ต้นฝิ่น

ต้นฝิ่น มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Papaver somniferum L. เป็นดอกป๊อปปี้พันธุ์หนึ่ง ในวงศ์ Papaveraceae ชื่อสกุล เป็นชื่อภาษาละตินสำหรับเรียกพืชที่เรียกกันในภาษาอังกฤษว่า Opium poppy ส่วนชื่อชนิด somniferum แปลว่า ทำให้นอนหลับ

ฝิ่น
ดอกฝิ่น (Papaver somniferum)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน:	ยูแคริโอต
อาณาจักร:	พืช
เคลด:	พืชมีท่อลำเลียง
เคลด:	พืชดอก
เคลด:	พืชใบเลี้ยงคู่แท้
อันดับ:	พวงแก้วกุดั่น
วงศ์:	ฝิ่น
เผ่า:
สกุล:	Papaver
ชื่อทวินาม
Papaver somniferum L.
ชื่อพ้อง
Papaver somniferum var. setigerum auct. non (DC.) Corb.

ถิ่นกำเนิด

พืชชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดบริเวณเอเชียตะวันตก ขึ้นได้ดีในเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วไป โดยเฉพาะหน้าดินเขาหินปูน ในที่สูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางราว 800 เมตรขึ้นไป

ลักษณะต้น

ฝิ่นเป็นไม้ล้มลุกปีเดียว ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านได้บ้าง สูง 50-150 เซนติเมตร ทุกส่วนของพืชให้ยางสีน้ำนม เมื่อยางนี้ถูกอากาศจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล

ลักษณะใบ

ใบเป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกัน รูปขอบขนาน โคนใบเว้า ขอบใบเป็นคลื่นหรือยักเว้าลึก กว้าง 5-10 เซนติเมตร ยาว 8-20 เซนติเมตร ใบที่อยู่ใกล้โคนต้นมีก้านใบสั้น

ลักษณะดอก

ดอกเป็นดอกเดี่ยว มีก้านดอกยาว 20-30 เซนติเมตร ออกที่ยอด มีสีสด มีทั้งสีขาว สีชมพู สีแดง หรือสีม่วง กลีบเลี้ยงมี 2 กลีบ ร่วงง่าย กลีบดอกมี 4 กลีบ ปลายมนแผ่ออกหรือยักเป็นฝอย ร่วงง่าย เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก เกสรเพศเมียมีปลายยอดเป็นจานแผ่ออกเป็นรัศมี 4-20 แฉก เท่าจำนวนพูของของผล

ลักษณะผลและเมล็ด

ผลรูปค่อนข้างกลม ขนาดวัดผ่านศูนย์กลาง 3-5 เซนติเมตร มีฝาปิดด้านบนเมล็ดมีขนาดวัดผ่านศูนย์กลาง 0.5-1 มิลลิเมตร รูปไต สีขาว สีนวล หรือสีเทามีจำนวนมาก

ฝิ่นดิบ

ประโยชน์

เมล็ดฝิ่นที่ตากแห้งแล้ว ในทางการค้าเรียก poppy seed หรือ maw seed ใช้เป็นอาหาร เช่น ใส่ในขนมปัง คุกกี้ ใช้เป็นอาหารนก มีน้ำมันอยู่ราวร้อยละ 50 น้ำมันที่บีบได้จากเมล็ดฝิ่นนี้เรียก น้ำมันเมล็ดฝิ่น น้ำมันนี้ใช้ผสมสีวาดรูป ใช้เป็นอาหาร ส่วนกากของเมล็ดที่บีบเอาน้ำมันออกแล้วใช้เป็นอาหารสัตว์

ยาฝิ่นคือยางแห้งที่ได้จากการกรีดผลของต้นฝิ่น

ตำราสรรพคุณยาไทยว่า ฝิ่นมีรสเบื่อเมา มีสรรพคุณแก้บิดเรื้อรัง แก้ลงแดง แก้ปวด น้ำมูกไหล ปวดหัว เหงื่อออกมาก เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน กระสับกระส่าย กล้ามเนื้อกระตุก ท้องเดินอย่างรุนแรง หายใจหอบ ส่วนขี้ยาฝิ่นมีรสเบื่อเมา มีสรรพคุณแก้บิดปวดเบ่ง แก้อาการลงแดง แก้ไอ และทำให้นอนหลับ

ผลฝิ่น

อ้างอิง

• หอฝิ่น อุทยานสามเหลี่ยมทองคำ ^[]

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ ต้นฝิ่น

แหล่งข้อมูลอื่นๆ

• ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Papaver somniferum ที่วิกิสปีชีส์