คลี่ บุนนาค

เจ้าคุณคลี่ ตระกูลบุนนาค (14 มีนาคม พ.ศ. 2374 – 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2449) เป็นธิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ท่านผู้หญิงน้อย ได้รับราชการเป็นข้าราชสำนักในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

เจ้าคุณ คลี่ บุนนาค ท.จ.ว.
เกิด	14 มีนาคม พ.ศ. 2374
เสียชีวิต	29 พฤษภาคม พ.ศ. 2449 (75 ปี)
สัญชาติ	ไทย
มีชื่อเสียงจาก	เจ้าคุณหญิง
บิดามารดา	สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ท่านผู้หญิงน้อย

ประวัติ

เจ้าคุณคลี่ เกิดในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นธิดาของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ที่เกิดแต่ท่านผู้หญิงน้อย เมื่อมารดาถึงแก่กรรมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว บิดาได้นำตัวมาถวายเป็นข้าหลวงในพระบรมมหาราชวัง และทรงพระกรุณาเลื่อนยศเป็นเจ้าคุณ พระราชทานหีบทองใหญ่ลายสลักทั้งตัวมีเครื่องในพร้อม 1 หีบ กระโถนทองปากสลัก 1 ใบ โต๊ะเงินคาวหวาน 1 สำรับ เป็นเครื่องยศ แล้วทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บังคับการโรงไหมตามเดิมที่มารดาของท่านเคยได้รับราชการมา

เจ้าคุณคลี่ได้ทำหน้าที่ถวายงานรับใช้อย่างเต็มความสามารถจนเป็นที่เคารพของชาววังต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้าชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ นับเป็นสามัญชนคนแรกที่มิได้เป็นเจ้าจอม ที่ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็นผู้รับพระกรในงานพระราชพิธีโสกันต์จนตลอดมา และได้รับราชการฉลองพระเดชพระคุณมาช้านานโดยความซื่อสัตย์สุจริตเรียบร้อยตลอดจนกระทั่งล่วงสู่วัยชรา

เมื่อเข้าสู่ช่วงปัจฉิมวัย เจ้าคุณคลี่ได้กราบบังคมทูลลาออกจากราชการ ไปพำนักยังบ้านที่เป็นมรดกของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค) ผู้เป็นบิดา

เจ้าคุณคลี่ป่วยด้วยโรคชรา ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2449 เวลาย่ำค่ำกับ 35 นาที สิริอายุได้ 76 ปี วันต่อมาเวลาบ่าย 5 เศษ สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระภาณุพันธุวงษ์วรเดช เสด็จแทนพระองค์ไปในการพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ กรมขุนนครสวรรค์วรพินิต ซึ่งเป็นประธานในพิธีทรงทอดผ้าบังสุกุลถวายพระภิกษุ 10 รูป มี วัดพระเชตุพนฯ เป็นประธาน และโปรดเกล้าฯ ให้พระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมศพมีกำหนด 3 วัน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2442 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)

สาแหรก

16. เจ้าพระยาเพ็ชร์พิไชย (ใจ)

8. เจ้าพระยามหาเสนา (เสน)

4. เจ้าพระยาอรรคมหาเสนา (บุนนาค)

9. หม่อมบุญศรี

2. สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ (ทัต บุนนาค)

10. ทอง ณ บางช้าง

5. เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล

11. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี

23. ถี

1. เจ้าคุณคลี่ บุนนาค

24. พระยาพลเทพ

12. พระรามจัตุรงค์ (เพง)

6. พระยาสมบัติบาล (เสือ)

13. หงส์

3. ท่านผู้หญิงน้อย บุนนาค

28. ทอง ณ บางช้าง

14. เจ้าคุณชายชูโต

29. สมเด็จพระรูปศิริโสภาคย์มหานาคนารี

7. คุณหญิงม่วง ชูโต

15. ทองดี

อ้างอิง

1. เสนาบดีตระกูลบุนนาค 2019-08-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากเว็บไซต์ชมรมสายสกุลบุนนาค. สืบค้นเมื่อ 15-02-57.
2. ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวอสัญกรรม, เล่ม ๒๓, ตอน ๙, ๓ มิถุนายน ร.ศ. ๑๒๕, หน้า ๑๙๗
3. ราชกิจจานุเบกษา, การพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำหรับตระกูลจุลจอมเกล้า และถวายบังคมพระบรมรูป เนื่องในวันคล้ายกับวันพระบรมราชาภิเษกครั้งหลัง ตามสุริยตคติ 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๑๖, ตอน ๓๔, ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๒, หน้า ๔๙๘