ภาษากะเหรี่ยงสะกอ (S'gaw Karen) หรือ ภาษากะเหรี่ยงขาว หรือ ภาษาปกาเกอะญอ เป็นภาษาของชาวกะเหรี่ยงสะกอ มีผู้พูดทั้งหมด 1,584,700 คน พบในพม่า 1,284,700 คน (พ.ศ. 2526) ในลุ่มแม่น้ำอิระวดี ในไทยพบ 300,000 คน (พ.ศ. 2530) ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ และเชียงราย ใกล้แนวชายแดนพม่า ผู้พูดส่วนใหญ่นับถือความเชื่อดั้งเดิมหรือศาสนาคริสต์จัดอยู่ในตระกูลภาษาจีน-ทิเบต ภาษากลุ่มทิเบต-พม่า สาขากะเหรี่ยง สาขาย่อยสะกอ-บไฆ เรียงประโยคแบบประธาน-กริยา-กรรม
ภาษากะเหรี่ยงสะกอ | |
---|---|
ကညီကျိာ်, K'nyaw | |
ออกเสียง | |
ประเทศที่มีการพูด | พม่า, ไทย |
ภูมิภาค | รัฐกะเหรี่ยง ประเทศพม่า ภาคเหนือและภาคตะวันตกของประเทศไทย หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์ ประเทศอินเดีย |
ชาติพันธุ์ | ชาวกะเหรี่ยง |
จำนวนผู้พูด | 3 ล้านคน (2014) |
ตระกูลภาษา | |
ระบบการเขียน | อักษรพม่า อักษรละติน |
สถานภาพทางการ | |
ภาษาทางการ | พม่า () |
ภาษาชนกลุ่มน้อยที่รับรองใน | ไทย |
รหัสภาษา | |
ISO 639-2 | kar |
ISO 639-3 | ksw – รหัสเอกเทศ: ksw – S'gawjkp – Pakujkm – Mopwawea – Wewaw |
กลุ่มภาษากะเหรี่ยง | |
สัทวิทยา
มีเสียงพยัญชนะต้นมากกว่าภาษาไทย ไม่มีเสียงตัวสะกด มีเสียงพยัญชนะควบกล้ำมาก นอกจากกล้ำกับเสียง ร ล ว แล้ว ยังกล้ำกับเสียง ก (คล้ายเสียง g ในภาษาอังกฤษ) และเสียง ย ได้ด้วย มีสระเดี่ยวเท่ากับภาษาไทย แต่ความสั้นยาวของสระไม่มีนัยสำคัญทางภาษาศาสตร์ เสียงวรรณยุกต์มี 5 เสียง คือ
- เสียงกลาง-ระดับ อาจมีเสียงขึ้นหรือตกเล็กน้อยในตอนท้าย คล้ายเสียงสามัญในภาษาไทย
- เสียงกลาง-ตก คล้ายเสียงเอกกึ่งเสียงโทในภาษาไทย มีลมออกมามากกว่าปกติทำให้เสียงต่ำทุ้ม
- เสียงสูงขึ้น-ตก คล้ายเสียงตรีกึ่งเสียงโทในภาษาไทย แต่เสียงสูงกว่าเล็กน้อย
- เสียงสูง-ระดับ เกิดกับคำตายเสียงสั้น คล้ายกับเสียงตรีในคำตายเสียงสั้นในภาษาไทย เช่น พะ โต๊ะ
- เสียงต่ำ-ระดับ เกิดเฉพาะคำตายเสียงสั้นเท่านั้นคล้ายกับเสียงเอกนำตายเสียงสั้นในภาษาไทย เช่น แกะ จุ ปะ
ตัวอย่างภาษาะเหรี่ยงสะกอ ได้แก่
- ต่า กุ๊ ญ่า ถ่อ เตอ แจ๊ะ หา = อาการดีขึ้นหรือยัง
- ซฺวี่ ถ่อ เตอ เจ๊ะ เตอ เจ๊ะ = เลือดออกซิบๆ
การเขียนด้วยอักษรโรมัน
สระ
- a ตรงกับสระอาในภาษาไทยหรือเสียง a ในภาษาสเปนและภาษาอิตาลี
- e ตรงกับสระเออในภาษาไทยหรือเสียงe ในภาษาฝรั่งเศส
- i ตรงกับสระอีในภาษาไทยหรือเสียงe ในภาษาสเปนและภาษาอิตาลี
- o ตรงกับสระโอในภาษาไทยหรือเสียง o ของภาษาสเปน
- u ไม่ตรงกับสระในภาษาไทยเป็นเสียงที่อยู่ระหว่างสระอูกับสระอือ หรือระหว่าง u กับ i ในภาษาสเปน
- ai ตรงกับสระแอในภาษาไทย
- ei ตรงกับสระเอในภาษาไทย
- au ตรงกับสระออในภาษาไทย
- oo ตรงกับสระอูในภาษาไทย
- ' ตรงกับสระเออะในภาษาไทย เป็นเสียงสั้นๆ
พยัญชนะ
- k ตรงกับไทย ก เช่น ka = ก๊ะ
- hk ตรงกับไทย ค เช่น hka = คะ
- g เหมือน g ในภาษาอังกฤษ แต่เป็นเสียงในลำคอมากกว่าภาษาอังกฤษ
- q ออกเสียงในลำคอพร้อมกับพ่นเสียง คล้าย j ในภาษาสเปน
- ng ตรงกับภาษาไทย ง
- c ตรงกับภาษาไทย จ คล้ายกับเสียง ch ในภาษาอังกฤษแต่เสียงเบกว่า
- ns ตรงกับภาษาไทย ช คล้ายเสียง ch ในภาษาสเปน
- ny ตรงกับภาษาไทย ญ หรือเสียง n ในภาษาสเปน
- t ตรงกับภาษาไทย ต
- ht ตรงกับภาษาไทย ท
- d ตรงกับภาษาไทย ด
- n ตรงกับภาษาไทย น
- p ตรงกับภาษาไทย ป หรือ p ในภาษาสเปน
- hp ตรงกับภาษาไทย พ หรือ p ในภาษาอังกฤษ
- b ตรงกับภาษาไทย บ
- m ตรงกับภาษาไทย ม
- y ตรงกับภาษาไทย ย แต่มีชาวกะเหรี่ยงบางกลุ่มออกเสียงคล้าย z ในภาษาอังกฤษ
- r ตรงกับภาษาไทย ร หรือ r ในภาษาสเปน
- l ตรงกับภาษาไทย ล
- w เป็นเสียงระหว่างไรฟัน v หรือเสียง f เบาๆ
- s ตรงกับภาษาไทย ซ
- h ตรงกับภาษาไทย ฮ หรือ j ในภาษาสเปน
- eh ตรงกับภาษาไทย เอ้อ
- ah ตรงกับภาษาไทย อ๋า
วรรณยุกต์
การเขียนวรรณยุกต์ในภาษากะเหรี่ยงมีสองแบบคือแบบที่แทนด้วยตัวสะกด นิยมใช้ในการพิมพ์ กับแบบที่ใส่เป็นเครื่องหมายบนสระ นิยมใช้กับการเขียนด้วยมือ ซึ่งมีดังต่อไปนี้
- av หรือ ă เป็นเสียงสูงกลาง ออกเสียงในเวลาสั้นๆ คล้ายเสียงตรีในภาษาไทย
- aj หรือ à เสียงกลาง-ตก คล้ายเสียงเอกกึ่งเสียงโทในภาษาไทย
- af หรือ ä เสียงสูงขึ้น-ตก คล้ายเสียงตรีกึ่งเสียงโทในภาษาไทย
- ax หรือ â เสียงต่ำ ออกเสียงในเวลาสั้น คล้ายเสียงเอกในภาษาไทย
- az หรือ ā เสียงกลาง ออกเสียงยาว คล้ายเสียงสามัญในภาษาไทย
- a เสียงกลางสูง ออกเสียงปกติแต่สั้นกว่า az
ไวยากรณ์
สรรพนาม
- y' บุรุษที่หนึ่งเอกพจน์ เป็นประธานของประโยค
- yaz บุรุษที่หนึ่งเอกพจน์ เป็นกรรม
- p'waiseif บุรุษที่ 1 พหูพจน์ เป็นได้ทั้งกรรมและประธาน
- pgaz บุรุษที่ 1 พหูพจน์ เป็นกรรม
- naz บุรุษที่สองเป็นกรรม
- n' บุรุษที่สอง เป็นประธาน
- su หรือ suwaiseif บุรุษที่ 2 พหูพจน์ เป็นได้ทั้งกรรมและประธาน
- av หรือ av wei บุรุษที่สาม เอกพจน์ เป็นได้ทั้งกรรมและประธาน และใช้กับสิ่งไม่มีชีวิตและสัตว์ได้ด้วย
- auz บุรุษที่ 3 ใช้ได้กับทั้งมีและไม่มีชีวิต แต่เป็นกรรมเท่านั้น
คุณศัพท์
วางไว้ข้างหลังคำนามที่ขยาย คำวิเศษณ์อยู่ข้างหลังคำกริยาที่ขยายเช่นกัน
ประโยค
โครงสร้างประโยคแบบประธาน-กรรม-กริยา คำที่ใช้บอกหน้าที่ของคำเป็นแบบปรบท
อ้างอิง
- ภาษากะเหรี่ยงสะกอ ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
S'gaw ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
Paku ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
Mopwa ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
Wewaw ที่ Ethnologue (18th ed., 2015) (ต้องสมัครสมาชิก)
- โยเซฟ เซกีมอต. พจนานุกรมปกาเกอะญอ-ไทย-ฝรั่งเศส-อังกฤษ.กทม. หน้าต่างสู่โลกกว้าง. 2549
- ศัพทานุกรมไทย-คำเมือง-ม้งขาว-กะเหรี่ยงสะกอ-มูเซอดำ สำหรับแพทย์ ทันตแพทย์ และสัตวแพทย์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชาวชนบท. กทม. สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 2530.
- Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/.
แหล่งข้อมูลอื่น
- S'gaw Karen Grammar บทความนี้รวมเอาเนื้อความจากแหล่งอ้างอิงนี้ ซึ่งเป็นสาธารณสมบัติ
- S'gaw Karen Dictionary
- S'gaw Karen Bible
- S'gaw Karen Picture Bible
- SEAlang Library S'gaw Karen Dictionary
- Drum Publication Group
- Free Anglo-Karen Dictionary
- Drum Publication Group—Online S'gaw Karen language materials. Includes an online English – S'gaw Karen Dictionary.
- Karen Teacher Working Group—Several Karen fonts available for download.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasakaehriyngsakx S gaw Karen hrux phasakaehriyngkhaw hrux phasapkaekxayx epnphasakhxngchawkaehriyngsakx miphuphudthnghmd 1 584 700 khn phbinphma 1 284 700 khn ph s 2526 inlumaemnaxirawdi inithyphb 300 000 khn ph s 2530 incnghwdaemhxngsxn echiyngihm aelaechiyngray iklaenwchayaednphma phuphudswnihynbthuxkhwamechuxdngedimhruxsasnakhristcdxyuintrakulphasacin thiebt phasaklumthiebt phma sakhakaehriyng sakhayxysakx bikh eriyngpraoykhaebbprathan kriya krrmphasakaehriyngsakxကည က K nyawxxkesiyngpraethsthimikarphudphma ithyphumiphakhrthkaehriyng praethsphma phakhehnuxaelaphakhtawntkkhxngpraethsithy hmuekaaxndamnaelaniokhbar praethsxinediychatiphnthuchawkaehriyngcanwnphuphud3 lankhn 2014 trakulphasacin thiebt kaehriyngsakx bikhphasakaehriyngsakxrabbkarekhiynxksrphma xksrlatinsthanphaphthangkarphasathangkar phma phasachnklumnxythirbrxngin ithyrhsphasaISO 639 2karISO 639 3ksw rhsexkeths a href https iso639 3 sil org code ksw class extiw title iso639 3 ksw ksw a S gaw a href https iso639 3 sil org code jkp class extiw title iso639 3 jkp jkp a Paku a href https iso639 3 sil org code jkm class extiw title iso639 3 jkm jkm a Mopwa a href https iso639 3 sil org code wea class extiw title iso639 3 wea wea a Wewawklumphasakaehriyngbthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdsthwithyamiesiyngphyychnatnmakkwaphasaithy immiesiyngtwsakd miesiyngphyychnakhwbklamak nxkcakklakbesiyng r l w aelw yngklakbesiyng k khlayesiyng g inphasaxngkvs aelaesiyng y iddwy misraediywethakbphasaithy aetkhwamsnyawkhxngsraimminysakhythangphasasastr esiyngwrrnyuktmi 5 esiyng khux esiyngklang radb xacmiesiyngkhunhruxtkelknxyintxnthay khlayesiyngsamyinphasaithy esiyngklang tk khlayesiyngexkkungesiyngothinphasaithy milmxxkmamakkwapktithaihesiyngtathum esiyngsungkhun tk khlayesiyngtrikungesiyngothinphasaithy aetesiyngsungkwaelknxy esiyngsung radb ekidkbkhatayesiyngsn khlaykbesiyngtriinkhatayesiyngsninphasaithy echn pha ota esiyngta radb ekidechphaakhatayesiyngsnethannkhlaykbesiyngexknatayesiyngsninphasaithy echn aeka cu pa twxyangphasaaehriyngsakx idaek ta ku ya thx etx aeca ha xakardikhunhruxyng s wi thx etx eca etx eca eluxdxxksibkarekhiyndwyxksrormnsra a trngkbsraxainphasaithyhruxesiyng a inphasasepnaelaphasaxitali e trngkbsraexxinphasaithyhruxesiynge inphasafrngess i trngkbsraxiinphasaithyhruxesiynge inphasasepnaelaphasaxitali o trngkbsraoxinphasaithyhruxesiyng o khxngphasasepn u imtrngkbsrainphasaithyepnesiyngthixyurahwangsraxukbsraxux hruxrahwang u kb i inphasasepn ai trngkbsraaexinphasaithy ei trngkbsraexinphasaithy au trngkbsraxxinphasaithy oo trngkbsraxuinphasaithy trngkbsraexxainphasaithy epnesiyngsnphyychna k trngkbithy k echn ka ka hk trngkbithy kh echn hka kha g ehmuxn g inphasaxngkvs aetepnesiynginlakhxmakkwaphasaxngkvs q xxkesiynginlakhxphrxmkbphnesiyng khlay j inphasasepn ng trngkbphasaithy ng c trngkbphasaithy c khlaykbesiyng ch inphasaxngkvsaetesiyngebkwa ns trngkbphasaithy ch khlayesiyng ch inphasasepn ny trngkbphasaithy y hruxesiyng n inphasasepn t trngkbphasaithy t ht trngkbphasaithy th d trngkbphasaithy d n trngkbphasaithy n p trngkbphasaithy p hrux p inphasasepn hp trngkbphasaithy ph hrux p inphasaxngkvs b trngkbphasaithy b m trngkbphasaithy m y trngkbphasaithy y aetmichawkaehriyngbangklumxxkesiyngkhlay z inphasaxngkvs r trngkbphasaithy r hrux r inphasasepn l trngkbphasaithy l w epnesiyngrahwangirfn v hruxesiyng f eba s trngkbphasaithy s h trngkbphasaithy h hrux j inphasasepn eh trngkbphasaithy exx ah trngkbphasaithy xawrrnyukt karekhiynwrrnyuktinphasakaehriyngmisxngaebbkhuxaebbthiaethndwytwsakd niymichinkarphimph kbaebbthiisepnekhruxnghmaybnsra niymichkbkarekhiyndwymux sungmidngtxipni av hrux ă epnesiyngsungklang xxkesiynginewlasn khlayesiyngtriinphasaithy aj hrux a esiyngklang tk khlayesiyngexkkungesiyngothinphasaithy af hrux a esiyngsungkhun tk khlayesiyngtrikungesiyngothinphasaithy ax hrux a esiyngta xxkesiynginewlasn khlayesiyngexkinphasaithy az hrux a esiyngklang xxkesiyngyaw khlayesiyngsamyinphasaithy a esiyngklangsung xxkesiyngpktiaetsnkwa aziwyakrnsrrphnam y burusthihnungexkphcn epnprathankhxngpraoykh yaz burusthihnungexkphcn epnkrrm p waiseif burusthi 1 phhuphcn epnidthngkrrmaelaprathan pgaz burusthi 1 phhuphcn epnkrrm naz burusthisxngepnkrrm n burusthisxng epnprathan su hrux suwaiseif burusthi 2 phhuphcn epnidthngkrrmaelaprathan av hrux av wei burusthisam exkphcn epnidthngkrrmaelaprathan aelaichkbsingimmichiwitaelastwiddwy auz burusthi 3 ichidkbthngmiaelaimmichiwit aetepnkrrmethannkhunsphth wangiwkhanghlngkhanamthikhyay khawiessnxyukhanghlngkhakriyathikhyayechnkn praoykh okhrngsrangpraoykhaebbprathan krrm kriya khathiichbxkhnathikhxngkhaepnaebbprbthxangxingphasakaehriyngsakx thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik S gaw thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik Paku thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik Mopwa thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik Wewaw thi Ethnologue 18th ed 2015 txngsmkhrsmachik oyesf eskimxt phcnanukrmpkaekxayx ithy frngess xngkvs kthm hnatangsuolkkwang 2549 sphthanukrmithy khaemuxng mngkhaw kaehriyngsakx muesxda sahrbaephthy thntaephthy aelastwaephthyephuxkarphthnakhunphaphchiwitkhxngchawchnbth kthm sankphimphculalngkrnmhawithyaly 2530 Gordon Raymond G Jr ed 2005 Ethnologue Languages of the World Fifteenth edition Dallas Tex SIL International Online version http www ethnologue com aehlngkhxmulxunmikarthdsxb phasakaehriyngsakx khxngwikiphiediy thiwikimiediy xinkhiwebetxr S gaw Karen Grammar bthkhwamnirwmexaenuxkhwamcakaehlngxangxingni sungepnsatharnsmbti S gaw Karen Dictionary S gaw Karen Bible S gaw Karen Picture Bible SEAlang Library S gaw Karen Dictionary Drum Publication Group Free Anglo Karen Dictionary Drum Publication Group Online S gaw Karen language materials Includes an online English S gaw Karen Dictionary Karen Teacher Working Group Several Karen fonts available for download