พยัญชนะสุริยันและจันทรา

ในภาษาอาหรับและภาษามอลตา พยัญชนะจะถูกแบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มแรกเรียกว่า พยัญชนะสุริยัน หรือ อักษรสุริยัน (อาหรับ: حروف شمسية ḥurūf shamsiyyah) และอีกกลุ่มหนึ่งเรียกว่า พยัญชนะจันทรา หรือ อักษรจันทรา (حروف قمرية ḥurūf qamariyyah) โดยขึ้นอยู่กับว่าเสียงพยัญชนะนั้นของอักษร ลาม (ﻝ l) ในคำกำกับนาม อัล (ال al) ที่นำหน้าอยู่หรือไม่ ในทางสัทศาสตร์ พยัญชนะสุริยันส่วนใหญ่เป็น (เสียงพยัญชนะที่มีการยกสุดปลายลิ้นหรือปลายลิ้นขึ้นจากตำแหน่งปกติ) ส่วนพยัญชนะจันทราเป็นพยัญชนะประเภทอื่น ๆ

พยัญชนะสุริยัน (สีแดง) และพยัญชนะจันทรา (สีดำ) ในภาษาอาหรับ

ที่มาของชื่อพยัญชนะทั้งสองมาจากการที่คำว่า الشمس (al-shams) ซึ่งแปลว่า "ดวงอาทิตย์" ออกเสียงว่า อัชชัมส์ โดยมีการกลืนเสียงของอักษร ลาม ในขณะที่คำว่า القمر (al-qamar) ซึ่งแปลว่า "ดวงจันทร์" ออกเสียงว่า อัลเกาะมัร โดยไม่มีการกลืนเสียงของอักษร ลาม

กฎ

ในภาษาอาหรับ เมื่อคำกำกับนาม อัล นำหน้าคำนามที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะสุริยัน เสียง /l/ ของคำกำกับนาม อัล จะกลมกลืนเสียงไปกับพยัญชนะตัวนั้น ก่อให้เกิด ตัวอย่างเช่น คำที่หมายถึง "แม่น้ำไนล์" จะไม่ออกเสียงว่า อัลนีล แต่จะออกเสียงว่า อันนีล และเมื่อคำกำกับนาม อัล นำหน้าคำนามที่ขึ้นต้นด้วยพยัญชนะจันทรา จะไม่เกิดการกลมกลืนเสียงแต่อย่างใด

พยัญชนะสุริยันและพยัญชนะจันทราเป็นไปตามตาราง ดังนี้:

พยัญชนะสุริยัน	ﺕ	ﺙ	ﺩ	ﺫ	ﺭ	ﺯ	ﺱ	ﺵ	ﺹ	ﺽ	ﻁ	ﻅ	ﻝ	ﻥ
	t	th	d	dh	r	z	s	sh	ṣ	ḍ	ṭ	ẓ	l	n
	/t/	/θ/	/d/	/ð/	/r/	/z/	/s/	/ʃ/	/sˤ/	/dˤ/	/tˤ/	/ðˤ/	/l/	/n/
พยัญชนะจันทรา		ﺏ	ﺝ	ﺡ	ﺥ	ﻉ	ﻍ	ﻑ	ﻕ	ﻙ	ﻡ	ﻭ	ﻱ	ه
	ʼ	b	j	ḥ	kh	ʻ	gh	f	q	k	m	w	y	h
	/ʔ/	/b/	/d͡ʒ/	/ħ/	/x/	/ʕ/	/ɣ/	/f/	/q/	/k/	/m/	/w/	/j/	/h/

ญีม

ในภาษาอาหรับ อักษร ญีม (ج) ออกเสียงต่างกันไปตามภูมิภาค โดยในหลายภูมิภาค อักษรนี้แทนเสียง [d͡ʒ] หรือ [ʒ] ซึ่งเป็น อย่างไรก็ตาม ในภาษาอาหรับคลาสสิก อักษรนี้แทนเสียงหยุด เพดานอ่อน ก้อง /ɡʲ/ หรือ /ɟ/ (การออกเสียงเป็น [ɡ] หรือ [ɟ] ยังคงปรากฏอยู่ในอียิปต์ ซูดาน และเยเมน/โอมานตอนใต้) ซึ่งไม่ใช่พยัญชนะโคโรนัล จึงถือว่า ญีม เป็นพยัญชนะจันทราตัวหนึ่ง

ในภาษามอลตา อักษร ġ ซึ่งแทนเสียง /d͡ʒ/ ถูกจัดเป็นพยัญชนะจันทราเช่นกัน ในขณะที่อักษร ċ ซึ่งแทนเสียง /t͡ʃ/ (คู่ตรงข้ามของ /d͡ʒ/) ถูกจัดเป็นพยัญชนะสุริยัน

อักขรวิธี

ในภาษาเขียนจะยังคงรักษารูปสะกด ال อยู่ไม่ว่าจะออกเสียงอย่างไร เมื่อมีการใช้เครื่องหมายเสริมสัทอักษรแบบเต็ม อาจแสดงการกลมกลืนเสียงด้วยการเติม เหนือพยัญชนะที่ตามหลังตัว ลาม และอาจแสดงการไม่กลมกลืนเสียงด้วยการเติม เหนือตัว ลาม

ตัวอย่าง

พยัญชนะสุริยัน			พยัญชนะจันทรา
الشَّمْس	อัชชัมส์	'ดวงอาทิตย์'	الْقَمَر	อัลเกาะมัร	'ดวงจันทร์'
الثِّقَة	อัษษิเกาะฮ์	'ความมั่นใจ'	الْمُرْجَان	อัลมุรญาน	'ปะการัง'

ชื่อภาษาอาหรับส่วนใหญ่ที่เขียนขึ้นในสมัยใหม่ (รวมถึงชื่อบุคคลและชื่อภูมิศาสตร์ภาษาอาหรับ) ไม่เป็นไปตามกฎการกลมกลืนเสียงพยัญชนะหรือเติมชัดดะฮ์เมื่อถอดเป็นอักษรโรมันในภาษาที่เขียนด้วยอักษรโรมัน บางครั้งกฎพยัญชนะสุริยันและพยัญชนะจันทราก็ไม่ใช้ในภาษาปาก

เช่น ชื่อบุคคล الرَّحْمَن ถอดเป็นอักษรโรมันว่า Al-Rahman แทนที่จะเป็น Ar-Raḥmān;

ชื่อภูมิศาสตร์ الْجُمْهُورِيَّةُ التُّونِسِيَّة ถอดเป็นอักษรโรมันว่า Al-Jumhuriyah Al-Tunisiyah แทนที่จะเป็น Al-Jumhūrīyatu ’t-Tūnisīyah

พยัญชนะสุริยัน					พยัญชนะจันทรา
รูปพยัญชนะ	หน่วยเสียง	กลืนเสียงของอักษร ลาม ในคำกำกับนาม อัล ร่วมกับชัดดะฮ์ (الْـّ)	ตัวอย่าง		รูปพยัญชนะ	หน่วยเสียง	ไม่ กลืนเสียงของอักษร ลาม ในคำกำกับนาม อัล (الْـ)	ตัวอย่าง
ت t	/t/	− التّـ อัตต...	التِّينُ อัตตีน(-ุ) = มะเดื่อ		ء ʼ	/ʔ/	− الْإـ, الْأـ อัลอะ.../ อัลอุ...; อัลอิ...	الْأَخُ อัลอัค(-ุ) = พี่/น้องชาย الْأُذُنُ อัลอุษุน(-ุ) = หู الْإِبْرِيقُ อัลอิบรีก(-ุ) = เหยือก
ث th	/θ/	− الثّـ อัษษ...	الثَّعْلَبُ อัษษะอ์ลับ(-ุ) = สุนัขจิ้งจอก		ب b	/b/	− الْبـ อัลบ...	الْبَيتُ อัลบัยต์(-ุ) = บ้าน
د d	/d/	−الدّ อัดด...	الدُّبُّ อัดดุบบ์(-ุ) = หมี		ج j	/d͡ʒ/	− الْجـ อัลญ...	الْجَوزُ อัลเญาซ์(-ุ) = วอลนัต
ذ dh	/ð/	−الذّ อัษษ...	الذَّكَرُ อัษษะกัร(-ุ) = ผู้ชาย, เพศผู้		ح ḥ	/ħ/	− الْحـ อัลฮั...	الْحَجُّ อัลฮัจญ์(-ุ) = พิธีฮัจญ์
ر r	/r/	−الرّ อัรร...	الرَّبُّ อัรร็อบบ์(-ุ) = พระเจ้า (อัลลอฮ์)		خ kh	/x/	− الْخـ อัลค...	الْخَوْخُ อัลเคาค์(-ุ) = ลูกท้อ
ز z	/z/	−الزّ อัซซ...	الزَّنْبَقُ อัซซันบัก(-ุ) = ดอกลิลี		ع ʻ	/ʕ/	− الْعـ อัลอะ.../ อัลอุ.../ อัลอิ...	الْعَقْلُ อัลอักล์(-ุ) = จิตใจ الْعُشْبُ อัลอุชบ์(-ุ) = หญ้า الْعِيدُ อัลอีด(-ุ) = วันหยุด, เทศกาล
س s	/s/	− السّـ อัสซ...	السَّمَاوَاتُ อัสซะมาวาต(-ุ) = สวรรค์, ท้องฟ้า		غ gh	/ɣ/	− الْغـ อัลฆ...	الْغَرَامُ อัลเฆาะรอม(-ุ) = ความรัก, ความอบอุ่น
ش sh	/ʃ/	− الشّـ อัชช...	الشَّرْقُ อัชชัรก์ (-ุ) = ทิศตะวันออก		ف f	/f/	− الْفـ อัลฟ...	الْفِكْرُ อัลฟิกร์(-ุ) = ความคิด
ص ṣ	/sˤ/	− الصّـ อัศศ...	الصَّحْرَاءُ อัศเศาะห์รออ์(-ุ) = ทะเลทราย		ق q	/q/	− الْقـ อัลก...	الْقِرْدُ อัลกิรด์(-ุ) = ลิง
ض ḍ	/dˤ/	− الضّـ อัฎฎ...	الضَّبَابُ อัฎเฎาะบาบ(-ุ) = หมอก		ك k	/k/	− الْكـ อัลก...	الْكَوْكَبُ อัลเกากับ(-ุ) = ดาวเคราะห์
ط ṭ	/tˤ/	− الطّـ อัฏฏ...	الطَّاهِرُ อัฏฏอฮิร(-ุ) = ความบริสุทธิ์		م m	/m/	− الْمـ อัลม...	الْمَتْحَفُ อัลมัตฮัฟ(-ุ) = พิพิธภัณฑ์
ظ ẓ	/ðˤ/	− الظّـ อัซซ...	الظُّهْرُ อัซซุฮร์(-ุ)" = ตอนเที่ยง		و w	/w/	−الْو อัลว...	الْوَفِيُّ อัลวะฟีย์(-ุ)" = ความซื่อสัตย์
ل l	/l/	− اللّـ อัลล...	اللَّوْنُ อัลเลาน์(-ุ)" = สี		ي y	/j/	− الْيـ อัลย...	الْيَانْسُونُ อัลยานซูน(-ุ)" = เทียนสัตตบุษย์
ن n	/n/	− النّـ อันน...	النِّسَاءُ อันนิซาอ์(-ุ)" = ผู้หญิง		ه h	/h/	− الْهـ อัลฮ...	الْهَوَاءُ อัลฮะวาอ์(-ุ)" = ลม, จุมพิตแห่งชีวิต

ดูเพิ่ม

อ้างอิง

1. Abboud, Peter F.; และคณะ (1983). Elementary Modern Standard Arabic 1. Cambridge UP. pp. 123–124. ISBN .