Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ภาษาอีโลกาโน (อักษรโรมัน: Ilokano, /iːloʊˈkɑːnoʊ/; อีโลกาโน: Pagsasao nga Ilokano) เป็นภาษาที่มีผู้พูดมากเป็นลำดับสามในประเทศฟิลิปปินส์ เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนซึ่งใกล้เคียงกับภาษาอินโดนีเซีย ภาษามลายู ภาษาฟีจี ภาษาฮาวาย ภาษามาลากาซี ภาษาตาฮีตี ภาษาเตตุน และภาษาไปวัน
| ภาษาอีโลกาโน | |
|---|---|
| Ilokano | |
| Iloko, Iluko, Pagsasao nga Ilokano, Samtoy, Sao mi ditoy | |
| ประเทศที่มีการพูด | ประเทศฟิลิปปินส์ |
| ภูมิภาค | ลูซอนเหนือ ลูซอนกลางหลายพื้นที่ (ตาร์ลักเหนือ, จังหวัดนูเวบาเอซีฮา จังหวัดซัมบาเลสตอนเหนือ และจังหวัดเอาโรรา) และเขตโซกซาร์เจนบางส่วนในเกาะมินดาเนา |
| ชาติพันธุ์ | |
| จำนวนผู้พูด | 8.1 ล้านคน (2015) ผู้พูดภาษาที่สอง 2 ล้านคน (2000) เป็นภาษาแม่ที่มีผู้พูดมากเป็นอันับ 3 ของประเทศฟิลิปปินส์ |
| ตระกูลภาษา | ออสโตรนีเซียน
|
| ระบบการเขียน | อักษรละติน (ชุดตัวอักษรอีโลกาโน), อดีต: อักษรไบบายิน |
| สถานภาพทางการ | |
| ภาษาทางการ | จังหวัดลาอูนยอน |
| ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน |  ฟิลิปปินส์ |
| รหัสภาษา | |
| ISO 639-2 | ilo |
| ISO 639-3 | ilo |
| 31-CBA-a | |
 พื้นที่ที่มีผู้พูดภาษาอีโลกาโนจากข้อมูลของ Ethnologue บริเวณที่เป็นแถบคือชุมชนที่สามารถพูดภาษาอีโลกาโน-ในจังหวัดอาบรา | |
ระบบการเขียน
อักษรสมัยใหม่
อักษรอีโลกาโนสมัยใหม่ประกอบด้วย 28 ตัวอักษร:
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Ññ NGng Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz
ตัวอย่างจากสองระบบ
ตัวอย่างข้างล่างนี้มาจากคำอธิษฐานขององค์พระผู้เป็นเจ้าสองฉบับ โดยฉบับด้านซ้ายใช้อักขรวิธีฐานภาษาสเปน ส่วนฉบับด้านขวาใช้อักขรวิธีฐานภาษาตากาล็อก
|
|
ไวยากรณ์
ภาษาอีโลกาโนมีรากศัพท์และการลงวิภัติปัจจัยที่ซับซ้อน มีทั้งเติมข้างหน้า ตรงกลางและท้ายคำ รวมถึงการซ้ำบางส่วนของคำด้วย ตัวอย่างเช่น รากศัพท์ของคำว่าอาบน้ำคือ digos ผันได้เป็น Agdigos = อาบน้ำ Agdigdigos = การอาบน้ำ Agdigdigosak = กำลังอาบน้ำ Agindidigosak = แกล้งทำเป็นอาบน้ำ Nagdigosak = อาบน้ำแล้ว
คำสรรพนาม
| การกสมบูรณ์ | การกเกี่ยวพัน | การกกรรม | ||
|---|---|---|---|---|
| อิสระ | ภายใน (-ak) | ภายใน (-ko | อิสระ | |
| บุรุษที่ 1 เอกพจน์ | siák | -ak | -k (o) | kaniák |
| บุรุษที่ 1 ทวิพจน์ | datá, sitá | -ta | -ta | kadatá |
| บุรุษที่ 2 เอกพจน์ | siká | -ka | -m (o) | kenká |
| บุรุษที่ 3 เอกพจน์ | isú (na) | -Ø | -na | kenkuána |
| บุรุษที่ 1 พหูพจน์ รวมผู้ฟัง | datayó, sitayó | -tayó | -tayó | kadatayó |
| บุรุษที่ 1 พหูพจน์ ไม่รวมผู้ฟัง | dakamí, sikamí | -kamí | -mi | kadakamí |
| บุรุษที่ 2 พหูพจน์ | dakayó, sikayó | -kayó | -yo | kadakayó |
| บุรุษที่ 3 พหูพจน์ | isúda | -da | -da | kadakuáda |
คำสรรพนามรูปสมบูรณ์แบ่งเป็น 2 รูปคือรูปสมบูรณ์และรูปภายใน รูปสมบูรณ์จะไม่เชื่อมต่อกับคำอื่น ส่วนรูปภายในจะต่อท้ายคำอื่นเช่น
- Siák' ti gayyem ni Juan = ฉันคือเพื่อนของฮวน
- Dakamí ti napan idiay Laoag = นั่นคือเราผู้ไปยัง Laoag
Gumatgatangak iti saba = ฉันกำลังซื้อกล้วย Agawidkayonto kadi intono Sabado? = พวกคุณทั้งหมดจะกลับบ้านวันเสาร์ใช่ไหม คำสรรพนามแสดงความเป็นเจ้าของต่อกับคำนามที่เป็นเจ้าของหรือคำกริยาเพื่อแสดงการกเกี่ยวข้อง คำสรรพนาม -mo และ -ko ถูกลดลงเหลือ-m และ -k เมื่อตามหลังสระ เข่น
- Napintas ti balaymo = บ้านของคุณสวย
- Ayanna daydiay asok = หมาของฉันอยู่ที่ไหน
- Basbasaenda ti diario = พวกเขากำลังอ่านหนังสือพิมพ์
สรรพนามรูปกรรมมักใช้แสดงความหมายเพื่อหรือสำหรับใครบางคน เช่น
- Intedna kaniak = เขาให้มันแก่ฉัน
- Imbagan kaniana = คุณบอกเธอ!
คำยืม
คำศัพท์ภาษาอีโลกาโนใกล้เคียงกับภาษาในเกาะบอร์เนียว คำยืมจากภาษาอื่นได้แก่ ภาษาสเปน ภาษาจีนฮกเกี้ยน ภาษาอาหรับและภาษาสันสกฤต ตัวอย่างเช่น
| คำ | ที่มา | ความหมายเดิม | ความหมายในภาษาอีโลกาโน |
|---|---|---|---|
| arak | ภาษาอาหรับ | เครื่องดื่มคล้ายไวน์ | เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทั่วไป |
| karma | ภาษาสันสกฤต | กรรม | สปิริต |
| Sanglay | ภาษาจีนฮกเกี้ยน | ส่งสินค้า | ส่งสินค้า/พ่อค้าจีน |
| agbuldos | ภาษาอังกฤษ | ขู่เข็ญ | ขู่เข็ญ |
| kuarta | ภาษาสเปน | เหรียญทองแดง | เงิน |
| kumusta | ภาษาสเปน | เป็นอย่างไรบ้าง | เป็นอย่างไรบ้าง |
อ้างอิง
- Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in
- Rubino (2000)
- Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000
- Elias, Jun (19 September 2012). "Iloko La Union's official language". . สืบค้นเมื่อ 24 September 2012.
- Ethnologue. "Language Map of Northern Philippines". ethnologue.com. Ethnologue. สืบค้นเมื่อ 7 December 2015.
- Bauer, Laurie (2007). The Linguistics Student's Handbook. Edinburgh: Edinburgh University Press.
- Komisyon sa Wikang Filipino (2012). Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano. Komisyon sa Wikang Filipino. p. 25.
บรรณานุกรม
- Rubino, Carl (1997). Ilocano Reference Grammar (วิทยานิพนธ์ PhD). University of California, Santa Barbara.
- Rubino, Carl (2000). Ilocano Dictionary and Grammar: Ilocano-English, English-Ilocano. University of Hawai'i Press. ISBN .
- Vanoverbergh, Morice (1955). Iloco Grammar. Baguio, Philippines: Catholic School Press/.
แหล่งข้อมูลอื่น
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasaxiolkaon xksrormn Ilokano iː l oʊ ˈ k ɑː n oʊ xiolkaon Pagsasao nga Ilokano epnphasathimiphuphudmakepnladbsaminpraethsfilippins epnphasatrakulxxsotrniesiynsungiklekhiyngkbphasaxinodniesiy phasamlayu phasafici phasahaway phasamalakasi phasatahiti phasaettun aelaphasaipwnphasaxiolkaonIlokanoIloko Iluko Pagsasao nga Ilokano Samtoy Sao mi ditoypraethsthimikarphudpraethsfilippinsphumiphakhlusxnehnux lusxnklanghlayphunthi tarlkehnux cnghwdnuewbaexsiha cnghwdsmbaelstxnehnux aelacnghwdexaorra aelaekhtosksarecnbangswninekaamindaenachatiphnthucanwnphuphud8 1 lankhn 2015 phuphudphasathisxng 2 lankhn 2000 epnphasaaemthimiphuphudmakepnxnb 3 khxngpraethsfilippinstrakulphasaxxsotrniesiyn malaoy ophlienesiyphasaxiolkaonrabbkarekhiynxksrlatin chudtwxksrxiolkaon xdit xksribbayinsthanphaphthangkarphasathangkarcnghwdlaxunyxnphasachnklumnxythirbrxngin filippinsrhsphasaISO 639 2iloISO 639 3ilo31 CBA aphunthithimiphuphudphasaxiolkaoncakkhxmulkhxng Ethnologue briewnthiepnaethbkhuxchumchnthisamarthphudphasaxiolkaon incnghwdxabrabthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdrabbkarekhiynkhaxthisthankhxngxngkhphraphuepnecacak Doctrina Cristiana kh s 1621 ekhiyninphasaxiolkaonaebbxksribbayinxksrsmyihm xksrxiolkaonsmyihmprakxbdwy 28 twxksr Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Nn NGng Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz twxyangcaksxngrabb twxyangkhanglangnimacakkhaxthisthankhxngxngkhphraphuepnecasxngchbb odychbbdansayichxkkhrwithithanphasasepn swnchbbdankhwaichxkkhrwithithanphasatakalxk Amami nga addaca sadi langit Madaydayao coma ti Naganmo Umay cuma ti pagariam Maaramid cuma ti pagayatam Cas sadi langit casta met ditoy daga Itedmo cadacam ita ti taraonmi iti inaldao Quet pacaoanennacami cadaguiti ut utangmi A cas met panamacaoanmi Cadaguiti nacautang cadacami Quet dinacam iyeg iti pannacasulisog No di quet isalacannacami iti daques Amami nga addaka sadi langit Madaydayaw koma ti Naganmo Umay koma ti pagariam Maaramid koma ti pagayatam Kas sadi langit kasta met ditoy daga Itedmo kadakami iti taraonmi iti inaldaw Ket pakawanennakami kadagiti ut utangmi A kas met panamakawanmi Kadagiti nakautang kadakami Ket dinakam iyeg iti pannakasulisog No di ket isalakannakami iti dakes iwyakrnphasaxiolkaonmiraksphthaelakarlngwiphtipccythisbsxn mithngetimkhanghna trngklangaelathaykha rwmthungkarsabangswnkhxngkhadwy twxyangechn raksphthkhxngkhawaxabnakhux digos phnidepn Agdigos xabna Agdigdigos karxabna Agdigdigosak kalngxabna Agindidigosak aeklngthaepnxabna Nagdigosak xabnaaelw khasrrphnam srrphnamaethnbukhkhl karksmburn karkekiywphn karkkrrmxisra phayin ak phayin ko xisraburusthi 1 exkphcn siak ak k o kaniakburusthi 1 thwiphcn data sita ta ta kadataburusthi 2 exkphcn sika ka m o kenkaburusthi 3 exkphcn isu na O na kenkuanaburusthi 1 phhuphcn rwmphufng datayo sitayo tayo tayo kadatayoburusthi 1 phhuphcn imrwmphufng dakami sikami kami mi kadakamiburusthi 2 phhuphcn dakayo sikayo kayo yo kadakayoburusthi 3 phhuphcn isuda da da kadakuada khasrrphnamrupsmburnaebngepn 2 rupkhuxrupsmburnaelarupphayin rupsmburncaimechuxmtxkbkhaxun swnrupphayincatxthaykhaxunechn Siak ti gayyem ni Juan chnkhuxephuxnkhxnghwn Dakami ti napan idiay Laoag nnkhuxeraphuipyng Laoag Gumatgatangak iti saba chnkalngsuxklwy Agawidkayonto kadi intono Sabado phwkkhunthnghmdcaklbbanwnesarichihm khasrrphnamaesdngkhwamepnecakhxngtxkbkhanamthiepnecakhxnghruxkhakriyaephuxaesdngkarkekiywkhxng khasrrphnam mo aela ko thukldlngehlux m aela k emuxtamhlngsra ekhn Napintas ti balaymo bankhxngkhunswy Ayanna daydiay asok hmakhxngchnxyuthiihn Basbasaenda ti diario phwkekhakalngxanhnngsuxphimph srrphnamrupkrrmmkichaesdngkhwamhmayephuxhruxsahrbikhrbangkhn echn Intedna kaniak ekhaihmnaekchn Imbagan kaniana khunbxkethx khayumkhasphthphasaxiolkaoniklekhiyngkbphasainekaabxreniyw khayumcakphasaxunidaek phasasepn phasacinhkekiyn phasaxahrbaelaphasasnskvt twxyangechn twxyangkhayum kha thima khwamhmayedim khwamhmayinphasaxiolkaonarak phasaxahrb ekhruxngdumkhlayiwn ekhruxngdumaexlkxhxlthwipkarma phasasnskvt krrm spiritSanglay phasacinhkekiyn sngsinkha sngsinkha phxkhacinagbuldos phasaxngkvs khuekhy khuekhykuarta phasasepn ehriyythxngaedng enginkumusta phasasepn epnxyangirbang epnxyangirbangxangxingMikael Parkvall Varldens 100 storsta sprak 2007 The World s 100 Largest Languages in 2007 in Rubino 2000 Philippine Census 2000 Table 11 Household Population by Ethnicity Sex and Region 2000 Elias Jun 19 September 2012 Iloko La Union s official language subkhnemux 24 September 2012 Ethnologue Language Map of Northern Philippines ethnologue com Ethnologue subkhnemux 7 December 2015 Bauer Laurie 2007 The Linguistics Student s Handbook Edinburgh Edinburgh University Press Komisyon sa Wikang Filipino 2012 Tarabay iti Ortograpia ti Pagsasao nga Ilokano Komisyon sa Wikang Filipino p 25 brrnanukrmRubino Carl 1997 Ilocano Reference Grammar withyaniphnth PhD University of California Santa Barbara Rubino Carl 2000 Ilocano Dictionary and Grammar Ilocano English English Ilocano University of Hawai i Press ISBN 0 8248 2088 6 Vanoverbergh Morice 1955 Iloco Grammar Baguio Philippines Catholic School Press aehlngkhxmulxunwikiphiediy saranukrmesri inphasaxiolok wikithxngethiyw mia phrasebooksahrb Ilocano