จง ยฺวี่

จง ยฺวี่ (จีน: 鍾毓; พินอิน: Zhōng Yù; คริสต์ทศวรรษ 210 หรือ ค.ศ. 224 – 263) ชื่อรอง จื้อชู (จีน: 稚叔; พินอิน: Zhìshū) เป็นขุนพลและขุนนางของรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กของจีน จง ยฺวี่เป็นบุตรชายของจงฮิวผู้ดำรงตำแหน่งเป็นราชครู (太傅 ไท่ฟู่) ในราชสำนักวุยก๊ก และเป็นพี่ชายของจงโฮยขุนพลของรัฐวุยก๊ก

จง ยฺวี่
鍾毓
แม่ทัพมณฑลเกงจิ๋ว (都督荊州 ตูตูจิงโจว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 263 (263)
กษัตริย์	โจฮวน
แม่ทัพมณฑลชีจิ๋ว (都督徐州 ตูตูสฺวีโจว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
ขุนพลหลัง (後將軍 โฮ่วเจียงจฺวิน)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 258 (258) – ค.ศ. ? (?)
ข้าหลวงมณฑลเฉงจิ๋ว (青州刺史 ชิงโจวชื่อฉื่อ)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 258 (258) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจมอ
ราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 255 (255) – ค.ศ. 258 (258)
กษัตริย์	โจมอ
เสนาบดีตุลาการ (廷尉 ถิงเว่ย์)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 255 (255)
กษัตริย์	โจมอ
ผู้ช่วยขุนนางตรวจสอบ (御史中丞 ยฺหวี่ฉื่อจงเฉิง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 249 (249) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจฮอง
เจ้าเมืองเว่ย์จฺวิ้น (魏郡太守 เว่ย์จฺวิ้นไท่โฉ่ว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 244 (244) – ค.ศ. 249 (249)
กษัตริย์	โจฮอง
ขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 244 (244) – ค.ศ. 249 (249)
กษัตริย์	โจฮอง
นายทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซ่านฉีฉางชื่อ)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 244 (244)
กษัตริย์	โจฮอง
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	คริสต์ทศวรรษ 210 หรือ ค.ศ. 224
เสียชีวิต	ค.ศ. 263
บุตร	จง จฺวิ้น (鍾峻) จง อี้ (鍾毅) จง ยง (鍾邕) จง ชาน (鍾辿)
บุพการี	จงฮิว (บิดา)
ญาติ	จง เช่า (鐘劭; น้องชายต่างมารดา) จงโฮย (น้องชายต่างมารดา)
อาชีพ	ขุนพล, ขุนนาง
ชื่อรอง	จื้อชู (稚叔)
สมัญญานาม	ฮุ่ยโหว (惠侯)
บรรดาศักดิ์	ติ้งหลิงโหว (定陵侯)

ประวัติ

บ้านเกิดบรรพบุรุษของจง ยฺวี่คือในอำเภอฉางเช่อ (長社縣 ฉางเช่อเซี่ยน) เมือง (潁川郡 อิ่งชฺวานจฺวิ้น) ซึ่งตั้งอยู่ทางตะวันออกของนคร มณฑลเหอหนานในปัจจุบัน จงโฮยเป็นบุตรชายคนโตของจงฮิว (鍾繇 จง เหยา) ผู้ดำรงตำแหน่งเป็นราชครู (太傅 ไท่ผู่) ในราชสำนักวุยก๊ก

เมื่อจง ยฺวี่อายุ 14 ปี (ตามการนับอายุแบบเอเชียตะวันออก) ได้ดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าพนักงานทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง) จง ยฺวี่เป็นคนฉลาดมีไหวพริบ ชอบพูดคุยและหัวเราะ และมีลักษณะนิสัยเหมือนจงฮิวผู้บิดา

ในปี ค.ศ. 228 จง ยฺวี่เขียนฎีกาถวายโจยอยจักรพรรดิแห่งวุยก๊กเพื่อทูลทัดทานไม่ให้พระองค์นำทัพด้วยพระองค์เองไปรบกับจูกัดเหลียงอัครมหาเสนาบดีแห่งจ๊กก๊กรัฐอริของวุยก๊กที่กิสาน (祁山 ฉีชาน; พื้นที่ภูเขาบริเวณ มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) หลังจากนั้น จง ยฺวี่ได้ย้ายไปดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าพนักงานสำนักประตูเหลือง (黃門侍郎 หฺวางเหมินชื่อหลาง)

ในปี ค.ศ. 230 จงฮิวบิดาของจง ยฺวี่เสียชีวิต จง ยฺวี่ได้สืบทอดบรรดาศักดิ์ติ้งหลิงโหว (定陵侯) ของบิดา

ในช่วงศักราชเจิ้งฉื่อ (正始; ค.ศ. 240-249) ในรัชสมัยของจักรพรรดิโจฮอง จง ยฺวี่ได้เลื่อนตำแหน่งเป็นนายทหารม้ามหาดเล็ก (散騎常侍 ซ่านฉีฉางชื่อ)

ในปี ค.ศ. 244 โจซองมหาขุนพล (大將軍 ต้าเจียงจฺวิน) แห่งวุยก๊กยกทัพโจมตีจ๊กก๊ก แต่ทัพจ๊กก๊กป้องกันได้อย่างมั่นคง ทัพวุยก๊กไม่สามารถรุกคืบได้ อีกทั้งยังประสบปัญหาด้านการขนส่งเสบียง ในช่วงเวลาเดียวกัน กำลังเสริมของจ๊กก๊กที่นำโดยบิฮุยและคนอื่น ๆ ก็ยกมาหนุนช่วย โจซองจึงขอกำลังเสริมเพิ่ม จง ยฺวี่มีความเห็นว่าไม่ควรโจมตีด้วยกำลัง หากโจมตีได้ก็ควรโจมตี แต่หากเอาชนะไม่ได้ก็ควรล่าถอยเพื่อเลี่ยงภาวะกลืนไม่เข้าคายไม่ออก จง ยฺวี่จึงทัดทานเรื่องการส่งกำลังเสริม ในที่สุดโจซองก็ล่าถอยไป เนื่องจากจง ยฺวี่คัดค้านคำขอของโจซองที่ต้องการกำลังเสริม จง ยฺวี่จึงถูกย้ายไปดำรงตำแหน่งขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง) และถูกส่งไปเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมืองเว่ย์จฺวิ้น (魏郡)

ในปี ค.ศ. 249 สุมาอี้ก่อรัฐประหารในอุบัติการณ์สุสานโกเบงเหลงและจับโจซองพร้อมครอบครัวประหารชีวิต จง ยฺวี่ได้รับการเรียกตัวกลับมารับราชการในราชสำนักในตำแหน่งผู้ช่วยขุนนางตรวจสอบ (御史中丞 ยฺหวี่ฉื่อจงเฉิง) และเสนาบดีตุลาการ (廷尉 ถิงเว่ย์)

ในปี ค.ศ. 254 ลิฮอง (李豐 หลี่ เฟิง) ขุนนางตำแหน่งหัวหน้าสำนักราชเลขาธิการราชวัง (中書令 จงชูลิ่ง) วางแผนจะสังหารสุมาสูผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งวุยก๊ก แต่ลิฮองกลับถูกสุมาสูสังหารเสียก่อน ภายหลังซู ชั่ว (蘇鑠), เยฺว่ ตุน (樂敦) หลิว เสียน (劉賢) รวมถึงแฮเฮาเหียนถูกส่งไปยังกรมตุลาการ จง ยฺวี่ผู้เป็นเสนาบดีตุลาการถวายฎีกาว่า "ลิฮองและคนอื่น ๆ วางแผนจะบีบบังคับเบื้องสูง หวังจะสังหารอัครมหาเสนาบดี ก่อกบฏใหญ่หลวงโดยไร้ความชอบธรรม ขอให้ตัดสินโทษตามกฎหมาย" ท้ายที่สุดทั้ง 5 คนต่างถูกลงโทษโดยการประหารชีวิตสามชั่วโคตร

ในปี ค.ศ. 255 บู๊ขิวเขียมและบุนขิมขุนพลของวุยก๊กก่อกบฏที่ฉิวฉุน (壽春 โช่วชุน; ปัจจุบันคือ นคร มณฑลอานฮุย) จง ยฺวี่ได้รับมอบอาญาสิทธิ์ให้เดินทางไปยังมณฑลยังจิ๋วและอิจิ๋วเพื่อประกาศพระราชโองการนิรโทษกรรมให้กับเหล่าทหารที่เข้าร่วมในการก่อกบฏ หลังจากจง ยฺวี่กลับมาราชสำนักก็ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)

ในปี ค.ศ. 257 จูกัดเอี๋ยนขุนพลของวุยก๊กก่อกบฏที่ฉิวฉุน สุมาเจียวผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งวุยก๊กคิดจะยกพลไปปราบกบฏด้วยตนเอง ในช่วงเวลานั้น ซุน อี (孫壹) ขุนพลของรัฐง่อก๊กนำทหารมาขอสวามิภักดิ์ต่อวุยก๊ก บางคนมีความเห็นว่าง่อก๊กคงมีความขัดแย้งภายในอีก จึงน่าจะไม่สามารถส่งกำลังพลไปสนับสนุนการก่อกบฏที่ฉิวฉุนได้ ดังนั้นจึงไม่จำเป็นต้องรีบกำจัดจูกัดเอี๋ยน แต่จง ยฺวี่มีความเห็นว่าการตีจากของซุน อีเป็นเพียงเรื่องเล็กน้อยสำหรับง่อก๊ก และหากปัญหาที่ฉิวฉุนไม่ได้รับการแก้ไขเป็นเวลานานประกอบกับสถานการณ์ภายในง่อก๊กมั่นคงแล้ว ง่อก๊กก็จะส่งกำลังทหารไปหนุนช่วยเป็นแน่ สุมาเจียวเห็นด้วยกับจง ยฺวี่แล้วจึงเริ่มยกทัพไปปราบกบฏ

หลังการปราบกบฏจูกัดเอี๋ยนสำเร็จในปี ค.ศ. 258 จง ยฺวี่ได้รับการแต่งตั้งเป็นข้าหลวงมณฑล (刺史 ชื่อฉื่อ) ของมณฑลเฉงจิ๋ว และได้รับยศเป็นขุนพลหลัง (後將軍 โฮ่วเจียงจฺวิน) ต่อมาย้ายไปเป็นแม่ทัพของมณฑลชีจิ๋ว ได้รับมอบอาญาสิทธิ์ ภายหลังย้ายไปเป็นแม่ทัพของมณฑลเกงจิ๋ว

ในปี ค.ศ. 263 ฤดูหนาว จง ยฺวี่เสียชีวิต ได้รับสมัญญานามว่า "ฮุ่ยโหว" (惠侯) จง จฺวิ้น (鍾峻) บุตรชายของจง ยฺวี่ได้สืบทอดบรรดาศักดิ์ติ้งหลิงโหว

ต้นปี ค.ศ. 264 จงโฮยน้องชายของจง ยฺวี่ถูกสังหารระหว่างพยายามก่อกบฏต่อวุยก๊กในอาณาเขตของอดีตจ๊กก๊กที่เพิ่งล่มสลาย เหล่าบุตรชายของจง ยฺวี่ต่างถูกจับกุมขังคุกและควรได้รับโทษประหารชีวิต แต่สุมาเจียวถวายฎีกาทูลจักรพรรดิโจฮวนให้ออกพระราชโองการนิรโทษกรรมให้กับเหล่าบุตรชายของจง ยฺวี่ รวมถึงคืนตำแหน่งและบรรดาศักดิ์เดิมให้ มีเพียงจง อี้ (鍾毅) บุตรชายของจง ยฺวี่ที่ไปเป็นบุตรบุญธรรมของจงโฮย และจง ยง (鍾邕) ที่ติดตามจงโฮยไปจ๊กก๊กเท่านั้นที่ถูกสังหาร เชื่อกันว่าที่สุมาเจียวไว้ชีวิตเหล่าบุตรชายของจง ยฺวี่เพราะจง ยฺวี่เคยเตือนสุมาเจียวว่าจงโฮยเป็นคนเจ้าเล่ห์และไม่ควรตั้งให้อยู่ในตำแหน่งที่มีอำนาจมาก สุมาเจียวหัวเราะและชมจง ยฺวี่ที่แนะนำอย่างซื่อตรง และให้คำมั่นว่าตนจะไว้ชีวิตครอบครัวของจง ยฺวี่หากจงโฮยก่อกบฏขึ้นจริง ๆ

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. บทชีวประวัติจง ยฺวี่ในสามก๊กจี่บันทึกเพียงว่าจง ยฺวี่ขึ้นมามีตำแหน่งเจ้าพนักงานทหารม้ามหาดเล็ก (散騎侍郎 ซ่านฉีชื่อหลาง) ขณะมีอายุ 14 ปี ซึ่งยังไม่ถึงช่วงเวลาที่จง ยฺวี่ปรากฏบทบาททางการเมืองครั้งแรกในปี ค.ศ. 228 ในขณะที่จงโฮยน้องชายต่างมารดาของจง ยฺวี่เกินในปี ค.ศ. 225

อ้างอิง

1. (年十四爲散騎侍郎) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
2. (鍾繇字元常，頴川長社人也。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
3. (毓字稚叔。年十四爲散騎侍郎，機捷談笑，有父風。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
4. (太和初，蜀相諸葛亮圍祁山，明帝欲西征，毓上疏曰：「夫策貴廟勝，功尚帷幄，不下殿堂之上，而決勝千里之外。車駕宜鎮守中土，以爲四方威勢之援。今大軍西征，雖有百倍之威，於關中之費，所損非一。且盛暑行師，詩人所重，實非至尊動軔之時也。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
5. (遷黃門侍郎。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
6. (太和四年，繇薨。帝素服臨弔，謚曰成侯。子毓嗣。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
7. (正始中，爲散騎常侍。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
8. (大將軍曹爽盛夏興軍伐蜀，蜀拒守，軍不得進。爽方欲增兵，毓與書曰：「竊以爲廟勝之策，不臨矢石；王者之兵，有征無戰。誠以干戚可以服有苗，退舍足以納原寇，不必縱吳漢於江關，騁韓信於井陘也。見可而進，知難而退，蓋自古之政。惟公侯詳之！」爽無功而還。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
9. (後以失爽意，徙侍中，出爲魏郡太守。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
10. (爽旣誅，入爲御史中丞、侍中廷尉。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
11. (廷尉鍾毓奏：「豐等謀迫脅至尊，擅誅冢宰，大逆無道，請論如法。」於是會公卿朝臣廷尉議，咸以爲「豐等各受殊寵，典綜機密，緝承外戚椒房之尊，玄備世臣，並居列位，而苞藏禍心，構圖凶逆，交關閹豎，授以姦計，畏憚天威，不敢顯謀，乃欲要君脅上，肆其詐虐，謀誅良輔，擅相建立，將以傾覆京室，顛危社稷。毓所正皆如科律，報毓施行」。詔書：「齊長公主，先帝遺愛，匄其三子死命。」於是豐、玄、緝、敦、賢等皆夷三族，其餘親屬徙樂浪郡。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 9.
12. (正元中，毌丘儉、文欽反，毓持節至揚、豫州班行赦令，告諭士民，還爲尚書。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
13. (諸葛誕反，大將軍司馬文王議自詣壽春討誕。會吳大將孫壹率衆降，或以爲「吳新有釁，必不能復出軍。東兵已多，可須後問」。毓以爲「夫論事料敵，當以己度人。今誕舉淮南之地以與吳國，孫壹所率，口不至千，兵不過三百。吳之所失，蓋爲無幾。若壽春之圍未解，而吳國之內轉安，未可必其不出也。」大將軍曰：「善。」遂將毓行。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
14. (淮南旣平，爲青州刺史，加後將軍，遷都督徐州諸軍事，假節，又轉都督荊州。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
15. (景元四年薨，追贈車騎將軍，謚曰惠侯。子駿嗣。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 13.
16. (會兄毓，以四年冬薨，會竟未知問。會兄子邕，隨會與俱死，會所養兄子毅及峻、辿。等下獄，當伏誅。司馬文王表天子下詔曰：「峻等祖父繇，三祖之世，極位台司，佐命立勳，饗食廟庭。父毓，歷職內外，幹事有績。昔楚思子文之治，不滅鬪氏之祀。晉錄成宣之忠，用存趙氏之後。以會、邕之罪，而絕繇、毓之類，吾有愍然！峻、辿兄弟特原，有官爵者如故。惟毅及邕息伏法。」) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
17. (或曰，毓曾密啟司馬文王，言會挾術難保，不可專任，故宥峻等云。) สามก๊กจี่ เล่มที่ 28.
18. (漢晉春秋曰：文王嘉其忠亮，笑荅毓曰：「若如卿言，必不以及宗矣。」) อรรถาธิบายจากฮั่นจิ้นชุนชิวในสามก๊กจี่ เล่มที่ 28.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (คริสต์ศตวรรษที่ 3). สามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (คริสต์ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายสามก๊กจี่ (ซานกั๋วจื้อจู้).