ก้องบ้อง

ก้องบ้อง (พม่า: ခေါင်းပေါင်း, [ɡáʊɰ̃ báʊɰ̃]; มอญ: သမိၚ် ဍိုပ်, [həmoiŋ dɒp]; ไทใหญ่: ၶဵၼ်းႁူဝ် [kʰén.hǒ]; ไทยถิ่นเหนือ: เคียนหัว) เป็นผ้าโพกหัวแบบดั้งเดิมของพม่าและแบบดั้งเดิมของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่ในพม่าปัจจุบันและภาคเหนือของประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มชาติพันธุ์ที่นับถือศาสนาพุทธเป็นส่วนใหญ่ ได้แก่ พม่า, มอญ, ยะไข่, ไทใหญ่, และ ไทยวน รูปแบบจะแตกต่างกันไปในแต่ละภูมิภาค แต่มีพื้นฐานคล้ายคลึงกัน

ก้องบ้อง

เด็กชายชาวมอญสองคนสวม ก้องบ้อง ด้วยชุดสีมอญ
ประเภท	เครื่องปกคลุมศีรษะ
วัสดุ	ไหม, ฝ้าย
ถิ่นกำเนิด	ประเทศพม่า

ก้องบ้อง ในภาษาพม่าหมายถึง ผ้าโผกศีรษะ เป็นส่วนหนึ่งของชุดพิธีการแบบดั้งเดิม สวมใส่ในงานสังสรรค์และพิธีที่เป็นทางการ ก้องบ้อง มักใช้เป็นเครื่องหมายแสดงยศศักดิ์ แม้ว่าจะไม่มีตราสัญลักษณ์หรือลวดลายใด ๆ ก็ตาม ก้องบ้อง มักพบได้ทั่วไปในกลุ่มชาติพันธุ์ยะไข่และไทใหญ่

รูปแบบและการออกแบบ

การออกแบบ ก้องบ้อง สมัยใหม่ เกิดขึ้นในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 20 และเรียกว่า หม่องแจะตะเย (မောင့်ကျက်သရေ) เป็น ก้องบ้อง สำเร็จรูปที่ทำจากผ้าห่อในโครงหวายและสามารถสวมใส่ได้เช่นสวมหมวก ในยุคอาณานิคม ก้องบ้อง ผ้าไหม ที่เรียกว่า "B.A. ก้องบ้อง" ซึ่งสวมใส่ในพิธีสำเร็จการศึกษากำลังเป็นที่นิยม

ก้องบ้อง มักทำจากผ้าไหมหรือผ้าฝ้าย ขึ้นอยู่กับยศศักดิ์หรือฐานะของเจ้าของ ผ้าโผกศีรษะแบบเก่ามักมีความยาว 4 ถึง 5 ฟุต (1.2 ถึง 1.5 เมตร) และกว้าง 8 ถึง 12 นิ้ว (20 ถึง 30 เซนติเมตร) พันศีรษะโดยหมุนตามเข็มนาฬิกา โดยให้ชายผ้าอยู่ทางด้านซ้าย ชายผ้าเป็นลักษณะเด่นหลักของ ก้องบ้อง และยังมีความแตกต่างกันไปตามแต่ละชาติพันธุ์อีกด้วย

ชายผ้า ก้องบ้อง ของชาวพม่าและชาวมอญมีลักษณะลาดลงและโค้งมน ในขณะที่ชายผ้าของชาวยะไข่และไทใหญ่แผ่ออกเป็นรูปพัด

ปัจจุบันคนส่วนใหญ่ไม่สวม ก้องบ้อง แม้แต่ในงานทางการ ก้องบ้อง รวมถึงเครื่องแต่งกายพม่าอื่น ๆ ถูกปรับให้มีความคล่องตัว ดังนั้นคนส่วนใหญ่จึงสวม ก้องบ้อง สำเร็จรูปที่หุ้มด้วยโครงหวายหรือหวายเทียม

การใช้งานร่วมสมัย

การใช้ ก้องบ้อง ลดลงอย่างมากในช่วงอาณานิคมของอังกฤษ จะสวมใส่เฉพาะในพิธีทางการและงานสังคม เช่น งานแต่ง สมาชิกรัฐสภาที่ได้รับการเลือกตั้งจะต้องสวมครั้งหนึ่งเมื่อปฏิบัติหน้าที่ในรัฐสภา

บนพื้นที่ภูเขาทางตอนเหนือ ชาวเขาเผ่าต่าง ๆ เช่น ล่าหู่, อาข่า และ ปะหล่อง ยังคงสวม ก้องบ้อง แต่สวมใส่ในชีวิตประจำวัน และส่วนใหญ่มักทำจากผ้าขนหนู

ระเบียงภาพ

• ชายสวมก้องบ้องซึ่งเป็นรูปแบบปลาย ค.ศ. 1890
• ก้องบ้องแบบพม่าที่มีรูปแบบโดดเด่นช่วงต้นปี ค.ศ. 1900
• เจ้าส่วยแต้ก สวมก้องบ้องแบบไทใหญ่

ดูเพิ่ม

• ผ่อโลน
• การแต่งกายของพม่า

อ้างอิง

1. "Myanmar ก้องบ้อง". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-08-22. สืบค้นเมื่อ 2010-08-15.
2. Egreteau, Renaud (2019-07-01). "Fashioning Parliament: The Politics of Dress in Myanmar's Postcolonial Legislatures". Parliamentary Affairs (ภาษาอังกฤษ). 72 (3): 684–701. doi:10.1093/pa/gsy026. ISSN 0031-2290.