พระเจ าบรมวงศ เธอ พระองค เจ าบรรจบเบญจมา 5 พฤศจ กายน พ ศ 2404 13 ก นยายน พ ศ 2435 เป นพระราชธ ดาในพระบาทสมเด จพระจอมเกล

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา (5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2404 — 13 กันยายน พ.ศ. 2435) เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับเจ้าจอมมารดาแพ (สกุลเดิม ธรรมสโรช)

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก

ประสูติ	5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2404
สิ้นพระชนม์	13 กันยายน พ.ศ. 2435 (30 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาแพ

ธรรมเนียมพระยศของ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา
ธงประจำพระอิสริยยศ
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

เหตุที่ได้พระนามว่า "บรรจบเบญจมา" นั้น เนื่องจากเจ้าจอมมารดาแพ พระมารดาได้ถึงอสัญกรรมหลังประสูติการพระองค์ ดังปรากฏในพระราชหัตถเลขาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวถึงพระเจ้าราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปัทมราช ความว่า "...วันอังคารขึ้นสามค่ำเดือนสิบสองนางแพมารดายิ่งเยาวลักษณ์ แลภักตรพิมลพรรณ แลเกษมสันต์โสภาคย์ แลมนุษยนาคมานพนั้นคลอดบุตรเป็นหญิงออกแล้วครรภมล (รก) ไม่ออกตั้งแต่เวลาห้าทุ่ม หกบาทไป หมอแก้ไขหลายหมอก็ไม่ออก ครั้นเวลาเจ็ดทุ่มก็ตั้งหอบตาตั้ง ครั้นเวลาสามยามหมอบรัดเลอเมริกาเข้าชักครรภมลออกได้ แต่เมื่อนั้นอาการหนักชีพจรอ่อนเสียแล้วแก้ไม่ฟื้น ครั้นเวลาสามยามสี่บาทก็ขาดใจตาย ได้เอาศพไปฝังไว้วัดสมอราย แต่บุตรนั้นดีอยู่..." ด้วยเหตุนี้พระราชบิดาจึงพระราชทานพระนามให้ว่า "บรรจบเบญจมา" ซึ่งแปลว่าสิ้นสุดพระองค์ที่ห้า โดยปรากฏในพระราชหัตถเลขาอีกตอนหนึ่งว่า "...คือหญิงเล็กน้องยิ่งเยาวลักษณ์ ออกเมื่อวันอังคารขึ้นสามค่ำเดือนสิบสอง จะได้ชื่อว่าบรรจบเบญจมา ๑..." หลังจากนั้นมีพระกรุณาโปรดเกล้าพระราชทานให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวรเสรฐสุดาทรงอภิบาลเป็นสิทธิ์ขาด ตั้งแต่วันประสูติ ณ พระตำหนักของท่าน เช่นเดียวกับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส พระเชษฐา ด้วยมารดาของทั้งสองเป็นญาติกับเจ้าจอมมารดาอึ่ง พระมารดาพระองค์เจ้าบุตรี

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา ทรงพระกรรษะตกพระโลหิต (ไอเป็นเลือด) เรื้อรังมานาน ไม่ทราบพระโรคแน่ชัด แพทย์แผนตะวันตกสันนิษฐานว่าประชวรพระโรคในปอด ส่วนแพทย์แผนไทยว่าเป็นโทษพระเสมหะและพระโลหิตอุลบทำพิษ บ้างก็ว่าเป็นวัณโรคภายในบ้าง หริศโรคบ้าง สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2435 สิริพระชนมายุ 30 พรรษา พระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร เมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2438 พร้อมกับพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคพรรณ

พงศาวลี

พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา

16. (=22.) สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก

8. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

17. (=23.) พระอัครชายา (หยก)

4. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

18. ทอง ณ บางช้าง

9. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี

19. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี

2. พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

20. เศรษฐีจีนฮกเกี้ยนแซ่ตัน

10. เงิน แซ่ตัน

21. น้องสาวของท่านผู้หญิงชำนาญบริรักษ์ (น้อย)

5. สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี

22. (=16.) สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก

11. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์

23. (=17.) พระอัครชายา (ดาวเรือง หรือ หยก)

1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา

24. เจ้าพระยาอภัยราชา (เจ้าคุณประตูจีน)

12. เจ้าพระยาธรรมาธิกรณาธิบดี (ทองดี)

6. พระสำราญหฤทัย (อ้าว ธรรมสโรช)

3. เจ้าจอมมารดาแพ

7. ท้าวทรงกันดาล (ศรี ธรรมสโรช)

อ้างอิง

(PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (25): 195. 18 กันยายน พ.ศ. 2435. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2014-10-29. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))
(PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (26): 203. 18 กันยายน พ.ศ. 2435. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-18. สืบค้นเมื่อ 2014-10-29. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))
ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:ฐานบุ๊คส์. 2554, หน้า 291
เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. 36.^[]
"พระประวัติพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (28): 227. 9 ตุลาคม พ.ศ. 2435. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))
"พระประวัติตรัสเล่า (๒)". ปฏิจจสมุปบาท. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))
กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 70. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2014-10-30.
"การพระเมรุพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา แลพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคพรรณ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 12 (47): 456. 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2438. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))
. ราชสกุลเกษมสันต์. 26 มกราคม 2556. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-04-14. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็น คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[ราชกิจจา-1] (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (25): 195. 18 กันยายน พ.ศ. 2435. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2014-10-29. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))

[2] (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (26): 203. 18 กันยายน พ.ศ. 2435. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-01-18. สืบค้นเมื่อ 2014-10-29. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))

[3] ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:ฐานบุ๊คส์. 2554, หน้า 291

[4] เทวะวงศ์วโรปการ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยา (2465). พระราชหัดถเลขาในพระบาทสมเด็จฯ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมครั้งที่ 3 (PDF). พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร. p. 36.^[]

[ราชกิจจา1-5] "พระประวัติพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 9 (28): 227. 9 ตุลาคม พ.ศ. 2435. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))

[6] "พระประวัติตรัสเล่า (๒)". ปฏิจจสมุปบาท. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))

[7] กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 70. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2014-10-30.

[8] "การพระเมรุพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าบรรจบเบญจมา แลพระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคพรรณ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 12 (47): 456. 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2438. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= ((help))

[9] . ราชสกุลเกษมสันต์. 26 มกราคม 2556. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-04-14. สืบค้นเมื่อ 29 ตุลาคม 2557. {{}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= ((help))