พระนางสิริราชเทวีแห่งหงสาวดี

พระนางสิริราชเทวีแห่งหงสาวดี (သီရိရာဇာဒေဝီ မွေ့မဂူသောက်) เป็นพระมเหสีของ พระยาอู่ กษัตริย์ลำดับที่ 8 แห่ง อาณาจักรหงสาวดี และเป็นพระมารดาของ พ่อขุนเมือง ทายาทผู้มีสิทธิโดยตรง ระหว่างปลายรัชสมัยของ พระยาอู่

พระประวัติ

อ้างอิงจากพงศาวดารเรื่อง ราชาธิราช ว่าพระนางเป็นหญิงสาวสามัญชนจากหมู่บ้านทางเหนือของราชธานีของอาณาจักรในขณะนั้นคือ เมาะตะมะ วันหนึ่ง พระยาอู่ เสด็จกลับจากคล้องช้างป่าและหยุดพักที่หมู่บ้านแห่งนี้และทอดพระเนตรเห็นพระนางและหลงใหลในความสวยของพระนาง พระยาอู่จึงสถาปนาพระนางเป็นพระสนมของพระองค์

พระยาอู่โปรดปรานพระนางอย่างมาก ภายหลังพระนางได้รับการสถาปนาเป็นพระมเหสีพร้อมกับรับพระราชทานพระอิสริยยศที่ สิริราชเทวี พระนางมีพระประสูติกาลพระโอรส, พ่อขุนเมือง, อีกสองทศวรรษต่อมา พระยาอู่โปรดปรานพ่อขุนเมือง และสถาปนาเป็นทายาทผู้มีสิทธิโดยตรงหรือรัชทายาทของอาณาจักรในปี พ.ศ. 1925 แต่พระนางมิเคยได้เป็นพระพันปีหลวง ใน พ.ศ. 1927, พระยาอู่เสด็จสวรรคต, และ พระยาน้อย เข้ายึดราชบัลลังก์ด้วยความช่วยเหลือของราชสำนัก พระยาน้อยซึ่งตอนนี้เป็นที่รู้จักในพระนาม พระเจ้าราชาธิราช ได้จับพ่อขุนเมืองขังคุกและมีพระบรมราชโองการให้สำเร็จโทษพ่อขุนเมืองในปี พ.ศ. 1932/1933

บันทึก

1. Her full title per Razadarit Ayedawbon (Pan Hla 2005: 62) was Thiri Yaza Dewi although she is usually referred to as Yaza Dewi elsewhere in the chronicle.

อ้างอิง

1. Pan Hla 2005: 44
2. Pan Hla 2005: 45, 47
3. Pan Hla 2005: 47–48
4. Pan Hla 2005: 64
5. Pan Hla 2005: 185

บรรณานุกรม

• Pan Hla, Nai (1968). Razadarit Ayedawbon (ภาษาพม่า) (8th printing, 2005 ed.). Yangon: Armanthit Sarpay.