พลตรีประมาณ อดิเรกสาร

พลเอก ประมาณ อดิเรกสาร (31 ธันวาคม พ.ศ. 2456 – 20 สิงหาคม พ.ศ. 2553) เป็นตำรวจและนักการเมืองชาวไทย เคยดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และเป็นผู้ร่วมก่อตั้งพรรคชาติไทย

พลเอก ประมาณ อดิเรกสาร ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว., จ.ภ., ภ.ป.ร.3
ประมาณ ปีที่ถ่าย พ.ศ. 2501
รองนายกรัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 14 มีนาคม – 12 มกราคม พ.ศ. 2519
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
ก่อนหน้า	นายเสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์
ถัดไป	นายทวิช กลิ่นประทุม
ดำรงตำแหน่ง 20 เมษายน – 23 กันยายน พ.ศ. 2519
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ก่อนหน้า	นายบุญเท่ง ทองสวัสดิ์
ถัดไป	นายเสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์
ดำรงตำแหน่ง 25 กันยายน – 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ก่อนหน้า	พลอากาศเอก ทวี จุลละทรัพย์
ถัดไป	นายเสวตร เปี่ยมพงศ์สานต์
ดำรงตำแหน่ง 3 มีนาคม พ.ศ. 2523 – 19 มีนาคม พ.ศ. 2526
นายกรัฐมนตรี	พลเอก เปรม ติณสูลานนท์
ก่อนหน้า	พลอากาศเอก ทวี จุลละทรัพย์ พลเอก เสริม ณ นคร พลเอก เล็ก แนวมาลี สมภพ โหตระกิตย์
ถัดไป	พลเอก ประจวบ สุนทรางกูร บุญเท่ง ทองสวัสดิ์ พิชัย รัตตกุล พลเรือเอก สนธิ บุณยะชัย
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
ดำรงตำแหน่ง 9 สิงหาคม พ.ศ. 2531 – 9 มกราคม พ.ศ. 2533
นายกรัฐมนตรี	พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ
ก่อนหน้า	พลเอก ประจวบ สุนทรางกูร
ถัดไป	นายบรรหาร ศิลปอาชา
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
ดำรงตำแหน่ง 17 มีนาคม พ.ศ. 2518 – 12 มกราคม พ.ศ. 2519
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช
ก่อนหน้า	พลเอก ทวิช เสนีย์วงศ์ ณ อยุธยา
ถัดไป	พลเอก กฤษณ์ สีวะรา
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
ดำรงตำแหน่ง 20 เมษายน – 6 ตุลาคม พ.ศ. 2519
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ก่อนหน้า	นายทวิช กลิ่นประทุม
ถัดไป	นายอินทรีย์ จันทรสถิตย์
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม
ดำรงตำแหน่ง 31 มีนาคม – 16 กันยายน พ.ศ. 2500
นายกรัฐมนตรี	จอมพล ป. พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	พลโท บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา
ถัดไป
ดำรงตำแหน่ง 9 มกราคม พ.ศ. 2533 – 9 ธันวาคม พ.ศ. 2533
นายกรัฐมนตรี	พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ
ก่อนหน้า	นายบรรหาร ศิลปอาชา
ถัดไป	นายประมวล สภาวสุ
ผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร
ดำรงตำแหน่ง 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2526 – 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 (ยุบสภา)
นายกรัฐมนตรี	พลเอก เปรม ติณสูลานนท์
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ถัดไป	พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ
ดำรงตำแหน่ง 30 ตุลาคม พ.ศ. 2535 – 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2537
นายกรัฐมนตรี	นายชวน หลีกภัย
ก่อนหน้า	พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ
ถัดไป	นายบรรหาร ศิลปอาชา
หัวหน้าพรรคชาติไทย
ดำรงตำแหน่ง 19 พฤศจิกายน พ.ศ. 2517 – 24 มิถุนายน พ.ศ. 2529
ก่อนหน้า	ก่อตั้งพรรค
ถัดไป	กอร์ปศักดิ์ สภาวสุ (รักษาการหัวหน้าพรรคชาติไทย)
ดำรงตำแหน่ง 30 ตุลาคม พ.ศ. 2535 – 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2537
ก่อนหน้า	พลอากาศเอกสมบุญ ระหงษ์
ถัดไป	นายบรรหาร ศิลปอาชา
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	31 ธันวาคม พ.ศ. 2456 อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ประเทศสยาม
เสียชีวิต	20 สิงหาคม พ.ศ. 2553 (96 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
พรรคการเมือง	พรรคชาติไทย (2517 - 2539)
คู่สมรส	ท่านผู้หญิงเจริญ อดิเรกสาร (ชุณหะวัณ)
บุตร	3 คน
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
รับใช้	ไทย
ยศ	พลเอก พลตำรวจเอก

ประวัติ

ประมาณ อดิเรกสาร เกิดเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2456 ที่อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี เป็นบุตรของนายเน้ย และนางจี้ อดิเรกสาร มีพี่น้อง คือ

1. คุณหญิงสอาด ปุณณกันต์ (2449-2525)
2. นางสาวตวงพร อดิเรกสาร (ถึงแก่กรรมเมื่อ 2546)
3. พลเอก ประมาณ อดิเรกสาร

ประมาณ อดิเรกสาร จบการศึกษาจากโรงเรียนเทพศิรินทร์ และโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า รับราชการเป็นนายทหารปืนใหญ่ กองทัพบก ลพบุรี ยศสูงสุดเป็นพลตรี เคยดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการองค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ในปี พ.ศ. 2494 รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย รัฐมนตรีช่วยว่าการและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม ระหว่าง พ.ศ. 2494-2500 ในคณะรัฐมนตรีซึ่งมีจอมพล แปลก พิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรี พ้นจากตำแหน่งจากการรัฐประหาร 16 กันยายน พ.ศ. 2500 นำโดยจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์

พล.ต. ประมาณ ได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2516 เป็นรองนายกรัฐมนตรี ในปี พ.ศ. 2518 และ พ.ศ. 2519 ได้รับแต่งตั้งเป็นรองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ในรัฐบาลม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช จนกระทั่งพ้นจากตำแหน่งเนื่องจากนายกรัฐมนตรีลาออก และได้รับแต่งตั้งเป็นรองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ อีกสมัยหนึ่ง แต่ดำรงตำแหน่งเพียง 12 วัน และได้เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณเพียงวันเดียวก็ต้องพ้นจากตำแหน่ง เนื่องจากการรัฐประหารของพล.ร.อ. สงัด ชลออยู่

ในปี พ.ศ. 2523 ได้รับแต่งตั้งเป็นรองนายกรัฐมนตรี ในรัฐบาลพล.อ. เปรม ติณสูลานนท์

พล.ต. ประมาณ ได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศเป็น พลตำรวจเอก เป็นกรณีพิเศษเมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2532 ขณะดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย จนกระทั่งวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2533 พล.ต. ประมาณได้รับโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศ พลเอก เป็นกรณีพิเศษ

ในปี พ.ศ. 2533 เขาได้สลับไปดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม สลับกับนายบรรหาร ศิลปอาชา และในรัฐบาลต่อมาของพล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ เขาได้รับแต่งตั้งเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย

พล.อ. ประมาณ อดิเรกสาร สมรสกับท่านผู้หญิงเจริญ อดิเรกสาร (ชุณหะวัณ) พี่สาวของพล.อ. ชาติชาย ชุณหะวัณ มีบุตรชายรวมกัน 3 คน คือ

1. นายปองพล อดิเรกสาร
2. นายยงยศ อดิเรกสาร
3. นาย

การเมือง

ประวัติการลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส.

1. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2518 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
2. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2519 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
3. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2522 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
4. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2526 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
5. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2529 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
6. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2531 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
7. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป มีนาคม พ.ศ. 2535 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
8. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป กันยายน พ.ศ. 2535 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย
9. การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2538 จังหวัดสระบุรี สังกัด พรรคชาติไทย

งานอุตสาหกรรม

พล.อ. ประมาณ อดิเรกสาร เป็นผู้บุกเบิกวงการอุตสาหกรรม ด้านอุตสาหกรรมสิ่งทอของไทย และเคยได้รับการเลือกตั้งให้เป็นนายกสมาคมอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย (ปัจจุบันคือ สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย)

ถึงแก่อสัญกรรม

พล.อ. ประมาณ อดิเรกสาร ถึงแก่อสัญกรรม เมื่อวันที่ 20 สิงหาคม พ.ศ. 2553 ด้วยโรคหัวใจล้มเหลวและอาการไตวาย ที่โรงพยาบาลวิชัยยุทธ สิริอายุได้ 96 ปี 232 วัน มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2553 ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส

รางวัลและเกียรติยศ

พลเอก พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร ได้รับพระราชทานยศนายกองใหญ่แห่งกองอาสารักษาดินแดนเป็น พลเอก พลตำรวจเอก นายกองใหญ่ ประมาณ อดิเรกสาร เมื่อ พ.ศ. 2531

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

พล.อ. ประมาณ อดิเรกสาร ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของประเทศไทยและเครื่องราชอิสริยาภรณ์ของต่างประเทศต่างๆ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย

• พ.ศ. 2518 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2497 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2525 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2532 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ
• พ.ศ. 2540 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน (ช.ส.)
• พ.ศ. 2508 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)
• พ.ศ. 2518 – เหรียญพิทักษ์เสรีชน ชั้นที่ 1 (ส.ช.)
• พ.ศ. 2477 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)
• พ.ศ. 2490 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
• พ.ศ. 2497 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

•  เกาหลีใต้:
  • พ.ศ. 2524 – เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งการทูต ชั้นที่ 1 เหรียญกวางหวา
•  ญี่ปุ่น:
  • พ.ศ. 2531 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อาทิตย์อุทัย ชั้นที่ 1 เคียวกุจิสึ ไดจูโช

อ้างอิง

1. ประมาณ อดิเรกสาร : ที่ระลึกในงานพระราชทานเพลิงศพ พลเอก/พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.ว อดีตรองนายกรัฐมนตรี ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพมหานคร วันเสาร์ที่ 20 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2553. หน้าที่ 444 https://dl.parliament.go.th/handle/20.500.13072/575859 หน้าที่ 444
2. ประกาศ แต่งตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ ๒
3. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรีช่วยว่าการ (จำนวน ๘ ราย)
4. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๔๕ ราย)
5. ราชกิจจานุเบกษา,พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๐ ราย) เล่ม 74 ตอน 33ก วันที่ 1 เมษายน 2500
6. . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2018-04-09.
7. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-27. สืบค้นเมื่อ 2014-07-08.
8. พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๖ ราย)
9. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-27. สืบค้นเมื่อ 2015-07-02.
10. ราชกิจจานุเบกษา, พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๓ ราย) 2015-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนเล่ม ๘๓ ตอนที่ ๑๑๙ก วันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙
11. ราชกิจจานุเบกษา, แถลงการณ์ของคณะปฏิรูปการปกครองแผ่นดิน (แถลงการณ์การยึดอำนาจการปกครอง) เล่ม ๙๓ ตอนที่ ๑๒๐ วันที่ ๖ ตุลาคม ๒๕๑๙
12. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-10-25. สืบค้นเมื่อ 2015-09-21.
13. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศตำรวจ 2018-07-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 106 ตอน 22 ง หน้า 1 7 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2532
14. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร (พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร) 2018-07-21 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๑๐๘ ตอน ๒ ข หน้า ๑๔๒ ๓ มกราคม ๒๕๓๔
15. พระบรมราชโองการ ประกาศ ให้รัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่ง และตั้งรัฐมนตรี (๑.นายบรรหาร ศิลปอาชา พ้นจากตำแหน่ง รมต.กระทรวงอุตสาหกรรม เป็น รมต.กระทรวงมหาดไทย ๒.พลตำรวจเอก ประมาณ อดิเรกสาร พ้นจากตำแหน่ง รมต. กระทรวงมหาดไทย เป็น รมต. กระทรวงอุตสาหกรรม)
16. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๔๕ ราย)
17. "ประมาณ อดิเรกสาร"เสียชีวิตแล้วหัวใจล้มเหลว 2010-08-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีนจากคมชัดลึก
18. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-07-21. สืบค้นเมื่อ 2018-05-31.
19. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-05-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๙๒ ตอนที่ ๒๖๓ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔๖, ๒๖ ธันวาคม ๒๕๑๘
20. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๗๑ ตอนที่ ๘๔ ง หน้า ๒๘๐๘, ๑๔ ธันวาคม ๒๔๙๗
21. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-10-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๙๙ ตอนที่ ๗๖ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๖, ๓ มิถุนายน ๒๕๒๕
22. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ 2022-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๖ ตอนที่ ๑๑๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒, ๒๘ กรกฎาคม ๒๕๓๒
23. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2022-10-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๑๔ ตอนที่ ๒๙ ข หน้า ๔, ๑๖ ธันวาคม ๒๕๔๐
24. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ^[], เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๑๙, ๒ พฤษภาคม ๒๔๘๔
25. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๘๒ ตอนที่ ๙๗ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๔, ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๐๘
26. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชน 2022-10-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๙๓ ตอนที่ ๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑, ๑๔ มกราคม ๒๕๑๙
27. ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนามผู้ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ 2022-05-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๑ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๑๘๙, ๗ ตุลาคม ๒๔๗๗
28. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา 2022-10-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๔ ตอนที่ ๖๑ ง หน้า ๓๓๓๑, ๑๖ ธันวาคม ๒๔๙๐
29. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ 2022-06-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๗๑ ตอนที่ ๘๕ ง หน้า ๒๘๕๒, ๒๑ ธันวาคม ๒๔๙๗
30. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ 2022-10-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๙๘ ตอนที่ ๑๐๕ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๑๘, ๑ กรกฎาคม ๒๕๒๔
31. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ 2022-10-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๕ ตอนที่ ๑๐๙ ง หน้า ๕๒๑๑, ๑๒ กรกฎาคม ๒๕๓๑