Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
วสันตสารท หรือภาษาจีนว่า ชุนชิว (จีน: 春秋; พินอิน: Chūnqiū; อังกฤษ: Spring and Autumn period) เป็นชื่อยุคหนึ่งในประวัติศาสตร์จีนโบราณ อยู่ระหว่าง ประมาณ 770 ปีก่อนคริสต์ศักราช – 453 ปีก่อนคริสต์ศักราช (บางข้อมูลถือ 482 ปีก่อนคริสต์ศักราช – 365 ปีก่อนคริสต์ศักราช) เป็นยุคหนึ่งในราชวงศ์โจว ราชวงศ์ที่ยาวนานที่สุดในประวัติศาสตร์จีน นับเป็นยุคสมัยที่ได้รับการกล่าวขานอย่างมากในแง่ต่าง ๆ เนื่องจากเป็นยุคที่นครรัฐแต่ละรัฐรบด้วยด้วยกลอุบายที่แยบยล ก่อให้เกิดเป็นตำนานและเรื่องเล่าขานมากมายจนปัจจุบัน และเป็นต้นเรื่องที่ทำให้เกิดวรรณคดีจีนเรื่องสำคัญอีกเรื่อง คือ เลียดก๊ก ซึ่งถูกรวมไว้ด้วยกันกับยุคจ้านกว๋อ (หรือที่คุ้นเคยกันในชื่อเลียดก๊ก) การรบในยุคชุนชิวนั้นหลายเรื่องได้อ้างอิงในสามก๊กที่เกิดหลังจากนี้อีกนับพันปีต่อมา
| ยุควสันตสารท | |||||||||||||||||||||||||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 春秋時代 | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรจีนตัวย่อ | 春秋时代 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ฮั่นยฺหวี่พินอิน | Chūn-Qiū Shídài | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
อีกแง่หนึ่ง เป็นยุคที่นักปราชญ์บัณฑิตแต่ละสาขาได้ถือกำเนิดและมีชีวิตอยู่ ซึ่งได้แต่งตำราหรือคำสอนต่าง ๆ ที่ตกทอดมาจนถึงปัจจุบัน เช่น ขงจื๊อ, เล่าจื๊อ, เม่งจื๊อ, ม่อจื๊อ เป็นต้น ในส่วนของปราชญ์แห่งสงคราม ก็คือ ซุนวู นั่นเอง
กำเนิดยุควสันตสารท
ราชวงศ์โจวปกครองด้วยกษัตริย์อย่างเข้มแข็งมากว่า 11 องค์ จนกระทั่งถึงรัชกาลของพระเจ้าโจวโยว (รัชกาลที่ 12) อำนาจของราชวงศ์โจวก็เริ่มเสื่อมถอย เพราะพระเจ้าโจวโยวมัวแต่หมกมุ่นกับสุราและนารี จนกระทั่งถูกข้าศึกจับกุมตัวไป
7 ปีต่อมา กองทัพผสมของอ๋องต่าง ๆ ในแต่ละรัฐได้รวมตัวกันขับไล่ข้าศึกออกไป และอัญเชิญโอรสของโจวอิวหวางขึ้นครองราชย์ มีพระนามว่า พระเจ้าโจวผิง ได้มีการย้ายเมืองหลวงจากเมืองเฮ่าจิง มาอยู่ที่ลกเอี๋ยง (ลั่วหยาง ในปัจจุบัน) ซึ่งอยู่ทางตะวันออก ยุคนี้ต่อมานักประวัติศาสตร์จึงได้เรียกว่า ยุคราชวงศ์โจวตะวันออก (Eastern Zhou) หรือ ยุควสันตสารท นั่นเอง (ที่เรียกว่า วสันตสารท ที่หมายถึง ฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วงนั้นมาจากชื่อคัมภีร์ของขงจื๊อที่บันทึกเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และเหตุการณ์ในยุคนี้ ที่ชื่อ บันทึกแห่งฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง หรือ วสันตสารท ซึ่งเป็นคัมภีร์ที่มีชื่อเสียงที่สุดของขงจื๊อด้วย ผู้คนจึงเรียกชื่อยุคนี้ตามคัมภีร์ และคัมภีร์เล่มนี้ก็นิยมเรียกสั้น ๆ ว่า วสันตสารท เช่นกัน โดยใช้คำว่า วสันตสารท เป็นการเปรียบเปรยเหมือนกับนครรัฐต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นและดับไปเหมือนดั่งใบไม้ในช่วงฤดูใบไม้ผลิและฤดูใบไม้ร่วง) ซึ่งยุคนี้สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ยุคใหญ่ต่อเนื่องกัน ๆ คือ
- ยุควสันตสารท (770 ปีก่อนคริสต์ศักราช – 453 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
- ยุครณรัฐ หรือยุคจ้านกว๋อ (477 ปีก่อนคริสต์ศักราช – 222 ปีก่อนคริสต์ศักราช)
ซึ่งในยุควสันตสารทนั้น นครรัฐต่าง ๆ ที่เคยมีอย่างมากมายในยุคราชวงศ์โจวก่อนหน้านั้น เหลือเพียง 140 รัฐ จากการถูกผนวกรวมเป็นหนึ่งเดียวกับรัฐที่เข้มแข็งกว่า มีบันทึกว่า ทำลาย 58 รัฐ รัฐจิ้นทำลาย 24 รัฐ รัฐฉินทำลาย 15 รัฐ รัฐฉีทำลาย 14 รัฐ ทำลาย 6 รัฐ รัฐอู๋ทำลาย 5 รัฐ และรัฐทั้ง 140 รัฐนี้ มีรัฐที่เรียกได้ว่าเป็นรัฐขนาดใหญ่ มีอำนาจที่แท้จริงไม่ถึง 10 รัฐ
รัฐใหญ่เหล่านี้ มีผู้ปกครองเรียกว่า "อ๋อง" มเหสีเรียกว่า "ฮองเฮา" และอัครมหาเสนาบดีเรียกว่า "ไจ่เซี่ยง" เช่นเดียวกับราชวงศ์โจว แม้กษัตริย์ของราชวงศ์โจวยังคงอยู่ในตำแหน่ง แต่ก็ต้องโอนเอียงไปตามความปรารถนาของอ๋องแต่ละรัฐ นับได้ว่าเป็นเพียงหุ่นเชิดเท่านั้น
สำหรับเจ้าผู้ครองรัฐใหญ่เหล่านี้ ต่างแย่งชิงกันเป็น "ป้าจู่" (ปาอ๋อง) หมายถึง เจ้าผู้ปกครองรัฐที่มีอำนาจสูงสุด สำหรับอ๋องในยุควสันตสารทที่ได้รับการกล่าวขานว่าเป็น ปาอ๋อง อย่างแท้จริงมี 5 คน คือ ฉีหวนกง, จิ้นเหวินกง, ฉินมู่กง, ซ่งเซียงกง และ ฉู่จวงหวาง
อุบายนางงามไซซี
ไซซี หรือ ซีซือ (อังกฤษ: Xi Shi; จีน: 西施; พินอิน: Xī Shī) เป็นหนึ่งในสี่หญิงงามแห่งแผ่นดินจีน เกิดประมาณ ปี 506 ก่อนคริสตกาล ซึ่งตรงกับยุควสันตสารท ที่มณฑลเจ้อเจียง ในรัฐเยว่
ไซซีได้รับฉายานามว่า "มัจฉาจมวารี" (จีน: 沉魚; พินอิน: chén yú) ซึ่งหมายถึง "ความงามที่ทำให้แม้แต่ฝูงปลายังต้องจมลงสู่ใต้น้ำ"
ในยุคเลียดก๊กที่ แต่ละรัฐรบกันนั้น รัฐอู๋เป็นรัฐที่มีกองกำลังทหารที่แข็งแกร่งจึงสามารถรบชนะรัฐเยว่และจับตัว เยว่อ๋องโกวเจี้ยน และอัครเสนาบดีฟ่านหลีไปเป็นตัวประกันที่รัฐอู๋ด้วย เยว่อ๋องโกวเจี้ยนต้องการที่จะแก้แค้นเพื่อกู้ชาติแต่จำต้องยอมจงรักภักดี เพื่อให้อู๋อ๋องไว้ใจ
ครั้งหนึ่งอู๋อ๋องเกิดมีอาการปวดท้อง บรรดาหมอหลวงทั้งหลายไม่สามารถให้การรักษาได้ เยว่อ๋องโกวเจี้ยนได้ชิมอุจจาระของอู๋อ๋องต่อหน้าเสนาธิการทั้งปวง และบอกว่าอู๋อ๋องเพียงแค่มีพระวรกายที่เย็นเกินไป หากได้ดื่มสุราและทำร่างกายให้อบอุ่นขึ้นก็จะมีอาการดีขึ้นเอง และเมื่ออู๋อ๋องได้ทำตามก็หายประชวร อู๋อ๋องเห็นว่าเยว่อ๋องโกวเจี้ยนมีความจงรักภักดีจึงปล่อยตัวกลับคืนสู่รัฐเยว่ เมื่อกลับสู่รัฐเยว่ เยว่อ๋องโกวเจี๋ยนก็วางแผนที่จะกู้ชาติทันที โดยมีฟ่านหลี่เป็นอำมาตย์คอยให้คำปรึกษา ฟ่านหลี่ได้เสนอแผนการสามอย่าง คือ ฝึกฝนกองกำลังทหาร พัฒนาด้านกสิกรรม และ ส่งสาวงามไปเป็นเครื่องบรรณาการ พร้อมกับเป็นสายคอยส่งข่าวภายในให้ ไซซีเป็นหญิงสาวชาวบ้าน ลูกสาวคนตัดฟืนที่เขาจู้หลัวซาน (ภาษาฮกเกี้ยน กิวล่อซัว) นางถูกพบครั้งแรกขณะซักผ้าริมลำธาร นางมีหน้าตางดงามมาก พร้อมกับนางเจิ้งตัน (แต้ตัน) ซึ่งมีความงามไม่แพ้กัน ฟ่านหลี่ (เถาจูกง) เสนาบดีรัฐเยว่เป็นผู้ดูแลอบรมนางทั้ง 2 ให้มีอุดมการณ์เพื่อบ้านเมือง เป็นเวลานานถึง 3 ปี เพื่อที่จะไปเป็นบรรณาการให้กับรัฐอู่ เพื่อมอมเมาให้อู่อ๋องฟูซา เจ้านครรัฐอู่ ลุ่มหลงอยู่กับเสน่ห์ของนาง จนไม่บริหารบ้านเมือง ซึ่งอู๋อ๋องฟูซาหลงใหลนางไซซีมากกว่านางเจิ้งตัน ทำให้นางเจิ้งตันน้อยใจจนผูกคอตาย ขณะที่มาอยู่ได้เพียง 2 ปีเท่านั้น ผ่านไป 13 ปี เมื่อรัฐอู่อ่อนแอลง รัฐเยว่ก็สามารถเอาชนะได้สำเร็จในที่สุด
ภายหลังจากที่อู่อ๋องฟูซา ฆ่าตัวตายไปแล้ว นางกับอำมาตย์ฟ่านหลี่ที่ว่ากันว่า ได้ผูกสัมพันธ์ทางใจไว้ก่อนหน้านั้นแล้ว ก็ได้หายตัวไปพร้อมกันหลังเหตุการณ์นี้ บ้างก็ว่าทั้งคู่ได้เดินทางท่องเที่ยวไปเรื่อย ๆ และไปใช้ชีวิตอยู่ด้วยกันที่ทะเลสาบไซ้โอว (ทะเลสาบซีหู) เป็นต้น
สิ้นสุดราชวงศ์โจว
ราชวงศ์โจวและยุควสันตสารทยุคสุดท้าย คือ ยุครณรัฐ หรือ เลียดก๊ก ซึ่งเป็นยุคที่แต่ละรัฐรบกันอย่างต่อเนื่อง ในปี 246 ก่อนคริสต์ศักราช ฉินหวังเจิ้ง (ต่อมาคือ ฉินสื่อหวง หรือ จิ๋นซีฮ่องเต้ ฮ่องเต้องค์แรกของจีน) ได้สืบราชบัลลังก์รัฐฉินต่อมา โดยมีที่ปรึกษาเช่น เว่ยเหลียว, หลี่ซือ เป็นต้น ช่วยเหลือในการรวบรวมแผ่นดิน บ้างใช้เงินทองล่อซื้อบรรดาขุนนางของ 6 รัฐที่เหลือ แทรกซึมเข้าไปก่อความวุ่นวายในการปกครองของนครรัฐทั้ง 6 บ้าง อีกทั้งส่งกองกำลังรุกเข้าประชิดดินแดนปีแล้วปีเล่า เมื่อถึงปี 230 ก่อนคริสต์ศักราช รัฐฉินโจมตีนครรัฐหานแตกพ่ายไป เมื่อถึงปี 221 ก่อนคริสต์ศักราชกำจัดรัฐฉีสำเร็จ จากนั้น 6 นครรัฐต่างก็ทยอยถูกรัฐฉินกลืนตกไป แผ่นดินจีนจึงรวมกันเป็นหนึ่งเดียว ในยุคใหม่ คือ ราชวงศ์ฉิน
อ้างอิง
- . เว็บไซต์ผู้จัดการ. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2006-09-03. สืบค้นเมื่อ 2008-03-26.
- พีรยุทธ สุเทพคีรี. เถาจูกง เทพเจ้าแห่งการค้าขายของจีน. กรุงเทพฯ : สร้อยทอง, 2550. 141 หน้า. ISBN
- หน้า 3, หมุดนั้น สำคัญฉะนี้. "ชักธงรบ" โดย กิเลน ประลองเชิง. ไทยรัฐปีที่ 68 ฉบับที่ 21646: วันพฤหัสบดีที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2560 ขึ้น 2 ค่ำ เดือน 6 ปีระกา
แหล่งข้อมูลอื่น
- "Rulers of the states of Zhou", Dynasty, C text – linked to their occurrences in classical Chinese texts.
![image]()
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Art of the Spring and Autumn Period
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
wsntsarth hruxphasacinwa chunchiw cin 春秋 phinxin Chunqiu xngkvs Spring and Autumn period epnchuxyukhhnunginprawtisastrcinobran xyurahwang praman 770 pikxnkhristskrach 453 pikxnkhristskrach bangkhxmulthux 482 pikxnkhristskrach 365 pikxnkhristskrach epnyukhhnunginrachwngsocw rachwngsthiyawnanthisudinprawtisastrcin nbepnyukhsmythiidrbkarklawkhanxyangmakinaengtang enuxngcakepnyukhthinkhrrthaetlarthrbdwydwyklxubaythiaeybyl kxihekidepntananaelaeruxngelakhanmakmaycnpccubn aelaepntneruxngthithaihekidwrrnkhdicineruxngsakhyxikeruxng khux eliydkk sungthukrwmiwdwyknkbyukhcankwx hruxthikhunekhykninchuxeliydkk karrbinyukhchunchiwnnhlayeruxngidxangxinginsamkkthiekidhlngcaknixiknbphnpitxmaaephnthiaesdngthitngkhxngnkhrrthtang inyukhwsntsarthyukhwsntsarthxksrcintwetm春秋時代xksrcintwyx春秋时代hny hwiphinxinChun Qiu Shidaikarthxdesiyngphasacinklangmatrthanhny hwiphinxinChun Qiu Shidaicuxinㄔㄨㄣ ㄑㄧㄡ ㄕˊ ㄉㄞˋkwy hwihlwhmacuxChuen Chiou Shyrdayewd iclsChʻun1 Chʻiu1 Shih2 tai4thngyngphinxinChun Ciou ShihdaixksrormnaebbeylChwun Chyōu ShŕdaiMPS2Chuen Chiōu ShŕdaiIPA ʈʂʰwe n tɕʰjo u ʂɻ ta i t ɕʰiuɪn t sʰɨu d ʑɨ dʌiH tʰun tsʰiw d e d eʔ lˤek s tʰjun sʰɯw djɯ l ɯːɡs xikaenghnung epnyukhthinkprachybnthitaetlasakhaidthuxkaenidaelamichiwitxyu sungidaetngtarahruxkhasxntang thitkthxdmacnthungpccubn echn khngcux elacux emngcux mxcux epntn inswnkhxngprachyaehngsngkhram kkhux sunwu nnexngkaenidyukhwsntsarthrachwngsocwpkkhrxngdwykstriyxyangekhmaekhngmakwa 11 xngkh cnkrathngthungrchkalkhxngphraecaocwoyw rchkalthi 12 xanackhxngrachwngsocwkerimesuxmthxy ephraaphraecaocwoywmwaethmkmunkbsuraaelanari cnkrathngthukkhasukcbkumtwip 7 pitxma kxngthphphsmkhxngxxngtang inaetlarthidrwmtwknkhbilkhasukxxkip aelaxyechiyoxrskhxngocwxiwhwangkhunkhrxngrachy miphranamwa phraecaocwphing idmikaryayemuxnghlwngcakemuxngehacing maxyuthilkexiyng lwhyang inpccubn sungxyuthangtawnxxk yukhnitxmankprawtisastrcungideriykwa yukhrachwngsocwtawnxxk Eastern Zhou hrux yukhwsntsarth nnexng thieriykwa wsntsarth thihmaythung vduibimphliaelavduibimrwngnnmacakchuxkhmphirkhxngkhngcuxthibnthukekiywkbprawtisastraelaehtukarninyukhni thichux bnthukaehngvduibimphliaelavduibimrwng hrux wsntsarth sungepnkhmphirthimichuxesiyngthisudkhxngkhngcuxdwy phukhncungeriykchuxyukhnitamkhmphir aelakhmphirelmnikniymeriyksn wa wsntsarth echnkn odyichkhawa wsntsarth epnkarepriybepryehmuxnkbnkhrrthtang thiekidkhunaeladbipehmuxndngibiminchwngvduibimphliaelavduibimrwng sungyukhnisamarthaebngxxkidepn 2 yukhihytxenuxngkn khux yukhwsntsarth 770 pikxnkhristskrach 453 pikxnkhristskrach yukhrnrth hruxyukhcankwx 477 pikxnkhristskrach 222 pikxnkhristskrach sunginyukhwsntsarthnn nkhrrthtang thiekhymixyangmakmayinyukhrachwngsocwkxnhnann ehluxephiyng 140 rth cakkarthukphnwkrwmepnhnungediywkbrththiekhmaekhngkwa mibnthukwa thalay 58 rth rthcinthalay 24 rth rthchinthalay 15 rth rthchithalay 14 rth thalay 6 rth rthxuthalay 5 rth aelarththng 140 rthni mirththieriykidwaepnrthkhnadihy mixanacthiaethcringimthung 10 rth rthihyehlani miphupkkhrxngeriykwa xxng mehsieriykwa hxngeha aelaxkhrmhaesnabdieriykwa icesiyng echnediywkbrachwngsocw aemkstriykhxngrachwngsocwyngkhngxyuintaaehnng aetktxngoxnexiyngiptamkhwamprarthnakhxngxxngaetlarth nbidwaepnephiynghunechidethann sahrbecaphukhrxngrthihyehlani tangaeyngchingknepn pacu paxxng hmaythung ecaphupkkhrxngrththimixanacsungsud sahrbxxnginyukhwsntsarththiidrbkarklawkhanwaepn paxxng xyangaethcringmi 5 khn khux chihwnkng cinehwinkng chinmukng sngesiyngkng aela chucwnghwangxubaynangngamissiissi hrux sisux xngkvs Xi Shi cin 西施 phinxin Xi Shi epnhnunginsihyingngamaehngaephndincin ekidpraman pi 506 kxnkhristkal sungtrngkbyukhwsntsarth thimnthlecxeciyng inrtheyw issiidrbchayanamwa mcchacmwari cin 沉魚 phinxin chen yu sunghmaythung khwamngamthithaihaemaetfungplayngtxngcmlngsuitna inyukheliydkkthi aetlarthrbknnn rthxuepnrththimikxngkalngthharthiaekhngaekrngcungsamarthrbchnartheywaelacbtw eywxxngokweciyn aelaxkhresnabdifanhliipepntwpraknthirthxudwy eywxxngokweciyntxngkarthicaaekaekhnephuxkuchatiaetcatxngyxmcngrkphkdi ephuxihxuxxngiwic khrnghnungxuxxngekidmixakarpwdthxng brrdahmxhlwngthnghlayimsamarthihkarrksaid eywxxngokweciynidchimxuccarakhxngxuxxngtxhnaesnathikarthngpwng aelabxkwaxuxxngephiyngaekhmiphrawrkaythieynekinip hakiddumsuraaelatharangkayihxbxunkhunkcamixakardikhunexng aelaemuxxuxxngidthatamkhayprachwr xuxxngehnwaeywxxngokweciynmikhwamcngrkphkdicungplxytwklbkhunsurtheyw emuxklbsurtheyw eywxxngokweciynkwangaephnthicakuchatithnthi odymifanhliepnxamatykhxyihkhapruksa fanhliidesnxaephnkarsamxyang khux fukfnkxngkalngthhar phthnadanksikrrm aela sngsawngamipepnekhruxngbrrnakar phrxmkbepnsaykhxysngkhawphayinih issiepnhyingsawchawban luksawkhntdfunthiekhacuhlwsan phasahkekiyn kiwlxsw nangthukphbkhrngaerkkhnaskpharimlathar nangmihnatangdngammak phrxmkbnangecingtn aettn sungmikhwamngamimaephkn fanhli ethacukng esnabdirtheywepnphuduaelxbrmnangthng 2 ihmixudmkarnephuxbanemuxng epnewlananthung 3 pi ephuxthicaipepnbrrnakarihkbrthxu ephuxmxmemaihxuxxngfusa ecankhrrthxu lumhlngxyukbesnhkhxngnang cnimbriharbanemuxng sungxuxxngfusahlngihlnangissimakkwanangecingtn thaihnangecingtnnxyiccnphukkhxtay khnathimaxyuidephiyng 2 piethann phanip 13 pi emuxrthxuxxnaexlng rtheywksamarthexachnaidsaercinthisud phayhlngcakthixuxxngfusa khatwtayipaelw nangkbxamatyfanhlithiwaknwa idphuksmphnththangiciwkxnhnannaelw kidhaytwipphrxmknhlngehtukarnni bangkwathngkhuidedinthangthxngethiywiperuxy aelaipichchiwitxyudwyknthithaelsabisoxw thaelsabsihu epntnsinsudrachwngsocwrachwngsocwaelayukhwsntsarthyukhsudthay khux yukhrnrth hrux eliydkk sungepnyukhthiaetlarthrbknxyangtxenuxng inpi 246 kxnkhristskrach chinhwngecing txmakhux chinsuxhwng hrux cinsihxnget hxngetxngkhaerkkhxngcin idsubrachbllngkrthchintxma odymithipruksaechn ewyehliyw hlisux epntn chwyehluxinkarrwbrwmaephndin bangichenginthxnglxsuxbrrdakhunnangkhxng 6 rththiehlux aethrksumekhaipkxkhwamwunwayinkarpkkhrxngkhxngnkhrrththng 6 bang xikthngsngkxngkalngrukekhaprachiddinaednpiaelwpiela emuxthungpi 230 kxnkhristskrach rthchinocmtinkhrrthhanaetkphayip emuxthungpi 221 kxnkhristskrachkacdrthchisaerc caknn 6 nkhrrthtangkthyxythukrthchinkluntkip aephndincincungrwmknepnhnungediyw inyukhihm khux rachwngschinxangxing ewbistphucdkar khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2006 09 03 subkhnemux 2008 03 26 phiryuthth suethphkhiri ethacukng ethphecaaehngkarkhakhaykhxngcin krungethph srxythxng 2550 141 hna ISBN 9748437876 hna 3 hmudnn sakhychani chkthngrb ody kieln pralxngeching ithyrthpithi 68 chbbthi 21646 wnphvhsbdithi 27 emsayn ph s 2560 khun 2 kha eduxn 6 pirakaaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb yukhwsntsarth sthaniyxypraethscin Rulers of the states of Zhou Dynasty C text linked to their occurrences in classical Chinese texts wikimiediykhxmmxnsmisuxekiywkb Art of the Spring and Autumn Period