วาสต ศาสตร ส นสกฤต व स त श स त र Vāstu śāstra หร อ ว สด ศาสตร หมายถ งระบบการวางแผนทางสถาป ตยกรรมแบบฮ นด ซ งแปลตรงต วว า

วาสตุศาสตร์ (สันสกฤต: वास्तुशास्त्र Vāstu śāstra) หรือ วัสดุศาสตร์ หมายถึงระบบการวางแผนทางสถาปัตยกรรมแบบฮินดู ซึ่งแปลตรงตัวว่า "ศาสตร์แห่งสถาปัตยกรรม" วาสตุศาสตร์เป็นเอกสารที่พบในอนุทวีปอินเดียอันอธิบายถึงหลักในการออกแบบ โครงสร้าง การจัดวางองค์ประกอบ การเตรียมพื้นที่ การจัดแบ่งพื้นที่โล่ง และ เรขาคณิตเชิงพื้นที่ วาสตุศาสตร์พบทั่วไปในคติของศาสนาฮินดู แต่ก็พบในศาสนาพุทธเช่นกัน เป้าหมายในการออกแบบแบบวาสตุศาสตร์คือการผสมผสานสถาปัตยกรรมเข้ากับธรรมชาติ การใช้งานที่เชื่อมโยงกันระหว่างองค์ประกอบต่าง ๆ และการใช้แบบแผนเรขาคณิตแบบโบราณ ( [en]) หรือมณฑลมาผสมผสาน

แผนผังการสร้างยอดหอคอยตามวาสตุศาสตร์ ดังที่ที่พบในการสร้างหอโคปุรัม ศิขร วิมาน

วาสตุศาสตร์เป็นส่วนเอกสารของ วาสตุวิทยา (Vastu Vidya) ซึ่งเป็นแขนงความรู้อย่างกว้างที่เกี่ยวกับการออกแบบ ศิลปะ อันเป็นทฤษฎีที่สืบทอดมาแต่อินเดียโบราณ วาสตุวิทยาจึงเป็นศาสตร์ที่กว้างและมีหลักการที่ซับซ้อน อันผสมผสานพลังทางธรรมชาติและเหนือธรรมชาติ เข้ากับสิ่งก่อสร้างและเทวรูป ไปจนถึงศิลปกรรมที่ใช้ตกแต่ง ส่วนแปลนที่ใช้ในการสร้างสิ่งก่อสร้างนั้นจะอ้างจากส่วนของ "วาสตุบุรุษมณฑล" (Vaastu Purusha Mandala)

หลักการของวาสตุศาสตร์นั้นรวมถึงหลักการออกแบบ "มนเทียร" (โบสถ์พราหมณ์) การออกแบบบ้าน คฤหาสน์ เมือง หมู่บ้าน สวน สถานที่ราชการ การวางผังเมือง ไปจนถึงระบบการคมนาคม เช่น ระบบถนน และ ระบบการประปา

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

(2012). Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India. Oxford University Press. p. 119. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 August 2015.
. www.vastukarta.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-05. สืบค้นเมื่อ 2016-05-08.
Kumar, Vijaya (2002). Vastushastra. New Dawn/Sterling. p. 5. ISBN .
Vibhuti Sachdev, Giles Tillotson (2004). Building Jaipur: The Making of an Indian City. p. 147. ISBN .
Thapar, Bindia. Introduction to Indian Architecture (ภาษาอังกฤษ). Singapore: Periplus. ISBN . สืบค้นเมื่อ 20 March 2019.
George Michell (1988), The Hindu Temple: An Introduction to Its Meaning and Forms, University of Chicago Press, ISBN , หน้า 21–22
GD Vasudev (2001), Vastu, Motilal Banarsidas, ISBN , pp 74–92
Sherri Silverman (2007), Vastu: Transcendental Home Design in Harmony with Nature, Gibbs Smith, Utah, ISBN

อ่านเพิ่ม

Acharya P.K. (1933), Manasara (English translation), Online proofread edition including footnotes and glossary
Acharya P.K. (1946), An Encyclopedia of Hindu Architecture, Oxford University Press - Terminology of Ancient Architecture
Acharya P.K. (1946), Bibliography of Ancient Sanskrit Treatises on Architecture and Arts, in An Encyclopedia of Hindu Architecture, Oxford University Press - pages 615-659
B.B. Dutt (1925), Town Planning in Ancient India ที่ Google Books
IVVRF (2000), Journal Of International Conference Vastu Panorama 2000, Main Theme - The Study of Energetic Dimension of Man and Behavior of Environment
IVVRF (2004), Journal Of International Conference Vastu Panorama 2004
IVVRF (2008), Journal Of International Conference Vastu Panorama 2008, Main Theme - Save Mother earth and life- A Vastu Mission
IVVRF (2012), Journal Of International Conference Vastu Panorama 2012, Main Theme- Vastu Dynamics for Global Well Being
V. Chakraborty, Indian Architectural Theory: Contemporary Uses of Vastu Vidya ที่ Google Books
Arya, Rohit Vaastu: the Indian art of placement : design and decorate homes to reflect eternal spiritual principles^[] Inner Traditions / Bear & Company, 2000, ISBN .
Vastu: Transcendental Home Design in Harmony with Nature, Sherri Silverman
Prabhu, Balagopal, T.S and Achyuthan, A, "A text Book of Vastuvidya", Vastuvidyapratisthanam, Kozhikode, New Edition, 2011.
Prabhu, Balagopal, T.S and Achyuthan, A, "Design in Vastuvidya", Vastuvidyapratisthanam, Kozhiko
Prabhu, Balagopal, T.S, "Vastuvidyadarsanam",(Malayalam) Vastuvidyapratisthanam, Kozhikode.
Prabhu, Balagopal, T.S and Achyuthan, A, "Manusyalaya candrika- An Engineering Commentary", Vastuvidyapratisthanam, Kozhikode, New Edition, 2011.
Vastu-Silpa Kosha, Encyclopedia of Hindu Temple architecture and Vastu/S.K.Ramachandara Rao, Delhi, Devine Books, (Lala Murari Lal Chharia Oriental series) ISBN (Set)
D. N. Shukla, Vastu-Sastra: Hindu Science of Architecture, Munshiram Manoharial Publishers, 1993, ISBN .
B. B. Puri, Applied vastu shastra vaibhavam in modern architecture, Vastu Gyan Publication, 1997, ISBN .
Vibhuti Chakrabarti, Indian Architectural Theory: Contemporary Uses of Vastu Vidya Routledge, 1998, ISBN .
Ernest Havell (1972). The Ancient and Medieval Architecture of India. John Murray, London (Reprinted S. Chand).
Ram Raz (1834). Essay on the Architecture of the Hindús. Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland.
Sinha, Amita (1998). "Design of Settlements in the Vaastu Shastras". Journal of Cultural Geography. Taylor & Francis. 17 (2): 27–41. doi:10.1080/08873639809478319.
Siddharth, Dr. Jayshree Om: The Ancient Science of Vastu, 2020, ISBN

[1] (2012). Disenchanting India: Organized Rationalism and Criticism of Religion in India. Oxford University Press. p. 119. ISBN . สืบค้นเมื่อ 17 August 2015.

[2] . www.vastukarta.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-05. สืบค้นเมื่อ 2016-05-08.

[3] Kumar, Vijaya (2002). Vastushastra. New Dawn/Sterling. p. 5. ISBN .

[vsgt1-4] Vibhuti Sachdev, Giles Tillotson (2004). Building Jaipur: The Making of an Indian City. p. 147. ISBN .

[5] Thapar, Bindia. Introduction to Indian Architecture (ภาษาอังกฤษ). Singapore: Periplus. ISBN . สืบค้นเมื่อ 20 March 2019.

[6] George Michell (1988), The Hindu Temple: An Introduction to Its Meaning and Forms, University of Chicago Press, ISBN , หน้า 21–22

[GD_Vasudev_2001_pp_74–92-7] GD Vasudev (2001), Vastu, Motilal Banarsidas, ISBN , pp 74–92

[Sherri_Silverman_2007-8] Sherri Silverman (2007), Vastu: Transcendental Home Design in Harmony with Nature, Gibbs Smith, Utah, ISBN