จุดผ่านแดนถาวรภูดู่

จุดผ่านแดนถาวรภูดู่, ด่านภูดู่, ช่องภูดู่, จุดผ่านแดนถาวรช่องภูดู่ หรือ ด่านพรมแดนภูดู่ เป็นด่านการค้าชายแดนถาวรสังกัดด่านศุลกากรทุ่งช้าง ด่านภูดู่ถือเป็นจุดผ่านแดนถาวรไทย-ลาวแห่งที่ 3 ของประเทศไทยที่เชื่อมต่อกับแขวงไชยบุรี ประเทศลาว ซึ่งเป็นแขวงเดียวในประเทศลาวที่มีด่านสากลเชื่อมต่อกับประเทศไทยมากที่สุด เพราะมีเขตติดต่อกับ 6 จังหวัดของประเทศไทย และเป็นจุดผ่านแดนถาวรแห่งแรกของจังหวัดอุตรดิตถ์ ด่านภูดู่ตั้งอยู่ที่ บ้านภูดู่ หมู่ที่ 2 ตำบลม่วงเจ็ดต้น อำเภอบ้านโคก จังหวัดอุตรดิตถ์ ฝั่งตรงข้ามติดต่อกับด่านสากลพูดู่ (เดิมใช้ชื่อผาแก้ว) บ้านผาแก้ว เมืองปากลาย แขวงไชยบุรี ประเทศลาว เดิมมีฐานะเป็นเพียงจุดผ่อนปรนชั่วคราวซึ่งเปิดให้บริการในวันศุกร์และวันเสาร์ แต่ปัจจุบันทางคณะรัฐมนตรีได้ยกระดับช่องภูดู่ให้เป็นจุดผ่านแดนถาวรภูดู่ ทำให้อุตรดิตถ์เป็นเส้นผ่านทางอีกแห่งในอินโดจีนของกลุ่มจังหวัดอินโดจีน วันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2556 กระทรวงมหาดไทยประกาศยกระดับขึ้นเป็นจุดผ่านแดนถาวรภูดู่

จุดผ่านแดนถาวรภูดู่
ภูดู่เป็นเส้นทางหลักในการเดินทางระหว่างอุตรดิตถ์กับหลวงพระบาง
ที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย,  ลาว
ที่ตั้ง	บ้านภูดู่ ตำบลม่วงเจ็ดต้น อำเภอบ้านโคก จังหวัดอุตรดิตถ์ ฝั่งไทย ทล.1268, ทล.117 กม.ที่ 396+784 ฝั่งลาว ถนนหมายเลข 3612
พิกัด	18°06′13″N 101°09′35″E / 18.1035°N 101.1598°E / 18.1035; 101.1598
รายละเอียด
เปิดทำการ	พ.ศ. 2556
ดำเนินการโดย	กรมศุลกากร ตำรวจตระเวนชายแดน
เป็นของ	องค์การบริหารส่วนจังหวัดอุตรดิตถ์
ประเภท	จุดผ่านแดนถาวร

ประวัติ

ด่านภูดู่ในอดีต คือ เส้นทางคมนาคมระหว่างกรุงสุโขทัยกับอาณาจักรล้านช้าง โดยการเดินทางได้ปรากฏในศิลาจารึกหลักที่ 1 ที่มีตัวอักษรจารึกไว้ว่า "การเดินทางไปยังอาณาจักรล้านช้างต้องใช้เมืองสวางคบุรีเป็นทางผ่านในการขนส่งสินค้าจากกรุงสุโขทัยไปยังล้านช้าง" ซึ่งจากคำจารึกนี้สามารถบอกได้ว่าอุตรดิตถ์นั้นเดิมเป็นทางเดินผ่านจากกรุงสุโขทัยไปยังล้านช้าง เมืองสวางคบุรีที่กล่าวถึง คือ เมืองเมืองหนึ่งที่ตั้งอยู่ในเขตจังหวัดอุตรดิตถ์ มีหลักฐานบางอย่างกล่าวว่าเป็นเมืองลูกหลวงของอาณาจักรสุโขทัย แต่ในหนังสือประวัติศาสตร์จะไม่ปรากฏชื่อเมืองสวางคบุรีเป็นเมืองลูกหลวง ในเชิงวิชาการสามารถอธิบายได้ว่า อุตรดิตถ์เป็นเมืองผ่านที่สำคัญในสมัยกรุงสุโขทัย เพราะการเดินไปยังลาวต้องใช้เส้นทางนี้

ชื่อของด่านภูดู่มาจากชื่อภูเขาที่กั้นเป็นพรมแดนธรรมชาติระหว่างประเทศไทยและประเทศลาวชื่อว่า ภูเขาภูดู่จึงนำมาใช้เป็นชื่อของด่านชายแดน ในระยะแรกเมื่อเปิดด่านถาวรรัฐบาลไทยจะใช้ชื่อว่าจุดผ่านแดนถาวรภูดู่ ส่วนด่านผาแก้ว-บวมเลา ซึ่งแต่เดิมเป็นด่านประเพณี ได้รับการยกระดับขึ้นเป็นด่านท้องถิ่นผาแก้ว และเปลี่ยนชื่อใหม่ในวันที่ 5 มีนาคม พ.ศ. 2558 ให้ใช้ชื่อด่านชายแดนนี้ว่า "ด่านสากลภูดู่"

ปัจจุบันด่านภูดู่อยู่ในความดูแลขององค์การบริหารส่วนจังหวัดอุตรดิตถ์และองค์การบริหารส่วนตำบลม่วงเจ็ดต้น โดยจุดแข็งของด่านภูดู่คือการเชื่อมต่อการเดินทาง และการขนส่งสินค้าจากประเทศไทยไปนครหลวงเวียงจันทน์ และเมืองหลวงพระบาง ประเทศลาวที่สั้นและสะดวกที่สุดของประเทศไทย รวมทั้งเป็นจุดผ่านแดนขนถ่ายเครื่องมือ และอุปกรณ์ในการก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้ำโขงเชื่อมระหว่างเมืองปากลายกับนครหลวงเวียงจันทน์ ประเทศลาวอีกด้วย จุดอ่อนของด่านภูดู่คือยังไม่สามารถขอใช้พื้นที่ 1,500 ไร่ ซึ่งเป็นพื้นที่ป่าเสื่อมโทรมของกรมป่าไม้ได้

ในอนาคตด่านสากลภูดู่ เมืองปากลายฝั่งตรงข้ามด่านภูดู่จะยกระดับขึ้นเป็นเขตเศรษฐกิจพิเศษไชยบุรีของประเทศลาว โดยรัฐบาลลาวมีเป้าหมายที่จะพัฒนาให้ด่านภูดู่เป็นศูนย์กลางในการเชื่อมต่อกับประเทศไทย และเข้าไปยังพื้นที่ชั้นในของภาคตะวันออกและภาคตะวันตกของลาว ซึ่งรัฐบาลลาวจะนำด่านแดนสรรค์ แขวงสุวรรณเขต กับด่านลาวบาว ประเทศเวียดนาม ซึ่งเป็นด่านสากลแห่งแรกของลาวกับเวียดนาม มาเป็นตัวแบบให้กับด่านภูดู่ มีการก่อสร้างสะพานปากลายเพื่อเชื่อมแขวงไชยบุรีกับนครหลวงเวียงจันทน์ (สะพานข้ามแม่น้ำโขงแห่งที่ 5), ทางหลวงหมายเลข 11 (R11: บ้านตาดทอง-บ้านน้ำสัง และเมืองสังข์ทอง) มีการเรียกร้องให้จัดตั้งด่านศุลกากรภูดู่ขึ้นในอนาคต และมีโครงการเปิดการเดินรถประจำทางระหว่างประเทศจากพิษณุโลก-อุตรดิตถ์-หลวงพระบางอีกด้วย

เวลาทำการ

เปิดทำการทุกวันตั้งแต่เวลา 06.00-20.00 น. โดยในวันศุกร์และวันเสาร์จะมีตลาดนัดแลกเปลี่ยนสินค้าชาวไทย และชาวลาว

การเดินทาง

จากตัวเมืองอุตรดิตถ์ใช้ทางหลวงหมายเลข 1045 ผ่านสถานีรถไฟศิลาอาสน์ โรงพยาบาลอุตรดิตถ์สาขา 1 จนถึงแยกวังสีสูบ (จุดตัดทางหลวงหมายเลข 11 ) แล้วตรงเข้าสู่เขตอำเภอท่าปลา ผ่านเขื่อนสิริกิติ์ เข้าสู่เขตอำเภอฟากท่า ผ่านโรงเรียนฟากท่าวิทยา เข้าสู่เขตอำเภอบ้านโคก และถึงด่านถาวรภูดู่ ระยะทางประมาณ 154 กิโลเมตร ใช้ระยะเวลาเดินทางประมาณ 3 ชั่วโมง ฝั่งประเทศลาวได้มีการปรับปรุงเป็นถนนคอนกรีต 2 เลน ซึ่งสามารถเดินทางจากด่านสากลผาแก้ว เมืองปากลาย แขวงงไชยบุรี เพื่อไปยังเวียงจันทน์ และหลวงพระบาง ประเทศลาว ได้สะดวก หรือจะใช้รถโดยสารประจำทางสายอุตรดิตถ์-บ้านโคก จำนวน 6 เที่ยวต่อวัน ท่ารถตั้งอยู่ที่หน้าสถานีรถไฟเก่า เดินทางไปถึงตำบลม่วงเจ็ดต้น อำเภอบ้านโคกและต่อรถโดยสารสาธารณะไปยังด่านภูดู่ ในปัจจุบันกรมทางหลวงได้เพิ่มระยะทางทางหลวงหมายเลข 117 (นครสวรรค์-พิษณุโลก) จากจังหวัดพิษณุโลกผ่านจังหวัดอุตรดิตถ์มายังด่านภูดู่

อ้างอิง

1. ""ภูดู่" ด่านพรมแดนไทย–ลาว จ.อุตรดิตถ์". www.thairath.co.th. 2019-07-20.

• ข่าวล้านนา เรื่องการยกระดับช่องภูดู่ 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Sanook news เรื่อง อุตรดิตถ์เฮเปิดด่านช่องภูดู่ศูนย์กลางอินโดจีน
• ข่าวท้องถิ่น เรื่อง ดันสี่แยกอินโดจีน ภูดู่เสนอ คณะรัฐมนตรี^[]
• จังหวัดอุตรดิตถ์ ข่าวทั่วไป 2020-05-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• สำนักประชาสัมพันธ์เขต 3 จังหวัดเชียงใหม่^[]
• เตรียมเปิดด่านชายแดนถาวรภูดู่ วันที่ ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๕๖^[]
• โครงการก่อสร้างถนนจากภูดู่ ถึงเมืองปากลาย^[]
• โครงการพัฒนาถนนหมายเลข 11 (บ้านตาดทอง-บ้านน้ำสัง และเมืองสังข์ทอง)^[]
• "ลาว" ไฟเขียวเขตเศรษฐกิจไชยะบุรี