ชิ้น ศิลปบรรเลง

คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง (5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2449 - 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2531) เป็นนักดนตรีไทย นักแต่งเพลงชาวไทย และยังได้รับยกย่องให้เป็น ศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (ดนตรีไทย) ประจำปี พ.ศ. 2530

คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง ขณะมีอายุได้ 24 ปี (ภาพจากหนังสือ "ตำนานเครื่องมโหรีปี่พาทย์" ตีพิมพ์เมื่อ พ.ศ. 2473)

ประวัติ

คุณหญิงชิ้น เป็นบุตรีของหลวงประดิษฐไพเราะ (ศร ศิลปบรรเลง) และนางโชติ ศิลปบรรเลง เกิดที่บ้านหน้าวังบูรพาภิรมย์ เมื่อวันที่ 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2449 มีพี่น้องร่วมบิดามารดา 7 คน คือ

1. เด็กหญิงสร้อยไข่มุกด์ ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
2. เด็กหญิงศุกร์ดารา ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
3. คุณหญิงชิ้น ศิลปบรรเลง
4. เด็กชายศิลปสราวุธ ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
5. นางชัชวาลย์ จันทร์เรือง

และมีพี่น้องร่วมบิดา ซึ่งเกิดจากคุณแม่ฟู อีก 5 คน คือ

1. นางภัลลิกา ศิลปบรรเลง
2. เด็กชายแดง ศิลปบรรเลง - ถึงแก่กรรมตั้งแต่ยังเด็ก
3. นายขวัญชัย ศิลปบรรเลง
4. นาวาเอกสมชัย ศิลปบรรเลง
5. นายสนั่น ศิลปบรรเลง

คุณหญิงชิ้น สำเร็จการศึกษาระดับชั้นมัธยมปีที่ 8 จากโรงเรียนราชินี เมื่อปี พ.ศ. 2466

การทำงาน

คุณหญิงชิ้น รับราชการโดยสอบได้วุฒิครู พ.ม. ใน พ.ศ. 2483 ได้ยึดอาชีพเป็นครูมาตลอดจนเกษียณอายุ โดยเริ่มรับราชการเป็นครูที่โรงเรียนเบญจมาราชาลัย ตั้งแต่ พ.ศ. 2476 ถึง พ.ศ. 2477 ได้ย้ายไปสอนที่โรงเรียนนาฎดุริยางค์ กรมศิลปากร ในฐานะผู้เริ่มก่อตั้งโรงเรียนร่วมกับหลวงวิจิตรวาทการ ดำรงตำแหน่งหัวหน้าแผนกนาฎดุริยางค์เป็นเวลา 20 ปี ต่อมาในปี พ.ศ. 2497 จึงย้ายมาประจำอยู่ที่โรงเรียนฝึกหัดครูพระนคร สังกัดกรมการฝึกหัดครู พ.ศ. 2504 ได้รับทุนไปดูงานด้านโทรทัศน์เพื่อการศึกษา ณ ประเทศอิตาลี ประเทศอังกฤษ และประเทศอเมริกา กลับมาแล้วย้ายไปประจำอยู่โรงเรียนฝึกหัดครูธนบุรี แล้วย้ายไปประจำที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาประสานมิตร จนเกษียณอายุเมื่อ พ.ศ. 2509 จนกระทั่งปี พ.ศ. 2525 ดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิหลวงประดิษฐ์ไพเราะ คุณหญิงชิ้น เรียนดนตรีจากบิดาโดยตรงชำนาญทั้งการบรรเลง ขับร้อง ประพันธ์บทเพลง จนแม้แต่การบันทึกบทเพลงลงเป็นโน้ตแบบต่าง ๆ เป็นผู้รวบรวมผลงานจากบิดาไว้มากที่สุดแล้วถ่ายทอดให้แก่ศิษย์อย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย มีความอุตสาหะ อดทนเป็นยอดเยี่ยมและเป็นครูที่ประเสริฐที่สุดคนหนึ่ง ทำหน้าที่ครูอย่างสมบูรณ์แบบ ด้วยการตั้งใจสอนและเสียสละเพื่อศิษย์เป็นอันมาก เป็นผู้ร่วมงานก่อตั้งวงดนตรีของคุรุสภา เป็นกรรมการจัดบทวิทยุโรงเรียน ก่อตั้งโรงเรียนนาฎศิลป์และดนตรีผกาวลี และร่วมงานบันทึกเพลงกับมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยแห่งมลรัฐคาลิฟอร์เนีย (ยูซีเอสเอ) รวมทั้งเป็นกำลังสำคัญในการก่อตั้งวงดนตรีโรงเรียนวัดบวรนิเวศ ซึ่งศิษย์จากวงนี้ได้รับการยกย่องว่า เป็นดนตรีไทยระดับมัธยมศึกษาที่มีฝีมือดี ได้รับรางวัลในการบรรเลงดนตรีไทยอยู่เป็นประจำ

ชีวิตครอบครัว

ในด้านชีวิตครอบครัว คุณหญิงชิ้นสมรสกับประสงค์ ไชยพรรค เมื่อปี พ.ศ. 2484 มีบุตรี 1 คน ชื่อ มธุรส วิสุทธกุล เป็นอาจารย์สอนภาควิชาภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยรามคำแหง