ภาษาคาบาร์เดีย

ภาษาคาบาร์เดีย (คาบาร์เดีย: Къэбэрдей-Адыгэбзэ สำเนียงท้องถิ่น: [qabarˈdeːbza] ; อะดีเกยา: Kъэбэртай-Aдыгабзэ/Kъэбэртайбзэ, อักษรโรมัน: Qəbərtay-Adıgabzə/Qəbərtaybzə) ใกล้เคียงกับภาษาอะดืยเกที่เป็นภาษากลุ่มคอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือ ส่วนใหญ่พูดในสาธารณรัฐคาบาร์ดีโน-บัลคาเรียและสาธารณรัฐคาราไช-เชียร์เคสส์ของประเทศรัสเซีย รวมทั้งในประเทศตุรกีและตะวันออกกลาง มีหน่วยเสียงพยัญชนะ 47-48 เสียง โดยเป็นเสียงเสียดแทรก 22-23 เสียง

ภาษาคาบาร์เดีย
Kabardino-Cherkess East Circassian
адыгэбзэ (къэбэрдейбзэ)
ออกเสียง	[qabarˈdeːbza]
ประเทศที่มีการพูด	ประเทศรัสเซีย (ในสาธารณรัฐคาบาร์ดีโน-บัลคาเรียและสาธารณรัฐคาราไช-เชียร์เคสส์), ตุรกี, จอร์แดน, ซีเรีย, อิรัก
ภูมิภาค	คอเคซัสเหนือ (Circassia)
ชาติพันธุ์
จำนวนผู้พูด	590,000  (2002–2010)
ตระกูลภาษา	คอเคซัสตะวันตกเฉียงเหนือ ภาษาคาบาร์เดีย
ระบบการเขียน	อักษรซีริลลิก อักษรละติน อักษรอาหรับ
สถานภาพทางการ
ภาษาทางการ	รัสเซีย  สาธารณรัฐคาบาร์ดีโน-บัลคาเรีย  สาธารณรัฐคาราไช-เชียร์เคสส์
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน	อิสราเอล  จอร์แดน  ซีเรีย  ลิเบีย
รหัสภาษา
ISO 639-2	kbd
ISO 639-3	kbd
บทความนี้มีสัญลักษณ์สัทอักษรสากล หากระบบของคุณไม่รองรับการแสดงผลที่ถูกต้อง คุณอาจเห็นปรัศนี กล่อง หรือสัญลักษณ์อย่างอื่นแทนที่อักขระยูนิโคด

สำเนียงที่สำคัญมีสองสำเนียงคือ สำเนียงเบสเลเนย์และสำเนียงเตเรค นักภาษาศาสตร์บางคนจัดให้ภาษาคาบาร์เดียเป็นสำเนียงของภาษาอะดีเก ผู้พูดภาษาคาบาร์เดียมักเรียกภาษาของตนว่า Adighabze ("Adyghe language") เขียนด้วยอักษรซีริลลิก มีระบบคำกริยาที่ซับซ้อนเช่นเดียวกับภาษากลุ่มคอเคซัสตะวันออกเฉียงเหนืออื่น ๆ เป็นภาษาสัมพันธการก ตั้งแต่ พ.ศ. 2547 ในตุรกีจัดให้มีโทรทัศน์ภาคภาษาคาบาร์เดียสำเนียงเตเรค ครึ่งชั่วโมงต่อสัปดาห์

อักขรวิธี

อักษรซีริลลิกในปัจจุบันเรียงได้ดังนี้ ส่วนอักษรละตินในอดีตดูคล้ายกับอักษรละตินในภาษาอะดีเกยา

ชุดตัวอักษรละตินของภาษาคาบาร์เดีย ฉบับ ค.ศ. 1930

А а []	Э э []	Б б [b]	В в []	Г г []	гу []	гъ []	гъу []
Д д []	дж [] หรือ []	дз []	Е е [ja/aj]	Ё ё [jo]	Ж ж []	жь []	З з []
И и [jə/əj]	Й й []	К к [k]	ку []	къ []	къу []	кхъ []	кхъу []
кӏ [] หรือ []	кӏу []	Л л [] or []	лъ []	лӏ []	М м []	Н н []	О о [aw/wa]
П п [p]	пӏ []	Р р []	С с [s]	Т т [t]	тӏ []	У у []	Ф ф [f]
фӏ []	Х х []	ху []	хъ []	хъу []	хь []	Ц ц []	цӏ []
Ч ч []	чӏ []	Ш ш []	Щ щ []	щӏ []	Ъ ъ []	Ы ы []	ь []
ю [ju]	я [jaː]	[]	[]

อ้างอิง

1. ภาษาคาบาร์เดีย ที่ Ethnologue (23rd ed., 2020)
2. Ţ. Borьquej. Ja pe ļевaqve. — Nalşьk, 1930.

ข้อมูล

• Gordon, Matthew and Applebaum, Ayla. "Phonetic structures of Turkish Kabardian", 2006, Journal of the International Phonetic Association 36(2), 159-186.
• Halle, Morris. "Is Kabardian a Vowel-Less Language?" Foundations of Language, Vol. 6, No. 1 (Feb., 1970), pp. 95–103.
• Kuipers, Aert. "Phoneme and Morpheme in Kabardian", 1960, Janua Linguarum: Series Minor, Nos. 8–9. 's-Gravenhage: Mouton and Co.
• John Colarusso (1992). A Grammar of the Kabardian Language. University of Calgary Press.

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี ในภาษาคาบาร์เดีย

• (2008). "A Short Grammar of Kabardian" (PDF).
• (1854). A dictionary of the Circassian language. George Bell. สืบค้นเมื่อ 25 August 2012., Circassian, English, Turkish
• A guide to North Caucasian languages
• Kabardian (къэбэрдеибзэ) alphabet
• Circassian language online lessons