with 400–550 tanks. Zhang writes that: "Existing scholarship tends towards an estimate of as many as 25,000 PLA killed in action and another 37,000 wounded. Recently available Chinese sources categorize the PLA's losses as 6,594 dead and approximately 31,000 injured, giving a total of 24,000 casualties from an invasion force of 200,000."
King V. Chen (1987): China's War With Việt Nam, 1979. Press, Stanford University, page 103
对越自卫反击作战工作总结 [Work summary on counter strike (1979–1987)], The rear services of Chinese Kunming Military Region
China at War: An Encyclopedia, p. 413, ที่
Howard, Russell D. (September 1999). "USAF Institute for National Security Studies, USAF Academy" (PDF). Regional Security Series. INSS Occasional Paper. 28.
Tonnesson, Bởi Stein (2010). Vietnam 1946: How the War Began. University of California Press. p. 2. ISBN .
Chan, Gerald (1989). China and international organizations: participation in non-governmental organizations since 1971 (illustrated ed.). Oxford University Press. p. 80. ISBN .
Military Law Review, Volumes 119–122. Vol. 119. Contributors United States. Dept. of the Army, Judge Advocate General's School (United States. Army). Headquarters, Department of the Army. 1988. p. 72.{{}}: CS1 maint: others ()
King C. Chen (1983). "China's war against Vietnam, 1979: a military analysis". Journal of East Asian Affairs. 3 (1). จากแหล่งเดิมเมื่อ 4 March 2016. สืบค้นเมื่อ 1 August 2020.
Chen, King C. (1987). China's War with Vietnam, 1979: Issues, Decisions, and Implications. Hoover Press. p. 114. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 October 2017. สืบค้นเมื่อ 16 October 2017.
Vietnam, p. 158, ที่
Burns, R.D. and Leitenberg, M. (1984). The Wars in Vietnam, Cambodia and Laos, 1945–1982: A Bibliographic Guide. Santa Barbara: ABC-Clio Information Services, p. xxvi.

Kurlantzick, Joshua. China-Vietnam Military Clash (Washington: Council on Foreign Relations, 2015). online

Liegl, Markus B. China’s use of military force in foreign affairs: The dragon strikes (Taylor & Francis, 2017). excerpt
Neale, Jonathan (2001). The American War: Vietnam 1960–1975 (ภาษาอังกฤษ). Bookmarks. ISBN .
Path, Kosal. "China's Economic Sanctions against Vietnam, 1975–1978." China Quarterly (2012) Vol. 212, pp 1040–1058.
Path, Kosal. "The economic factor in the Sino-Vietnamese split, 1972–75: an analysis of Vietnamese archival sources." Cold War History 11.4 (2011): 519–555.
Path, Kosal. "The Sino-Vietnamese Dispute over Territorial Claims, 1974–1978: Vietnamese Nationalism and its Consequences." International Journal of Asian Studies 8.2 (2011): 189–220. online
Willbanks, James H. (2009). Vietnam War almanac. Facts On File. ISBN .

Zhang, Xiaoming. Deng Xiaoping's Long War: The Military Conflict Between China and Vietnam, 1979–1991 (U of North Carolina Press 2015) excerpt
Zhang, Xiaoming. "Deng Xiaoping and China's Decision to go to War with Vietnam." Journal of Cold War Studies 12.3 (2010): 3–29 online
Zhang, Xiaoming. "China's 1979 war with Vietnam: a reassessment." China Quarterly (2005): 851–874. online 2020-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

แหล่งข้อมูลอื่น

Analysis of the Sino-Vietnamese War at GlobalSecurity.org
:
"China's War Against Vietnam, 1979: A Military Analysis" at the School of Law, University of Maryland

แหล่งที่มาเพิ่มเติม

外国专家点评中国对越自卫反击战的战略战术 (The PLA's war strategy and tactic in the eyes of western experts) 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
对越自卫反击战：我军大量伤亡原因分析

[1] Gompert, David C.; Binnendijk, Hans; Lin, Bonny. Blinders, Blunders, and Wars: What America and China Can Learn (PDF) (Report). RAND Corporation. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 November 2016. สืบค้นเมื่อ 1 August 2020.

[2] Nayan Chanda, "End of the Battle but Not of the War", p. 10. Khu vực có giá trị tượng trưng tinh thần nhất là khoảng 300m đường xe lửa giữa Hữu Nghị Quan và trạm kiểm soát biên giới Việt Nam.

[Nguyen-3] Nguyen, Can Van. . NGO Realm. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 31 August 2014. สืบค้นเมื่อ 6 October 2014.

[NVC-4] Nguyen, Can Van. "INTERVIEW ON TERRITORY AND TERRITORIAL WATERS". vlink.com. จากแหล่งเดิมเมื่อ 12 January 2015. สืบค้นเมื่อ 6 October 2014.

[5] Zygmunt Czarnotta and Zbigniew Moszumański, Altair Publishing, Warszawa 1995, ISBN

[Zhang_Xiaoming-6] Zhang Xiaoming, "China's 1979 War with Vietnam: A Reassessment" ตุลาคม 31, 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, China Quarterly, Issue no. 184 (December 2005), pp. 851–874. Actually thought to have been 200,000 with 400–550 tanks. Zhang writes that: "Existing scholarship tends towards an estimate of as many as 25,000 PLA killed in action and another 37,000 wounded. Recently available Chinese sources categorize the PLA's losses as 6,594 dead and approximately 31,000 injured, giving a total of 24,000 casualties from an invasion force of 200,000."

[7] King V. Chen (1987): China's War With Việt Nam, 1979. Press, Stanford University, page 103

[mil.chinaiiss.org-8] 对越自卫反击作战工作总结 [Work summary on counter strike (1979–1987)], The rear services of Chinese Kunming Military Region

[China-9] China at War: An Encyclopedia, p. 413, ที่

[10] Howard, Russell D. (September 1999). "USAF Institute for National Security Studies, USAF Academy" (PDF). Regional Security Series. INSS Occasional Paper. 28.

[Tonnesson-11] Tonnesson, Bởi Stein (2010). Vietnam 1946: How the War Began. University of California Press. p. 2. ISBN .

[Chan-12] Chan, Gerald (1989). China and international organizations: participation in non-governmental organizations since 1971 (illustrated ed.). Oxford University Press. p. 80. ISBN .

[Military_Law_Review-13] Military Law Review, Volumes 119–122. Vol. 119. Contributors United States. Dept. of the Army, Judge Advocate General's School (United States. Army). Headquarters, Department of the Army. 1988. p. 72.{{}}: CS1 maint: others ()

[digitalcommons.law.umaryland.edu-14] King C. Chen (1983). "China's war against Vietnam, 1979: a military analysis". Journal of East Asian Affairs. 3 (1). จากแหล่งเดิมเมื่อ 4 March 2016. สืบค้นเมื่อ 1 August 2020.

[China's_War_with_Vietnam,_1979:_Issues,_Decisions,_and_Implications-15] Chen, King C. (1987). China's War with Vietnam, 1979: Issues, Decisions, and Implications. Hoover Press. p. 114. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 16 October 2017. สืบค้นเมื่อ 16 October 2017.

[16] Vietnam, p. 158, ที่

[17] Burns, R.D. and Leitenberg, M. (1984). The Wars in Vietnam, Cambodia and Laos, 1945–1982: A Bibliographic Guide. Santa Barbara: ABC-Clio Information Services, p. xxvi.