ทำเนียบท่าช้าง หรือ วังถนนพระอาทิตย์ ตั้งอยู่บนถนนพระอาทิตย์ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร เดิมเป็นบ้านของเจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรียะ คชเสนี) บุตรเจ้าพระยามหาโยธานราธิบดีศรีพิชัยณรงค์ (พญาเจ่ง) ต้นสกุลคชเสนี เชื้อสายมอญ เจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรีย)เป็นปู่ของเจ้าจอมมารดากลิ่นในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นมรดกตกทอดมาถึง พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ (พระองค์เจ้ากฤดาภินิหาร) ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนัก 2 ชั้น เป็นที่ประทับของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศวรฤทิธิ์และเจ้าจอมมารดา ต่อมาเรียกอาคารหลักนี้ว่า ตำหนักเดิม
ทำเนียบท่าช้าง | |
---|---|
ชื่อเดิม | วังถนนพระอาทิตย์ |
ที่มา | ท่าช้างวังหน้า |
ข้อมูลทั่วไป | |
สถานะ | เปลี่ยนสภาพ |
ประเภท | ทำเนียบ |
ที่ตั้ง | แขวงชนะสงคราม เขตพระนคร |
เมือง | กรุงเทพมหานคร |
ประเทศ | ไทย |
พิกัด | 13°45′42″N 100°29′32″E / 13.76167°N 100.49222°E |
เริ่มสร้าง | ไม่ปรากฏ |
ชื่อที่ขึ้นทะเบียน | วังสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ |
ขึ้นเมื่อ | 25 กันยายน พ.ศ. 2552 |
เป็นส่วนหนึ่งของ | โบราณสถานในเขตกรุงเทพมหานคร |
เลขอ้างอิง | 0005553 |
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของกองทุนเพื่อเด็กแห่งสหประชาชาติ ประเทศไทย |
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์สร้างตำหนักใหม่ ในปี พ.ศ. 2460 สร้างเป็นอาคารทรงยุโรปก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น เรียกว่า วังมะลิวัลย์ จากนั้น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศวรฤทธิ์ทรงย้ายไปประทับอยู่ ณ วังมะลิวัลย์จนสิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2468 ส่วนตำหนักเดิมนั้น สันนิษฐานว่าเป็นที่พำนักของเจ้าจอมมารดากลิ่น หลังจากที่พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศวรฤทธิ์สิ้นพระชนม์ พระโอรสองค์ใหญ่ซึ่งทรงเป็นผู้จัดการมรดก ได้ทูลเกล้าฯ ถวายร.7ขายตำหนักและที่ดินแก่พระคลังข้างที่ใน พ.ศ. 2468 ต่อมาหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง ตกมาเป็นกรรมสิทธิของ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ในปัจจุบัน
รัชกาลที่ 7 พระราชทาน วังถนนพระอาทิตย์ ให้เป็นที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ ต้นราชสกุลสวัสดิวัตน์ เมื่อทรงพักที่ตำหนักเดิมได้ระยะหนึ่ง จวบจนตำหนักใหม่สูง 3 ชั้นสร้างเสร็จ ตำหนักเดิมจึงไม่มีผู้ใดอาศัย
หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง โดยคณะราษฎร์ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฏ์ เสด็จออกจากวังนี้ ทรงลี้ภัยทางการเมืองสู่ ปีนัง
เข้าสู่ ร.8 ประมาณปี พ.ศ. 2479-2481 เข้ามาพำนักที่ตำหนักเดิม ต่อมารัฐบาลได้จัดให้วังถนนพระอาทิตย์ เป็นที่พักของนายปรีดี พนมยงค์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล ในระหว่างปี พ.ศ. 2485-2490 ซึ่งใช้เป็นที่ทำการการผู้สำเร็จราชการ จนเป็นที่รู้จักในชื่อ ทำเนียบท่าช้าง
จากกรณี คดีสวรรคตของร. 8 นายปรีดี พนมยงค์ ต้องหลบหนีออกจากวังถนนพระอาทิตย์ หรือทำเนียบท่าช้างแห่งนี้ ออกนอกประเทศไทย
เมื่อครั้ง สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 เสด็จนิวัติประเทศไทย ในปี พ.ศ. 2492 รัฐบาลได้เตรียมจัดวังถนนพระอาทิตย์หรือทำเนียบท่าช้างถวายเป็นที่ประทับแต่ด้วยสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ทรงเชิญเสด็จไปประทับ ณ วังสระปทุม จึงมิได้มาประทับ ณ วังนี้
ต่อมาระหว่างปี พ.ศ. 2515-2524 (UNDP/DTCP) และ (Office of Maritime Commission) ได้เช่าตำหนักเดิมและทำเนียบท่าช้าง จากสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ และต่อมาในปี พ.ศ. 2521 สำนักงานกองทุนสงเคราะห์เด็กแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูนิเซฟ (UNICEF) ได้เช่าร่วมกันในตำหนักเดิม จนเมื่อคณะกรรมการส่งเสริมการพาณิชย์นาวีได้ย้ายออกไป และสำนักงานการวางแผนการสื่อสาร เพื่อการพัฒนาแห่งองค์การสหประชาชาติ ได้ปิดทำการใน พ.ศ. 2530 ยูนิเซฟจึงได้เป็นผู้เช่าอาคารแต่ผู้เดียว และต่อมายูนิเซฟได้ย้ายสำนักงานเขต (Area Office) และฝ่ายบัตรอวยพร (Greeting Cards Operation) มาที่ตำหนักเดิมในปลายปี พ.ศ. 2535
สถาปัตยกรรม
ตำหนักเดิม เป็นอาคาร 2 ชั้น ก่ออิฐถือปูน หลังคาปั้นหยามุงกระเบื้องว่าว มีจั่วเปิดคู่ด้านแม่น้ำเจ้าพระยา และจั่วเปิดหนึ่งจั่วด้านถนนพระอาทิตย์ หน้าจั่วประดับปูนปั้นลายพรรณพฤกษา เชิงชายประดับไม้ฉลุ ระเบียงมีทั้งชั้นบนและชั้นล่าง ตามลักษณะ ราวระเบียงชั้นล่างเป็นลูกกรงปูนปั้น
ลูกกรงชั้นบนเป็นเหล็กหล่อ หน้าจั่วด้านถนนพระอาทิตย์มีเสาสูงรับ มีลักษณะได้รับอาคารอิทธิพล ด้านทิศเหนือมีมุขครึ่งแปดเหลี่ยม ผนังอาคารตกแต่งด้วยลวดบัวปูนปั้น และเซาะร่องตามแนวนอน หน้าต่างโค้ง มีการใช้ไม้ฉลุลายโปร่งแบบเรือนขนมปังขิงบริเวณช่องระบายอากาศ
อ้างอิง
- วารสารอาษา ฉบับเดือน สิงหาคม-กันยายน 2550 ISSN 0857-3050
แหล่งข้อมูลอื่น
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ ทำเนียบท่าช้าง
- ภาพถ่ายดาวเทียมจากวิกิแมเปีย หรือกูเกิลแมปส์
- แผนที่จากลองดูแมป หรือเฮียวีโก
- ภาพถ่ายทางอากาศจากเทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
thaeniybthachang hrux wngthnnphraxathity tngxyubnthnnphraxathity ekhtphrankhr krungethphmhankhr edimepnbankhxngecaphrayamhaoytha thxeriya khchesni butrecaphrayamhaoythanrathibdisriphichynrngkh phyaecng tnskulkhchesni echuxsaymxy ecaphrayamhaoytha thxeriy epnpukhxngecacxmmardaklininphrabathsmedcphracxmeklaecaxyuhw aelaepnmrdktkthxdmathung phraecabrmwngsethx krmphranersrwrvththi phraxngkhecakvdaphinihar txmainrchsmyphrabathsmedcphraculcxmeklaecaxyuhwoprdekla ihsrangtahnk 2 chn epnthiprathbkhxngphraecabrmwngsethx krmphranerswrvthithiaelaecacxmmarda txmaeriykxakharhlkniwa tahnkedimthaeniybthachangchuxedimwngthnnphraxathitythimathachangwnghnakhxmulthwipsthanaepliynsphaphpraephththaeniybthitngaekhwngchnasngkhram ekhtphrankhremuxng krungethphmhankhrpraeths ithyphikd13 45 42 N 100 29 32 E 13 76167 N 100 49222 E 13 76167 100 49222erimsrangimpraktobransthanthikhunthaebiynodykrmsilpakrchuxthikhunthaebiynwngsmedcphraecabrmwngsethx krmphraswsdiwdnwisisdkhunemux25 knyayn ph s 2552epnswnhnungkhxngobransthaninekhtkrungethphmhankhrelkhxangxing0005553pccubnepnswnhnungkhxngkxngthunephuxedkaehngshprachachati praethsithy phrabathsmedcphramngkudeklaecaxyuhw phrarachthanthrphyswnphraxngkhsrangtahnkihm inpi ph s 2460 srangepnxakharthrngyuorpkxxiththuxpun 2 chn eriykwa wngmaliwly caknn phraecabrmwngsethx krmphranerswrvththithrngyayipprathbxyu n wngmaliwlycnsinphrachnminpi ph s 2468 swntahnkedimnn snnisthanwaepnthiphankkhxngecacxmmardaklin hlngcakthiphraecabrmwngsethx krmphranerswrvththisinphrachnm phraoxrsxngkhihysungthrngepnphucdkarmrdk idthulekla thwayr 7khaytahnkaelathidinaekphrakhlngkhangthiin ph s 2468 txmahlngepliynaeplngkarpkkhrxng tkmaepnkrrmsiththikhxng sanknganthrphysinswnphramhakstriy inpccubn rchkalthi 7 phrarachthan wngthnnphraxathity ihepnthiprathbkhxngsmedcphraecabrmwngsethx krmphraswsdiwdnwisisd tnrachskulswsdiwtn emuxthrngphkthitahnkedimidrayahnung cwbcntahnkihmsung 3 chnsrangesrc tahnkedimcungimmiphuidxasy hlngepliynaeplngkarpkkhrxng odykhnarasdr smedcphraecabrmwngsethx krmphraswsdiwdnwisist esdcxxkcakwngni thrngliphythangkaremuxngsu pinng ekhasu r 8 pramanpi ph s 2479 2481 ekhamaphankthitahnkedim txmarthbalidcdihwngthnnphraxathity epnthiphkkhxngnaypridi phnmyngkh phusaercrachkaraethnphraxngkhsmedcphraecaxyuhwxannthmhidl inrahwangpi ph s 2485 2490 sungichepnthithakarkarphusaercrachkar cnepnthiruckinchux thaeniybthachang cakkrni khdiswrrkhtkhxngr 8 naypridi phnmyngkh txnghlbhnixxkcakwngthnnphraxathity hruxthaeniybthachangaehngni xxknxkpraethsithy emuxkhrng smedcphranangecaraiphphrrni phrabrmrachiniinrchkalthi 7 esdcniwtipraethsithy inpi ph s 2492 rthbalidetriymcdwngthnnphraxathityhruxthaeniybthachangthwayepnthiprathbaetdwysmedcphrasrinkhrinthrabrmrachchnni thrngechiyesdcipprathb n wngsrapthum cungmiidmaprathb n wngni txmarahwangpi ph s 2515 2524 UNDP DTCP aela Office of Maritime Commission idechatahnkedimaelathaeniybthachang caksanknganthrphysinswnphramhakstriy aelatxmainpi ph s 2521 sankngankxngthunsngekhraahedkaehngshprachachati hrux yuniesf UNICEF idecharwmknintahnkedim cnemuxkhnakrrmkarsngesrimkarphanichynawiidyayxxkip aelasankngankarwangaephnkarsuxsar ephuxkarphthnaaehngxngkhkarshprachachati idpidthakarin ph s 2530 yuniesfcungidepnphuechaxakharaetphuediyw aelatxmayuniesfidyaysanknganekht Area Office aelafaybtrxwyphr Greeting Cards Operation mathitahnkediminplaypi ph s 2535sthaptykrrmtahnkedim epnxakhar 2 chn kxxiththuxpun hlngkhapnhyamungkraebuxngwaw micwepidkhudanaemnaecaphraya aelacwepidhnungcwdanthnnphraxathity hnacwpradbpunpnlayphrrnphvksa echingchaypradbimchlu raebiyngmithngchnbnaelachnlang tamlksna rawraebiyngchnlangepnlukkrngpunpn lukkrngchnbnepnehlkhlx hnacwdanthnnphraxathitymiesasungrb milksnaidrbxakharxiththiphl danthisehnuxmimukhkhrungaepdehliym phnngxakhartkaetngdwylwdbwpunpn aelaesaarxngtamaenwnxn hnatangokhng mikarichimchlulayoprngaebberuxnkhnmpngkhingbriewnchxngrabayxakasxangxingwarsarxasa chbbeduxn singhakhm knyayn 2550 ISSN 0857 3050aehlngkhxmulxunaephnthiaelaphaphthaythangxakaskhxng thaeniybthachang phaphthaydawethiymcakwikiaemepiy hruxkuekilaemps aephnthicaklxngduaemp hruxehiywiok phaphthaythangxakascakethxrraesirfewxr 13 45 42 N 100 29 33 E 13 7616034 N 100 4924423 E 13 7616034 100 4924423 bthkhwamxakhar hrux sthanthisakhyniyngepnokhrng khunsamarthchwywikiphiediyidodykarephimetimkhxmuldk