อำเภอบางใหญ่

บางใหญ่ เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนนทบุรี มีประชากรค่อนข้างมาก แต่เดิมตั้งอยู่บริเวณที่คลองสามสายมาบรรจบกันได้แก่ ปลายคลองอ้อมนนท์ สุดคลองบางกอกน้อย และต้น แต่ปัจจุบันตัวอำเภอได้ย้ายมาอยู่ในหมู่บ้าน ซึ่งได้รับความเจริญอย่างรวดเร็วจากการก่อสร้างถนนกาญจนาภิเษกและถนนรัตนาธิเบศร์ มีบริการที่ทันสมัย เช่น โรงพยาบาล ห้างสรรพสินค้า ตลาดกลางของจังหวัด หน่วยงานราชการ หมู่บ้านจัดสรรที่เกิดใหม่ ดังนั้น พื้นที่การเกษตรอาจไม่พบเห็นในเขตเมืองแล้ว โดยส่วนหนึ่งของเขตเมืองบางใหญ่อยู่ในพื้นที่ของอำเภอบางบัวทอง

อำเภอบางใหญ่
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Bang Yai
เซ็นทรัล เวสต์เกต
คำขวัญ:  อำเภอบางใหญ่ บ้านเมืองน่าอยู่ ผู้คนน่ารัก
แผนที่จังหวัดนนทบุรี เน้นอำเภอบางใหญ่
พิกัด: 13°52′36″N 100°24′14″E / 13.87667°N 100.40389°E / 13.87667; 100.40389
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นนทบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	96.398 ตร.กม. (37.219 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2566)
• ทั้งหมด	170,223 คน
• ความหนาแน่น	1,765.84 คน/ตร.กม. (4,573.5 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	11140
รหัสภูมิศาสตร์	1203
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบางใหญ่ เลขที่ 9/317 หมู่ที่ 6 ซอยบางใหญ่ซิตี้ ซอย 7 ถนนกาญจนาภิเษก ตำบลเสาธงหิน อำเภอบางใหญ่ จังหวัดนนทบุรี 11140
ส่วนหนึ่งของ

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบางใหญ่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกค่อนไปทางใต้ของจังหวัด ห่างจากตัวจังหวัดนนทบุรี 8.11 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอไทรน้อยและอำเภอบางบัวทอง มีคลองบางแพรก, แนวเส้นขนานคลองบางแพรก, แนวด้านหลังโรงเรียนอนุบาลรัตนาธิเบศร์, ลำรางบางน้อย, ซอยอธิเบศร์ 1, ลำรางบางน้อย, แนวรั้วหมู่บ้านกฤษดานคร 10, แนวเขตหมู่บ้านเกล้ารัตนา, แนวเขตหมู่บ้านร่มรื่นวิลล์, แนวด้านหลังหมู่บ้านเกล้ารัตนา, คลองบางเดื่อ (วัดบางเดื่อ) และคลองอ้อมเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองนนทบุรี มีคลองวัดประชารังสรรค์, ทางหลวงท้องถิ่น นบ.ถ 1-0010 (โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการฯ-วัดสวนแก้ว), ซอยบางกร่าง 25 (หน้าค่าย), ถนนหลังวัดยุคันธราวาส และคลองวัดยุคันธราวาสเป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบางกรวย มีคลองบางกอกน้อย, คลองบางค้อ, คลองนาคเกี้ยว, คลองบางนา, คลองหัวคูใน (วัดพระเงิน), ถนนบางม่วง-บางคูลัด, คลองจีนบ่าย และคลองขุดใหม่เป็นเส้นแบ่งเขต
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอพุทธมณฑล (จังหวัดนครปฐม) มีคลองนราภิรมย์เป็นเส้นแบ่งเขต

ประวัติศาสตร์

ท้องที่ที่เป็นอำเภอบางใหญ่ทุกวันนี้เดิมอยู่ในเขตการปกครองของอำเภอบางใหญ่ (บางกรวย) และอำเภอบางบัวทองซึ่งมีพื้นที่กว้างขวางมาก ใน พ.ศ. 2460 ทางราชการจึงได้พิจารณาแบ่งตำบลบางใหญ่และบางม่วงจากอำเภอบางใหญ่ (บางกรวย) และแบ่งตำบลบางแม่นาง เสาธงหิน และบ้านใหม่จากอำเภอบางบัวทองมาจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอบางแม่นาง เพื่อความสะดวกในการปกครอง ในช่วงแรกตั้งที่ว่าการกิ่งอำเภออยู่บริเวณวัดส้มเกลี้ยง หมู่ที่ 2 ตำบลบางแม่นาง

ในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2464 กิ่งอำเภอบางแม่นางได้รับโอนตำบลบางเลนจากอำเภอนนทบุรีมาอยู่ในการปกครอง และยกฐานะขึ้นเป็น อำเภอบางแม่นาง ตามประกาศกระทรวงนครบาล ต่อมาใน พ.ศ. 2466 ได้ย้ายที่ว่าการอำเภอมาตั้งในท้องที่หมู่ที่ 2 ตำบลบางม่วง บริเวณปากแยกคลองอ้อมนนท์และคลองบางกอกน้อย ประชาชนจึงนิยมเรียกอำเภอนี้ว่า "บางใหญ่" ตามไปด้วย จนกระทั่งในวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2473 กระทรวงมหาดไทยได้ประกาศเปลี่ยนชื่ออำเภอบางแม่นางเป็น อำเภอบางใหญ่ ตามความคุ้นเคยของประชาชน ส่วนอำเภอบางใหญ่ (เดิม) นั้นเปลี่ยนชื่อเป็น "อำเภอบางกรวย" แทน เพื่อไม่ให้ซ้ำซ้อนกัน

ครั้นใน พ.ศ. 2486 ประเทศไทยประสบปัญหาเศรษฐกิจตกต่ำอย่างหนักเพราะได้รับผลกระทบจากสงครามโลกครั้งที่ 2 จังหวัดนนทบุรีถูกยุบลงเพื่อเป็นการประหยัดงบประมาณราชการ อำเภอบางใหญ่ถูกโอนไปขึ้นกับจังหวัดธนบุรีพร้อมกับอำเภอบางบัวทองและอำเภอบางกรวย จนกระทั่งใน พ.ศ. 2489 ได้มีการจัดตั้งจังหวัดนนทบุรีขึ้นมาอีกครั้ง อำเภอบางใหญ่จึงกลับมาอยู่ในการปกครองของทางจังหวัดจนถึงปัจจุบัน

ต่อมาใน พ.ศ. 2532 อำเภอบางใหญ่พร้อมทั้งส่วนราชการอื่น ๆ ได้ย้ายที่ทำการไปตั้งในหมู่บ้านบางใหญ่ซิตี้ ใกล้จุดตัดระหว่างถนนรัตนาธิเบศร์กับถนนตลิ่งชัน-สุพรรณบุรี เนื่องจากได้รับบริจาคที่ดินให้สร้างศูนย์ราชการขึ้น นับแต่นั้นมา การเป็นที่ตั้งหน่วยงานการบริหารราชการ ประกอบกับการโฆษณาของหมู่บ้านจัดสรรแห่งนั้นทำให้บางใหญ่ซิตี้กลายเป็นชุมชนบางใหญ่และย่านบางใหญ่ในความรับรู้ของคนทั่วไป ส่วนตัวอำเภอบางใหญ่เดิมนั้นปัจจุบันมักถูกเรียกว่า "บางใหญ่เก่า" และอยู่ในเขตเทศบาลตำบลบางม่วง

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบางใหญ่แบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 6 ตำบล แต่ละตำบลแบ่งย่อยออกเป็นหมู่บ้าน รวม 69 หมู่บ้าน ได้แก่

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)	สี	แผนที่
1.	บางม่วง	Bang Muang	15	19,872
2.	บางแม่นาง	Bang Mae Nang	18	53,991
3.	บางเลน	Bang Len	11	20,151
4.	เสาธงหิน	Sao Thong Hin	8	40,964
5.	บางใหญ่	Bang Yai	6	22,003
6.	บ้านใหม่	Ban Mai	11	9,615

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบางใหญ่ประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองบางแม่นาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางแม่นาง (ยกเว้นบางส่วนของหมู่ที่ 3, 5–8)
• เทศบาลตำบลบางม่วง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางม่วง (เฉพาะหมู่ที่ 2 และบางส่วนของหมู่ที่ 12) ตำบลบางเลน (เฉพาะหมู่ที่ 5 และบางส่วนของหมู่ที่ 4, 11) และตำบลเสาธงหิน (เฉพาะบางส่วนของหมู่ที่ 1–3)
• เทศบาลตำบลบางใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางแม่นาง (เฉพาะบางส่วนของหมู่ที่ 3, 5–8) ตำบลบางใหญ่ (เฉพาะหมู่ที่ 2 และบางส่วนของหมู่ที่ 1, 3–6) และตำบลบ้านใหม่ (เฉพาะบางส่วนของหมู่ที่ 1, 2, 4)
• เทศบาลตำบลเสาธงหิน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเสาธงหิน (เฉพาะหมู่ที่ 4–8 และบางส่วนของหมู่ที่ 1–3)
• เทศบาลตำบลบางเลน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางเลน (เฉพาะหมู่ที่ 1–3, 6–10 และบางส่วนของหมู่ที่ 4, 11)
• เทศบาลตำบลบ้านบางม่วง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางม่วง (เฉพาะหมู่ที่ 1, 3–11, 13–15 และบางส่วนของหมู่ที่ 12)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางใหญ่ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางใหญ่)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านใหม่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านใหม่ (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบางใหญ่)

การคมนาคม

ถนนสายสำคัญของอำเภอบางใหญ่ ได้แก่

ถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9) ถนนรัตนาธิเบศร์ (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 302) ถนนบางกรวย-ไทรน้อย (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3215 และ 3584) ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3901 (คู่ขนานกาญจนาภิเษกด้านนอก) ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3902 (คู่ขนานกาญจนาภิเษกด้านใน) (ทางหลวงชนบท นบ.1001) (ทางหลวงชนบท นบ.1009)

(ทางหลวงชนบท นบ.1026) (ทางหลวงชนบท นบ.5027) (แยกทางหลวงหมายเลข 9 - บ้านคลองกำนันจิตร) (ประชาอุทิศ-วัดหลังบาง) (แยกพ่อปู่-ตลาดบางคูลัด) (บ้านใหม่จงถนอม-บ้านใหม่) (โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการบางใหญ่-วัดสวนแก้ว)

ขนส่งทางราง

• รถไฟฟ้าสายสีม่วง

โรงพยาบาล

• โรงพยาบาลบางใหญ่
• โรงพยาบาลเกษมราษฎร์ อินเตอร์เนชั่นแนลรัตนาธิเบศร์

อ้างอิง

1. รัตนา ศิริพูล. นนทบุรี. กรุงเทพฯ : บริษัท ต้นอ้อ ๑๙๙๙ จำกัด, 2543, หน้า 53.
2. กรมทางหลวง. "สอบถามระยะทางระหว่างจังหวัดหรืออำเภอ. 2014-05-28 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน"
3. รัตนา ศิริพูล. นนทบุรี. กรุงเทพฯ : บริษัท ต้นอ้อ ๑๙๙๙ จำกัด, 2543, หน้า 52.
4. องค์การบริหารส่วนตำบลบางแม่นาง. "ประวัติและตราสัญลักษณ์: ประวัติตำบลบางแม่นาง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.bangmaenang.go.th/default.php?modules=fckeditor&fck_id=4&view_id=55&orderby=1 2012-10-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน 2553. สืบค้น 30 กันยายน 2554.
5. "ประกาศกระทรวงนครบาล เรื่อง ตั้งอำเภอบางแม่นาง จังหวัดนนทบุรี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 23–24. 24 เมษายน 2464.
6. สำนักงานสาธารณสุขอำเภอบางใหญ่. "ข้อมูลอำเภอบางใหญ่." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://bangyaidho.blogspot.com.es/2011/07/blog-post_3907.html 2554. สืบค้น 11 กันยายน 2555.
7. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 47 (0 ก): 226–228. 19 ตุลาคม 2473. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-12. สืบค้นเมื่อ 2008-05-16.
8. (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 63 (29 ก): 315–317. 9 พฤษภาคม 2489. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2008-05-16.
9. "สภาวะกึ่งเมืองกึ่งชนบทไทย: "บ้านบางใหญ่" ในอดีต และ "บ้านบางใหญ่เก่า" ในปัจจุบัน." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://learners.in.th/blog/rurban/276342 2011-03-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน 2552. สืบค้น 30 กันยายน 2554.
10. "ระบบสารสนเทศเพื่อการบริหาร". stat.bora.dopa.go.th.

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์เทศบาลตำบลบางม่วง 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

13°52′36″N 100°24′14″E / 13.876667°N 100.403889°E / 13.876667; 100.403889

• แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ อำเภอบางใหญ่
  • แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
  • ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
  • ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย