นกยูงไทย หรือ นกยูงสีเขียว (อังกฤษ: Green peafowl; ชื่อวิทยาศาสตร์: Pavo muticus มาจากภาษาละติน Pavo, นกยูง; muticus, เชื่อมต่อ หรือ ตัดทอน) เป็นไก่ฟ้าขนาดใหญ่ที่พบในป่าเขตร้อนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เป็นญาติใกล้ชิดกับนกยูงอินเดียหรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่านกยูงสีฟ้า (ชื่อวิทยาศาสตร์: Pavo cristatus) ที่ส่วนมากพบในอนุทวีปอินเดีย โดยจัดให้อยู่ในกลุ่มชนิดใกล้สูญพันธุ์ตามบัญชีแดงไอยูซีเอ็นตั้งแต่ ค.ศ. 2009 เนื่องจากประชากรทั่วโลกลดลงอย่างมากและมีการกระจัดกระจายอย่างมากจากการสูญเสียที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติ
นกยูงไทย | |
---|---|
เพศผู้ | |
เพศเมีย | |
สถานะการอนุรักษ์ | |
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
โดเมน: | ยูแคริโอต |
อาณาจักร: | สัตว์ |
ไฟลัม: | สัตว์มีแกนสันหลัง |
ชั้น: | สัตว์ปีก |
อันดับ: | อันดับไก่ |
วงศ์: | วงศ์ไก่ฟ้าและนกกระทา |
สกุล: | Linnaeus, 1766 |
สปีชีส์: | Pavo muticus |
ชื่อทวินาม | |
Pavo muticus Linnaeus, 1766 | |
ชนิดย่อย | |
| |
ของเขตของนกยูงไทย |
ลักษณะ
นกยูงไทยเป็นนกจำพวกไก่ฟ้าขนาดใหญ่ นกตัวผู้อาจยาวได้ถึง 3 เมตรเมื่อรวมหาง อาจหนักถึง 5 กก. ตัวเมียยาว 1.1 เมตร หนักประมาณ 1.1 กก. ช่วงปีกกว้าง 1.2 เมตร นกตัวผู้มีหงอนเป็นพู่สูงและมีแผ่นหนังที่หน้าสีฟ้าสลับสีเหลืองเห็นได้ ชัดเจน ขนลำตัวมีสีเขียวเป็นประกายแววเหลือบสีน้ำเงินบนปีกและสีทองแดงทางด้านข้าง ลำตัวดูเป็นลายเกล็ดแพรวพราวไปทั้งตัว ขนปีกบินสีน้ำตาลแดง ขนคลุมโคนหางยื่นยาวออกมาก มีสีเขียวและมีจุดดวงตากลมที่ขลิบด้วยสีฟ้าและสีน้ำเงิน นกตัวเมียลักษณะโดยทั่วไปคล้ายนกตัวผู้ แต่ขนสีเหลือบเขียวน้อยกว่าและมีประสีน้ำตาลเหลืองอยู่ทั่วไป ขนคลุมโคนหางไม่ยื่นยาวดังเช่นในนกตัวผู้ นกยูงไทยบินได้เก่งกว่านกยูงอินเดีย
นกตัวผู้ของสปีชีส์ย่อย imperator และ spicifer มีสีเขียวออกฟ้า ชนิดย่อยแรกมีสีเขียวเหลือบที่อก คอ ปีกด้านใน และด้านนอกขนปีกกลาง ชนิดหลังสีทึบกว่า อกและคอสีออกฟ้ากว่า มีสีดำมากกว่าตรงปีกด้านใน และด้านนอกขนปีกกลาง ขณะที่ชนิดย่อย muticus มีขนสีเขียวทองมีสีฟ้าเล็กน้อยบนคอและอก ขนอกและคออาจเปลี่ยนได้หลากหลายขึ้นอยู่กับอายุและเพศ
การกระจายพันธุ์และถิ่นอาศัย
นกยูงมีการกระจายพันธุ์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ในรัฐอัสสัม ประเทศอินเดีย ด้านตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศจีนจนถึงลาว ไทย เวียดนาม กัมพูชา มาเลเซียตะวันตก และ อินโดนีเซีย ในประเทศไทยพบในภาคเหนือและภาคตะวันตก
นกยูงไทยพบได้ในถิ่นอาศัยหลากหลายไม่ว่าจะเป็นป่าเก่าหรือป่าปลูกในระดับความสูงไม่เกิน 1,000 เมตรจากระดับน้ำทะเลทั้งในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อน ทั้งพบได้ในป่าไผ่ ทุ่งหญ้า เช่นกัน ในเวียดนามพบนกอาศัยอยู่ป่าแล้งผลัดใบใกล้แหล่งน้ำและห่างจากการรบกวนของมนุษย์ แหล่งน้ำนับว่าเป็นปัจจัยสำคัญของถิ่นอาศัย
การจัดจำแนก
ตามคำแนะนำของตัวแทนผู้ก่อตั้งสมาคมไก่ฟ้าโลกและนักปักษีวิทยา ฌ็อง เดอลากูร์ แบ่งออกเป็น 3 ชนิดย่อย:
- P. m. muticus (ชนิดย่อยที่ได้รับการตั้งชื่อตามสปีชีส์) – นกยูงชวา หรือ นกยูงใต้ พบในชวา มาเลเซียตะวันตกจากทางเหนือไปทางใต้จนถึงรัฐเกอดะฮ์
- P. m. imperator – นกยูงอินโดจีน หรือ นกยูงเหนือ พบในพม่าจนถึงไทย ตอนใต้ของจีนและอินโดจีน
- P. m. spicifer – นกยูงพม่า พบทางตะวันตกเฉียงเหนือของพม่า ตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดียและบังคลาเทศ
าและบอร์เนียวแล้ว และบันทึกการพบทางตะวันออกเฉียงเหนือของอินเดียก็เป็นบันทึกเมื่อนานมาแล้วปัจจุบันอาจสูญพันธุ์ไปจากพื้นที่แล้วเช่นกัน
พฤติกรรม
ออกหากินตามหาดทรายและสันทรายริมลำธารในตอนเช้าตรู่จนกระทั่งถึง ตอนบ่ายกินทั้งเมล็ดพืชและสัตว์เล็ก ๆ แล้วจึงบินกลับมาเกาะนอนอยู่บนยอดไม้สูง ปกติอยู่เป็นฝูงเล็ก ๆ 2-6 ตัว ยกเว้นในบางบริเวณ เช่น เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง จังหวัดอุทัยธานี พบนกยูงอยู่รวมกันเป็นฝูงถึง 10 ตัว ซึ่งที่นี่ก็นับเป็นสถานที่ ๆ มีนกยูงไทยอาศัยอยู่มากที่สุดในประเทศไทยด้วย ปัจจุบันมีประมาณ 400 ตัว และยังมีรายงานการพบนกยูงในภาคเหนือที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าวียงลอ ซึ่งสามารถพบนกยูงในช่วงเดือน ตุลาคม - พฤษภาคม ของทุกปี รวมทั้งยังพบนกยูงไทยจำนวนมากในผืนป่าจังหวัดลำพูนและจังหวัดเชียงใหม่ ภายใต้การดูแลของ
การสืบพันธุ์
ฤดูผสมพันธุ์อยู่ในระหว่างเดือนพฤศจิกายนจนถึงเดือนเมษายน ขนคลุมโคนหางของนกตัวผู้จะเจริญเต็มที่ในเดือนตุลาคม และจะผลัดขนนี้ในเดือนกุมภาพันธ์ การเกี้ยวพาราสีกันของนกยูงเริ่มเมื่อนกยูงตัวเมียหากินเข้าไปดินแดนของนกตัวผู้ ตัวผู้จะร่วมเข้าไปหากินในฝูงด้วย และแสดงการรำแพนหาง กางปีกสองข้างออกพยุงลำตัว ชูคอขึ้นแล้วย่างก้าวเดินหมุนตัวไปรอบ ๆ ตัวเมีย การรำแพนหางจะใช้เวลาประมาณ 5 - 10 นาที หากตัวเมียพร้อมที่จะผสมพันธุ์จะย่อตัวลงให้ตัวผู้ขึ้นผสมพันธุ์ นกยูงทำรังบนพื้นดินตามที่โล่งหรือตามซุ้มกอพืช อาจมีหญ้าหรือใบไม้แห้งมารองรัง วางไข่ครั้งละ 3 - 6 ฟอง เริ่มฟักไข่หลังจากออกไข่ฟองสุดท้ายแล้ว โดยใช้เวลาฟักทั้งสิ้น 26 วัน ลูกนกแรกเกิดมีขนอุยคลุมทั่วตัว สามารถยืนและเดินตามแม่ไปหาอาหารได้ทันทีที่ขนแห้ง โดยลูกนกจะตามแม่ไปหากินไม่น้อยกว่า 6 เดือน จากนั้นจึงหากินตามลำพัง
ความสำคัญทางวัฒนธรรม
ถึงแม้ว่านกแว่นสีเทาเป็นนกประจำชาติพม่า นกยูงไทยถือเป็นสัญลักษณ์ในอดีตของพระมหากษัตริย์พม่า
อ้างอิง
- BirdLife International (2018). "Pavo muticus". IUCN Red List of Threatened Species. 2018: e.T22679440A131749282. doi:10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22679440A131749282.en. สืบค้นเมื่อ 27 January 2022.
- Johnsgard, P.A. (1999). The Pheasants of the World: Biology and Natural History. Washington, DC: Smithsonian Institution Press. p. 374. ISBN .
- Zoological Museum Amsterdam. 2009-08-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Accessed 20 April 2008
- นกยูงไทย องค์การสวนสัตว์
- BirdLife International 2006. Threatened birds of Asia: the BirdLife International Red Data Book. Cambridge, UK. pp. 1052–1087 Pavo muticus PDF 2011-07-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Brickle, Nick W. (2002). "Habitat use, predicted distribution and conservation of green peafowl (Pavo muticus) in Dak Lak Province, Vietnam". Biological Conservation. 105 (2): 189. doi:10.1016/S0006-3207(01)00182-3.
- Brickle, N. W., Nguyen Cu, Ha Quy Quynh, Nguyen Thai Tu Cuong and Hoang Van San (1998) The Status and Distribution of Green Peafowl Pavo muticus in Dak Lak Province, Vietnam. BirdLife International - Vietnam Programme, Hanoi, VietnamHanoi. PDF[]
- Clements, James F. (2007). The Clements Checklist of the Birds of the World (6th ed.). London: Christopher Helm. ISBN .
- Dickinson, Edward C., บ.ก. (2003). The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World (3rd ed.). ISBN ..
- Madge, Steve; McGowan, Phil (2002). Pheasants, Partridges, and Grouse: A Guide to the Pheasants, Partridges, Quails, Grouse, Guineafowl, Buttonquails, and Sandgrouse of the World. Princeton, NJ: Princeton University Press. ISBN .
- Rasmussen, P.C.; Anderton, J.C. (2005). The Birds of South Asia. Smithsonian Institution & Lynx Edicions. ISBN .
- "เรื่องเด่นเย็นนี้". ช่อง 3. 11 December 2014. สืบค้นเมื่อ 11 December 2014.[]
- https://www.tnews.co.th/contents/380610
- https://web.facebook.com/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%95%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%A5%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%AE%E0%B9%88%E0%B8%87-146562265448752/?ref=bookmarks
- "Burma: historical flags". crwflags.com.
แหล่งข้อมูลอื่น
- The Green Peafowl of Thailand 2022-05-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Audio recordings of Green peafowl on .
- BirdLife species factsheet for Pavo muticus
- at gbwf.org
- "Pavo muticus". Avibase.
- "Green peafowl media". .
- นกยูงไทย photo gallery at VIREO (Drexel University)
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
nkyungithy hrux nkyungsiekhiyw xngkvs Green peafowl chuxwithyasastr Pavo muticus macakphasalatin Pavo nkyung muticus echuxmtx hrux tdthxn epnikfakhnadihythiphbinpaekhtrxnkhxngexechiytawnxxkechiyngit epnyatiiklchidkbnkyungxinediyhruxeriykxikchuxhnungwankyungsifa chuxwithyasastr Pavo cristatus thiswnmakphbinxnuthwipxinediy odycdihxyuinklumchnidiklsuyphnthutambychiaedngixyusiexntngaet kh s 2009 enuxngcakprachakrthwolkldlngxyangmakaelamikarkracdkracayxyangmakcakkarsuyesiythixyuxasytamthrrmchatinkyungithyephsphuephsemiysthanakarxnurksiklsuyphnthu IUCN 3 1 CITES Appendix II CITES karcaaenkchnthangwithyasastrodemn yuaekhrioxtxanackr stwiflm stwmiaeknsnhlngchn stwpikxndb xndbikwngs wngsikfaaelankkrathaskul Linnaeus 1766spichis Pavo muticuschuxthwinamPavo muticus Linnaeus 1766chnidyxyP m muticus Linnaeus 1766 P m spicifer 1804 P m imperator 1949khxngekhtkhxngnkyungithylksnahwaelakhxswnbnkhxngnkyungtwemiy nkyungithyepnnkcaphwkikfakhnadihy nktwphuxacyawidthung 3 emtremuxrwmhang xachnkthung 5 kk twemiyyaw 1 1 emtr hnkpraman 1 1 kk chwngpikkwang 1 2 emtr nktwphumihngxnepnphusungaelamiaephnhnngthihnasifaslbsiehluxngehnid chdecn khnlatwmisiekhiywepnprakayaewwehluxbsinaenginbnpikaelasithxngaedngthangdankhang latwduepnlayekldaephrwphrawipthngtw khnpikbinsinatalaedng khnkhlumokhnhangyunyawxxkmak misiekhiywaelamicuddwngtaklmthikhlibdwysifaaelasinaengin nktwemiylksnaodythwipkhlaynktwphu aetkhnsiehluxbekhiywnxykwaaelamiprasinatalehluxngxyuthwip khnkhlumokhnhangimyunyawdngechninnktwphu nkyungithybinidekngkwankyungxinediy nkyungtwphuraaephn nktwphukhxngspichisyxy imperator aela spicifer misiekhiywxxkfa chnidyxyaerkmisiekhiywehluxbthixk khx pikdanin aeladannxkkhnpikklang chnidhlngsithubkwa xkaelakhxsixxkfakwa misidamakkwatrngpikdanin aeladannxkkhnpikklang khnathichnidyxy muticus mikhnsiekhiywthxngmisifaelknxybnkhxaelaxk khnxkaelakhxxacepliynidhlakhlaykhunxyukbxayuaelaephskarkracayphnthuaelathinxasynkyungmikarkracayphnthuinexechiytawnxxkechiyngitinrthxssm praethsxinediy dantawntkechiyngitkhxngpraethscincnthunglaw ithy ewiydnam kmphucha maelesiytawntk aela xinodniesiy inpraethsithyphbinphakhehnuxaelaphakhtawntk nkyungithyphbidinthinxasyhlakhlayimwacaepnpaekahruxpaplukinradbkhwamsungimekin 1 000 emtrcakradbnathaelthnginekhtrxnaelakungekhtrxn thngphbidinpaiph thunghya echnkn inewiydnamphbnkxasyxyupaaelngphldibiklaehlngnaaelahangcakkarrbkwnkhxngmnusy aehlngnanbwaepnpccysakhykhxngthinxasykarcdcaaenktamkhaaenanakhxngtwaethnphukxtngsmakhmikfaolkaelankpksiwithya chxng edxlakur aebngxxkepn 3 chnidyxy P m muticus chnidyxythiidrbkartngchuxtamspichis nkyungchwa hrux nkyungit phbinchwa maelesiytawntkcakthangehnuxipthangitcnthungrthekxdah P m imperator nkyungxinodcin hrux nkyungehnux phbinphmacnthungithy txnitkhxngcinaelaxinodcin P m spicifer nkyungphma phbthangtawntkechiyngehnuxkhxngphma tawnxxkechiyngehnuxkhxngxinediyaelabngkhlaeths aaelabxreniywaelw aelabnthukkarphbthangtawnxxkechiyngehnuxkhxngxinediykepnbnthukemuxnanmaaelwpccubnxacsuyphnthuipcakphunthiaelwechnknphvtikrrmnkyungtwemiy xxkhakintamhadthrayaelasnthrayrimlatharintxnechatrucnkrathngthung txnbaykinthngemldphuchaelastwelk aelwcungbinklbmaekaanxnxyubnyxdimsung pktixyuepnfungelk 2 6 tw ykewninbangbriewn echn ekhtrksaphnthustwpahwykhaaekhng cnghwdxuthythani phbnkyungxyurwmknepnfungthung 10 tw sungthiniknbepnsthanthi minkyungithyxasyxyumakthisudinpraethsithydwy pccubnmipraman 400 tw aelayngmirayngankarphbnkyunginphakhehnuxthiekhtrksaphnthustwpawiynglx sungsamarthphbnkyunginchwngeduxn tulakhm phvsphakhm khxngthukpi rwmthngyngphbnkyungithycanwnmakinphunpacnghwdlaphunaelacnghwdechiyngihm phayitkarduaelkhxngkarsubphnthuvduphsmphnthuxyuinrahwangeduxnphvscikayncnthungeduxnemsayn khnkhlumokhnhangkhxngnktwphucaecriyetmthiineduxntulakhm aelacaphldkhnniineduxnkumphaphnth karekiywpharasiknkhxngnkyungerimemuxnkyungtwemiyhakinekhaipdinaednkhxngnktwphu twphucarwmekhaiphakininfungdwy aelaaesdngkarraaephnhang kangpiksxngkhangxxkphyunglatw chukhxkhunaelwyangkawedinhmuntwiprxb twemiy karraaephnhangcaichewlapraman 5 10 nathi haktwemiyphrxmthicaphsmphnthucayxtwlngihtwphukhunphsmphnthu nkyungtharngbnphundintamthiolnghruxtamsumkxphuch xacmihyahruxibimaehngmarxngrng wangikhkhrngla 3 6 fxng erimfkikhhlngcakxxkikhfxngsudthayaelw odyichewlafkthngsin 26 wn luknkaerkekidmikhnxuykhlumthwtw samarthyunaelaedintamaemiphaxaharidthnthithikhnaehng odyluknkcatamaemiphakinimnxykwa 6 eduxn caknncunghakintamlaphngkhwamsakhythangwthnthrrmnkyungithyepnsylksnkhxngphramhakstriyphma thungaemwankaewnsiethaepnnkpracachatiphma nkyungithythuxepnsylksninxditkhxngphramhakstriyphmaxangxingBirdLife International 2018 Pavo muticus IUCN Red List of Threatened Species 2018 e T22679440A131749282 doi 10 2305 IUCN UK 2018 2 RLTS T22679440A131749282 en subkhnemux 27 January 2022 Johnsgard P A 1999 The Pheasants of the World Biology and Natural History Washington DC Smithsonian Institution Press p 374 ISBN 1 56098 839 8 Zoological Museum Amsterdam 2009 08 13 thi ewyaebkaemchchin Accessed 20 April 2008 nkyungithy xngkhkarswnstw BirdLife International 2006 Threatened birds of Asia the BirdLife International Red Data Book Cambridge UK pp 1052 1087 Pavo muticus PDF 2011 07 22 thi ewyaebkaemchchin Brickle Nick W 2002 Habitat use predicted distribution and conservation of green peafowl Pavo muticus in Dak Lak Province Vietnam Biological Conservation 105 2 189 doi 10 1016 S0006 3207 01 00182 3 Brickle N W Nguyen Cu Ha Quy Quynh Nguyen Thai Tu Cuong and Hoang Van San 1998 The Status and Distribution of Green Peafowl Pavo muticus in Dak Lak Province Vietnam BirdLife International Vietnam Programme Hanoi VietnamHanoi PDF lingkesiy Clements James F 2007 The Clements Checklist of the Birds of the World 6th ed London Christopher Helm ISBN 978 0 7136 8695 1 Dickinson Edward C b k 2003 The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World 3rd ed ISBN 0 7136 6536 X Madge Steve McGowan Phil 2002 Pheasants Partridges and Grouse A Guide to the Pheasants Partridges Quails Grouse Guineafowl Buttonquails and Sandgrouse of the World Princeton NJ Princeton University Press ISBN 0 7136 3966 0 Rasmussen P C Anderton J C 2005 The Birds of South Asia Smithsonian Institution amp Lynx Edicions ISBN 978 84 96553 85 9 eruxngedneynni chxng 3 11 December 2014 subkhnemux 11 December 2014 lingkesiy https www tnews co th contents 380610 https web facebook com E0 B9 80 E0 B8 82 E0 B8 95 E0 B8 AB E0 B9 89 E0 B8 B2 E0 B8 A1 E0 B8 A5 E0 B9 88 E0 B8 B2 E0 B8 AA E0 B8 B1 E0 B8 95 E0 B8 A7 E0 B9 8C E0 B8 9B E0 B9 88 E0 B8 B2 E0 B8 9B E0 B9 88 E0 B8 B2 E0 B8 9A E0 B9 89 E0 B8 B2 E0 B8 99 E0 B9 82 E0 B8 AE E0 B9 88 E0 B8 87 146562265448752 ref bookmarks Burma historical flags crwflags com aehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb nkyungithy wikispichismikhxmulphasaxngkvsekiywkb Pavo muticus The Green Peafowl of Thailand 2022 05 24 thi ewyaebkaemchchin Audio recordings of Green peafowl on BirdLife species factsheet for Pavo muticus at gbwf org Pavo muticus Avibase Green peafowl media nkyungithy photo gallery at VIREO Drexel University