พิลิปดา

พิลิปดา หรือ วิลิปดา (สันสกฤต: विलिप्ता) หรือ อาร์กวินาที (arcsecond, second of arc หรือ second) มักเขียนแทนด้วยเครื่องหมาย ″ เป็นหน่วยของมุมมีค่าเป็น 1/60 ของลิปดา

พิลิปดา
ระบบการวัด	หน่วยที่ยอมรับให้ใช้แก่ระบบเอสไอ
เป็นหน่วยของ	มุม
สัญลักษณ์	″
การแปลงหน่วย
1 ″ ใน ...	... มีค่าเท่ากับ ...
องศา	1/3600°
ลิปดา	1/60′
เอสไอ	π/648000 เรเดียน

หนึ่งพิลิปดาคือ 1/3600 ขององศา และเนื่องจาก 1 องศาเท่ากับ 1/360 ของเส้นรอบวง ดังนั้น 1 พิลิปดาจึงเท่ากับ 1/1296000 (≈ 7.7×10⁻⁷) ของเส้นรอบวง 1 เรเดียน มีค่าประมาณ 206265 พิลิปดา

สำหรับในระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ หน่วยสำหรับมุมและมุมเฟสคือเรเดียน แต่หน่วยองศารวมถึงลิปดาและพิลิปดาก็ถือเป็นหน่วยที่ยอมรับให้ใช้แก่ระบบเอสไอด้วยเช่นกัน

ตัวอย่างการใช้งาน

ในทางดาราศาสตร์ ระยะทาง 1 พาร์เซกถูกกำหนดให้เป็นระยะทางไปยังวัตถุที่มีพารัลแลกซ์ดาวฤกษ์เท่ากับ 1 พิลิปดา โดยหนึ่งพาร์เซกมีขนาดประมาณ 3.26 ปีแสง

โลกหมุนรอบตัวเองด้วยลองจิจูด 15″ ในหนึ่งวินาที โดยจะหมุน 15° ทุก ๆ ชั่วโมง และ 15′ ทุก ๆ นาที ความยาว ที่ตรงกับ ละติจูด 1″ ของโลกนั้นอยู่ที่ประมาณ 30 เมตร

หน่วยย่อยโดยคำอุปสรรค

สำหรับในระบบหน่วยวัดระหว่างประเทศ ในเอกสารระหว่างประเทศ (ฉบับที่ 9 ปี 2019) ได้ระบุไว้ว่าในบางสาขาวิชา เช่น ดาราศาสตร์ อาจมีการใช้คำอุปสรรคเอสไอเพื่อแสดงมุมที่มีขนาดเล็กมากด้วยค่าดังต่อไปนี้

• มิลลิพิลิปดา (milliarcsecond, mas) = 10^-3 พิลิปดา
• ไมโครพิลิปดา (microarcsecond, µas) = 10^-6 พิลิปดา
• พิโกพิลิปดา (picoarcsecond, pas) = 10^-12 พิลิปดา

หน่วยเหล่านี้จะใช้เมื่อหน่วยพิลิปดามีขนาดใหญ่เกินไป เช่น เมื่อแสดงถึง พารัลแลกซ์ดาวฤกษ์ หรือ การเคลื่อนที่ที่เฉพาะของดาวฤกษ์

ดูเพิ่ม

• ลิปดาและพิลิปดา

อ้างอิง

1. The International System of Units, 9th edition, 2019 p.145, Table 8
2. SI国際文書第9版(2019)、p.114 表8 注(b)
3. 角度表示 天文学辞典、公益社団法人 日本天文学会