จั้นกั๋ว (จีนตัวย่อ: 战国; จีนตัวเต็ม: 戰國; พินอิน: Zhànguó) ซึ่งมีการแปลว่า รณรัฐ นั้น เป็นยุคหนึ่งในประวัติศาสตร์จีนซึ่งมีการรบรากันระหว่างรัฐต่าง ๆ รวมถึงการปฏิรูประบบราชการและทหาร ยุคนี้เกิดขึ้นหลังจากยุคชุนชิว (春秋) และสิ้นสุดลงเมื่อฉินฉื่อหฺวังตี้ (秦始皇帝) รวมรัฐต่าง ๆ เข้าเป็นจักรวรรดิจีนอันหนึ่งอันเดียวภายใต้การปกครองของราชวงศ์ฉิน (秦朝)
ยุครณรัฐ 戰國時代 | |
---|---|
ประมาณ 475–221 ปีก่อนคริสต์ศักราช | |
ยุครณรัฐ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อักษรจีนตัวเต็ม | 戰國時代 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
อักษรจีนตัวย่อ | 战国时代 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ฮั่นยฺหวี่พินอิน | Zhànguó Shídài | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ความหมายตามตัวอักษร | "ยุครณรัฐ" | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ถึงแม้นักวิชาการจะกำหนดการเริ่มยุคนี้ไว้ในช่วงเวลาต่าง ๆ กันในระหว่าง 481–403 ปีก่อนคริสตกาล แต่ซือหม่า เชียน (司馬遷) นักวิชาการสมัยราชวงศ์ฮั่น กำหนดว่า ยุคนี้เริ่มเมื่อ 475 ปีก่อนคริสตกาล และความเห็นของซือหม่า เชียน นั้นได้รับการอ้างอิงมากที่สุด ส่วนการผนวกจักรวรรดิจีนที่ทำให้ยุคนี้สิ้นสุดลงนั้น เกิดเมื่อ 221 ปีก่อนคริสตกาล
ชื่อยุคว่า "จั้นกั๋ว" นั้น มีที่มาจากชื่อเอกสารสมัยราชวงศ์ฮั่นฉบับหนึ่ง คือ (戰國策)
ภูมิศาสตร์
ในยุคนั้น มีรัฐ 7 รัฐซึ่งรบรากันเพื่อชิงความเป็นใหญ่ เรียกกันว่า "จั้นกั๋วชี-สฺยง" (戰國七雄; "เจ็ดผู้ทรงอำนาจ[ยุค]จั้นกั๋ว") ประกอบด้วย
- รัฐฉิน (秦) อยู่สุดฟากตะวันตก มีศูนย์กลางอยู่ ณ หุบผา (渭河) ภูมิภาค (關中) ซึ่งเป็นจุดภูมิศาสตร์ที่กันรัฐอื่นเข้ามาย่ำยี แต่ก็มีผลให้รัฐฉินเองขยายอิทธิพลของตัวได้อย่างจำกัดในช่วงแรก
- รัฐจิ้นทั้งสาม เป็นรัฐที่สืบทอดมาจากรัฐจิ้น (晉) ในสมัยโบราณ ได้แก่
- รัฐหาน (韓) อยู่ทางใต้ทอดไปตามแม่น้ำหวง (黃河) ควบคุมเส้นทางเข้าถึงรัฐฉิน
- (魏) อยู่ใจกลาง ราว ๆ พื้นที่ซึ่งปัจจุบันเป็นภาคตะวันออกของมณฑลเหอหนาน (河南)
- รัฐจ้าว (趙) อยู่เหนือสุด ราว ๆ พื้นที่ซึ่งปัจจุบันเป็นภาคใต้ของมณฑลเหอเป่ย์ (河北) และภาคเหนือของมณฑลชานซี (山西)
- รัฐฉี (齊) อยู่ภาคตะวันออก ใจกลาง (山東半島)
- รัฐฉู่ (楚) อยู่ภาคใต้ ดินแดนหลักอยู่รอบหุบผา (漢江) ภายหลังเลื่อนไปแม่น้ำฉาง (長江)
- รัฐเยียน (燕) อยู่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใจกลางพื้นที่ซึ่งปัจจุบันคือเป่ย์จิง (北京) ในปลายยุคจั้นกั๋ว รัฐเยียนได้รุกขึ้นภาคตะวันออกเฉียงใต้เพื่อเริ่มยึดครองคาบสมุทรเหลียวตง (遼東半島)
ดูเพิ่ม
- ยุคเซ็งโงกุ – ยุคในประวัติศาสตร์ญี่ปุ่นที่ตั้งชื่อตามยุคนี้
- ยุคสามก๊ก
- สมัยขุนศึก
- สามราชอาณาจักรเกาหลี - ยุคในประวัติศาสตร์เกาหลี
อ้างอิง
- "จีนพบ 'บ่อน้ำ 9 เหลี่ยม' เก่ากว่า 2,000 ปี คาดใช้งานตั้งแต่ 'ยุครณรัฐ'". สำนักข่าวซินหัว. สำนักข่าวซินหัว. 2564-03-30. สืบค้นเมื่อ 2564-08-19.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help)) - กฤดิกร วงศ์สว่างพานิช (2561-08-28). "Kingdom กับแนวคิดเรื่องความเป็นอื่น และการสลายความเป็นอื่นจนเหลือ 'รัฐ'". The Momentum. กรุงเทพฯ: The Momentum. สืบค้นเมื่อ 2564-08-19.
{{}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
((help))
ข้อมูล
- Cotterell, Arthur (2010), Asia, a Concise History, Singapore: John Wiley & Sons, ISBN .
- Ebrey, Patricia Buckley; Walthall, Anne; Palais, James B. (2006), Pre-Modern East Asia: A Cultural, Social, and Political History, Boston, MA: Houghton-Mifflin Company, ISBN .
- Lewis, Mark Edward (1999), "Warring States Political History", ใน Loewe, Michael; Shaughnessy, Edward L. (บ.ก.), The Cambridge history of ancient China: from the origins of civilization to 221 B.C., Cambridge University Press, pp. 587–649, ISBN .
- Lu, Liqing; Ke, Jinhua (2012), "A Concise History of Chinese Psychology of Religion", Pastoral Psychology, 61 (5–6): 623–639, doi:10.1007/s11089-011-0395-y, S2CID 144556354.
- Tzu, Sun; Griffith, Samuel B. (1963), The Art of War, New York, NY: Oxford University Press
อ่านเพิ่ม
- (1985). Eastern Zhou and Qin Civilizations. แปลโดย New Haven: Yale University Press. ISBN .
- Yap, Joseph P. (2009). Wars with the Xiongnu: A Translation from Zizhi Tongjian. Bloomington, Indiana, U.S.A.: AuthorHouse. ISBN .
- Sima Guang (2016). Zizhi Tongjian: Warring States and Qin. Vol. 1 to 8 - 403-207 BCE. แปลโดย Yap, Joseph P. CreateSpace. ISBN . LCCN 2016908788.
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
cnkw cintwyx 战国 cintwetm 戰國 phinxin Zhanguo sungmikaraeplwa rnrth nn epnyukhhnunginprawtisastrcinsungmikarrbraknrahwangrthtang rwmthungkarptiruprabbrachkaraelathhar yukhniekidkhunhlngcakyukhchunchiw 春秋 aelasinsudlngemuxchinchuxh wngti 秦始皇帝 rwmrthtang ekhaepnckrwrrdicinxnhnungxnediywphayitkarpkkhrxngkhxngrachwngschin 秦朝 yukhrnrth 戰國時代praman 475 221 pikxnkhristskrachrth 7 rthinpraman 260 pikxnkhristskrach eyiyn 燕 caw 趙 han 韩 chi 齐 chu 楚 aelachin 秦 yukhrnrth yukhrnrth in bn twetm klang aelatwyx lang xksrcintwetm戰國時代xksrcintwyx战国时代hny hwiphinxinZhanguo Shidaikhwamhmaytamtwxksr yukhrnrth karthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinZhanguo Shidaicuxinㄓㄢˋ ㄍㄨㄛˊ ㄕˊ ㄉㄞˋkwy hwihlwhmacuxJanngwo Shyrdayewd iclsChan4 kuo2 Shih2 tai4thngyngphinxinJhanguo ShihdaixksrormnaebbeylJan gwo ShŕdaiIPA ʈʂa n kwo ʂɻ ta i phasakwangtungmatrthanxksrormnaebbeylJin gwok SihdoihIPA tsi ːn kʷɔ ːk si ː tɔ ːy y hwidephngZin3gwok3 Si4doi6phasahminitphasahkekiynChian kok si taiTsian kok si tai t ɕiᴇnH kwek d ʑɨ dʌiH tar s C q ʷˤek d e d eʔ lˤek s thungaemnkwichakarcakahndkarerimyukhniiwinchwngewlatang kninrahwang 481 403 pikxnkhristkal aetsuxhma echiyn 司馬遷 nkwichakarsmyrachwngshn kahndwa yukhnierimemux 475 pikxnkhristkal aelakhwamehnkhxngsuxhma echiyn nnidrbkarxangxingmakthisud swnkarphnwkckrwrrdicinthithaihyukhnisinsudlngnn ekidemux 221 pikxnkhristkal chuxyukhwa cnkw nn mithimacakchuxexksarsmyrachwngshnchbbhnung khux 戰國策 phumisastrinyukhnn mirth 7 rthsungrbraknephuxchingkhwamepnihy eriykknwa cnkwchi s yng 戰國七雄 ecdphuthrngxanac yukh cnkw prakxbdwy rthchin 秦 xyusudfaktawntk misunyklangxyu n hubpha 渭河 phumiphakh 關中 sungepncudphumisastrthiknrthxunekhamayayi aetkmiphlihrthchinexngkhyayxiththiphlkhxngtwidxyangcakdinchwngaerk rthcinthngsam epnrththisubthxdmacakrthcin 晉 insmyobran idaek rthhan 韓 xyuthangitthxdiptamaemnahwng 黃河 khwbkhumesnthangekhathungrthchin 魏 xyuicklang raw phunthisungpccubnepnphakhtawnxxkkhxngmnthlehxhnan 河南 rthcaw 趙 xyuehnuxsud raw phunthisungpccubnepnphakhitkhxngmnthlehxepy 河北 aelaphakhehnuxkhxngmnthlchansi 山西 rthchi 齊 xyuphakhtawnxxk icklang 山東半島 rthchu 楚 xyuphakhit dinaednhlkxyurxbhubpha 漢江 phayhlngeluxnipaemnachang 長江 rtheyiyn 燕 xyuphakhtawnxxkechiyngehnux icklangphunthisungpccubnkhuxepycing 北京 inplayyukhcnkw rtheyiynidrukkhunphakhtawnxxkechiyngitephuxerimyudkhrxngkhabsmuthrehliywtng 遼東半島 duephimyukhesngongku yukhinprawtisastryipunthitngchuxtamyukhni yukhsamkk smykhunsuk samrachxanackrekahli yukhinprawtisastrekahlixangxing cinphb bxna 9 ehliym ekakwa 2 000 pi khadichngantngaet yukhrnrth sankkhawsinhw sankkhawsinhw 2564 03 30 subkhnemux 2564 08 19 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help kvdikr wngsswangphanich 2561 08 28 Kingdom kbaenwkhideruxngkhwamepnxun aelakarslaykhwamepnxuncnehlux rth The Momentum krungethph The Momentum subkhnemux 2564 08 19 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a trwcsxbkhawnthiin accessdate help khxmul Cotterell Arthur 2010 Asia a Concise History Singapore John Wiley amp Sons ISBN 978 0 470 82959 2 Ebrey Patricia Buckley Walthall Anne Palais James B 2006 Pre Modern East Asia A Cultural Social and Political History Boston MA Houghton Mifflin Company ISBN 0 618 13386 0 Lewis Mark Edward 1999 Warring States Political History in Loewe Michael Shaughnessy Edward L b k The Cambridge history of ancient China from the origins of civilization to 221 B C Cambridge University Press pp 587 649 ISBN 978 0 521 47030 8 Lu Liqing Ke Jinhua 2012 A Concise History of Chinese Psychology of Religion Pastoral Psychology 61 5 6 623 639 doi 10 1007 s11089 011 0395 y S2CID 144556354 Tzu Sun Griffith Samuel B 1963 The Art of War New York NY Oxford University Pressxanephim 1985 Eastern Zhou and Qin Civilizations aeplody New Haven Yale University Press ISBN 0 300 03286 2 Yap Joseph P 2009 Wars with the Xiongnu A Translation fromZizhi Tongjian Bloomington Indiana U S A AuthorHouse ISBN 978 1 4490 0604 4 Sima Guang 2016 Zizhi Tongjian Warring States and Qin Vol 1 to 8 403 207 BCE aeplody Yap Joseph P CreateSpace ISBN 978 1533086938 LCCN 2016908788 aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb yukhrnrth bthkhwamprawtisastrniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldkhk