ประวัติศาสตร์สวีเดน

ประวัติศาสตร์ของประเทศสวีเดน มีประวัติย้อนกลับไปตั้งแต่การละลายของแผ่นน้ำแข็งขั้วโลกเหนือ เริ่มตั้งแต่ 12,000 ปีก่อนคริสต์ศักราช มีมนุษย์ได้เข้ามาอาศัยอยู่ในบริเวณนี้ตลอดช่วงเวลายุคหิน ระหว่างปี 8000 ก่อนคริสต์ศักราช และปี 6,000 ก่อนคริสต์ศักราช ผู้ที่อยู่อาศัยในยุคแรกใช้วิธีการนำหินมาทำเครื่องมือและอาวุธล่าสัตว์และการตกปลาเพื่ออยู่รอด แหล่งข้อมูลที่เป็นลายลักษณ์อักษรเกี่ยวกับสวีเดนก่อนคริสต์ศักราช 1,000 เป็นของหายากและมีความสั้น มักเขียนโดยบุคคลภายนอก จนกระทั่งถึงศตวรรษที่ 14 จึงมีการผลิตหนังสือตำราทางประวัติศาสตร์ที่มีขนาดยาวขึ้นในประเทศสวีเดน ดังนั้นจึงกลายเป็นที่ยอมรับกันโดยว่าประวัติศาสตร์ของสวีเดนตรงกันข้ามกับก่อนประวัติศาสตร์นั้นเริ่มต้นราวศตวรรษที่ 11 ซึ่งเป็นช่วงที่มีข้อมูลเพียงพอที่จะเปรียบเทียบกันได้

แผนที่ คาบสมุทรสแกนดิเนเวีย และ เฟนโนสแคนเดีย ของโฮมันน์พร้อมอาณาเขตโดยรอบ ได้แก่ เยอรมนี ตอนเหนือ โปแลนด์ ตอนเหนือ ภูมิภาคบอลติก ลิโวเนีย เบลารุส และบางส่วนของ รัสเซียตะวันตกเฉียงเหนือ

สวีเดนสมัยใหม่ก่อตั้งขึ้นในช่วงเวลาอันยาวนานมากของการรวบรวมเข้าด้วยกัน นักประวัติศาสตร์ได้กำหนดมาตรฐานที่แตกต่างกันว่าเมื่อไหร่จึงจะถือว่าสมบูรณ์ได้ ส่งผลให้มีอายุตั้งแต่ศตวรรษที่ 6 ถึงศตวรรษที่ 16 กฎทั่วไปบางข้อเริ่มมีมาตั้งแต่ครึ่งหลังของศตวรรษที่ 13 ในเวลานี้ สวีเดนประกอบด้วยพื้นที่ส่วนใหญ่ทางตอนใต้ของประเทศในปัจจุบัน (ยกเว้น Scania, Blekinge, Halland และ Bohuslän ) รวมถึงบางส่วนของฟินแลนด์ ตลอดหลายศตวรรษต่อมา อิทธิพลของสวีเดนจะขยายไปสู่ภาคเหนือและตะวันออก แม้ว่าจะไม่มีเขตแดนที่ชัดเจนก็ตาม

ในช่วงปลายศตวรรษที่ 14 สวีเดนมีความเกี่ยวพันกับเดนมาร์กและนอร์เวย์มากขึ้นเรื่อย ๆ โดยในที่สุดทั้งสามประเทศก็รวมกันเป็นสหภาพคาลมาร์ ในช่วงศตวรรษถัดมา การมีกบฏหลายครั้งทำให้ความสัมพันธ์ของสวีเดนกับสหภาพคาลมาร์ลดลง บางครั้งก็นำไปสู่การเลือกตั้งกษัตริย์สวีเดน การต่อสู้มาถึงจุดสูงสุดหลังเหตุการณ์สตอกโฮล์มนองเลือดในปี 1520 ซึ่งเป็นการประหารชีวิตหมู่ผู้ถูกกล่าวหานอกรีตซึ่งจัดทำโดยคริสเตียนที่ 2 แห่งเดนมาร์ก หนึ่งในสมาชิกไม่กี่คนของตระกูลขุนนางที่ทรงอำนาจที่สุดซึ่งมิได้มีอยู่ในปัจจุบัน กุสตาฟ วาซา สามารถก่อการกบฏครั้งใหม่ได้ และในที่สุดก็ได้เป็นกษัตริย์ในปี 1523 การครองราชย์ของพระองค์พิสูจน์ให้เห็นถึงความที่ยืนยาวและถือเป็นการสิ้นสุดการมีส่วนร่วมของสวีเดนในสหภาพคาลมาร์ หลังจากนี้ กุสตาฟ วาซา ยังสนับสนุนนักบวชนิกายโปรเตสแตนต์ ในที่สุดก็นำตำแหน่ง สันตะปาปาออก และก่อตั้งคริสตจักรนิกายลูเธอรันในสวีเดน โดยยึดทรัพย์สินของคริสตจักรคาทอลิก

ในช่วงศตวรรษที่ 17 หลังจากชนะสงครามกับเดนมาร์ก-นอร์เวย์ รัสเซีย และเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย สวีเดนก็กลายเป็นมหาอำนาจโดยเข้าควบคุมภูมิภาคในบอลติก บทบาทของสวีเดนในสงครามสามสิบปีได้กำหนดสมดุลแห่งอำนาจทางการเมืองและศาสนาในยุโรป สวีเดนขยายอำนาจออกไปอย่างมหาศาลเข้าสู่เอสโตเนียและลัตเวียสมัยใหม่ เยอรมนีตอนเหนือ และหลายภูมิภาคที่จนถึงทุกวันนี้เป็นส่วนหนึ่งของสวีเดนด้วยกัน

ก่อนสิ้นสุดศตวรรษที่ 17 มีการก่อตั้งพันธมิตรกับระหว่างเดนมาร์ก-นอร์เวย์ เครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย และรัสเซีย กับสวีเดน แนวร่วมนี้ดำเนินการเมื่อต้นศตวรรษที่ 18 เมื่อเดนมาร์ก-นอร์เวย์ และเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย เปิดฉากโจมตีสวีเดนอย่างที่ไม่รู้มาก่อน ในปี ค.ศ. 1721 รัสเซียและพันธมิตรได้รับชัยชนะในสงครามกับสวีเดน เป็นผลให้รัสเซียสามารถผนวกดินแดนสวีเดน ได้แก่ เอสโตเนีย ลิโวเนีย อินเกรีย และคาเรเลีย เข้าไป สิ่งนี้ทำให้จักรวรรดิสวีเดนเสื่อมอำนาจลงในทะเลบอลติกอย่างมาก สวีเดนมีวัฒนธรรมในยุคแห่งการตรัสรู้ประจำวันในด้านศิลปะ สถาปัตยกรรม วิทยาศาสตร์ และการเรียนรู้ ระหว่างปี ค.ศ. 1570 ถึง ค.ศ. 1800 สวีเดนมีการขยายตัวของเมือง ต่อมาฟินแลนด์พ่ายแพ้ต่อรัสเซียในสงครามระหว่างปี ค.ศ. 1808–1809

ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 ฟินแลนด์สูญเสียดินแดนที่เหลือนอกคาบสมุทรสแกนดิเนเวีย สงครามครั้งสุดท้ายของสวีเดนคือ สงครามสวีเดน–นอร์เวย์ (พ.ศ. 2357) สวีเดนได้รับชัยชนะในสงครามครั้งนี้ ส่งผลให้กษัตริย์เดนมาร์กถูกบังคับให้ยกดินแดนนอร์เวย์ให้กับสวีเดนครอบครอง นอร์เวย์ถูกบังคับให้เข้าร่วมสหภาพกับสวีเดนซึ่งกินเวลาจนถึงปี 1905 ตั้งแต่ปี ค.ศ. 1814 สวีเดนอยู่ในความสงบสุข โดยนำนโยบายต่างประเทศที่เป็นกลางมาใช้ในช่วงเวลาสงบและเป็นกลางในช่วงสงคราม ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 สวีเดนยังคงเป็นกลาง แต่ชาวเยอรมันเดินทางเข้ามาในประเทศ ความเจริญรุ่งเรืองหลังสงครามเป็นรากฐานสำหรับนโยบายสวัสดิการสังคมที่มีลักษณะเฉพาะของสวีเดนยุคใหม่ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 สวีเดนยังคงเป็นกลางอีกครั้ง โดยหลีกเลี่ยงชะตากรรมของการยึดครองนอร์เวย์

ประเทศนี้พยายามที่จะอยู่ห่างจากพันธมิตรและยังคงเป็นกลางอย่างเป็นทางการตลอดช่วงสงครามเย็น และปฏิเสธที่จะเข้าร่วมกับ NATO พรรคสังคมประชาธิปไตยดำรงตำแหน่งรัฐบาลมาเป็นเวลา 44 ปี (พ.ศ. 2475-2519) การเลือกตั้งรัฐสภาในปี พ.ศ. 2519 ทำให้แนวร่วมเสรีนิยม/ฝ่ายขวาขึ้นสู่อำนาจ ในช่วงสงครามเย็น สวีเดนสงสัยในมหาอำนาจเหล่านี้ แต่ความรู้สึกนี้ลดลงเมื่อสถานการณ์ไปต่อ และสวีเดนยังคงเป็นกลางต่อไป

ยุคก่อนประวัติศาสตร์ก่อนคริสต์ศักราช 800

สวีเดนมีภาพเขียนหินจำนวนมาก (hällristningar ในภาษาสวีเดน) โดยพบมากที่สุดในจังหวัด Bohuslän และทางตอนเหนือของเทศมณฑลคาลมาร์หรือที่เรียกว่า "ทูจัสต์" ภาพแรกสุดสามารถพบได้ในจังหวัด Jämtland ซึ่งมีอายุตั้งแต่ 5,000 ปีก่อนคริสตกาล เป็นภาพสัตว์ป่า เช่น กวางเอลก์ กวางเรนเดียร์ หมี และแมวน้ำ 2300–500 ปีก่อนคริสตกาลเป็นยุคแกะสลักที่เข้มข้นที่สุด โดยมีงานแกะสลักเกี่ยวกับการเกษตร การสงคราม เรือ สัตว์เลี้ยงในบ้าน ฯลฯ Petroglyphs ที่มีธีมยังถูกพบใน Bohuslän มีอายุตั้งแต่ 800 ปี ถึง 500 ปีก่อนคริสตกาล

อ้างอิง

1. "History of Sweden – more than Vikings | Official site of Sweden". sweden.se (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). 3 December 2015. จากแหล่งเดิมเมื่อ 3 September 2019. สืบค้นเมื่อ 31 March 2020.