จักรพรรดินีพัว

พัวฮูหยิน (สิ้นพระชนม์กุมภาพันธ์หรือมีนาคม ค.ศ. 252) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า พาน ฟูเหริน (จีน: 潘夫人; พินอิน: Pān Fūrén) ชื่อตัว พาน ชู (จีน: 潘淑; พินอิน: Pān Shū) เป็นจักรพรรดินีของรัฐง่อก๊กในยุคสามก๊กของจีน เป็นจักรพรรดินีพระองค์เดียวของซุนกวนจักรพรรดิผู้ก่อตั้งรัฐง่อก๊ก แม้ว่าซุนกวนจะมีภรรยาคนอื่นที่อยู่ในลำดับก่อนหน้าพัวฮูหยินก็ตาม พัวฮูหยินเป็นมารดาของซุนเหลียง รัชทายาทของซุนกวนและจักรพรรดิง่อก๊กลำดับที่ 2

พัวฮูหยิน (พาน ฟูเหริน) 潘夫人 พาน ชู 潘淑
ภาพวาดของพัวฮูหยินในยุคราชวงศ์ชิง
จักรพรรดินีแห่งง่อก๊ก
ดำรงตำแหน่ง	มิถุนายนหรือกรกฎาคม ค.ศ. 251 – กุมภาพันธ์หรือมีนาคม ค.ศ. 252
ถัดไป	เฉฺวียน ฮุ่ยเจี่ย
ประสูติ	ไม่ทราบ นครหนิงปัว มณฑลเจ้อเจียง
สวรรคต	กุมภาพันธ์หรือมีนาคม ค.ศ. 252 นครหนานจิง มณฑลเจียงซู
ฝังพระศพ	นครหนานจิง มณฑลเจียงซู
คู่อภิเษก	ซุนกวน
พระราชบุตร	ซุนเหลียง

ประวัติ

พัวฮูหยินเป็นชาวอำเภอโกวจาง (句章縣 โกวจางเซี่ยน; ภายในนครหนิงปัวในปัจจุบัน) ในเมือง ชื่อตัวของพัวฮูหยินไม่มีการบันทึกในชีวประวัติของพัวฮูหยินในจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ) ซึ่งเป็นแหล่งข้อมูลทีเชื่อถือได้ของประวัติศาสตร์ยุคสามก๊ก อย่างไรก็ตาม เจี้ยนคางฉือลู่ (建康實錄) ระบุว่าชื่อตัวของพัวฮูหยินคือ "ชู" (淑) พัวฮูหยิน (พานฟูเหริน) จึงเป็นที่รู้จักในชื่อ "พาน ชู" บิดาของพัวฮูหยินที่เป็นข้าราชการชั้นผู้น้อยถูกประหารชีวิตฐานกระทำความผิดที่ไม่มีการบันทึกรายละเอียดไว้ พัวฮูหยินถูกบังคับให้เป็นทาสและได้รับมอบหมายให้ทำงานที่โรงงานทอผ้าหลวง ครั้งหนึ่งซุนกวนทรงพบกับพัวฮูหยินและเห็นว่าพัวฮูหยินไม่ธรรมดาจึงรับเป็นพระสนม

พัวฮูหยินเป็นโฉมงาม เป็นที่รู้จักจากรูปโฉมที่ดูเศร้าสร้อย ศาสตรนิพนธ์ประวัติศาสตร์ (拾遺記) บรรยายรายละเอียดของการพบกันครั้งแรกระหว่างพัวฮูหยินและซุนกวน รวมไปถึงปฏิสัมพันธ์ระหว่างทั้งคู่ที่ตามมา ฉืออี๋จี้เล่าว่าพัวฮูหยินมีชื่อเสียงในฐานะหญิงที่งามที่สุดในกังตั๋ง ในช่วงที่พัวฮูหยินยังคงทำงานในโรงงานทอผ้า พัวฮูหยินมีท่าที่ห่างเหินจากผู้อื่นและถูกเรียกเป็นเทพธิดาโดยผู้ร่วมงานในโรงงานทอผ้า หลังซุนกวนทรงได้ยินเรื่องราวนี้จึงมีรับสั่งให้จิตรกรวาดภาพเหมือนของพัวฮูหยิน แม้ว่าพัวฮูหยินในภาพวาดดูหม่นหมอง แต่ซุนกวนก็ประหลาดพระทัยในความงามและตรัสอุทานว่า "นางเป็นเทพธิดาจริง ๆ ความเศร้าของนางดูมีเสน่ห์ ยิ่งไม่ต้องพูดถึงรอยยิ้มของนางเลย" พัวฮูหยินเป็นหญิงที่มีเสน่ห์ผู้ได้รับความโปรดปรานจากจักรพรรดิซุนกวนเป็นอย่างยิ่ง พัวฮูหยินจึงแสดงออกซึ่งความหึงหวงตามใจตนและไม่เคยหยุดใส่ความและทำร้ายภรรยาคนอื่น ๆ ของซุนกวนจวบจนวาระสุดท้าย

ขณะเมื่อพัวฮูหยินได้รับความโปรดปรานจากซุนกวนมากขึ้นเรื่อย ๆ ซุนโฮพระโอรสองค์ที่ 3 ของซุนกวนเพิ่งขึ้นเป็นรัชทายาทในปี ค.ศ. 242 ซุนกวนตัดสินพระทัยแสดงความให้เกียรติต่อฮองฮูหยินที่เป็นพระมารดาของรัชทายาทโดยการย้ายสนมคนโปรดคนอื่น ๆ ออกไป ด้านพัวฮูหยินได้รับอนุญาตให้อยู่กับซุนกวนแม้ขณะที่กำลังเดินทาง ซุนกวนทรงสร้างวังชื่อหลิวหฺวานไถ (榴環臺) ให้กับพัวฮูหยิน ชื่อของวังมีความหมายว่า "วังแห่งทับทิมและแหวน" หนึ่งปีต่อมาพัวฮูหยินตั้งครรภ์ พัวฮูหยินฝันว่าได้รับศีรษะมังกร ภายหลังจึงให้กำเนิดซุนเหลียง พัวฮูหยินและซุนเหลียงเป็นที่โปรดปรานของซุนกวนจึงได้รับการคาดหวังว่าจะได้ขึ้นเป็นจักรพรรดินีและรัชทายาทตามลำดับ ภายหลังในปี ค.ศ. 250 ภายหลังสิ้นสุดการต่อสู้แย่งชิงอำนาจระหว่างโอรส 2 พระองค์ของซุนกวนคือซุนโฮและซุน ป้า (孫霸) ซุนกวนแต่งตั้งให้ซุนเหลียงเป็นรัชทายาท ในปี ค.ศ. 251 ซุนกวนแต่งตั้งพัวฮูหยินขึ้นเป็นจักรพรรดินี ก่อนหน้านั้นไม่เคยมีพระสนมคนใด ๆ กระทั่งพระมารดาของรัชทายาทที่ได้รับการประกาศอย่างเป็นทางการให้เป็นจักรพรรดินีเนื่องจากซุนกวนเคยทรงประกาศว่าพระองค์จะไม่แต่งตั้งพระสนมคนใดขึ้นเป็นจักรพรรดินี จะเห็นได้ว่าในบรรดาพระสนมคนโปรดของซุนกวนจำนวนมาก พัวฮูหยินได้รับการยกย่องเป็นพิเศษ

พัวฮูหยินมีความเลื่อมใสในศาสนาพุทธเช่นเดียวกับซุนกวนพระสวามี พระองค์มีส่วนร่วมในการเผยแผ่ศาสนาพุทธและก่อตั้งวัดพุทธแห่งแรกชื่อฮุ่ยเป่าซื่อ (惠寶寺) ในนครบู๊เฉียงซึ่งเป็นนครหลวงเฉพาะกาลของง่อก๊ก

สิ้นพระชนม์

เมื่อซุนกวนทรงพระประชวรหนักในปี ค.ศ. 252 พัวฮูหยินตรัสถามซุน หง (孫弘) หัวหน้าสำนักราชเลขาธิการ (中書令 ช่างชูลิ่ง) เกี่ยวกับวิธีการที่จักรพรรดินีลิเฮา (呂后 ลฺหวี่โฮ่ว) ได้อำนาจมาหลังการสวรรคตของพระสวามี (จักรพรรดิฮั่นโกโจแห่งราชวงศ์ฮั่น) อย่างไรก็ตาม ตัวพัวฮูหยินเองก็ทรงพระประชวรเช่นกันเนื่องจากความเครียดที่ต้องถวายการดูแลซุนกวนอย่างต่อเนื่อง ท้ายที่สุดพัวฮูหยินถูกปลงพระชนม์ขณะที่พระองค์บรรทม ขุนนางง่อก๊กอ้างว่าบรรดาหญิงรับใช้ของพัวฮูหยินรัดพระศอของพระองค์ขณะที่พระองค์บรรทมและอ้างว่าการสิ้นพระชนม์ของพระองค์มาจากสาเหตุธรรมชาติ สาเหตุที่พัวฮูหยินถูกปลงพระชนม์ยังคงเป็นที่ถกเถียง นักประวัติศาสตร์จำนวนหนึ่งรวมถึงหู ซานสิ่ง (胡三省) ผู้เขียนอรรถาธิบายในจือจื้อทงเจี้ยนของซือหม่า กวางเชื่อว่าขุนนางระดับสูงของง่อก๊กสมคบคิดกันเพราะพวกเขากลัวว่าพัวฮูหยินจะเข้ายึดอำนาจในฐานะหลังการสวรรคตของซุนกวน การสอบสวนเรื่องการสิ้นพระชนม์ของพัวฮูหยินทำให้คน 6-7 คนถูกประหารชีวิต หลังการสิ้นพระชนม์ของพัวฮูหยิน เหล่าข้าราชบริพารรู้สึกโศกเศร้าและจัดพิธีสวดให้พระองค์ ซุนกวนสวรรคตหลังจากนั้นไม่นานในปีเดียวกัน พระศพของพัวฮูหยินได้รับการฝังพร้อมกับซุนกวนในสุสานเตียวเหลง (蔣陵 เจี่ยงหลิง; อยู่ที่ นครหนานจิง มณฑลเจียงซู)

ครอบครัว

นอกเหนือจากบิดาที่รับราชการเป็นข้าราชการชั้นผู้น้อย พัวฮูหยินยังมีพี่สาวซึ่งถูกส่งไปโรงงานทอผ้าด้วยกัน ในปี ค.ศ. 250 พัวฮูหยินทูลขอซุนกวนให้ปลดปล่อยพี่สาวจากการเป็นความเป็นทาสและจัดงานแต่งงานให้พี่สาว ซุนกวนทรงเห็นชอบ ต่อมาพี่สาวของพัวฮูหยินจึงได้สมรสกับถาน เช่า (譚紹) เมื่อซุนเหลียงได้ขึ้นเป็นจักรพรรดิองค์ใหม่ พระองค์แต่งตั้งให้ถาน เช่าผู้เป็นพระปิตุลาให้เป็นนายกองทหารม้า (騎都尉 ฉีตูเว่ย์) หลังซุนเหลียงถูกปลดจากตำแหน่งจักรพรรดิและลดฐานะลงเป็นอ๋องภายใต้การข่มเหงของซุนหลิม ถาน เช่าก็สูญเสียตำแหน่งราชการและถูกส่งกลับไปบ้านเกิดที่หลูหลิง (廬陵) พร้อมกับครอบครัว

ดูเพิ่ม

• (พงศาวลีง่อก๊ก#ซุนกวน)
• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. ชีวประวัติซุนกวนในจดหมายเหตุสามก๊กระบุว่าพัวฮูหยินสิ้นพระชนม์ในเดือน 2 ของศักราชไท่-ยฺเหวียนปีที่ 2 ในรัชสมัยของซุนกวน เทียบได้กับช่วงเวลาระหว่างวันที่ 27 กุมภาพันธ์ถึง 27 มีนาคมในปฏิทินจูเลียน

อ้างอิง

1. ("พระเจ้าซุนกวนเลี้ยงบุตรนางพัวฮูหยินให้เปนที่ไทจู๋") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๐". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ April 22, 2024.
2. [(太元二年)二月，...。皇后潘氏薨.] จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 47
3. (皇后潘氏暴崩于内宫。后諱淑，會稽句章人，后自織室召入。) เจี้ยนคางฉือลู่ เล่มที่ 2.
4. (潘以愁而惑人，张既死而不舍。荀妇贾女，俱云绝伦。)อู่จ๋าจู่ เล่มที่ 8.
5. (吳主潘夫人，父坐法，夫人輸入織室，容態少儔，為江東絕色。同幽者百餘人，謂夫人為神女，敬而遠之。有司聞於吳主，使圖其容貌。夫人憂戚不食，减瘦改形。工人寫其真狀以進，吳主見而喜悅，以虎魄如意撫按即折。嗟曰：“此神女也，愁貌尚能惑人，况在歡樂！”乃命雕輪就織室，納於後宮，果以姿色見寵。) ฉืออี๋จี้ เล่มที่ 8.
6. (吳主權潘夫人，會稽句章人也。父為吏，坐法死。夫人與姊俱輸織室，權見而異之，召充後宮。得幸有娠，夢有似龍頭授己者，己以蔽膝受之，遂生孫亮。赤烏十三年，亮立為太子，請出嫁夫人之姊，權聽許之。明年，立夫人為皇后。性險妬容媚，自始至卒，譖害袁夫人等甚衆。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
7. (及和為太子，和母貴重，諸姬有寵者，皆出居外。)จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
8. (每以夫人遊昭宣之臺，志意幸愜，既盡酣醉，唾於玉壺中，使侍婢瀉於台下，得火齊指環，即掛石榴枝上，因其處起臺，名曰環榴臺。時有諫者雲：“今吳、蜀爭雄，‘還劉’之名，將為妖矣！”權乃翻其名曰榴環臺。又與夫人遊釣台，得大魚。王大喜，夫人曰：“昔聞泣魚，今乃為喜，有喜必憂，以為深戒！”至於末年，漸相譖毀，稍見離退。時人謂“夫人知幾其神”。釣台基今尚存焉。) ฉืออี๋จี้ เล่มที่ 8.
9. (五年春正月，立子和為太子，大赦。 改禾興為嘉興。 百官奏立皇后及四王，詔曰：“今天下未定，民物勞瘁，且有功者或未錄，饑寒者尚未恤，猥割土壤以豐子弟，祟爵位以寵妃妾，孤甚不取。其釋此議。)จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 47.
10. (吳潘夫人於武昌建慧寶寺)ฝัวจู๋ถ่งจี้ เล่มที่ 35.
11. (左右伺其昏睡縊殺之，託言中惡，縊，於賜翻，又於計翻。中惡，暴病而死也。中，竹八翻。後事泄，坐死者六七人。斯事也，實吳用事之臣所爲也。潘后欲求稱制，左右小人正當相與從臾爲之，安有不勝其虐而縊殺之之理！吳史緣飾，後人遂因而書之雲爾。孟子曰：盡信書，不如無書。誠哉！) จือจื้อทงเจี้ยน (ฉบับเพิ่มอรรถาธิบาย) เล่มที่ 75.
12. (皇后潘氏薨。诸将吏数诣王表請福。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 47.
13. (權不豫，夫人使問中書令孫弘呂后專制故事。侍疾疲勞，因以羸疾，諸宮人伺其昏卧，共縊殺之，託言中惡。後事泄，坐死者六七人。權尋薨，合葬蔣陵。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
14. (孫亮即位，以夫人姊婿譚紹為騎都尉，授兵。亮廢，紹與家屬送本部廬陵。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• สฺวี่ ซง (ป. ศตวรรษที่ 8). เจี้ยนคางฉือลู่ (建康實錄).
• ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
• (ศตวรรษที่ 13). อรรถาธิบายของจือจื้อทงเจี้ยน.

ก่อนหน้า		พัวฮูหยิน		ถัดไป
ราชวงศ์ใหม่		จักรพรรดินีจีน ง่อก๊ก (ค.ศ. 251 – 252)		เฉฺวียน ฮุ่ยเจี่ย