พร้อม บุญฤทธิ์

พร้อม บุญฤทธิ์ หรือ พร้อมน้อย ตลุงสากล เป็นนายหนังตะลุงที่มีชื่อเสียง และเป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) ปี พ.ศ. 2546

พร้อม บุญฤทธิ์ จ.ภ., ป.ม., ท.ช.
เกิด	12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478 อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ประเทศไทย
เสียชีวิต	30 ตุลาคม พ.ศ. 2555 (77 ปี) จังหวัดพัทลุง ประเทศไทย
รางวัล
ศิลปินแห่งชาติ	สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง)

ประวัติ

เกิดเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2478 ตรงกับวันพุธขึ้น 5 ค่ำ เดือน 3 ปีกุน ณ อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง เป็นบุตรคนแรกของ พลัด-แปรง บุญฤทธิ์ บิดาคือ นายพลัด บุญฤทธิ์ เป็นนายหนังตะลุงที่มีชื่อเสียงของจังหวัดพัทลุง ที่รู้จักกันในนาม “หนังกรายชายแดน” นายพร้อม บุญฤทธิ์ ได้มีโอกาสติดตามบิดาไปในการแสดงหนังตะลุงตามสถานที่ต่าง ๆ จนเมื่ออายุ 11 ปี จึงได้รับการ “ครอบมือ” หรือ “ยื่นรูป” จาก “หนังสีหมอก” ครูหนังชั้นนำในสมัยนั้น จากนั้น จึงออกตระเวนไปแสดงหนังตะลุงตามสถานที่ต่าง ๆ จนมีชื่อเสียง

ในยุคแรกหนังพร้อมน้อยใช้ชื่อในการแสดงคือหนัง "พร้อมน้อย" ในยุคสมัยนั้นมีคณะหนังตะลุงที่โด่งดังในภาคใต้อีกหนึ่งคณะ คือ "หนังพร้อม อัศวิน" หรือหนังพร้อมใหญ่ อำเภอควนเนียง จังหวัดสงขลา ครั้งหนึ่งที่หนังพร้อมน้อยเดินทางไปแสดงที่วัดศิลาราย (วัดป่าขี้ดิน) ตำบลนาหลวงเสน อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช คณะเจ้าภาพเขียนป้ายหน้าวัดไว้ว่า คืนนี้พบกับการแสดงของ "หนังพร้อมน้อย อัศวิน ด.เด็กขี้เซา" ซึ่งล้อเลียนให้พ้องกับชื่อ"หนังพร้อม อัศวิน" หนังพร้อมน้อยชอบชื่อนี้มาก จึงใช้ชื่อในการแสดงว่า "หนังพร้อมน้อย อัศวิน ด.เด็ก" ต่อมาหนังพร้อมน้อย ได้ปรับเปลี่ยนรูปแบบการแสดงโดยนำเครื่องดนตรีสากลอันได้แก่ กลองชุด กีตาร์ เบส คีย์บอร์ด มาบรรเลงกับเครื่องดนตรีหนังตะลุง เป็นคณะแรก เพื่อให้ทันต่อยุคสมัย และเปลี่ยนชื่อที่ทำการแสดงมาเป็น"หนังพร้อมน้อย ตะลุงสากล" นับแต่นั้นเป็นต้นมา

พร้อมน้อย ได้ประชันขันแข่งกับหนังตะลุงและมโนราห์มาแล้วมากมาย หนังตะลุงที่ได้ประชันตามแต่ละยุค ได้แก่

ยุคโบราณ (พ.ศ.2500-2507)

● หนังจันทร์แก้ว บุญขวัญ

● หนังเชย เชี่ยวชาญ

● หนังเดี้ยม จ.ตรัง

● หนังหวิน

●หนังแคล้ว เสียงทอง

ยุคคลาสสิค (พ.ศ.2508-2520)

● หนังเคล้าน้อย โรจนเมธากุล

● หนังปรีชา สงวนศิลป์

● หนังชวน เชี่ยวชาญ

● หนังประทิ่น บัวทอง

● หนังนครินทร์ ชาทอง

● หนังประยูรใหญ่ บันเทิงศิลป์

● หนังประยูรน้อย อัศวินแหวนเพชร

● หนังปล้อง อ้ายลูกหมี

ยุคหลัง (พ.ศ.2520-2539)

● หนังปฐม อ้ายลูกหมี

● หนังทวี พรเทพ

● หนังอาจารย์ณรงค์ ตะลุงบันฑิต

● หนังเอกชัย ศรีวิชัย (เอกชัย ศรีวิชัย)

ยกเว้นหนังตะลุงเพียง 2 คณะ ที่ไม่ได้แข่งขัน คือ หนังกั้น ทองหล่อ กับหนังประวิง หัวไทร เท่านั้น นอกนั้นประชันหมด นอกนั้นก็มีการประชันกับมโนราห์ เช่น มโนราห์พิน พัน มโนราห์ฉลวย มโนราห์ปรีชา มโนราห์แปลก มโนราห์ขำคม มโนราห์หนูพร้อม ฯลฯ

หนังพร้อมน้อย เป็นบุคคลที่มีน้ำใจ โอบอ้อมอารี ช่วยเหลือผู้อื่นอยู่เสมอ จนในที่สุดได้รับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของจังหวัดพัทลุง 3 สมัย

ปัจจัยที่ทำให้เขากลายเป็นยอดนายหนังตะลุงของชาวใต้ ประกอบด้วย

1. เสียงดี เสียงดัง ฟังชัด เล่น 7-8 ชั่วโมงไม่มีแหบ แถมยังเลียนเสียงได้หลายเสียงด้วย
2. มีความรอบรู้ทั้งทางโลก-ทางธรรม และใกล้ชิดประชาชนทำให้นำมาสอดแทรกได้เป็นอย่างดี
3. สามารถสวมวิญญาณให้กับรูปหนังได้ทุกตัว และสับเปลี่ยนได้โดยฉับพลัน
4. มีไหวพริบปฏิภาณสูง นำเหตุการณ์บ้านเมืองและท้องถิ่นมาดัดแปลงได้ดี
5. สร้างอารมณ์ขันได้ตลอดเวลา
6. สามารถจำบทกลอนในวรรณคดีมาใช้ได้ลงตัว
7. ลูกคู่มีมากถึง 11 คนและเล่นดนตรีได้ถูกใจทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะวัยรุ่น
8. สร้างชีวิตให้กับรูปตัวตลกได้ดีเยี่ยม โดยเฉพาะคู่นายหลำ-นายยอดทอง และนายหนูนุ้ย-นายเท่ง ซึ่งสำหรับนายหลำกลายเป็นเอกลักษณ์ประจำตัวเลยทีเดียว

หนังพร้อมน้อยได้รับรางวัลแห่งความสำเร็จมากมาย และได้รับพระราชทานเข็มเชิดชูเกียรติพระราชทาน จากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในฐานะ ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) ปี พ.ศ. 2546

งานการเมือง

สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพัทลุง 3 สมัย

1. เลือกตั้งทั่วไป 22 เมษายน พ.ศ. 2522 สังกัด พรรคประชาธิปัตย์
2. เลือกตั้งทั่วไป 18 เมษายน พ.ศ. 2526 สังกัด พรรคประชาธิปัตย์
3. เลือกตั้งทั่วไป 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2529 สังกัด พรรคประชาธิปัตย์

เกียรติประวัติ

• ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (หนังตะลุง) ปี พ.ศ. 2546
• โล่เกียรติคุณในฐานะผู้อนุรักษ์มรดกไทยดีเด่น เนื่องในวันอนุรักษ์มรดกไทย
• รางวัลพระสิทธิธาดาทองคำในฐานะผู้มีผลงานดีเด่นทางวัฒนธรรม ด้านศิลปะการแสดงพื้นบ้าน

ถึงแก่กรรม

ถึงแก่กรรมเมื่อเวลาบ่ายของวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2555 ที่บ้านพักส่วนตัว ที่จังหวัดพัทลุง ด้วยโรคไตที่เรื้อรังมานาน สิริอายุได้ 78 ปี มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2555 ณ วัดอินทราวาส (วัดท่ามิหรำ) ตำบลคูหาสวรรค์ อำเภอเมืองพัทลุง จังหวัดพัทลุง

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2547 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
• พ.ศ. 2530 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
• พ.ศ. 2528 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)

อ้างอิง

1. http://www.culture.go.th/supreme/artist_project.php?no=3&subno=3&subdetail=4&artistNo=94/ 2007-09-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน หออัครศิลปิน]
2. สิ้นแล้ว ! ศิลปินแห่งชาติ พร้อม บุญฤทธิ์ ป่วยโรคไตเรื้อรัง จากมติชน
3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์, เล่ม ๑๒๑ ตอนที่ ๒๔ ข หน้า ๑๖๑, ๓๐ พฤศจิกายน ๒๕๔๗
4. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ 2015-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๐๔ ตอนที่ ๒๔๗ ง หน้า ๒๓, ๑ ธันวาคม ๒๕๓๐
5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐๓ ตอนที่ ๒๐ ง หน้า ๓๑๒, ๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๙

• คลิปอัตชีวประวัติจากปากคำของหนังพร้อมน้อย ตะลุงสากล (youtube.com)