ฮวนกาย

ฮวนกาย, เต๊งไก่ หรือ หองไก่ (มีบทบาทในช่วงคริสต์ทศวรรษ 190–220) มีชื่อในภาษาจีนกลางว่า หฺวาน เจีย (จีน: 桓階; พินอิน: Huán Jiē) ชื่อรอง ปั๋วซฺวี่ (จีน: 伯緒/伯序; พินอิน: Bóxù) เป็นขุนนางชาวจีนในช่วงปลายยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออกและรับใช้ขุนศึกโจโฉ หลังการล่มสลายของราชวงศ์ฮั่นตะวันออก ฮวนกายได้รับราชการกับรัฐวุยก๊กในยุคสามก๊กเป็นระยะเวลาสั้น ๆ

ฮวนกาย (หฺวาน เจีย)
桓階
เสนาบดีพิธีการ (太常 ไท่ฉาง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจผี
ขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 220 (220) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจผี
หัวหน้าสำนักราชเลขาธิการ (尚書令 ช่างชูลิ่ง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 220 (220) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	โจผี
ราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 220 (220)
กษัตริย์	พระเจ้าเหี้ยนเต้
หัวหน้ารัฐบาล	โจโฉ
ขุนนางมหาดเล็ก (侍中 ชื่อจง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 213 (213) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	พระเจ้าเหี้ยนเต้
หัวหน้ารัฐบาล	โจโฉ
ขุนพลราชองครักษ์หู่เปิน (虎賁中郎將 หู่เปินจงหลางเจี้ยง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 213 (213) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	พระเจ้าเหี้ยนเต้
หัวหน้ารัฐบาล	โจโฉ
เจ้าเมือง (趙郡太守 เจ้าจฺวิ้นไท่โฉ่ว)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. 213 (213)
กษัตริย์	พระเจ้าเหี้ยนเต้
หัวหน้ารัฐบาล	โจโฉ
นายทะเบียนของอัครมหาเสนาบดี (丞相主簿 เฉิงเซี่ยงจู่ปู้)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. 208 (208) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	พระเจ้าเหี้ยนเต้
หัวหน้ารัฐบาล	โจโฉ
ขุนนางสำนักราชเลขาธิการ (尚書郎 ช่างชูหลาง)
ดำรงตำแหน่ง ค.ศ. ? (?) – ค.ศ. ? (?)
กษัตริย์	พระเจ้าเลนเต้ / พระเจ้าเหี้ยนเต้
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	ไม่ทราบ นคร มณฑลหูหนาน
เสียชีวิต	ไม่ทราบ
บุตร	หวนแก บุตรชายคนอื่นอีกอย่างน้อย 3 คน
บุพการี	หฺวาน เชิ่ง (บิดา)
ญาติ	หฺวาน เชา (ปู่) หฺวาน จฺว่าน (น้องชาย) (น้องชาย)
อาชีพ	ขุนนาง
ชื่อรอง	ปั๋วซฺวี่ (伯緒/伯序)
	เจินโหว (貞侯)
บรรดาศักดิ์	อันเล่อเซียงโหว (安樂鄉侯)

ภูมิหลังครอบครัว

ฮวนกายเป็นชาวอำเภอหลินเซียง (臨湘縣 หลินเซียงเซี่ยน) เมืองเตียงสา (長沙郡 ฉางชาจฺวิ้น) ซึ่งปัจจุบันคือนคร มณฑลหูหนาน ปู่ของฮวนกายชื่อหฺวาน เชา (桓超) บิดาของฮวนกายชื่อหฺวาน เชิ่ง (桓勝) ทั้งคู่รับราชการเป็นเจ้าเมืองในยุคราชวงศ์ฮั่นตะวันออก หฺวาน เชิ่งยังเป็นราชเลขาธิการ (尚書 ช่างชู) ในสำนักราชเลขาธิการและมีชื่อเสียงในพื้นที่ภาคใต้ของจีน

การรับราชการช่วงต้น

ฮวนกายเริ่มรับราชการในตำแหน่งเจ้าหน้าที่ปกครอง (功曹) ในเมืองเตียงสาอันเป็นเมืองบ้านเกิด ในช่วงระหว่างปี ค.ศ. 187 และ ค.ศ. 190 เมื่อซุนเกี๋ยนดำรงตำแหน่งเป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมืองเตียงสา ซุนเกี๋ยนได้เสนอชื่อฮวนกายให้เป็น ราชสำนักฮั่นจึงเรียกตัวฮวนกายมายังนครหลวงลกเอี๋ยงให้มารับราชการเป็นเจ้าหน้าที่สำนักราชเลขาธิการ (尚書郎 ช่างชูหลาง) เมื่อบิดาของฮวนกายเสียชีวิต ฮวนกายได้ลาออกจากตำแหน่งกลับมาบ้านเพื่อไว้ทุกข์

ในปี ค.ศ. 191 หลังจากซุนกวนถูกสังหารในที่รบในยุทธการที่ซงหยงที่รบกับเล่าเปียวเจ้ามณฑลเกงจิ๋ว ฮวนกายกล้าเสี่ยงเดินทางไปซงหยงเพื่อขอให้เล่าเปียวมอบศพของซุนเกี๋ยนให้ตนเพื่อจะได้จัดงานศพอย่างเหมาะสมให้กับซุนเกี๋ยน เล่าเปียวรู้สึกประทับใจในคุณธรรมของฮวนกายจึงตกลง ภายหลังฮวนกายคืนศพของซุนเกี๋ยนให้กับครอบครัวของซุนเกี๋ยน ซึ่งได้นำศพไปฝังที่อำเภอขยกโอ๋ (曲阿縣 ชฺวีเออเซี่ยน; อยู่ในนคร มณฑลเจียงซูในปัจจุบัน)

การรับราชการกับจาง เซี่ยนและเล่าเปียว

ในปี ค.ศ. 200 เมื่อขุนศึกโจโฉและอ้วนเสี้ยวรบกันในยุทธการที่กัวต๋อ เล่าเปียวต้องรวบรวมกำลังพลจากเมืองต่าง ๆ ทั่ว (ครอบคลุมพื้นที่ของมณฑลหูเป่ย์และมณฑลหูหนานในปัจจุบัน) เพื่อส่งไปโจมตีโจโฉและสนับสนุนอ้วนเสี้ยว เมื่อฮวนกายได้ยินเรื่องนี้จึงไปพบจาง เซี่ยน (張羨) เจ้าเมืองเตียงสา และบอกว่า:

"ไม่เคยมีเรื่องความพ่ายแพ้ในประวัติศาสตร์ที่ไม่เกิดขึ้นกับใครก็ตามที่เริ่มสงครามโดยปราศจากเหตุผลที่ชอบธรรม นี่คือสาเหตุที่เจ๋ฮวนก๋ง (齊桓公 ฉีหฺวานกง) นำเจ้านายต่าง ๆ แสดงคำมั่นว่าจะภักดีต่อราชวงศ์จิว (周 โจว) และเป็นสาเหตุที่จิ้นบุนก๋ง (晉文公 จิ้นเหวินกง) เอาชนะผู้ชิงบัลลังก์และเชิญจิวเซียงอ๋อง (周襄王 โจวเซียงหวาง) กลับคืนครองบัลลังก์ บัดนี้ตระกูลอ้วนทำสิ่งที่ตรงกันข้าม หากเล่าเปียวตัดสินใจสนับสนุนตระกูลอ้วน ก็เหมือนหาเคราะห์ร้ายใส่ตน ท่านเจ้าเมืองผู้ชาญฉลาด ท่านควรใช้วิจารณญาณและสติปัญญาของท่านนำความรุ่งเรืองมาสู่ตนและหลีกเลี่ยงภัยพิบัติ ท่านไม่ควรเข้าร่วมกับคนพวกนั้น"

จาง เซี่ยนถามฮวนกายว่าควรทำอย่างไรดี ฮวนกายตอบว่า:

"ท่านโจ (โจโฉ) อาจดูเหมือนกำลังจะพ่ายแพ้ในยามนี้ แต่เขาก็ยกตนเป็นผู้เชิดชูความชอบธรรม ช่วยเหลือราชสำนักจากการล่มจม และใช้อาณัติที่ได้รับพระราชทานจากจักรพรรดิในการลงโทษคนอธรรม ใครจะกล้ายืนขวางหน้าเขาเล่า หากท่านโน้มน้าวให้เจ้าเมืองของทั้งสี่เมืองตอนใต้ของเกงจิ๋วให้รักษาตำแหน่งไว้จากนี้และสนับสนุนท่านโจเพื่อเขาโจมตีเล่าเปียว นั่นจะเป็นการดีที่สุด!"

จาง เซี่ยนทำตามคำแนะนำของฮวนกายและประสบความสำเร็จในการโน้มน้าวเจ้าเมืองของสามเมืองใกล้เคียงคือบุเหลง (武陵; อยู่บริเวณนคร มณฑลหูหนานในปัจจุบัน), เลงเหลง (零陵 หลิงหลิง; อยู่บริเวณนคร มณฑลหูหนานในปัจจุบัน) และฮุยเอี๋ยง (桂陽 กุ้ยหยาง; อยู่บริเวณนคร มณฑลหูหนานในปัจจุบัน) ให้ตัดสัมพันธ์กับเล่าเปียวและแปรพักตร์เข้าด้วยโจโฉ โจโฉยินดีมากเมื่อได้ยินเรื่องนี้

เวลานั้นโจโฉยังคงทำศึกกับอ้วนเสี้ยว จึงไม่สามารถนำทัพไปยังมณฑลเกงจิ๋วเพื่อโจมตีเล่าเปียว เล่าเปียวใช้โอกาสของสถานการณ์นี้เข้าโจมตีจาง เซี่ยนที่เมืองเตียงสา จาง เซี่ยนเสียชีวิตด้วยอาการป่วยระหว่างถูกล้อม เมืองเตียงสาถูกทัพเล่าเปียวยึดได้หลังการเสียชีวิตของจาง เซี่ยน ฮวนกายเข้าหลบซ่อนตัวและเมืองเตียงสาถูกตีแตก

ต่อมาเล่าเปียวให้อภัยแก่ฮวนกายในเรื่องที่ฮวนกายยุยงจาง เซี่ยนและเจ้าเมืองคนอื่นของอีก 3 เมืองให้ก่อกบฏต่อตน และรับฮวนกายเข้ารับราชการกับตนในตำแหน่งเจ้าหน้าที่ผู้ช่วยและเจ้าหน้าที่พิธีบวงสรวง (從事祭酒 ฉงชื่อจี้จิ่ว) เล่าเปียวยังต้องการจัดให้ฮวนกายไดแต่งงานของน้องสาวของชัวฮูหยินภรรยาของเล่าเปียว แต่ฮวนกายปฏิเสธและบอกว่าตนแต่งงานแล้ว ฮวนกายยังอ้างว่าตนป่วยและปฏิเสธที่จะรับใช้เล่าเปียว

การรับราชการกับโจโฉ

ปลายปี ค.ศ. 208 หลังจากโจโฉรับการสวามิภักดิ์ของเล่าจ๋องผู้เป็นบุตรชายและผู้สืบทอดตำแหน่งของในฐานะเจ้ามณฑลเกงจิ๋ว โจโฉได้ยินเรื่องที่ฮวนกายเคยให้คำแนะนำจาง เซี่ยนและเห็นว่าฮวนกายมีความสามารถไม่ธรรมดา จึงรับฮวนกายมารับราชการในตำแหน่งนายทะเบียน (主簿 จู่ปู้) ภายหลังเลื่อนตำแหน่งให้เป็นเจ้าเมือง (太守 ไท่โฉ่ว) ของเมือง (趙郡; อยู่บริเวณนครหานตาน มณฑลเหอเป่ย์ในปัจจุบัน)

การรับราชการกับโจผี

ครอบครัว

ดูเพิ่ม

• รายชื่อบุคคลในยุคสามก๊ก

หมายเหตุ

1. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 6
2. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 63
3. ชื่อที่ปรากฏในสามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง (หน) ตอนที่ 63

อ้างอิง

1. ("ฮวนกายจึงว่าข้าพเจ้ากับเล่าเปียวได้รู้จักกันมาแต่น้อย ข้าพเจ้าจะขออาสาไปว่าแก่เล่าเปียวตามคำอุยกาย ซุนเซ็กได้ฟังก็มีความยินดีนักจึงให้ฮวนกายไป แลฮวนกายจึงเข้าไปหาเล่าเปียว") "สามก๊ก ตอนที่ ๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ May 13, 2023.
2. ("เก๊งเหลียงจึงว่าแก่เล่าเปียวว่า ซึ่งท่านจะยอมให้ศพซุนเกี๋ยนไปนั้น ข้าพเจ้าไม่เห็นด้วย แลซุนเกี๋ยนล่วงมาทำการครั้งนี้เพราะเปนคนใจหยาบช้าจึงถึงแก่ความตาย แลซุนเซ็กผู้บุตรนั้นก็ยังอ่อนความคิดอยู่ แลทหารทั้งปวงก็เห็นจะย่อท้อฝีมือทหารเรา ถ้าท่านฟัง ข้าพเจ้าจะคิดมิให้ทหารทั้งปวงเหลือกลับไปเมืองกังตั๋งได้แต่สักคนหนึ่งเลย ขอท่านให้จับฮวนกายฆ่าเสียเถิด แล้วยกทหารออกไปตี แลเมืองกังตั๋งนั้นก็จะได้เปนสิทธิแก่ท่าน ถ้าท่านมิฟังข้าพเจ้า แลจะให้ศพซุนเกี๋ยนไปนั้นเห็นจะมีอันตรายแก่ท่านเปนมั่นคง) "สามก๊ก ตอนที่ ๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ May 13, 2023.
3. ("แล้วเล่าเปียวจึงว่าแก่ฮวนกาย ให้เร่งกลับออกไปเถิด เวลาพรุ่งนี้ให้เอาตัวหองจอมาส่งให้เราที่ประตูเมือง เราจะส่งศพซุนเกี๋ยนไปให้ ฮวนกายก็เอาเนื้อความกลับไปบอกแก่ซุนเซ็ก ๆ ก็มีความยินดี") "สามก๊ก ตอนที่ ๖". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ May 13, 2023.
4. ("แล้วฮัวหิมอองลองซินเลียกกาเซี่ยงเล่าฮัวตันกุนเต๊งไก่ขุนนางผู้ใหญ่ กับนายทหารประมาณสี่สิบคน พากันเข้าไปยังเมืองฮูโต๋ เข้าไปเฝ้าพระเจ้าเหี้ยนเต้") "สามก๊ก ตอนที่ ๖๓". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ May 13, 2023.
5. ("พระเจ้าเหี้ยนเต้ขัดเคืองนักแต่ว่าจำเปนด้วยกลัว จึงสั่งให้หองไก่แต่งหนังสือ ในหนังสือนั้นว่าโจผีนี้สมควรอยู่แล้วที่จะรับราชสมบัติแทนเรา ด้วยเราคิดถึงโจโฉนัก แต่ก่อนบ้านเมืองเกิดศึกราษฎรก็ยับเยินไปอาศรัยอยู่ป่าดงมาก เพราะโจโฉปราบปรามข้าศึกบ้านเมืองก็ราบคาบราษฎรก็อยู่เย็นเปนสุข บัดนี้โจโฉหาบุญไม่แล้ว โจผีได้แทนบิดาเห็นมีบุญมากกว่าบิดาอีก ราษฎรทั้งปวงก็นิยมยินดีรักใคร่นัก ขอให้ท่านเสวยราชสมบัติแทนเราเถิด") "สามก๊ก ตอนที่ ๖๓". วัชรญาณ. สืบค้นเมื่อ May 13, 2023.
6. de Crespigny (2007), p. 335.
7. (桓階字伯緒，長沙臨湘人也。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
8. (魏書曰：階祖父超，父勝，皆歷典州郡。勝為尚書，著名南方。) อรรถาธิบายจากเว่ย์ชูในจดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
9. (仕郡功曹。太守孫堅舉階孝廉，除尚書郎。父喪還鄉里。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
10. (會堅擊劉表戰死，階冒難詣表乞堅喪，表義而與之。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
11. (堅薨，還葬曲阿。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 46.
12. (後太祖與袁紹相拒於官渡，表舉州以應紹。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
13. (階說其太守張羨曰：「夫舉事而不本於義，未有不敗者也。故齊桓率諸侯以尊周，晉文逐叔帶以納王。今袁氏反此，而劉牧應之，取禍之道也。明府必欲立功明義，全福遠禍，不宜與之同也。」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
14. (羨曰：「然則何向而可？」階曰：「曹公雖弱，杖義而起，救朝廷之危，奉王命而討有罪，孰敢不服？今若舉四郡保三江以待其來，而為之內應，不亦可乎！」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
15. (羨曰：「善。」乃舉長沙及旁三郡以拒表，遣使詣太祖。太祖大恱。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
16. (會紹與太祖連戰，軍未得南。而表急攻羨，羨病死。城陷，階遂自匿。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
17. (乆之，劉表辟為從事祭酒，欲妻以妻妹蔡氏。階自陳已結婚，拒而不受，因辭疾告退。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.
18. (太祖定荊州，聞其為張羨謀也，異之，辟為丞相掾主簿，遷趙郡太守。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 22.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• de Crespigny, Rafe (2007). A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms 23-220 AD. Leiden: Brill. ISBN .