คลองบางใหญ่ (จังหวัดนนทบุรี)

คลองบางใหญ่ เป็นคลองในพื้นที่อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี อยู่ในความดูแลของกรมชลประทาน มีความยาวประมาณ 7 กิโลเมตร เชื่อมต่อระหว่างคลองอ้อมนนท์ คลองบางกอกน้อย และคลองนราภิรมย์

คลองบางใหญ่เป็นคลองขุด ไม่แน่ชัดว่าขุดเมื่อใด มีการตั้งชุมชนตั้งแต่อย่างน้อยสมัยอยุธยาแต่เพิ่งมีหลักฐานในนิราศสมัยรัตนโกสินทร์ เช่นสุนทรภู่เคยใช้เส้นทางนี้เมื่อครั้งที่ไปนมัสการพระปฐมเจดีย์และค้นหายาอายุวัฒนะที่เมืองสุพรรณบุรี เดินทางโดยใช้เส้นทางคลองบางกอกน้อย ออกคลองบางใหญ่ คลองโยง ลานตากฟ้า แม่น้ำท่าจีน และเข้าสุพรรณบุรีตามลำดับ มีวัดเก่าแก่ริมคลองบางใหญ่ ได้แก่ วัดอินทร์ที่สร้างในสมัยอยุธยามีชุมชนวัดอินทร์ซึ่งเป็นชุมชนขนาดใหญ่ วัดคงคาเป็นวัดเก่าแก่มีมาตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัย วัดบางโคซึ่งมีชุมชนบางโคตั้งแต่ครั้งกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ส่วนวัดอื่นที่ตั้งอยู่ริมคลองได้แก่ วัดส้มเกลี้ยง วัดพระนอน วัดท่าบันเทิงธรรม และวัดหลังบาง

ในสมัยก่อนที่จะขุดคลองมหาสวัสดิ์ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว การคมนาคมระหว่างจังหวัดพระนคร ธนบุรี และนนทบุรี ได้อาศัยผ่านเส้นทางนี้

สภาพปัจจุบันของคลองบางใหญ่มีอุปสรรคกีดขวางการไหลของน้ำ เช่น ผักตบชวา วัชพืชและต้นไม้ขนาดเล็กขึ้นหนาแน่นเป็นช่วง ๆ จากข้อมูล พ.ศ. 2562 มีปริมาณผักตบชวาอยู่อย่างหนาแน่นในคลองบางใหญ่ในเขตเทศบาลตำบลบางใหญ่ ระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตร มีพื้นที่ผักตบชวาประมาณ 30,000 ตารางเมตร (คิดเป็นปริมาณประมาณ 1,500 ตัน)

อ้างอิง

1. พัชรี อาจสาลี. "ภูมิทัศน์วัฒนธรรมของชุมชนริมคลองอ้อมนนท์ อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี" (PDF). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์. p. 53.
2. "ล่องเรือไหว้พระ สัมผัสวิถีชีวิตชาวคลองบางใหญ่ จ.นนทบุรี".
3. "บทกวีนิราศ ตามคลองบางกอกน้อยถึงบางใหญ่" (PDF). กรมศิลปากร. p. 81.
4. . สำนักข่าว กรมประชาสัมพันธ์. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-07-22. สืบค้นเมื่อ 2022-07-22.