ภาษากริซตัง (Kristang language) หรือ ภาษาโปรตุเกสลูกผสมมะละกา (Malaccan Creole Portuguese) หรือภาษามะละกา หรือภาษาเกอราเกา พูดโดยชาวกริซตังซึ่งเป็นลูกหลานระหว่างชาวโปรตุเกสกับชาวเอเชียที่อยู่ในมะละกาและสิงคโปร์ มีผู้พูดภาษานี้ราว 1,000 คน ในมะละกา มีความเกี่ยวข้องกับสำเนียงที่พบในกัวลาลัมเปอร์และสิงคโปร์ เป็นภาษาทางการค้า ผู้พูดภาษานี้ส่วนใหญ่เป็นผู้ใหญ่ ผู้พูดภาษานี้จะพูด ผู้หญิงบางคนพูดภาษาอังกฤษได้ บางครั้งเรียกว่าภาษาคริสเตาหรืออย่างง่ายๆว่าภาษาปาปีอา ประมาณ 80% ของผู้พูดภาษานี้ที่เป็นผู้สูงอายุจะพูดภาษานี้ในชีวิตประจำวัน มีผู้พูดจำนวนน้อยในกัวลาลัมเปอร์ซึ่งเกิดจากการอพยพ มีผู้พูดภาษาคริสตังที่ย้ายถิ่นไปยังอังกฤษ ออสเตรเลีย
ภาษากริซตัง | |
---|---|
ภาษาโปรตุเกสลูกผสมมะละกา | |
Kristang | |
ประเทศที่มีการพูด | มาเลเซีย สิงคโปร์ |
จำนวนผู้พูด | 1,000 คน (2014) |
ตระกูลภาษา |
|
รหัสภาษา | |
ISO 639-3 | mcm |
51-AAC-aha | |
ประวัติศาสตร์
การเกิดขึ้นของภาษาคริสเตาเกิดขึ้นเมื่อชาวโปรตุเกสปกครองมะละกาเมื่อ พ.ศ. 2054 ชุมชนของผู้พูดภาษานี้คือลูกหลานที่เกิดจากการแต่งงานระหว่างชาวโปรตุเกสกับหญิงมลายู บางส่วนอพยพมาจากกัว ซึ่งเป็นลูกผสมระหว่างชาวโปรตุเกสกับชาวอินเดีย ภาษากริซตังได้รับอิทธิพลจากภาษามาเก๊าซึ่งเป็นภาษาลูกผสมที่ใช้พูดในมาเก๊า ซึ่งอาจจะเกิดจากการอพยพออกจากมะละกาเมื่อดินแดนนี้ถูกดัตช์ยึดครอง หลังจากที่โปรตุเกสหมดอำนาจจากมะละกาและไม่ได้มีการติดต่อใดๆอีกตั้งแต่ พ.ศ. 2184 ชาวกริซตังยังคงรักษาภาษาของพวกเขาไว้ ภาษานี้ไม่มีการสอนในโรงเรียน ภาษาที่ใช้ในโบสถ์เป็นภาษาโปรตุเกส
ลักษณะ
ไวยากรณ์ของภาษาเป็นแบบเดียวกับภาษามลายู คำศัพท์ส่วนใหญ่มาจากภาษาโปรตุเกส และอาจจะเป็นเพราะผลจาการย้ายถิ่นและการติดต่อทางการค้า ภาษากริซตังจึงมีลักษณะคล้ายกับภาษาลูกผสมอื่น ๆ ที่ตายไปแล้วในอินโดนีเซียและติมอร์-เลสเต
ไวยากรณ์
ในการแสดงกาลของกริยา จะมีการเติมคำ เช่น ja แสดงอดีต (มาจาก já ในภาษาโปรตุเกส “แล้ว”) ta สำหรับปัจจุบันกำลังกระทำ (มาจากภาษาโปรตุเกส está “เป็น/คือ”) logu สำหรับอนาคต โดยการใช้งานเป็นแบบเดียวกับคำที่มีความหมายเช่นเดียวกันนี้ในภาษามลายูคือ sudah, sedang, และ akan
คำศัพท์
คำสรรพนาม yo (ฉัน) เป็นคำที่ใช้อยู่ในภาษาโปรตุเกสทางตอนเหนือ เช่นเดียวกับในภาษาสเปน ภาษาอิตาลีและภาษาซิซิลี รากศัพท์ในภาษากริซตังส่วนใหญ่มาจากภาษาโปรตุเกส แต่มีการเปลี่ยนรูปไปบ้าง เช่น padrinho (เจ้าพ่อ) madrinha (เจ้าแม่) ในภาษาโปรตุเกส กลายเป็น inyu และ inya gordo (อ้วน) ในภาษาโปรตุเกสเป็น godro เสียงสระประสม oi หรือ ou (ในสำเนียงโบราณ) ลดรูปเป็น o เช่น dois/dous "สอง" → dos à noite/à noute "คืนนี้" → anoti
คำภาษาโปรตุเกสจำนวนมากที่เริ่มต้นด้วย ch จะออกเสียงเป็น sh ในภาษาโปรตุเกสสมัยใหม่ ยังคงออกเสียงเป็น ch ในภาษากริซตัง chegar "มาถึง" และ chuva "ฝน" จากภาษาโปรตุเกสเป็น chegak และ chu ซึ่งอาจเป็นเพราะอิทธิพลของภาษามลายูหรือเพราะภาษากริซตังได้รักษาการออกเสียงของภาษาโปรตุเกสโบราณไว้ เพราะการออกเสียงเช่นนี้ พบในภาษาโปรตุเกสทางตอนเหนือด้วย
ระบบการเขียน
ภาษากริซตังไม่เคยมีการเรียนการสอนในโรงเรียน ส่วนใหญ่ใช้เป็นภาษาพูด ข้อเสนอในการสร้างมาตรฐานการออกเสียงเริ่มขึ้นเมื่อราว พ.ศ. 2523 เมื่อ Alan B. Baxter ทำวิทยานิพนธ์เกี่ยวกับไวยากรณ์ภาษากริซตัง โดยใช้ระบบการออกเสียงแบบเดียวกับภาษามลายู โดย e ออกเสียงเป็นสระอีเมื่อพยางค์ต่อไปมีเสียงสระอี เช่น penitensia ออกเสียงว่า “ปีนีเตนเซีย”
อ้างอิง
- Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version:Cristão
แหล่งข้อมูลอื่น
- Papia, Relijang e Tradisang, The Portuguese Eurasians in Malaysia
- Malacca Portuguese Settlement 2005-04-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Singapore Eurasian Association Kristang Page 2005-07-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Joan Marbeck's homepage 2009-05-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The Theseira family
- The Peranakan Association Singapore 2005-08-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The Eurasian Company of the Singapore Volunteer Corps
- Pasar Malam Besar festival in Holland 2005-08-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- All Portuguese Language Meetup Groups 2012-07-17 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- The Singapore Portuguese Language Meetup Group 2004-10-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Portuguese people speaking society
- Endangered Languages
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phasakristng Kristang language hrux phasaoprtuekslukphsmmalaka Malaccan Creole Portuguese hruxphasamalaka hruxphasaekxraeka phudodychawkristngsungepnlukhlanrahwangchawoprtuekskbchawexechiythixyuinmalakaaelasingkhopr miphuphudphasaniraw 1 000 khn inmalaka mikhwamekiywkhxngkbsaeniyngthiphbinkwlalmepxraelasingkhopr epnphasathangkarkha phuphudphasaniswnihyepnphuihy phuphudphasanicaphud phuhyingbangkhnphudphasaxngkvsid bangkhrngeriykwaphasakhrisetahruxxyangngaywaphasapapixa praman 80 khxngphuphudphasanithiepnphusungxayucaphudphasaniinchiwitpracawn miphuphudcanwnnxyinkwlalmepxrsungekidcakkarxphyph miphuphudphasakhristngthiyaythinipyngxngkvs xxsetreliyphasakristngphasaoprtuekslukphsmmalakaKristangpraethsthimikarphudmaelesiy singkhoprcanwnphuphud1 000 khn 2014 trakulphasaphasalukphsmoprtueks mlayuphasakristngrhsphasaISO 639 3mcm51 AAC ahabthkhwamnimisylksnsthxksrsakl hakrabbkhxngkhunimrxngrbkaraesdngphlthithuktxng khunxacehnprsni klxng hruxsylksnxyangxunaethnthixkkhrayuniokhdprawtisastrkarekidkhunkhxngphasakhrisetaekidkhunemuxchawoprtuekspkkhrxngmalakaemux ph s 2054 chumchnkhxngphuphudphasanikhuxlukhlanthiekidcakkaraetngnganrahwangchawoprtuekskbhyingmlayu bangswnxphyphmacakkw sungepnlukphsmrahwangchawoprtuekskbchawxinediy phasakristngidrbxiththiphlcakphasamaekasungepnphasalukphsmthiichphudinmaeka sungxaccaekidcakkarxphyphxxkcakmalakaemuxdinaednnithukdtchyudkhrxng hlngcakthioprtuekshmdxanaccakmalakaaelaimidmikartidtxidxiktngaet ph s 2184 chawkristngyngkhngrksaphasakhxngphwkekhaiw phasaniimmikarsxninorngeriyn phasathiichinobsthepnphasaoprtuekslksnaiwyakrnkhxngphasaepnaebbediywkbphasamlayu khasphthswnihymacakphasaoprtueks aelaxaccaepnephraaphlcakaryaythinaelakartidtxthangkarkha phasakristngcungmilksnakhlaykbphasalukphsmxun thitayipaelwinxinodniesiyaelatimxr elsetiwyakrninkaraesdngkalkhxngkriya camikaretimkha echn ja aesdngxdit macak ja inphasaoprtueks aelw ta sahrbpccubnkalngkratha macakphasaoprtueks esta epn khux logu sahrbxnakht odykarichnganepnaebbediywkbkhathimikhwamhmayechnediywknniinphasamlayukhux sudah sedang aela akankhasphthkhasrrphnam yo chn epnkhathiichxyuinphasaoprtueksthangtxnehnux echnediywkbinphasasepn phasaxitaliaelaphasasisili raksphthinphasakristngswnihymacakphasaoprtueks aetmikarepliynrupipbang echn padrinho ecaphx madrinha ecaaem inphasaoprtueks klayepn inyu aela inya gordo xwn inphasaoprtueksepn godro esiyngsraprasm oi hrux ou insaeniyngobran ldrupepn o echn dois dous sxng dos a noite a noute khunni anoti khaphasaoprtuekscanwnmakthierimtndwy ch caxxkesiyngepn sh inphasaoprtuekssmyihm yngkhngxxkesiyngepn ch inphasakristng chegar mathung aela chuva fn cakphasaoprtueksepn chegak aela chu sungxacepnephraaxiththiphlkhxngphasamlayuhruxephraaphasakristngidrksakarxxkesiyngkhxngphasaoprtueksobraniw ephraakarxxkesiyngechnni phbinphasaoprtueksthangtxnehnuxdwyrabbkarekhiynphasakristngimekhymikareriynkarsxninorngeriyn swnihyichepnphasaphud khxesnxinkarsrangmatrthankarxxkesiyngerimkhunemuxraw ph s 2523 emux Alan B Baxter thawithyaniphnthekiywkbiwyakrnphasakristng odyichrabbkarxxkesiyngaebbediywkbphasamlayu ody e xxkesiyngepnsraxiemuxphyangkhtxipmiesiyngsraxi echn penitensia xxkesiyngwa pinietnesiy xangxingGordon Raymond G Jr ed 2005 Ethnologue Languages of the World Fifteenth edition Dallas Tex SIL International Online version CristaoaehlngkhxmulxunPapia Relijang e Tradisang The Portuguese Eurasians in Malaysia Malacca Portuguese Settlement 2005 04 09 thi ewyaebkaemchchin Singapore Eurasian Association Kristang Page 2005 07 28 thi ewyaebkaemchchin Joan Marbeck s homepage 2009 05 28 thi ewyaebkaemchchin The Theseira family The Peranakan Association Singapore 2005 08 28 thi ewyaebkaemchchin The Eurasian Company of the Singapore Volunteer Corps Pasar Malam Besar festival in Holland 2005 08 25 thi ewyaebkaemchchin All Portuguese Language Meetup Groups 2012 07 17 thi ewyaebkaemchchin The Singapore Portuguese Language Meetup Group 2004 10 29 thi ewyaebkaemchchin Portuguese people speaking society Endangered Languages