พระยาอรรถการีย์นิพนธ์

ศาสตราจารย์ พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ หรือ สิทธิ จุณณานนท์ (ชื่อเดิม สุทธิ จุณณานนท์) (29 มิถุนายน 2438 - 27 มิถุนายน 2520) เป็นอดีตรัฐมนตรีกระทรวงเกษตราธิการ ในสมัยรัฐบาลเสนีย์ ปราโมช อดีตปลัดกระทรวงมหาดไทย อดีตรัฐมนตรีกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงยุติธรรม ในช่วงปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 อดีต ในปี พ.ศ. 2484 และเป็นสมาชิกเสรีไทย

ศาสตราจารย์ พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ
ดำรงตำแหน่ง 17 กันยายน 2488 – 31 มกราคม 2489
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ก่อนหน้า	ทวี บุณยเกตุ
ถัดไป	พระยาอัชราชทรงสิริ
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม
ดำรงตำแหน่ง 21 กุมภาพันธ์ – 8 เมษายน 2491
นายกรัฐมนตรี	ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ถัดไป	พระมนูภาณวิมลศาสตร์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	29 มิถุนายน พ.ศ. 2438 จังหวัดธนบุรี ประเทศสยาม
เสียชีวิต	27 มิถุนายน พ.ศ. 2520 (81 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส	คุณหญิงพร้อมเพรา อรรถการีย์นิพนธ์
บุตร	8 คน
ยศเดิม	อำมาตย์เอก

ประวัติ

สิทธิ จุณณานนท์ เกิดเมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2438  ที่ตำบลวัดทอง คลองบางกอกน้อย จังหวัดธนบุรี เป็นบุตรของนายใต้เพ็ง และนางสุ่น จุณณานนท์ และได้สมรสกับคุณหญิงพร้อมเพรา อรรถการีย์นิพนธ์ มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ

1. นางศิริโฉม สมานนท์
2. นางจิรดา โพธิ
3. นายแพทย์นิพนธ์ จุณณานนท์ 
4. นายวิฑูร จุณณานนท์
5. นายวิสุทธิ์ จุณณานนท์
6. นายอรรถ จุณณานนท์
7. นายบดี จุณณานนท์
8. นางศุภนิตย์ จุณณานนท์

พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ จบการศึกษาชั้นมัธยมปีที่ 8 จากโรงเรียนวัดเทพศิรินทร์ ในปี พ.ศ. 2455 และในปี พ.ศ. 2456 สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนกฎหมาย กระทรวงยุติธรรม และสอบไล่ได้เป็นเนติบัณฑิตในปี พ.ศ. 2460 โดยสุทธิ จุณณานนท์เริ่มรับราชการในกระทรวงยุติธรรมตั้งแต่ปี พ.ศ. 2457 ด้วยอายุ 19 ปี

พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ ได้ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2520 ด้วยวัย 81 ปี 364 วัน

ประวัติการทำงาน

• พ.ศ. 2484 เป็นอธิบดีกรมอัยการ
• พ.ศ. 2488 เป็นรัฐมนตรี
• พ.ศ. 2488 - พ.ศ. 2489 ดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีกระทรวงเกษตราธิการ และเป็นนายกสภามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (นายกสภามหาวิทยาลัยลำดับที่ 3)
• พ.ศ. 2502 และ พ.ศ. 2506 เป็นกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาร่างพระราชบัญญัติโอนมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ไปสังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี
• พ.ศ. 2500, พ.ศ. 2502 และ พ.ศ. 2506 เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม

บรรดาศักดิ์

• พ.ศ. 2462 เป็นรองอำมาตย์เอก
• พ.ศ. 2463 เป็นอำมาตย์ตรี
• พ.ศ. 2463 เป็นหลวงอรรถการีย์นิพนธ์
• พ.ศ. 2466 เป็นอำมาตย์โท
• พ.ศ. 2469 เป็นพระอรรถการีย์นิพนธ์
• พ.ศ. 2471 เป็นอำมาตย์เอก
• พ.ศ. 2473 เป็นพระยาอรรถการีย์นิพนธ์

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2505 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2500 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2499 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2478 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)
• พ.ศ. 2502 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))
• พ.ศ. 2506 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)
• พ.ศ. 2483 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)
• พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)

บรรณานุกรม

• ธานินทร์ กรัยวิเชียร. นักกฎหมายในอุดมคติ. กรุงเทพฯ : เนติบัณฑิตยสภาในพระบรม-ราชูปถัมภ์, 2546.

• คณะผู้ช่วยผู้พิพากษา รุ่น 22. “ประวัติรัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรม”, ดุลพาท. 29, 3 (พฤษภาคม – มิถุนายน 2525) หน้า 55 – 59.

อ้างอิง

1. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ พระยาอรรถการีย์นิพนธ์ (สิทธิ จุณณานนท์) ณ วัดเทพศิรินทราวาส กรุงเทพมหานคร วันจันทร์ที่ 17 กรกฎาคม 2521.
2. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๙ ราย)
3. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๒ ราย)
4. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งคณะรัฐมนตรี (จำนวน ๒๙ ราย)
5. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งคณะรัฐมนตรี (จำนวน ๑๔ ราย)
6. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๑๙ ราย)
7. นักเรียนเก่า ที่มีชื่อเสียง พระยาอรรถการีย์นิพนธ์
8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๙ ตอนที่ ๔๖ ง หน้า ๑๒๔๙, ๑๕ พฤษภาคม ๒๕๐๕
9. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๕ ตอนที่ ๓ ง หน้า ๔๑, ๗ มกราคม ๒๕๐๑
10. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗๔ ตอนที่ ๖ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๓๖, ๑๒ มกราคม ๒๕๐๐
11. ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนามผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ เล่ม ๕๒ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๖๓๖, ๑๘ สิงหาคม ๒๔๗๘
12. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา, เล่ม ๗๖ ตอนที่ ๙๖ ง หน้า ๒๓๖๓, ๑๓ ตุลาคม ๒๕๐๒
13. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน, เล่ม ๘๐ ตอนที่ ๕๓ ง หน้า ๑๔๔๙, ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๐๖
14. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน, เล่ม ๕๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๓๘๕, ๗ ตุลาคม ๒๔๘๓