ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
ทบิลีซี (จอร์เจีย: თბილისი, ออกเสียง: [ˈtʰbilisi] ( ฟังเสียง)) หรือชื่อเดิม ติฟลิส (จอร์เจีย: ტფილისი, : t'pilisi) ซึ่งเรียกกันในช่วงก่อน ค.ศ. 1936 (บางภาษายังคงเรียกชื่อนี้) เป็นเมืองหลวงและเมืองใหญ่ที่สุดของประเทศจอร์เจีย ตั้งอยู่ริมแม่น้ำคูรา มีประชากรประมาณ 1.5 ล้านคน ทบิลีซีก่อตั้งขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 5 โดยพระเจ้าวาคตังที่หนึ่งแห่งไอบีเรีย และนับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา นครได้ทำหน้าที่เป็นเมืองหลวงของราชอาณาจักรและสาธารณรัฐจอร์เจีย ระหว่าง ค.ศ. 1801–1917 นครกลายเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย โดยทำหน้าที่เป็นนครอุปราชหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตอนเหนือและใต้ของดินแดนคอเคซัส
ทบิลีซี თბილისი ติฟลิส | |
---|---|
บนลงล่างและซ้ายไปขวา: ทบิลีซีเก่าและยามพลบค่ำ; , ย่านเอลียา แลเห็นอาสนวิหารซาเมบากับซึ่งส่องสว่างยามค่ำคืน; และ, กับ | |
ธง ตรา | |
ทบิลีซี ทบิลีซี ทบิลีซี | |
พิกัด: 41°43′21″N 44°47′33″E / 41.72250°N 44.79250°E | |
ประเทศ | จอร์เจีย |
สถาปนา | ค.ศ. 455 |
การปกครอง | |
• ประเภท | |
• องค์กร | |
• นายกเทศมนตรี | () |
พื้นที่ | |
• เมืองหลวง | 504.2 ตร.กม. (194.7 ตร.ไมล์) |
• รวมปริมณฑล | 726 ตร.กม. (280 ตร.ไมล์) |
ความสูงจุดสูงสุด | 770 เมตร (2,530 ฟุต) |
ความสูงจุดต่ำสุด | 380 เมตร (1,250 ฟุต) |
ประชากร (2023) | |
• เมืองหลวง | 1,241,709 คน |
• ความหนาแน่น | 2,462.73 คน/ตร.กม. (6,378.4 คน/ตร.ไมล์) |
• รวมปริมณฑล | 1,485,293 คน |
ประชากรตามกลุ่มชาติพันธุ์ | |
• | 89.9% |
• | 4.8% |
• | 1.4% |
• | 1.2% |
• | 1.0% |
• อื่น ๆ | 1.7% |
จีดีพี | |
• นคร | 26.3 พันล้านลารี (10,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) |
• ต่อหัว | 21,900 ลารี (8,300 ดอลลาร์สหรัฐ) |
เขตเวลา | (เวลาจอร์เจีย) |
รหัสพื้นที่ | +995 32 |
เอชดีไอ (2021) | 0.824 – สูงมาก |
เว็บไซต์ | tbilisi.gov.ge |
เนื่องจากมีที่ตั้งอยู่ระหว่างทวีปยุโรปกับทวีปเอเชีย และอยู่ใกล้กับทางสายไหม ทำให้ทบิลีซีกลายเป็นดินแดนกันชนของมหาอำนาจของโลก ส่วนในปัจจุบัน นครมีบทบาทสำคัญในฐานะศูนย์กลางการขนส่งและการค้า ประวัติศาสตร์ของทบิลีซีสะท้อนอยู่ภายใต้สถาปัตยกรรมของนคร ซึ่งเกิดจากการผสมผสานของสถาปัตยกรรมยุคกลาง ยุคฟื้นฟูคลาสสิก วิจิตรศิลป์ นวศิลป์ สตาลิน และสมัยใหม่
ประชากรในทบิลีซีมีภูมิหลังทางวัฒนธรรม ชาติพันธุ์ และศาสนาที่หลากหลาย โดยประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ สถานที่สำคัญอันเป็นจุดสนใจของนักท่องเที่ยว อาทิ ซาเมบาและซีโอนี จัตุรัสเสรีภาพ ถนนรุสตาเวลีและอักมาเชเนเบลี ประภาคารนารีกาลาที่สร้างในยุคกลาง โรงละครโอเปรามัวร์เทียม และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จอร์เจีย อุณหภูมิของนครในฤดูร้อนอยู่ที่ 20–32 องศาเซลเซียส ส่วนในฤดูหนาวอยู่ที่ -1 ถึง 7 องศาเซลเซียส
ชื่อและศัพทมูลวิทยา
ชื่อ "ทบิลีซี" มาจาก Tbilisi (: ႧႡႨႪႨႱႨ, : თბილისი) ซึ่งมาจากศัพท์ tpili (จอร์เจียสมัยใหม่: თბილი, อุ่น จากจอร์เจียเก่า: ႲႴႨႪႨ ṭpili) ดังนั้น จึงมีการให้ชื่อ Tbilisi (สถานที่แห่งความอบอุ่น) แก่นครนี้ เนื่องจากมีบ่อน้ำร้อนกำมะถันจำนวนมาก
ก่อนหน้า ค.ศ. 1936 ชื่อเมืองในภาษาอังกฤษและภาษาอื่น ๆ อิงจากรูปสะกดในภาษาเปอร์เซียติฟลิส ส่วนชื่อในภาษาจอร์เจียคือ ტფილისი (Ṭpilisi)
ณ วันที่ 17 สิงหาคม ค.ศ. 1936 ชื่อภาษารัสเซียของนครต่าง ๆ ได้รับการเปลี่ยนชื่อให้ใกล้เคียงกับภาษาท้องถิ่น ตามคำสั่งของผู้นำโซเวียต นอกจากนี้ รูป Ṭpilisi ในภาษาจอร์เจียได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัยบนพื้นฐานข้อเสนอของนักภาษาศาสตร์ชาวจอร์เจีย รูปประสม ტფილი (ṭpili, 'อุ่น') จึงถูกแทนที่ด้วย თბილი (tbili) ชื่อนี้ยังเป็นพื้นฐานในชื่อภาษารัสเซียแบบใหม่ (Тбилиси Tbilisi) ภาษาอื่น ๆ ส่วนใหญ่หันมาใช้รูปใหม่ แต่ในบางภาษาอย่างตุรกี เปอร์เซีย กรีก สเปน และเยอรมัน ยังคงรูปของ Tiflis
ประวัติ
(Vakhtang Gorgasali) กษัตริย์จอร์เจียแห่ง () ได้ก่อตั้งเมืองนี้ขึ้นในคริสต์ศตวรรษที่ 4 ทบิลีซีเป็นศูนย์กลางอุตสาหกรรม สังคม และวัฒนธรรมในภูมิภาคคอเคซัส ในประวัติศาสตร์ เมืองนี้อยู่ในสายทางหนึ่งของเส้นทางสายไหม และปัจจุบันยังมีบทบาทสำคัญในฐานะศูนย์กลางการขนส่งและการค้า เนื่องจากความได้เปรียบทางยุทธศาสตร์ในแง่ที่ตั้งที่เป็นจุดตัดระหว่างทวีปเอเชียกับทวีปยุโรป
ทบิลีซีเป็นที่รู้จักในเรื่อง (Rose Revolution) ซึ่งเกิดขึ้นบริเวณ (Freedom Square) และสถานที่ใกล้เคียงหลังจากการเลือกตั้งรัฐสภาในปี ค.ศ. 2003 ได้นำไปสู่การลาออกของประธานาธิบดีเอดูอาร์ด เชฟเวิร์ดนาซี (Eduard Shevardnadze)
ภูมิประเทศ
ทบิลีซี ตั้งอยู่ริมฝั่ง (Kura) หรือเรียกว่าแม่น้ำมตควารี (Mtkvari) ในภาษาท้องถิ่น บางครั้งถูกอ้างถึงในชื่อว่า ติฟลิส (Tiflis) หรือ ติฟฟลิส (Tifflis) ซึ่งเป็นชื่อเรียกในยุคกลางที่ไม่ใช่ชื่อท้องถิ่นของเมืองนี้ กรุงทบิลีซีมีเนื้อที่ 372 ตารางกิโลเมตร (144 ตารางไมล์)
ภูมิอากาศ
แผนภูมิแสดงสภาพภูมิอากาศของ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ทบิลีซี () | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ข้อมูลภูมิอากาศของทบิลีซี (ปกติ ค.ศ. 1991–2020, สูงสุด ค.ศ. 1881–ปัจจุบัน) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 19.5 (67.1) | 22.4 (72.3) | 28.9 (84) | 34.4 (93.9) | 37.0 (98.6) | 38.7 (101.7) | 40.5 (104.9) | 40.4 (104.7) | 37.9 (100.2) | 33.3 (91.9) | 27.2 (81) | 22.8 (73) | 40.5 (104.9) |
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) | 6.9 (44.4) | 8.4 (47.1) | 13.2 (55.8) | 18.6 (65.5) | 23.7 (74.7) | 28.5 (83.3) | 31.5 (88.7) | 31.9 (89.4) | 26.2 (79.2) | 20.0 (68) | 12.6 (54.7) | 8.1 (46.6) | 19.13 (66.44) |
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) | 2.7 (36.9) | 3.8 (38.8) | 7.9 (46.2) | 12.9 (55.2) | 17.8 (64) | 22.3 (72.1) | 25.3 (77.5) | 25.4 (77.7) | 20.4 (68.7) | 14.7 (58.5) | 7.9 (46.2) | 3.9 (39) | 13.75 (56.75) |
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) | -0.6 (30.9) | 0.2 (32.4) | 4.0 (39.2) | 8.4 (47.1) | 13.2 (55.8) | 17.3 (63.1) | 20.4 (68.7) | 20.3 (68.5) | 15.9 (60.6) | 11.0 (51.8) | 4.7 (40.5) | 1.2 (34.2) | 9.67 (49.4) |
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | -24.4 (-11.9) | −18.8 (-1.8) | −12.8 (9) | -5.0 (23) | 1.0 (33.8) | 6.3 (43.3) | 9.3 (48.7) | 8.9 (48) | 3.1 (37.6) | -6.4 (20.5) | −16.0 (3) | −20.5 (-4.9) | −24.4 (−11.9) |
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) | 18.9 (0.744) | 25.8 (1.016) | 30.3 (1.193) | 50.5 (1.988) | 77.6 (3.055) | 76 (2.99) | 44.9 (1.768) | 47.5 (1.87) | 35.6 (1.402) | 37.5 (1.476) | 29.9 (1.177) | 21 (0.83) | 495.5 (19.508) |
ความชื้นร้อยละ | 74 | 72 | 68 | 66 | 67 | 64 | 61 | 62 | 66 | 73 | 76 | 76 | 69 |
วันที่มีฝนตกโดยเฉลี่ย | 4 | 4 | 8 | 12 | 12 | 10 | 7 | 8 | 9 | 10 | 10 | 6 | 100 |
วันที่มีหิมะตกโดยเฉลี่ย | 6 | 8 | 3 | 0.1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0.1 | 1 | 4 | 22 |
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด | 99 | 102 | 142 | 171 | 213 | 249 | 256 | 248 | 206 | 164 | 103 | 93 | 2,046 |
แหล่งที่มา 1: Pogoda.ru.net | |||||||||||||
แหล่งที่มา 2: NOAA (ชั่วโมงแสงอาทิตย์ 1961–1990) WMO เวลาและวันที่ (Dew point 2005-2015) |
ข้อมูลภูมิอากาศของ (1981–2010) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
เดือน | ม.ค. | ก.พ. | มี.ค. | เม.ย. | พ.ค. | มิ.ย. | ก.ค. | ส.ค. | ก.ย. | ต.ค. | พ.ย. | ธ.ค. | ทั้งปี |
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | 16.9 (62.4) | 20.8 (69.4) | 26.3 (79.3) | 34.3 (93.7) | 33.1 (91.6) | 38.2 (100.8) | 39.4 (102.9) | 40.2 (104.4) | 37.4 (99.3) | 32.2 (90) | 24.7 (76.5) | 19.9 (67.8) | 40.2 (104.4) |
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) | 6.6 (43.9) | 7.6 (45.7) | 12.3 (54.1) | 18.6 (65.5) | 22.8 (73) | 27.7 (81.9) | 31.1 (88) | 30.9 (87.6) | 26.1 (79) | 19.4 (66.9) | 12.4 (54.3) | 7.6 (45.7) | 18.7 (65.7) |
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) | 1.3 (34.3) | 2.7 (36.9) | 6.8 (44.2) | 12.6 (54.7) | 17.0 (62.6) | 21.5 (70.7) | 24.5 (76.1) | 23.9 (75) | 19.5 (67.1) | 13.2 (55.8) | 7.7 (45.9) | 3.3 (37.9) | 12.8 (55) |
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) | -1.0 (30.2) | -0.7 (30.7) | 2.8 (37) | 8.0 (46.4) | 12.4 (54.3) | 16.6 (61.9) | 20.0 (68) | 19.7 (67.5) | 15.7 (60.3) | 10.4 (50.7) | 4.6 (40.3) | 0.4 (32.7) | 9.1 (48.4) |
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) | -24.1 (-11.4) | -13.1 (8.4) | -8.0 (17.6) | -2.4 (27.7) | 2.2 (36) | 8.3 (46.9) | 13.0 (55.4) | 12.1 (53.8) | 5.5 (41.9) | -0.7 (30.7) | -6.4 (20.5) | -10.9 (12.4) | −24.1 (−11.4) |
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) | 20.2 (0.795) | 26.5 (1.043) | 32.8 (1.291) | 56.4 (2.22) | 86.2 (3.394) | 72.1 (2.839) | 48.2 (1.898) | 43.8 (1.724) | 42.7 (1.681) | 42.7 (1.681) | 35.2 (1.386) | 25.0 (0.984) | 531.6 (20.929) |
แหล่งที่มา: องค์การอุตุนิยมวิทยาโลก |
ประชากร
กลุ่มชาติพันธุ์หลักในทบิลีซี | |||||||||||||||||
ปี | จอร์เจีย | % | อาร์มีเนีย | % | รัสเซีย | % | รวม | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1780 | 50,000 | 66.7% | 10,000 | 13.3% | – | – | 75,000 | ||||||||||
1790 | 44,000 | 61.1% | 14,860 | 16.7% | – | – | 72,000 | ||||||||||
1801-3 | 4,300 | 21.5% | 14,860 | 74.3% | – | – | 20,000 | ||||||||||
1864/65 ฤดูหนาว | 14,878 | 24.8% | 28,404 | 47.3% | 12,462 | 20.7% | 60,085 | ||||||||||
1864/65 ฤดูร้อน | 14,787 | 20.8% | 31,180 | 43.9% | 12,142 | 17.1% | 71,051 | ||||||||||
1876 | 22,156 | 21.3% | 37,610 | 36.1% | 30,813 | 29.6% | 104,024 | ||||||||||
1897 | 42,206 | 26.4% | 47,133 | 29.5% | 44,823 | 28.1% | 159,590 | ||||||||||
1916 | 37,584 | 10.8% | 149,294 | 43.1% | 91,997 | 26.5% | 346,766 | ||||||||||
1926 | 112,014 | 38.1% | 100,148 | 34.1% | 45,937 | 15.6% | 294,044 | ||||||||||
1939 | 228,394 | 44% | 137,331 | 26.4% | 93,337 | 18% | 519,220 | ||||||||||
1959 | 336,257 | 48.4% | 149,258 | 21.5% | 125,674 | 18.1% | 694,664 | ||||||||||
1970 | 511,379 | 57.5% | 150,205 | 16.9% | 124,316 | 14% | 889,020 | ||||||||||
1979 | 653,242 | 62.1% | 152,767 | 14.5% | 129,122 | 12.3% | 1,052,734 | ||||||||||
1989 | 824,412 | 66.1% | 150,138 | 12.0% | 124,867 | 10.0% | 1,246,936 | ||||||||||
2002 | 910,712 | 84.2% | 82,586 | 7.6% | 32,580 | 3% | 1,081,679 | ||||||||||
2014 | 996,804 | 89.9% | 53,409 | 4.8% | 13,350 | 1.2% | 1,108,717 |
ทบิลีซีเป็นนครที่มีกลุ่มชาติพันธุ์อาศัยมากกว่า 100 กลุ่ม ประมาณ 90% ของประชากรมีเชื้อสาย ส่วนประชากรกลุ่มอื่นที่มีความสำคัญได้แก่ รัสเซีย และอาเซอร์ไบจาน นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ เช่น , , ยูเครน, กรีก, ยิว, อัสซีเรีย, ฯลฯ
ศาสนา
พลเมืองทบิลีซีมากกว่า 95% นับถือศาสนาคริสต์ (นิกายที่พบมากที่สุดคือ) รองลงมา (ประมาณ 1.5%) นับถือศาสนาอิสลาม (ส่วนใหญ่นับถือนิกายชีอะฮ์) ในขณะที่ประชากรประมาณ 0.1% นับถือศาสนายูดาห์
วัฒนธรรม
กีฬา
สโมสร | กีฬา | สนามกีฬา |
---|---|---|
รักบี้ | ||
รักบี้ | ||
รักบี้ | ||
สโมสรฟุตบอลดีนาโมทบิลีซี | ฟุตบอล | บอริส ไปชัดเซ ดีนาโม อารีนา |
ฟุตบอล | ||
บาสเกตบอล | ||
บาสเกตบอล | ||
บาสเกตบอล | ||
บาสเกตบอล | ||
บาสเกตบอล |
สื่อ
หนังสือพิมพ์ที่วางขายในกรุงทบิลีซี ได้แก่ 24 Saati ("24 ชั่วโมง"), Rezonansi ("เสียงสะท้อน"), Alia ส่วนฉบับภาษาอังกฤษ ได้แก่ The Messenger (รายวัน), FINANCIAL, Georgia Today (รายสัปดาห์), The Georgian Times (รายสัปดาห์)
สถาปัตยกรรมและสถานที่สำคัญ
จุดหมายปลายทางของนักท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงในทบิลีซีได้แก่ มหาวิหารซาเมบา (ภูเขาศักดิ์สิทธิ์) รวมทั้งพิพิธภัณฑ์และห้องภาพศิลปะอีกจำนวนมาก ทบิลีซียังเป็นที่พำนักของศิลปินที่มีชื่อเสียง เช่น และ
การคมนาคม
อากาศยาน
อยู่ห่างจากกรุงทบิลีซี ไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ไปประมาณ 17 กิโลเมตร มีขบวนรถไฟเชื่อมต่อระหว่าง กับสนามบิน ใช้เวลา 35 นาที ที่สนามบินมีผู้มาใช้บริการประมาณ 1.1 ล้านคน สายการบินหลักคือ จอร์เจียแอร์เวย์
รถไฟฟ้าใต้ดิน
มีรถไฟฟ้าใต้ดินบริการในกรุงทบิลีซี เริ่มก่อตั้งเมื่อ ค.ศ. 1952 เสร็จเมื่อ ค.ศ. 1966 มีบริการทั้งหมด 2 เส้นทาง คือ สายอาคเมเทลิ-วาร์เคทิลิ และสายซาเบอร์ทาโล มีสถานีรถไฟ 22 สถานี ตัวรถไฟ 186 คัน ให้บริการตั้งแต่เวลา 6 นาฬิกา จนถึงเที่ยงคืน
รถราง
ทบิลีซีมีระบบรถราง เปิดบริการตั้งแต่วันที่ 25 ธันวาคม ค.ศ. 1904 อย่างไรก็ตาม รถรางได้ปิดบริการในวันที่ 4 ธันวาคม ค.ศ. 2006 และมีโครงการรถรางแบบทันสมัยในอนาคต
การศึกษา
- มหาวิทยาลัยกริเกล โรบาคิดเซ
- มหาวิทยาลัยจอร์เจีย อเมริกา
- สถาบันราชการจอร์เจีย
- มหาวิทยาลัยเกษตรจอร์เจีย
ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ
เมืองพี่น้อง
ทบิลีซีได้สถาปนาความสัมพันธ์กับเมืองพี่น้องดังต่อไปนี้
|
เมืองที่ให้ความร่วมมือ
หมายเหตุ
- ทบิลีซี มีชื่อเดิมคือ ติฟลิส ซึ่งเป็นชื่อในภาษาเปอร์เซีย เยอรมัน ตุรกี และอื่น ๆ ในช่วงก่อน ค.ศ. 1936 ภาษารัสเซียก็ใช้ชื่อว่า "ทิฟลิส" เช่นกัน
- ระบุจำนวนผู้พูดภาษากลุ่มคาร์ตเวเลียเป็นภาษาแม่
- ระบุจำนวนผู้พูดภาษาอาร์มีเนียเป็นภาษาแม่ จำนวนผู้นับถือคริสตจักรอัครทูตอาร์มีเนียและคาทอลิกมี 50,801 คน หรือ 31.8%
อ้างอิง
- "Population by regions". National Statistics Office of Georgia. สืบค้นเมื่อ 16 August 2023.
- კონსპექტი საქართველოს ისტორიიდან შედგენილი ა. ქუთათელაძისგან 5 กุมภาพันธ์ 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. რვეული I. თბილისი, სტამბა წიგნების გამომცემელ ქართველთა ამხანაგობისა, 1900. გვერდი 38.
- "Mayor of Tbilisi". Tbilisi City Hall. จากแหล่งเดิมเมื่อ 1 December 2017. สืบค้นเมื่อ 20 November 2017.
- "Statistics of Tbilisi Region". National Statistics Office of Georgia. จากแหล่งเดิมเมื่อ 28 May 2021. สืบค้นเมื่อ 22 July 2018.
- "Ethnic composition of Georgia 2014". Pop-stat.mashke.org. จากแหล่งเดิมเมื่อ 20 December 2020. สืบค้นเมื่อ 2022-02-10.
- "რეგიონული სტატისტიკა".
- "Tbilisi Postal Code" (ภาษาอังกฤษ). cz. 20 July 2023. สืบค้นเมื่อ 30 January 2023.
- "Sub-national HDI – Subnational HDI – Global Data Lab".
- "Tbilisi: The Immortal City" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2015-01-24. สืบค้นเมื่อ 2023-07-14.
- "History of Tbilisi". tbilisi.gov.ge. สืบค้นเมื่อ 2023-07-14.
- Everett-Heath, John (2020). "Tbilisi (Tbilisi), Georgia (Tiflis)". The Concise Dictionary of World Place-Names (6 ed.). Oxford University Press. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 28 May 2021. สืบค้นเมื่อ 28 February 2021.
The former name is the Persian pronunciation, which is also used by Russians and Armenians. The present Georgian spelling was adopted in 1936.
- „როცა ტფილისი გახდა თბილისი." [When Tiflis became Tbilisi] (ภาษาจอร์เจีย). Radio Tavisupleba. 17 February 2005. จากแหล่งเดิมเมื่อ 28 May 2021. สืบค้นเมื่อ 1 May 2018.
- Погода и Климат (ภาษารัสเซีย). Pogodaiklimat.ru. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 March 2021. สืบค้นเมื่อ 19 October 2016.
- "Tbilisi/Novoalexeye Climate Normals 1961–1990". National Oceanic and Atmospheric Administration. สืบค้นเมื่อ 19 October 2016.
- "World Weather Information Service". worldweather.wmo.int. World Meteorological Organization. สืบค้นเมื่อ 27 August 2023.
- "Climate and Weather Averages in Tbilisi, Georgia". time and date. สืบค้นเมื่อ 27 August 2023.
- . World Meteorological Organization. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 October 2021. สืบค้นเมื่อ 9 October 2021.
- (ในภาษาจอร์เจีย) ძველი ტფილისი. აღწერანი და მცხოვრებთა რაოდენობა. 26 มิถุนายน 2022 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Tbilisi, 1917, p. 3 (Note: These numbers are reported by researcher based on historical documents. Methodology is unknown).
- (ในภาษาจอร์เจีย) ძველი ტფილისი. აღწერანი და მცხოვრებთა რაოდენობა. 26 มิถุนายน 2022 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Tbilisi, 1917, p. 3 (Note: These numbers are reported by researcher based on historical documents. Methodology is unknown. The large decrease in population from 1790 to 1801 is explained in-source by the ).
- (ในภาษาจอร์เจีย)
- (ในภาษารัสเซีย) Тифлис // Географическо-статистический словарь Российской империи 22 มีนาคม 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.St. Petersburg, 1885, p. 133 (Note: this is a 'one-day census' of unknown scope and methodology).
- Ronald Grigor Suny (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press. p. 368. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 March 2021. สืบค้นเมื่อ 29 December 2011. (one-day census of Tiflis)
- (ในภาษารัสเซีย) Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. 22 มีนาคม 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. Изд. Центр. стат. комитета МВД: Тифлисская губерния. – St. Petersburg, 1905, pp. 74—75.(Note: The census did not contain a question on ethnicity, which was deduced from data on mother tongue, social estate and occupation)[1] 24 มีนาคม 2021 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Кавказский календарь на 1907 год, pp. 128–129.
- [Caucasian calendar for 1917] (ภาษาRussian) (72nd ed.). Tiflis: Tipografiya kantselyarii Ye.I.V. na Kavkaze, kazenny dom. 1917. pp. 206–213. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 November 2021.
{{}}
: CS1 maint: unrecognized language () - . www.ethno-kavkaz.narod.ru. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 February 2008.
- "Ethnic composition of Georgia 1989". pop-stat.mashke.org. จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 November 2021. สืบค้นเมื่อ 2022-01-03.
- (PDF). 14 November 2009. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 14 November 2009. สืบค้นเมื่อ 19 December 2012.
- "Population Census 2014". www.geostat.ge. National Statistics Office of Georgia. November 2014. สืบค้นเมื่อ 28 June 2021.
- Ronald Grigor Suny (1994). The making of the Georgian nation. Indiana University Press. pp. 116–. ISBN . จากแหล่งเดิมเมื่อ 22 March 2021. สืบค้นเมื่อ 16 November 2011.
- "GeoStat.Ge". www.geostat.ge. จากแหล่งเดิมเมื่อ 19 September 2016. สืบค้นเมื่อ 2017-01-31.
- (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-07-28. สืบค้นเมื่อ 2013-03-23.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-04-29. สืบค้นเมื่อ 2013-03-23.
- "Head office 2013-04-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน." (direct image link 2012-03-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน) Georgian Airways. Retrieved on 6 October 2010.
- . 2010-12-24. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-01-04. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
- "georgiandaily.com – Nostalgic Tbilisi residents want their tramway back". 2010-12-24. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
-
- . 2010-12-24. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-02-11. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
- . 2010-12-24. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-01-19. สืบค้นเมื่อ 2010-12-24.
- . Tbilisi City Hall. Tbilisi Municipal Portal. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 July 2013. สืบค้นเมื่อ 5 August 2013.
- . Mestna občina Ljubljana (Ljubljana City) (ภาษาสโลวีเนีย). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 June 2013. สืบค้นเมื่อ 27 July 2013.
- . Bristol City Council. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 28 July 2011. สืบค้นเมื่อ 17 July 2009.
- "Yerevan – Twin Towns & Sister Cities". Yerevan Municipality Official Website. Yerevan Municipality. จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 October 2019. สืบค้นเมื่อ 4 November 2013.
- [Yerevan expanding its international relations] (ภาษาอาร์เมเนีย). Yerevan Municipality. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 May 2013. สืบค้นเมื่อ 5 August 2013.
- (ภาษาโรมาเนีย). Primăria Municipiului Chişinău. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 September 2012. สืบค้นเมื่อ 21 July 2013.
- "Legal Framework". Embassy of Georgia to the State of Qatar. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 July 2018. สืบค้นเมื่อ 7 July 2018.
- "Tbilisi-Tehran direct flights will start next month". Agenda.ge. จากแหล่งเดิมเมื่อ 28 May 2015. สืบค้นเมื่อ 20 May 2015.
- "თბილისსა და სტამბოლს შორის დაძმობილების შესახებ მემორანდუმი გაფორმდა". Tbilisi City Hall. จากแหล่งเดิมเมื่อ 2 March 2021. สืบค้นเมื่อ 19 April 2016.
- [Kraków -Partnership Cities]. Miejska Platforma Internetowa Magiczny Kraków (ภาษาโปแลนด์). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2 July 2013. สืบค้นเมื่อ 10 August 2013.
- [Prague – Twin Cities HMP]. Portál "Zahraniční vztahy" [Portal "Foreign Affairs"] (ภาษาเช็ก). 18 July 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 25 June 2013. สืบค้นเมื่อ 5 August 2013.
บรรณานุกรม
- Кавказский календарь на 1907 год [Caucasian calendar for 1907] (ภาษารัสเซีย) (62nd ed.). Tiflis: Tipografiya kantselyarii Ye.I.V. na Kavkaze, kazenny dom. 1907. จากแหล่งเดิมเมื่อ 31 January 2022.
อ่านเพิ่ม
- Postcard from the Silk Road -(Georgia), TRAVELS – ESPECIALLY FOR „ZNAD WILII”, Leonard Drożdżewicz, „Znad Wilii”, Viešoji įstaiga „Znad Wilii” kultūros plėtros draugija,ISSN 1392-9712 indeks 327956 nr 1 (57) z 2014 r., pp. 87–98, (in Polish) http://www.znadwiliiwilno.lt/wp-content/uploads/2020/04/Znad-Wilii-57m.pdf
- Tbilisi's largely forgotten and neglected Armenian heritage
แหล่งข้อมูลอื่น
- เว็บไซต์ทางการของนครทบิลีซี
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud thbilisi cxreciy თბილისი xxkesiyng ˈtʰbilisi fngesiyng hruxchuxedim tiflis cxreciy ტფილისი t pilisi sungeriykkninchwngkxn kh s 1936 bangphasayngkhngeriykchuxni epnemuxnghlwngaelaemuxngihythisudkhxngpraethscxreciy tngxyurimaemnakhura miprachakrpraman 1 5 lankhn thbilisikxtngkhuninkhriststwrrsthi 5 odyphraecawakhtngthihnungaehngixbieriy aelanbtngaetnnepntnma nkhridthahnathiepnemuxnghlwngkhxngrachxanackraelasatharnrthcxreciy rahwang kh s 1801 1917 nkhrklayepnswnhnungkhxngckrwrrdirsesiy odythahnathiepnnkhrxuprachhlwng khrxbkhlumphunthitxnehnuxaelaitkhxngdinaednkhxekhssthbilisi თბილისი tiflisemuxnghlwngbnlnglangaelasayipkhwa thbilisiekaaelayamphlbkha yanexliya aelehnxasnwiharsaembakbsungsxngswangyamkhakhun aela kbthngtrathbilisiaesdngaephnthithbilisithbilisiaesdngaephnthipraethscxreciythbilisiaesdngaephnthiethuxkekhakhxekhssphikd 41 43 21 N 44 47 33 E 41 72250 N 44 79250 E 41 72250 44 79250praeths cxreciysthapnakh s 455karpkkhrxng praephth xngkhkr naykethsmntri phunthi emuxnghlwng504 2 tr km 194 7 tr iml rwmprimnthl726 tr km 280 tr iml khwamsungcudsungsud770 emtr 2 530 fut khwamsungcudtasud380 emtr 1 250 fut prachakr 2023 emuxnghlwng1 241 709 khn khwamhnaaenn2 462 73 khn tr km 6 378 4 khn tr iml rwmprimnthl1 485 293 khnprachakrtamklumchatiphnthu 89 9 4 8 1 4 1 2 1 0 xun 1 7 cidiphi nkhr26 3 phnlanlari 10 000 landxllarshrth txhw21 900 lari 8 300 dxllarshrth ekhtewlaUTC 4 ewlacxreciy rhsphunthi 995 32exchdiix 2021 0 824 sungmakewbisttbilisi gov ge enuxngcakmithitngxyurahwangthwipyuorpkbthwipexechiy aelaxyuiklkbthangsayihm thaihthbilisiklayepndinaednknchnkhxngmhaxanackhxngolk swninpccubn nkhrmibthbathsakhyinthanasunyklangkarkhnsngaelakarkha prawtisastrkhxngthbilisisathxnxyuphayitsthaptykrrmkhxngnkhr sungekidcakkarphsmphsankhxngsthaptykrrmyukhklang yukhfunfukhlassik wicitrsilp nwsilp stalin aelasmyihm prachakrinthbilisimiphumihlngthangwthnthrrm chatiphnthu aelasasnathihlakhlay odyprachakrswnihynbthuxsasnakhristnikayxisethirnxxrthxdxks sthanthisakhyxnepncudsnickhxngnkthxngethiyw xathi saembaaelasioxni ctursesriphaph thnnrustaewliaelaxkmaechenebli praphakharnarikalathisranginyukhklang ornglakhroxepramwrethiym aelaphiphithphnthsthanaehngchati cxreciy xunhphumikhxngnkhrinvdurxnxyuthi 20 32 xngsaeslesiys swninvduhnawxyuthi 1 thung 7 xngsaeslesiyschuxaelasphthmulwithyachux thbilisi macak Tbilisi ႧႡႨႪႨႱႨ თბილისი sungmacaksphth tpili cxreciysmyihm თბილი xun cakcxreciyeka ႲႴႨႪႨ ṭpili dngnn cungmikarihchux Tbilisi sthanthiaehngkhwamxbxun aeknkhrni enuxngcakmibxnarxnkamathncanwnmak kxnhna kh s 1936 chuxemuxnginphasaxngkvsaelaphasaxun xingcakrupsakdinphasaepxresiytiflis swnchuxinphasacxreciykhux ტფილისი Ṭpilisi n wnthi 17 singhakhm kh s 1936 chuxphasarsesiykhxngnkhrtang idrbkarepliynchuxihiklekhiyngkbphasathxngthin tamkhasngkhxngphunaosewiyt nxkcakni rup Ṭpilisi inphasacxreciyidrbkarprbprungihthnsmybnphunthankhxesnxkhxngnkphasasastrchawcxreciy rupprasm ტფილი ṭpili xun cungthukaethnthidwy თბილი tbili chuxniyngepnphunthaninchuxphasarsesiyaebbihm Tbilisi Tbilisi phasaxun swnihyhnmaichrupihm aetinbangphasaxyangturki epxresiy krik sepn aelaeyxrmn yngkhngrupkhxng Tiflisprawtiemuxngekathbilisi Vakhtang Gorgasali kstriycxreciyaehng idkxtngemuxngnikhuninkhriststwrrsthi 4 thbilisiepnsunyklangxutsahkrrm sngkhm aelawthnthrrminphumiphakhkhxekhss inprawtisastr emuxngnixyuinsaythanghnungkhxngesnthangsayihm aelapccubnyngmibthbathsakhyinthanasunyklangkarkhnsngaelakarkha enuxngcakkhwamidepriybthangyuththsastrinaengthitngthiepncudtdrahwangthwipexechiykbthwipyuorp thbilisiepnthiruckineruxng Rose Revolution sungekidkhunbriewn Freedom Square aelasthanthiiklekhiynghlngcakkareluxktngrthsphainpi kh s 2003 idnaipsukarlaxxkkhxngprathanathibdiexduxard echfewirdnasi Eduard Shevardnadze phumipraethsthbilisi tngxyurimfng Kura hruxeriykwaaemnamtkhwari Mtkvari inphasathxngthin bangkhrngthukxangthunginchuxwa tiflis Tiflis hrux tifflis Tifflis sungepnchuxeriykinyukhklangthiimichchuxthxngthinkhxngemuxngni krungthbilisimienuxthi 372 tarangkiolemtr 144 tarangiml phaphphaonramakhxngkrungthbilisi phumixakas aephnphumiaesdngsphaphphumixakaskhxngthbilisi withixan m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh 18 9 7 1 25 8 8 0 30 3 13 4 50 5 19 8 77 6 24 13 76 29 17 44 9 32 20 47 5 32 20 35 6 26 16 37 5 20 11 29 9 13 5 21 8 1xunhphumi wdepnxngsaeslesiysprimanhyadnafa wdepnmilliemtrthima Pogoda ru netaesdngkhxmulepnmatraxngkvsm kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh 0 7 44 31 1 47 32 1 2 56 39 2 65 47 3 1 75 56 3 83 63 1 8 89 69 1 9 89 69 1 4 79 61 1 5 68 52 1 2 55 40 0 8 47 34xunhphumi wdepnxngsafaernihtprimanhyadnafa wdepnniwkhxmulphumixakaskhxngthbilisi pkti kh s 1991 2020 sungsud kh s 1881 pccubn eduxn m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh thngpixunhphumisungsudthiekhybnthuk C F 19 5 67 1 22 4 72 3 28 9 84 34 4 93 9 37 0 98 6 38 7 101 7 40 5 104 9 40 4 104 7 37 9 100 2 33 3 91 9 27 2 81 22 8 73 40 5 104 9 xunhphumisungsudechliy C F 6 9 44 4 8 4 47 1 13 2 55 8 18 6 65 5 23 7 74 7 28 5 83 3 31 5 88 7 31 9 89 4 26 2 79 2 20 0 68 12 6 54 7 8 1 46 6 19 13 66 44 xunhphumiechliyaetlawn C F 2 7 36 9 3 8 38 8 7 9 46 2 12 9 55 2 17 8 64 22 3 72 1 25 3 77 5 25 4 77 7 20 4 68 7 14 7 58 5 7 9 46 2 3 9 39 13 75 56 75 xunhphumitasudechliy C F 0 6 30 9 0 2 32 4 4 0 39 2 8 4 47 1 13 2 55 8 17 3 63 1 20 4 68 7 20 3 68 5 15 9 60 6 11 0 51 8 4 7 40 5 1 2 34 2 9 67 49 4 xunhphumitasudthiekhybnthuk C F 24 4 11 9 18 8 1 8 12 8 9 5 0 23 1 0 33 8 6 3 43 3 9 3 48 7 8 9 48 3 1 37 6 6 4 20 5 16 0 3 20 5 4 9 24 4 11 9 hyadnafa mm niw 18 9 0 744 25 8 1 016 30 3 1 193 50 5 1 988 77 6 3 055 76 2 99 44 9 1 768 47 5 1 87 35 6 1 402 37 5 1 476 29 9 1 177 21 0 83 495 5 19 508 khwamchunrxyla 74 72 68 66 67 64 61 62 66 73 76 76 69wnthimifntkodyechliy 4 4 8 12 12 10 7 8 9 10 10 6 100wnthimihimatkodyechliy 6 8 3 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 4 22canwnchwomngthimiaedd 99 102 142 171 213 249 256 248 206 164 103 93 2 046aehlngthima 1 Pogoda ru netaehlngthima 2 NOAA chwomngaesngxathity 1961 1990 WMO ewlaaelawnthi Dew point 2005 2015 khxmulphumixakaskhxng 1981 2010 eduxn m kh k ph mi kh em y ph kh mi y k kh s kh k y t kh ph y th kh thngpixunhphumisungsudthiekhybnthuk C F 16 9 62 4 20 8 69 4 26 3 79 3 34 3 93 7 33 1 91 6 38 2 100 8 39 4 102 9 40 2 104 4 37 4 99 3 32 2 90 24 7 76 5 19 9 67 8 40 2 104 4 xunhphumisungsudechliy C F 6 6 43 9 7 6 45 7 12 3 54 1 18 6 65 5 22 8 73 27 7 81 9 31 1 88 30 9 87 6 26 1 79 19 4 66 9 12 4 54 3 7 6 45 7 18 7 65 7 xunhphumiechliyaetlawn C F 1 3 34 3 2 7 36 9 6 8 44 2 12 6 54 7 17 0 62 6 21 5 70 7 24 5 76 1 23 9 75 19 5 67 1 13 2 55 8 7 7 45 9 3 3 37 9 12 8 55 xunhphumitasudechliy C F 1 0 30 2 0 7 30 7 2 8 37 8 0 46 4 12 4 54 3 16 6 61 9 20 0 68 19 7 67 5 15 7 60 3 10 4 50 7 4 6 40 3 0 4 32 7 9 1 48 4 xunhphumitasudthiekhybnthuk C F 24 1 11 4 13 1 8 4 8 0 17 6 2 4 27 7 2 2 36 8 3 46 9 13 0 55 4 12 1 53 8 5 5 41 9 0 7 30 7 6 4 20 5 10 9 12 4 24 1 11 4 hyadnafa mm niw 20 2 0 795 26 5 1 043 32 8 1 291 56 4 2 22 86 2 3 394 72 1 2 839 48 2 1 898 43 8 1 724 42 7 1 681 42 7 1 681 35 2 1 386 25 0 0 984 531 6 20 929 aehlngthima xngkhkarxutuniymwithyaolkprachakrklumchatiphnthuhlkinthbilisipi cxreciy xarmieniy rsesiy rwm1780 50 000 66 7 10 000 13 3 75 0001790 44 000 61 1 14 860 16 7 72 0001801 3 4 300 21 5 14 860 74 3 20 0001864 65 vduhnaw 14 878 24 8 28 404 47 3 12 462 20 7 60 0851864 65 vdurxn 14 787 20 8 31 180 43 9 12 142 17 1 71 0511876 22 156 21 3 37 610 36 1 30 813 29 6 104 0241897 42 206 26 4 47 133 29 5 44 823 28 1 159 5901916 37 584 10 8 149 294 43 1 91 997 26 5 346 7661926 112 014 38 1 100 148 34 1 45 937 15 6 294 0441939 228 394 44 137 331 26 4 93 337 18 519 2201959 336 257 48 4 149 258 21 5 125 674 18 1 694 6641970 511 379 57 5 150 205 16 9 124 316 14 889 0201979 653 242 62 1 152 767 14 5 129 122 12 3 1 052 7341989 824 412 66 1 150 138 12 0 124 867 10 0 1 246 9362002 910 712 84 2 82 586 7 6 32 580 3 1 081 6792014 996 804 89 9 53 409 4 8 13 350 1 2 1 108 717 thbilisiepnnkhrthimiklumchatiphnthuxasymakkwa 100 klum praman 90 khxngprachakrmiechuxsay swnprachakrklumxunthimikhwamsakhyidaek rsesiy aelaxaesxribcan nxkcakni yngmiklumchatiphnthuxun echn yuekhrn krik yiw xssieriy l sasna phaphkhxngmsyidinthbilisi tnstwrrsthi 20 phlemuxngthbilisimakkwa 95 nbthuxsasnakhrist nikaythiphbmakthisudkhux rxnglngma praman 1 5 nbthuxsasnaxislam swnihynbthuxnikaychixah inkhnathiprachakrpraman 0 1 nbthuxsasnayudahwthnthrrmkila somsr kila snamkilarkbirkbirkbisomsrfutbxldinaomthbilisi futbxl bxris ipchdes dinaom xarinafutbxlbasektbxlbasektbxlbasektbxlbasektbxlbasektbxlsux hnngsuxphimphthiwangkhayinkrungthbilisi idaek 24 Saati 24 chwomng Rezonansi esiyngsathxn Alia swnchbbphasaxngkvs idaek The Messenger raywn FINANCIAL Georgia Today rayspdah The Georgian Times rayspdah sthaptykrrmaelasthanthisakhy ornglakhrrsthaewli cudhmayplaythangkhxngnkthxngethiywthimichuxesiynginthbilisiidaek mhawiharsaemba phuekhaskdisiththi rwmthngphiphithphnthaelahxngphaphsilpaxikcanwnmak thbilisiyngepnthiphankkhxngsilpinthimichuxesiyng echn aelakarkhmnakhmxakasyan thaxakasyannanachatithbilisi xyuhangcakkrungthbilisi ipthangthistawnxxkechiyngitippraman 17 kiolemtr mikhbwnrthifechuxmtxrahwang kbsnambin ichewla 35 nathi thisnambinmiphumaichbrikarpraman 1 1 lankhn saykarbinhlkkhux cxreciyaexrewy rthiffaitdin mirthiffaitdinbrikarinkrungthbilisi erimkxtngemux kh s 1952 esrcemux kh s 1966 mibrikarthnghmd 2 esnthang khux sayxakhemethli warekhthili aelasaysaebxrthaol misthanirthif 22 sthani twrthif 186 khn ihbrikartngaetewla 6 nalika cnthungethiyngkhun rthrang thbilisimirabbrthrang epidbrikartngaetwnthi 25 thnwakhm kh s 1904 xyangirktam rthrangidpidbrikarinwnthi 4 thnwakhm kh s 2006 aelamiokhrngkarrthrangaebbthnsmyinxnakhtkarsuksamhawithyalykriekl orbakhides mhawithyalycxreciy xemrika sthabnrachkarcxreciy mhawithyalyekstrcxreciykhwamsmphnthrahwangpraethsTbilisi Platz thisarbrukhekhin praethseyxrmniemuxngphinxng thbilisiidsthapnakhwamsmphnthkbemuxngphinxngdngtxipni sarbrukhekhin eyxrmni 1975 nxngt frngess 1979 lubliyana solwieniy 1977 xinsbrukh xisetriy 1982 aextaelnta shrth 1987 paaelrom xitali 1987 bristxl shrachxanackr 1988 bilbaox sepn 1989 eyerwan xarmieniy 1996 ekhiyf yuekhrn 1999 xstana khaskhsthan 2005 wilnixs lithweniy 2009 khichiena mxlodwa 2011 ikhor xiyipt 2012 odha katar 2012 etharan xihran 2015 minskh eblarus 2015 partner since 1994 xistnbul turki 2016 partner since 2006 osefiy blaekeriy 2016 lima epru 2018 baku xaesxribcan 2021 bukhaerst ormaeniy 2022 emuxngthiihkhwamrwmmux xxaedsa yuekhrn 1996 xngkara turki 1996 baku xaesxribcan 1997 exethns kris 1997 paris frngess 1997 eyrusaelm xisraexl 1998 rika ltewiy 2007 krakuf opaelnd 2009 wxrsx opaelnd 2010 budaepst hngkari 2011 kharkiw yuekhrn 2012 lwiw yuekhrn 2013 lingkhxln shrth 2013 kwangocw cin 2014 lublin opaelnd 2014 dblin ixraelnd 2014 prak echkekiyhmayehtuthbilisi michuxedimkhux tiflis sungepnchuxinphasaepxresiy eyxrmn turki aelaxun inchwngkxn kh s 1936 phasarsesiykichchuxwa thiflis echnkn rabucanwnphuphudphasaklumkharteweliyepnphasaaem rabucanwnphuphudphasaxarmieniyepnphasaaem canwnphunbthuxkhristckrxkhrthutxarmieniyaelakhathxlikmi 50 801 khn hrux 31 8 xangxing Population by regions National Statistics Office of Georgia subkhnemux 16 August 2023 კონსპექტი საქართველოს ისტორიიდან შედგენილი ა ქუთათელაძისგან 5 kumphaphnth 2021 thi ewyaebkaemchchin რვეული I თბილისი სტამბა წიგნების გამომცემელ ქართველთა ამხანაგობისა 1900 გვერდი 38 Mayor of Tbilisi Tbilisi City Hall cakaehlngedimemux 1 December 2017 subkhnemux 20 November 2017 Statistics of Tbilisi Region National Statistics Office of Georgia cakaehlngedimemux 28 May 2021 subkhnemux 22 July 2018 Ethnic composition of Georgia 2014 Pop stat mashke org cakaehlngedimemux 20 December 2020 subkhnemux 2022 02 10 რეგიონული სტატისტიკა Tbilisi Postal Code phasaxngkvs cz 20 July 2023 subkhnemux 30 January 2023 Sub national HDI Subnational HDI Global Data Lab Tbilisi The Immortal City phasaxngkvsaebbxemrikn 2015 01 24 subkhnemux 2023 07 14 History of Tbilisi tbilisi gov ge subkhnemux 2023 07 14 Everett Heath John 2020 Tbilisi Tbilisi Georgia Tiflis The Concise Dictionary of World Place Names 6 ed Oxford University Press ISBN 978 0191905636 cakaehlngedimemux 28 May 2021 subkhnemux 28 February 2021 The former name is the Persian pronunciation which is also used by Russians and Armenians The present Georgian spelling was adopted in 1936 როცა ტფილისი გახდა თბილისი When Tiflis became Tbilisi phasacxreciy Radio Tavisupleba 17 February 2005 cakaehlngedimemux 28 May 2021 subkhnemux 1 May 2018 Pogoda i Klimat phasarsesiy Pogodaiklimat ru cakaehlngedimemux 22 March 2021 subkhnemux 19 October 2016 Tbilisi Novoalexeye Climate Normals 1961 1990 National Oceanic and Atmospheric Administration subkhnemux 19 October 2016 World Weather Information Service worldweather wmo int World Meteorological Organization subkhnemux 27 August 2023 Climate and Weather Averages in Tbilisi Georgia time and date subkhnemux 27 August 2023 World Meteorological Organization khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 9 October 2021 subkhnemux 9 October 2021 inphasacxreciy ძველი ტფილისი აღწერანი და მცხოვრებთა რაოდენობა 26 mithunayn 2022 thi ewyaebkaemchchin Tbilisi 1917 p 3 Note These numbers are reported by researcher based on historical documents Methodology is unknown inphasacxreciy ძველი ტფილისი აღწერანი და მცხოვრებთა რაოდენობა 26 mithunayn 2022 thi ewyaebkaemchchin Tbilisi 1917 p 3 Note These numbers are reported by researcher based on historical documents Methodology is unknown The large decrease in population from 1790 to 1801 is explained in source by the inphasacxreciy inphasarsesiy Tiflis Geografichesko statisticheskij slovar Rossijskoj imperii 22 minakhm 2021 thi ewyaebkaemchchin St Petersburg 1885 p 133 Note this is a one day census of unknown scope and methodology Ronald Grigor Suny 1994 The making of the Georgian nation Indiana University Press p 368 ISBN 978 0 253 20915 3 cakaehlngedimemux 22 March 2021 subkhnemux 29 December 2011 one day census of Tiflis inphasarsesiy Pervaya vseobshaya perepis naseleniya Rossijskoj Imperii 1897 g 22 minakhm 2021 thi ewyaebkaemchchin Izd Centr stat komiteta MVD Tiflisskaya guberniya St Petersburg 1905 pp 74 75 Note The census did not contain a question on ethnicity which was deduced from data on mother tongue social estate and occupation 1 24 minakhm 2021 thi ewyaebkaemchchin Kavkazskij kalendar na 1907 god pp 128 129 Caucasian calendar for 1917 phasaRussian 72nd ed Tiflis Tipografiya kantselyarii Ye I V na Kavkaze kazenny dom 1917 pp 206 213 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 4 November 2021 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite book title aemaebb Cite book cite book a CS1 maint unrecognized language lingk www ethno kavkaz narod ru khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 8 February 2008 Ethnic composition of Georgia 1989 pop stat mashke org cakaehlngedimemux 22 November 2021 subkhnemux 2022 01 03 PDF 14 November 2009 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 14 November 2009 subkhnemux 19 December 2012 Population Census 2014 www geostat ge National Statistics Office of Georgia November 2014 subkhnemux 28 June 2021 Ronald Grigor Suny 1994 The making of the Georgian nation Indiana University Press pp 116 ISBN 978 0 253 20915 3 cakaehlngedimemux 22 March 2021 subkhnemux 16 November 2011 GeoStat Ge www geostat ge cakaehlngedimemux 19 September 2016 subkhnemux 2017 01 31 PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2013 07 28 subkhnemux 2013 03 23 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 04 29 subkhnemux 2013 03 23 Head office 2013 04 05 thi ewyaebkaemchchin direct image link 2012 03 09 thi ewyaebkaemchchin Georgian Airways Retrieved on 6 October 2010 2010 12 24 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 01 04 subkhnemux 2010 12 24 georgiandaily com Nostalgic Tbilisi residents want their tramway back 2010 12 24 subkhnemux 2010 12 24 2010 12 24 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 02 11 subkhnemux 2010 12 24 2010 12 24 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2011 01 19 subkhnemux 2010 12 24 Tbilisi City Hall Tbilisi Municipal Portal khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 24 July 2013 subkhnemux 5 August 2013 Mestna obcina Ljubljana Ljubljana City phasasolwieniy khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 26 June 2013 subkhnemux 27 July 2013 Bristol City Council khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 28 July 2011 subkhnemux 17 July 2009 Yerevan Twin Towns amp Sister Cities Yerevan Municipality Official Website Yerevan Municipality cakaehlngedimemux 31 October 2019 subkhnemux 4 November 2013 Yerevan expanding its international relations phasaxaremeniy Yerevan Municipality khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 12 May 2013 subkhnemux 5 August 2013 phasaormaeniy Primăria Municipiului Chisinău khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 3 September 2012 subkhnemux 21 July 2013 Legal Framework Embassy of Georgia to the State of Qatar cakaehlngedimemux 7 July 2018 subkhnemux 7 July 2018 Tbilisi Tehran direct flights will start next month Agenda ge cakaehlngedimemux 28 May 2015 subkhnemux 20 May 2015 თბილისსა და სტამბოლს შორის დაძმობილების შესახებ მემორანდუმი გაფორმდა Tbilisi City Hall cakaehlngedimemux 2 March 2021 subkhnemux 19 April 2016 Krakow Partnership Cities Miejska Platforma Internetowa Magiczny Krakow phasaopaelnd khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2 July 2013 subkhnemux 10 August 2013 Prague Twin Cities HMP Portal Zahranicni vztahy Portal Foreign Affairs phasaechk 18 July 2013 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 25 June 2013 subkhnemux 5 August 2013 brrnanukrm Kavkazskij kalendar na 1907 god Caucasian calendar for 1907 phasarsesiy 62nd ed Tiflis Tipografiya kantselyarii Ye I V na Kavkaze kazenny dom 1907 cakaehlngedimemux 31 January 2022 xanephimPostcard from the Silk Road Georgia TRAVELS ESPECIALLY FOR ZNAD WILII Leonard Drozdzewicz Znad Wilii Viesoji įstaiga Znad Wilii kulturos pletros draugija ISSN 1392 9712 indeks 327956 nr 1 57 z 2014 r pp 87 98 in Polish http www znadwiliiwilno lt wp content uploads 2020 04 Znad Wilii 57m pdf Tbilisi s largely forgotten and neglected Armenian heritageaehlngkhxmulxunwikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb thbilisi wikithxngethiyw mikhaaenanakarthxngethiywsahrb Tbilisi sthaniyxypraethscxreciyewbistthangkarkhxngnkhrthbilisi