คีนวา | |
---|---|
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
อาณาจักร: | Plantae |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Angiosperms |
ไม่ได้จัดลำดับ: | Eudicots |
ไม่ได้จัดลำดับ: | |
อันดับ: | Caryophyllales |
วงศ์: | Amaranthaceae |
วงศ์ย่อย: | |
สกุล: | |
สปีชีส์: | C. quinoa |
ชื่อทวินาม | |
Chenopodium quinoa | |
พื้นที่กำเนิดดั้งเดิม (สีแดง), พื้นที่เพาะปลูก (สีเขียว) | |
ชื่อพ้อง | |
|
คีนวา (อังกฤษ: quinoa, ออกเสียง: /ˈkiːnwɑː/; ชื่อวิทยาศาสตร์: Chenopodium quinoa) เป็นพืชในวงศ์ มีความใกล้ชิดกับผักโขมและปวยเล้ง ที่อยู่ในวงศ์เดียวกัน เป็นไม้ล้มลุกปีเดียว โคนต้นกลม ส่วนที่แตกใบต้นจะเป็นเหลี่ยม ต้นแก่เป็นสีเหลืองอ่อนหรือแดง ต้นอ่อนมีได้หลายสี สีแดงของพืชชนิดนี้เกิดจากเบตาไซยานิน ต้นอายุน้อยใบสีเขียวมีขนละเอียด เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลือง แดง หรือม่วง ดอกช่อผลมีกลีบดอกห่อหุ้ม สามารถถูออกได้ ผลมีหลายสี เมล็ดสีขาว น้ำตาลหรือดำ ลำต้นสูง 1–2 เมตร
พืชชนิดนี้เป็นพืชที่ปลูกในแถบเทือกเขาแอนดีส และกระจายไปทั่วอเมริกาใต้ จากนั้นจึงแพร่กระจายไปยังประเทศอื่น ๆ ถือเป็นธัญพืชชนิดหนึ่ง โดยชาวอินคาได้บริโภคคีนวากันมาอย่างยาวนานแล้วด้วยเป็นพืชที่มีประโยชน์ เมล็ดนำไปคั่วแล้วบดละเอียดทำเป็นแป้ง นำไปต้มใส่ในซุปหรือทำพาสตา เมล็ดรสชาติมันแต่อบแล้วไม่ขยายตัว นำไปทดแทนแป้งสาลีในการทำขนมปังได้บางส่วน ใบและลำต้นรับประทานเป็นผักได้ทั้งสดหรือนำไปต้ม หรือใช้เป็นอาหารสัตว์ เมล็ดคีนวาให้โปรตีนโดยเฉลี่ยร้อยละ 16 ของน้ำหนัก มีแป้งร้อยละ 60 เม็ดแป้งขนาดเล็กมาก โดยเป็นอะมิโลสร้อยละ 20 และเปลี่ยนรูปเป็นวุ้นเหนียวที่ 55 องศาเซลเซียส เปลือกหุ้มเมล็ดมีสารซาโปนินที่เป็นพิษ กำจัดออกโดยการล้าง กวน และขัดถูอย่างรุนแรง พันธุ์ที่มีรสขมมีซาโปนินสูงถึงร้อยละ 4
ในปี ค.ศ. 2013 องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติได้ยกให้เป็นปีแห่งคีนวา เพื่อสนับสนุนการปลูกและบริโภคพืชนี้ รวมถึงในประเทศไทยก็มีผู้พยายามเพาะปลูกด้วยเช่นกัน โดยเมล็ดมีราคาซื้อขายที่ค่อนข้างแพง
ระเบียงภาพ
-
-
-
-
- Chenopodium quinoa -red faro- - Museum specimen
คุณค่าทางโภชนาการต่อ 100 กรัม (3.5 ออนซ์) | |
---|---|
64 g | |
แป้ง | 52 g |
ใยอาหาร | 7 g |
6 g | |
ไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่ | 3.3 g |
14 g | |
ทริปโตเฟน | 0.167 g |
ทรีโอนีน | 0.421 g |
0.504 g | |
ลิวซีน | 0.840 g |
ไลซีน | 0.766 g |
เมไธโอนีน | 0.309 g |
0.203 g | |
ฟีนิลอะลานีน | 0.593 g |
ไทโรซีน | 0.267 g |
วาลีน | 0.594 g |
อาร์จินีน | 1.091 g |
0.407 g | |
อะลานีน | 0.588 g |
กรดแอสปาร์ติก | 1.134 g |
กลูตาเมต | 1.865 g |
ไกลซีน | 0.694 g |
0.773 g | |
0.567 g | |
วิตามิน | |
ไทอามีน (บี1) | (31%) 0.36 มก. |
ไรโบเฟลวิน (บี2) | (27%) 0.32 มก. |
วิตามินบี6 | (38%) 0.5 มก. |
โฟเลต (บี9) | (46%) 184 μg |
แร่ธาตุ | |
แคลเซียม | (4%) 36 มก. |
เหล็ก | (35%) 4.6 มก. |
แมกนีเซียม | (55%) 197 มก. |
ฟอสฟอรัส | (65%) 457 มก. |
โพแทสเซียม | (12%) 563 มก. |
สังกะสี | (33%) 3.1 มก. |
องค์ประกอบอื่น | |
น้ำ | 13 g |
ประมาณร้อยละคร่าว ๆ โดยใช้การแนะนำของสหรัฐสำหรับผู้ใหญ่ แหล่งที่มา: USDA FoodData Central |
อ้างอิง
- "The Plant List: A Working List of All Plant Species". สืบค้นเมื่อ May 1, 2014.
- หน้า 8 ทัศนะ, 'ธัญพืชโบราณ' และ 'Thailand 4.0' . "อาหารสมอง" โดย วรากรณ์ สามโกเศศ. กรุงเทพธุรกิจปีที่ 29 ฉบับที่ 10421: วันอังคารที่ 4 เมษายน พ.ศ. 2560
- พีรศักดิ์ วรสุนทโรสถ และคณะ. ทรัพยากรพืชในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ 10: ธัญพืช. กทม. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย. 2544.หน้า 100 – 103
แหล่งข้อมูลอื่น
- Quinoa nutrition facts and analysis
- International Year of Quinoa (2013)
ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Chenopodium quinoa ที่วิกิสปีชีส์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
khinwakarcaaenkchnthangwithyasastrxanackr Plantaeimidcdladb Angiospermsimidcdladb Eudicotsimidcdladb xndb Caryophyllaleswngs Amaranthaceaewngsyxy skul spichis C quinoachuxthwinamChenopodium quinoaphunthikaeniddngedim siaedng phunthiephaapluk siekhiyw chuxphxngChenopodium canihua Chenopodium ccoyto Toro Chenopodium ccuchi huila Toro Chenopodium chilense Chenopodium guinoa Chenopodium nuttalliae khinwasiaedng sukaelw khinwa xngkvs quinoa xxkesiyng ˈkiːnwɑː chuxwithyasastr Chenopodium quinoa epnphuchinwngs mikhwamiklchidkbphkokhmaelapwyelng thixyuinwngsediywkn epnimlmlukpiediyw okhntnklm swnthiaetkibtncaepnehliym tnaekepnsiehluxngxxnhruxaedng tnxxnmiidhlaysi siaedngkhxngphuchchnidniekidcakebtaisyanin tnxayunxyibsiekhiywmikhnlaexiyd emuxaekepliynepnsiehluxng aedng hruxmwng dxkchxphlmiklibdxkhxhum samarththuxxkid phlmihlaysi emldsikhaw natalhruxda latnsung 1 2 emtr phuchchnidniepnphuchthiplukinaethbethuxkekhaaexndis aelakracayipthwxemrikait caknncungaephrkracayipyngpraethsxun thuxepnthyphuchchnidhnung odychawxinkhaidbriophkhkhinwaknmaxyangyawnanaelwdwyepnphuchthimipraoychn emldnaipkhwaelwbdlaexiydthaepnaepng naiptmisinsuphruxthaphasta emldrschatimnaetxbaelwimkhyaytw naipthdaethnaepngsaliinkarthakhnmpngidbangswn ibaelalatnrbprathanepnphkidthngsdhruxnaiptm hruxichepnxaharstw emldkhinwaihoprtinodyechliyrxyla 16 khxngnahnk miaepngrxyla 60 emdaepngkhnadelkmak odyepnxamiolsrxyla 20 aelaepliynrupepnwunehniywthi 55 xngsaeslesiys epluxkhumemldmisarsaopninthiepnphis kacdxxkodykarlang kwn aelakhdthuxyangrunaerng phnthuthimirskhmmisaopninsungthungrxyla 4 inpi kh s 2013 xngkhkarxaharaelakarekstraehngshprachachatiidykihepnpiaehngkhinwa ephuxsnbsnunkarplukaelabriophkhphuchni rwmthunginpraethsithykmiphuphyayamephaaplukdwyechnkn odyemldmirakhasuxkhaythikhxnkhangaephngraebiyngphaphChenopodium quinoa red faro Museum specimen khinwadib 100 gkhunkhathangophchnakartx 100 krm 3 5 xxns kharobihedrt64 gaepng52 giyxahar7 gikhmn6 gimximtwmiphnthakhuhlaykhu3 3 goprtin14 gthripotefn0 167 gthrioxnin0 421 g0 504 gliwsin0 840 gilsin0 766 gemithoxnin0 309 g0 203 gfinilxalanin0 593 githorsin0 267 gwalin0 594 gxarcinin1 091 g0 407 gxalanin0 588 gkrdaexspartik1 134 gklutaemt1 865 giklsin0 694 g0 773 g0 567 gwitaminithxamin bi1 31 0 36 mk irobeflwin bi2 27 0 32 mk witaminbi6 38 0 5 mk ofelt bi9 46 184 mgaerthatuaekhlesiym 4 36 mk ehlk 35 4 6 mk aemkniesiym 55 197 mk fxsfxrs 65 457 mk ophaethsesiym 12 563 mk sngkasi 33 3 1 mk xngkhprakxbxunna13 ghnwy mg imokhrkrm mg millikrm IU hnwysaklpramanrxylakhraw odyichkaraenanakhxngshrthsahrbphuihy aehlngthima USDA FoodData Centralxangxing The Plant List A Working List of All Plant Species subkhnemux May 1 2014 hna 8 thsna thyphuchobran aela Thailand 4 0 xaharsmxng ody wrakrn samokess krungethphthurkicpithi 29 chbbthi 10421 wnxngkharthi 4 emsayn ph s 2560 phirskdi wrsunthorsth aelakhna thrphyakrphuchinexechiytawnxxkechiyngit 10 thyphuch kthm sthabnwicywithyasastraelaethkhonolyiaehngpraethsithy 2544 hna 100 103aehlngkhxmulxunQuinoa nutrition facts and analysis International Year of Quinoa 2013 khxmulthiekiywkhxngkb Chenopodium quinoa thiwikispichis wikimiediykhxmmxnsmisuxthiekiywkhxngkb khinwa