Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล (พ.ศ. 2331 - พ.ศ. 2364) พระราชธิดาพระองค์ที่ 21 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาตานี
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 1 | |
| ประสูติ | พ.ศ. 2331 |
| สิ้นพระชนม์ | พ.ศ. 2364 |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาตานี ในรัชกาลที่ 1 |
พระประวัติ
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล ประสูติเมื่อพ.ศ. 2331 เป็นพระราชธิดาพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาตานี ธิดาเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) กับท่านลิ้ม มีพระอนุชา ร่วมเจ้าจอมมารดา 1 พระองค์ คือ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นสุรินทรรักษ์
ในสมัยรัชกาลที่ 2 พระองค์เจ้าจงกลได้ทำราชการในการปักสะดึงและการร้อยกรองดอกไม้สด เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนขวา โดยมีพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เป็นแม่กองจัดการสร้าง โปรดฯ ให้ขยายสระที่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ออกไป และโปรดให้สร้างเก๋งแพขึ้นในสระ พระราชทานให้เจ้านายฝ่ายในตกแต่งประกวดประขันกันถึง 27 หลัง ในครั้งนั้นพระองค์เจ้าจงกลทรงได้รับพระราชทานด้วย ปรากฏใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 2 เรื่องสร้างสวนขวา ว่า
"...การสร้างสวนขวาครั้งนั้น สร้างพระมหามณเฑียรที่ประทับในสวน... แลให้ขุดสระใหญ่ในสวนนั้นยาว ๓ เส้น ๔ วา กว้าง ๒ เส้น ๘ วา... ทำเก๋งแลก่อภูเขาไว้ริมเกาะ ๆ ละ ๒ เก๋งบ้าง ๓ เก๋งบ้าง ขอบสระใหญ่นั้นให้ก่อภูเขาทำเก๋งลงที่ลาด ๆ ท่วงทีเหมือนอย่างแพจอดไว้รอบสระ เรียกว่าแพ หลังเก๋งแพให้ปลูกต้นไม้ใหญ่ ๆ มีผลต่าง ๆ... แล้วมอบให้พระราชวงษานุวงษ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลท้าวนางผู้ใหญ่ในพระราชวังที่สมควรจะแต่งเก๋งแต่งแพได้ ให้เปนเจ้าของแต่งแพพระองค์ละแพ... พระองค์เจ้าจงกล ๑... รวมพระองค์เจ้ายี่สิบเจ็ดหลัง..."" ราชินิกูลบุนนาคในสายพระนัดดาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล คือสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) สำหรับผู้ที่จะเป็นผู้นำในการสืบสกุลบุนนาคสายตรงและสายที่แตกออกไปนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ท่านผู้นั้นเป็นผู้รักษาสมบัติสำหรับสกุลบุนนาค คือ อัฐิเจ้าคุณพระราชพันธุ์ผู้เป็นต้นสกุล ได้แก่ อัฐิของเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) กับเจ้าคุณนวล และสิ่งของบางอย่างซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้า อยู่หัวแต่ละพระองค์พระราชทานแก่สมเด็จเจ้าพระยาฯ อาทิเช่น พระทนต์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ซึ่งได้พระราชทานให้เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค) เก็บรักษาไว้เมื่อครั้งยังทรงพระชนม์อยู่ สมบัติดังกล่าวนี้รักษามาตั้งแต่ครั้งสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมอบให้เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) รักษาสืบต่อมา เมื่อท่านถึงแก่อสัญกรรม ก็โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค) รักษาสมบัติสำหรับสกุลสืบต่อมา และเมื่อท่านถึงแก่อสัญกรรม ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระยาสุริยานุวงศ์ประวัติ (เต็น บุนนาค) เป็นผู้รักษาสมบัติสำหรับสกุลสืบต่อมาจนถึงแผ่นดินสมัยรัชกาล ที่ ๖
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชนิพนธ์ถึงพระองค์ใน ปฐมวงศ์ ว่า
"...พระองค์เจ้าจงกล เปนพระเชษฐภคินีของกรมหมื่นสุรินทรรักษ์ ร่วมเจ้าจอมมารดา ได้ทำราชการในการสดึง ในแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาไลย..."
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 2 เมื่อพ.ศ. 2364 พระชันษา 33 ปี
พระอิสริยยศ
| ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล | |
|---|---|
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าจงกล (พ.ศ. 2331 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าจงกล (7 กันยายน พ.ศ. 2352 - พ.ศ. 2364)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล (พระนามหลังการสิ้นพระชนม์)
พงศาวลี
| พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจงกล | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
อ้างอิง
- กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 15. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-12-30.
- พระราชพงษาวดาร-กรุงรัตนโกสินทร-รัชกาลที่-๒/๕๖-เรื่องสร้างสวนขวา
- Accom Thailand. ปฐมวงศ์. สืบค้นเมื่อ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2560.
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
phraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl ph s 2331 ph s 2364 phrarachthidaphraxngkhthi 21 inphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach thiprasutiaetecacxmmardataniphraecabrmwngsethx phraxngkhecacngklphraecabrmwngsethx chn 1prasutiph s 2331sinphrachnmph s 2364rachwngsckriphrabidaphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharachphramardaecacxmmardatani inrchkalthi 1phraprawtiphraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl prasutiemuxph s 2331 epnphrarachthidaphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach thiprasutiaetecacxmmardatani thidaecaphrayaxrrkhmhaesna bunnakh kbthanlim miphraxnucha rwmecacxmmarda 1 phraxngkh khux phraecabrmwngsethx krmhmunsurinthrrks insmyrchkalthi 2 phraxngkhecacngklidtharachkarinkarpksadungaelakarrxykrxngdxkimsd emuxkhrngphrabathsmedcphraphuththelishlanphaly oprdekla ihsrangswnkhwa odymiphraecalukyaethx krmhmunecsdabdinthr epnaemkxngcdkarsrang oprd ihkhyaysrathisrangtngaetsmyrchkalthi 1 xxkip aelaoprdihsrangekngaephkhuninsra phrarachthanihecanayfayintkaetngprakwdprakhnknthung 27 hlng inkhrngnnphraxngkhecacngklthrngidrbphrarachthandwy praktin phrarachphngsawdarkrungrtnoksinthr rchkalthi 2 eruxngsrangswnkhwa wa karsrangswnkhwakhrngnn srangphramhamnethiyrthiprathbinswn aelihkhudsraihyinswnnnyaw 3 esn 4 wa kwang 2 esn 8 wa thaekngaelkxphuekhaiwrimekaa la 2 ekngbang 3 ekngbang khxbsraihynnihkxphuekhathaeknglngthilad thwngthiehmuxnxyangaephcxdiwrxbsra eriykwaaeph hlngekngaephihpluktnimihy miphltang aelwmxbihphrarachwngsanuwngsfaynafayin aelthawnangphuihyinphrarachwngthismkhwrcaaetngekngaetngaephid ihepnecakhxngaetngaephphraxngkhlaaeph phraxngkhecacngkl 1 rwmphraxngkhecayisibecdhlng rachinikulbunnakhinsayphranddakhxngphraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl khuxsmedcecaphrayabrmmhaprayurwngs dis bunnakh sahrbphuthicaepnphunainkarsubskulbunnakhsaytrngaelasaythiaetkxxkipnn phrabathsmedcphraecaxyuhwcathrngphrakrunaoprdekla ihthanphunnepnphurksasmbtisahrbskulbunnakh khux xthiecakhunphrarachphnthuphuepntnskul idaek xthikhxngecaphrayaxrrkhmhaesna bunnakh kbecakhunnwl aelasingkhxngbangxyangsungphrabathsmedcphraeca xyuhwaetlaphraxngkhphrarachthanaeksmedcecaphraya xathiechn phrathntinphrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolkmharach sungidphrarachthanihecaphrayaxrrkhmhaesna bunnakh ekbrksaiwemuxkhrngyngthrngphrachnmxyu smbtidngklawnirksamatngaetkhrngsmedcecaphrayabrmmhasrisuriywngs chwng bunnakh aelaphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhw thrngmxbihecaphrayasurwngsiwywthn wr bunnakh rksasubtxma emuxthanthungaekxsykrrm koprdekla ihecaphrayasurwngswthnskdi ot bunnakh rksasmbtisahrbskulsubtxma aelaemuxthanthungaekxsykrrm kthrngphrakrunaoprdekla ihphrayasuriyanuwngsprawti etn bunnakh epnphurksasmbtisahrbskulsubtxmacnthungaephndinsmyrchkal thi 6 phrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhwthrngphrarachniphnththungphraxngkhin pthmwngs wa phraxngkhecacngkl epnphraechsthphkhinikhxngkrmhmunsurinthrrks rwmecacxmmarda idtharachkarinkarsdung inaephndinphrabathsmedcphraphuththelishlanphaily phraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl sinphrachnminrchkalthi 2 emuxph s 2364 phrachnsa 33 piphraxisriyysthrrmeniymphrayskhxng phraecabrmwngsethx phraxngkhecacngklkarthulitfaphrabathkaraethntnkhaphraphuththecakarkhanrbphayakha ephkhaphraecalukethx phraxngkhecacngkl ph s 2331 7 knyayn ph s 2352 phraecanxngnangethx phraxngkhecacngkl 7 knyayn ph s 2352 ph s 2364 phraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl phranamhlngkarsinphrachnm phngsawliphngsawlikhxngphraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl 16 ecaphrayawrwngsathirach khunthxng 8 phrayarachnikul thxngkha 4 smedcphrapthmbrmmhachnk 2 phrabathsmedcphraphuththyxdfaculaolk 10 khhbdichawcinhkekiyn 5 phraxkhrchaya hyk 22 ecaphrayaxphyrachasmuhnayk 11 thidaecaphrayaxphyracha 1 phraecabrmwngsethx phraxngkhecacngkl 24 ecaphrayaephchrphiichy ic 12 ecaphrayamhaesna esn 25 aechng 6 ecaphrayaxrrkhmhaesna bunnakh 13 buysri 3 ecacxmmardatani 7 lim xangxingkrmsilpakr sankwrrnkrrmaelaprawtisastr 2554 PDF krungethph sankwrrnkrrmaelaprawtisastr krmsilpakr p 15 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2017 02 02 subkhnemux 2013 12 30 phrarachphngsawdar krungrtnoksinthr rchkalthi 2 56 eruxngsrangswnkhwa Accom Thailand pthmwngs subkhnemux 12 phvsphakhm ph s 2560