กิมก๋งจู๋

กิมก๋งจู๋ (มีบทบาทในช่วงปี ค.ศ. 229–258) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า เฉฺวียนกงจู่ (จีน: 全公主; พินอิน: Quán Gōngzhǔ) ชื่อจริงว่า ซุน หลู่ปาน (จีน: 孫魯班; พินอิน: Sūn Lǔbān) ชื่อรอง ต้าหู่ (จีน: 大虎; พินอิน: Dàhǔ​) เป็๋นเจ้าหญิงแห่งรัฐง่อก๊กในยุคสามก๊กของจีน เป็นพระธิดาองค์โตของซุนกวน จักรพรรดิผู้ก่อตั้งง่อก๊กและพนะสนมปู้ เลี่ยนชือ กิมก๋งจู๋เป็นเจ้าหญิงใหญ่ (長公主 ฉางกงจู่) ซึ่งเป็นตำแหน่งที่มอบให้พระธิดา (หรือพระขนิษฐา) คนโปรดของจักรพรรดิ และยังมีฐานะเป็น กิมก๋งจู๋ หรือ เฉฺวียนกงจู่ (全公主) / เฉฺวียนจู่ (全主) แปลว่า "เจ้าหญิงเฉฺวียน" เพราะสมรสกับจวนจ๋อง (全琮 เฉฺวียน ฉง)

ซุน หลู่ปาน 孫魯班
กิมก๋งจู๋ (全公主 เฉฺวียนกงจู่)
ประสูติ	ไม่ทราบ
สวรรคต	ไม่ทราบ
คู่อภิเษก	จิวซุน จวนจ๋อง (สมรส ค.ศ. 229)
พระราชบุตร	จวนต๊ก เฉฺวียน อู๋
พระนามเต็ม ชื่อสกุล: ซุน (孫) ชื่อตัว: หลู่ปาน (魯班) ชื่อรอง: ต้าหู่ (大虎)
ราชวงศ์	ราชวงศ์ซุน
พระราชบิดา	ซุนกวน
พระราชมารดา	ปู้ เลี่ยนชือ

ประวัติช่วงต้นและอภิเษกสมรส

กิมก๋งจู๋หรือซุน หลู่ปานเป็นพระธิดาองค์โตของซุนกวนจักรพรรดิผู้ก่อตั้งรัฐง่อก๊กกับพระสนมปู้ เลี่ยนชือ ซุน หลู่ปานมีพระขนิษฐาคือซุน หลู่-ยฺวี่ (孫魯育) ชื่อรองของซุน หลู่ปานและซุน หลู่-ยฺวี่คือต้าหู่ (大虎) และเสียวหู่ (小虎) มีความหมาย "เสือใหญ่" และ "เสือเล็ก" ตามลำดับ ซุน หลู่ปานสมรสครั้งแรกกับจิวซุน (周循 โจว สฺวิน) บุตรชายของจิวยี่ แต่จิวซุนเสียชีวิตก่อนเวลาอันควร ในปี ค.ศ. 229 ซุน หลู่ปานสมรสอีกครั้งกับจวนจ๋องขุนพลของซุนกวน กิมก๋งจู๋ (ซุน หลู่ปาน) มีบุตรชาย 2 คนกับจวนจ๋องคือจวนเต๊ก (全懌 เฉฺวียน อี้) และเฉฺวียน อู๋ (全吳)

ประวัติในรัชสมัยของซุนกวน

กิมก๋งจู๋ไม่ถูกกันกับฮองฮูหยินพระสนมคนหนึ่งของซุนกวนพระบิดา กิมก๋งจู๋จึงทรงไม่ชอบซุนโฮที่เป็นพระอนุชาต่างมารดาซึ่งเกิดกับฮองฮูหยินด้วย ในปี ค.ศ. 242 หลังซุนกวนทรงแต่งตั้งซุนโฮเป็นรัชทายาท พระองค์มีพระประสงค์จะตั้งฮองฮูหยินเป็นจักรพรรดินี แต่กิมก๋งจู๋ทูลคัดค้านอย่างหนักแน่นและตรัสเกี่ยวกับฮองฮูหยินอย่างเสีย ๆ หาย ๆ ต่อพระพักตร์พระบิดาหลายครั้ง และพยายามทูลโน้มน้าวพระบิดาให้ล้มเลิกพระดำริที่จะตั้งฮองฮูหยินเป็นจักรพรรดินี

กิมก๋งจู๋ทรงกังวลว่าซุนโฮจะแก้แค้นพระองค์หลังซุนโฮขึ้นเป็นจักรพรรดิ กิมก๋งจู๋จึงมักตรัสเสีย ๆ หาย ๆ เกี่ยวกับซุนโฮต่อพระพักตร์พระบิดาอยู่บ่อยครั้ง หวังจะให้ซุนโฮถูกปลดจากการเป็นรัชทายาท ครั้งหนึ่งซุนกวนไม่สามารถไปร่วมพระราชพิธีที่ศาลบูรพกษัตริย์เพราะพระองค์ทรงพระประชวร จึงทรงมีรับสั่งให้ซุนโฮเสด็จไปพระราชพิธีแทนพระองค์ เตียวหิว (張休 จาง ซิว) อาของจางเฟย์ (張妃) พระชายาของซุนโฮอาศัยอยู่ใกล้ศาลบูรพกษัตริย์ เตียวหิวจึงทูลเชิญซุนโฮมาประทับในบ้านของตนในช่วงเวลานั้น กิมก๋งจู๋ส่งคนรับใช้ไปสอดแนมซุนโฮและไปทูลรายงานซุนกวนพระบิดาว่าซุนโฮไม่ได้อยู่ในศาลบูรพกษัตริย์ แต่ไปอยู่บ้านเตียวหิวที่เป็นพระญาติฝ่ายพระชายาแทนและวางแผนบางอย่าง กิมก๋งจู๋ยังใช้โอกาสนี้ใส่ร้ายฮองฮูหยินที่เป็นพระมารดาของซุนโฮ โดยทูลซุนกวนว่าฮองฮูหยินแสดงความรู้สึกยินดีเมื่อได้ยินว่าซุนกวนทรงพระประชวร ซุนกวนทรงเชื่อพระธิดาของตนและกริ้วฮองฮูหยิน ภายหลังฮองฮูหยินเสียชีวิตด้วยความทุกข์ใจ ส่วนซุนโฮก็เสียความโปรดปรานจากพระบิดา

ในช่วงทศวรรษ 240 เกิดการต่อสู้แย่งชิงอำนาจระหว่างซุนโฮและซุน ป้าที่เป็นพระอนุชาองค์ที่ 4 ผู้ต้องการจะชิงตำแหน่งรัชทายาทจากซุนโฮ การต่อสู้แย่งชิงอำนาจส่งให้เกิดการแบ่งเป็นฝักเป็นฝ่ายในหมู่ข้าราชบริพารของซุนกวน สองฝ่ายที่เป็นปฏิปักษ์ต่อกัน ฝ่ายหนึ่งสนับสนุนซุนโฮ อีกฝ่ายหนึ่งสนับสนุนซุน ป้า ในช่วงเวลานี้จวนจ๋องที่เป็นพระสวามีของกิมก๋งจู๋สนับสนุนซุน ป้า แต่จวนจ๋องเสียชีวิตในปี ค.ศ. 249 ก่อนที่การต่อสู้แย่งชิงอำนาจจะสิ้นสุด ในปี ค.ศ. 250 การต่อสู้แย่งชิงอำนาจยุติลงเมื่อซุนกวนทรงบังคับซุน ป้าให้กระทำอัตวินิบาตกรรมและปลดซุนโฮจากตำแหน่งรัชทายาท ขุนนางหลายคนที่มีส่วนเกี่ยวกับการต่อสู้แย่งชิงอำนาจถูกประหารชีวิต ถูกเนรเทศ หรือถูกปลดจากราชการ

ก่อนหน้านี้กิมก๋งจู๋ทรงเห็นว่าซุนกวนพระบิดาโปรดซุนเหลียงที่เป็นพระโอรสองค์สุดท้องมากขึ้นเรื่อย ๆ และต้องการจะตั้งซุนเหลียงเป็นรัชทายาทแทนที่ซุนโฮ กิมก๋งจู๋ต้องการจะได้ซุนเหลียงเป็นพันธมิตรทางการเมือง จึงทูลแนะนำพระบิดาให้จัดงานแต่งงานระหว่างซุนเหลียงและเฉฺวียน ฮุ่ยเจี่ย (全惠解) บุตรสาวของ (全尚 เฉวียน ช่าง) ญาติผู้น้องของจวนจ๋องพระสวามีของกิมก๋งจู๋ ซุนกวนทรงฟังคำแนะนำของพระธิดาและจัดให้ซุนเหลียงได้สมรสกับเฉฺวียน ฮุ่ยเจี่ย ในปี ค.ศ. 250 หลังซุนกวนทรงปลดซุนโฮจากการเป็นรัชทายาท ซุนกวนตั้งให้ซุนเหลียงเป็นรัชทายาทคนใหม่ ส่วนเฉฺวียน ฮุ่ยเจี่ยได้ขึ้นเป็นพระชายาของรัชทายาท

ประวัติในสมัยที่ซุนจุ๋นเป็นผู้สำเร็จราชการ

ในปี ค.ศ. 252 ซุนเหลียงขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิแห่งง่อก๊กลำดับที่ 2 ภายหลังการสวรรคตของซุนกวนพระบิดา เวลานั้นซุนเหลียงมีพระชนมายุเพียง 9 พรรษา จูกัดเก๊กจึงดำรงตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์และปกครองในพระนามของซุนเหลียง ในปี ค.ศ. 253 ซุนจุ๋นก่อการรัฐประหารและสังหารจูกัดเก๊ก จากนั้นจึงขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์คนใหม่ ซุนจุ๋นลอบมีความสัมพันธ์กับกิมก๋งจู๋ ความสัมพันธ์นี้อาจเริ่มหลังจวนจ๋องพระสวามีของกิมก๋งจู๋เสียชีวิตในปี ค.ศ. 249 กิมก๋งจู๋ใช้ความสัมพันธ์พิเศษกับซุนจุ๋นในการยุยงซุนจุ๋นให้กำจัดซุนโฮที่เป็นพระอนุชาต่างมารดาของพระองค์เองและเป็นอดีตรัชทายาท ในปี ค.ศ. 253 ซุนจุ๋นย้ายซุนโฮให้ไปอยู่ที่เมืองซินตู (新都郡 ; อยู่บริเวณ มณฑลอานฮุยในปัจจุบัน) จากนั้นจึงสั่งผู้แทนพระองค์ไปบังคับให้ซุนโฮกระทำอัตวินิบาตกรรม

ก่อนหน้านี้ในรัชสมัยของซุนกวนพระบิดาของกิมก๋งจู่ ขณะเมื่อกิมก๋งจู๋เข้าข้างซุน ป้าในการการต่อสู้แย่งชิงอำนาจกับซุนโฮ กิมก๋งจู๋ได้รับการสนับสนุนจากซุน หลู่-ยฺวี่พระขนิษฐา กิมก๋งจู๋เริ่มเหินห่างจากซุน หลู่-ยฺวี่หลังซุน หลู่-ยฺวี่ปฏิเสธที่จะสนับสนุนกิมก๋งจู๋ต่อไป ในปี ค.ศ. 255 ซุน อี๋ (孫儀) และคนอื่น ๆ วางแผนโค่นล้มซุนจุ๋นจากตำแหน่งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ แต่แผนการรั่วไหล ซุน อี๋และคนอื่น ๆ จึงถูกประหารชีวิตก่อนที่จะได้ดำเนินแผนการ กิมก๋งจู๋ฉวยโอกาสนี้กล่าวหาเท็จว่าซุน หลู่-ยฺวี่เข้าร่วมสมคบคิดในแผนการ และยุยงซุนจุ๋นให้สำเร็จโทษซุน หลู่-ยฺวี่เช่นกัน

ประวัติในสมัยที่ซุนหลิมเป็นผู้สำเร็จราชการ

หลังซุนจุ๋นเสียชีวิตในปี ค.ศ. 256 ซุนหลิมลูกพี่ลูกน้องสืบทอดตำแหน่งในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ของซุนเหลียงจักรพรรดิง่อก๊ก ในช่วงระหว่าง ค.ศ. 256 และ ค.ศ. 258 ซุนเหลียงทรงสงสัยว่ากิมก๋งจู๋มีส่วนเกี่ยวข้องกับการสิ้นพระชนม์ของซุน หลู่-ยฺวี่ ซุนเหลียงจึงทรงเรียกกิมก๋งจู๋ที่เป็นพระเชษฐภคินีต่างมารดามาตรัสถาม กิมก๋งจู๋ทรงรู้สึกหวาดกลัวจึงทูลปดไปว่า "หม่อมฉันไม่ทราบจริง ๆ หม่อมฉันได้ยินจากบุตรชายของจู จฺวี้ (朱據) คือจู สฺยง (朱熊) และจู สุ่น (朱損)" ซุนเหลียงทรงเห็นว่าจู สฺยงและจู สุ่นทรยศซุน หลู่-ยฺวี่ไปเข้าด้วยซุนจุ๋น โดยเฉพาะจู สุ่นได้สมรสกับน้องสาวของซุนจุ๋น ซุนเหลียงจึงทรงมีรับสั่งถึงเตงฮองให้ประหารชีวิตจู สฺยงและจู สุ่น

ซุนเหลียงทรงเริ่มระแวงซุนหลิมมากขึ้นเรื่อย ๆ เพราะซุนหลิมมีท่าทีว่าคิดการจะแย่งชิงบัลลังก์จากพระองค์ ดังนั้นในปี ค.ศ. 258 ซุนเหลียงจึงทรงวางแผนร่วมกับกิมก๋งจู๋, (全尚 เฉฺวียน ช่าง) และ (劉承 หลิว เฉิง) คิดการจะกำจัดซุนหลิม พระสนมคนหนึ่งของซุนเหลียงเป็นลูกพี่ลูกน้องของซุนหลิมได้ยินแผนการจึงเตือนซุนหลิมเกี่ยวกับเรื่องนี้ ซุนหลิมจึงชิงจัดการก่อนโดยส่งคนไปจับตัวจวนเสียง ส่งซุน เอิน (孫恩) น้องชายไปสังหารเล่าเสง และนำทหารเข้าล้อมพระราชวัง ภายหลังซุนหลิมปลดซุนเหลียงจากราชบัลลังก์และตั้งซุนฮิวพระโอรสองค์ที่ 6 ของซุนกวนขึ้นครองราชย์แทน ซุนหลิมยังมีคำสั่งให้เนรเทศกิมก๋งจู๋ไปอยู่เมืองอิเจี๋ยง (豫章郡; อยู่บริเวณนครหนานชาง มณฑลเจียงซีในปัจจุบัน) ไม่ทราบว่าเกิดอะไรขึ้นกับกิมก๋งจู๋ภายหลังจากนั้น

ดูเพิ่ม

• (พงศาวลีง่อก๊ก#ซุนกวน)
• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. ปีที่กิมก๋งจู๋เกิดไม่มีการบันทึกไว้ ส่วนมารดาของกิมก๋งจู๋มาเป็นอนุภรรยาของซุนกวนหลังปี ค.ศ. 199 (การบุกโลกั๋งของซุนเซ็ก) นอกจากนั้นการแต่งงานกับจวนจ๋องของกิมก๋งจู๋นั้นเป็นการแต่งครั้งที่สอง ปีเกิดของกิมก๋งจู๋จึงควรอยู่ระหว่างปี ค.ศ. 199 และ ค.ศ. 220
2. ระวังสับสนกับชื่อของญาติที่มีชื่อในภาษาจีนกลางที่คล้ายกัน ได้แก่ เฉฺวียน อี (全禕) และเฉฺวียน อี๋ (全儀)

อ้างอิง

1. ("อยู่นานมาซุนโฮวิวาทกับนางกิมก๋งจู๋ผู้เปนพี่สาว นางกิมก๋งจู๋จึงเข้าไปทูลยุยงบิดาให้โกรธถอดซุนโฮเสียจากที ซุนโฮได้ความแค้นเคืองเจ็บอายก็ตรอมใจเปนไข้ตาย") "สามก๊ก ตอนที่ ๘๐". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ October 25, 2023.
2. (時長公主壻衞將軍全琮子寄為霸賔客，寄素傾邪，譚所不納。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 52.
3. Lee, Lily; Wiles, Sue, บ.ก. (2015). Biographical Dictionary of Chinese Women. Vol. II. Routledge. p. 609. ISBN . An emperor's [...] sister or a favorite daughter was called a grand princess (zhang gongzhu); and his aunt or grand-aunt was called a princess supreme (dazhang gongzhu).
4. (男循尚公主，拜騎都尉，有瑜風，早卒。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 54. ไม่ทราบแน่ชัดว่าการสมรสนี้เกิดขึ้นก่อนหรือหลังการสมรสของซุนเต๋งพระเชษฐาต่างมารดากับน้องสาวของจิวซุนซึ่งเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 225
5. (黃龍元年，遷衞將軍、左護軍、徐州牧，尚公主。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 60.
6. (吳主權步夫人， ... 生二女，長曰魯班，字大虎，前配周瑜子循，後配全琮；少曰魯育，字小虎，前配朱據，後配劉纂。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
7. (男循尚公主，拜騎都尉，有瑜風，早卒。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 54.
8. (全懌母，孫權女也， ...) จิ้นชู เล่มที่ 2.
9. (小子吳，孫權外孫，封都鄉侯。) อรรถาธิบายจากอู๋ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 60.
10. (步氏薨後，和立為太子，權將立夫人為后，而全公主素憎夫人，稍稍譖毀。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
11. (吳主長女魯班適左護軍全琮， ... 全公主與太子母王夫人有隙，吳主欲立王夫人為后，公主阻之；恐太子立怨己，心不自安，數譖毀太子。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 74.
12. (是後王夫人與全公主有隙。權嘗寢疾，和祠祭於廟，和妃叔父張休居近廟，邀和過所居。全公主使人覘視，因言太子不在廟中，專就妃家計議；又言王夫人見上寢疾，有喜色。權由是發怒，夫人憂死，而和寵稍損，懼於廢黜。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 59.
13. (殷基通語曰：初權旣立和為太子，而封霸為魯王，初拜猶同宮室，禮秩未分。 ... 自侍御賔客造為二端，仇黨疑貳，滋延大臣。丞相陸遜、大將軍諸葛恪、太常顧譚、驃騎將軍朱據、會稽太守滕胤、大都督施績、尚書丁密等奉禮而行，宗事太子，驃騎將軍步隲、鎮南將軍呂岱、大司馬全琮、左將軍呂據、中書令孫弘等附魯王，中外官僚將軍大臣舉國中分。) อรรถาธิบายขากทง-ยฺหวี่ในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 59.
14. ([赤烏]十二年卒， ...) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 60.
15. (時全寄、吳安、孫奇、楊笁等陰共附霸，圖危太子。譖毀旣行，太子以敗，霸亦賜死。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 59.
16. (姊全公主嘗譖太子和子母，心不自安，因倚權意，欲豫自結，數稱述全尚女，勸為亮納。赤烏十三年，和廢，權遂立亮為太子，以全氏為妃。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 48.
17. (峻素無重名，驕矜險害，多所刑殺，百姓囂然。又姦亂宮人，與公主魯班私通。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
18. (孫亮即位，孫峻輔政。峻素媚事全主，全主與和母有隙，遂勸峻徙和居新都，遣使賜死，嫡妃張氏亦自殺。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
19. (初，孫和為太子時，全主譖害王夫人，欲廢太子，立魯王，朱主不聽，由是有隙。五鳳中，孫儀謀殺峻，事覺被誅。全主因言朱主與儀同謀，峻枉殺朱主。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
20. ([高貴鄉公正元二年（乙亥、二五五年）]秋，七月，吳將軍孫儀、張怡、林恂謀殺孫峻，不克，死者數十人。全公主譖朱公主於峻，曰「與儀同謀」。峻遂殺朱公主。) จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 76.
21. (太平中，孫亮知朱主為全主所害，問朱主死意？全主懼曰：「我實不知，皆據二子熊、損所白。」亮殺熊、損。損妻是峻妹也，) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 50.
22. (亮內嫌綝，乃推魯育見殺本末，責怒虎林督朱熊、熊弟外部督朱損不匡正孫峻，乃令丁奉殺熊於虎林，殺損於建業。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.
23. (綝入諫不從，亮遂與公主魯班、太常全尚、將軍劉承議誅綝。亮妃，綝從姊女也，以其謀告綝。綝率衆夜襲全尚，遣弟恩殺劉承於蒼龍門外，遂圍宮。使光祿勳孟宗告廟廢亮， ... 典軍施正勸綝徵立琅邪王休，綝從之， ... 綝遣將軍孫耽送亮之國，徙尚於零陵，遷公主於豫章。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 64.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• (648). (จิ้นชู).
• สฺวี่ ซง (ป. ศตวรรษที่ 8). เจี้ยนคางฉือลู่ (建康實錄).
• (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.