ยุทธการที่เจี้ยนเวย์

ยุทธการที่เจี้ยนเวย์ (จีน: 建威之戰) เป็นยุทธการระหว่างรัฐจ๊กก๊กและวุยก๊กในปี ค.ศ. 229 ในยุคสามก๊กของจีน ยุทธการนี้เป็นการบุกขึ้นเหนือที่นำโดยจูกัดเหลียงผู้เป็นอัครมหาเสนาบดีและผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์แห่งจ๊กก๊กเพื่อบุกวุยก๊กเป็นครั้งที่ 3 ยุทธการจบลงด้วยชัยชนะของจ๊กก๊ก ยึดได้เมืองปูเต๋าและอิมเป๋ง ซึ่งตั้งอยู่ใกล้นคร มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน

ยุทธการที่เจี้ยนเวย์
ส่วนหนึ่งของ การบุกขึ้นเหนือของจูกัดเหลียงครั้งที่ 3
แผนที่แสดงการบุกขึ้นเหนือของจูกัดเหลียงครั้งที่ 3
วันที่ กุมภาพันธ์ – พฤษภาคม ค.ศ. 229 สถานที่ นคร มณฑลกานซู่ ประเทศจีน ผล จ๊กก๊กชนะ ดินแดน เปลี่ยนแปลง ปูเต๋าและอิมเป๋งถูกยึดโดยจ๊กก๊ก
คู่สงคราม
วุยก๊ก	จ๊กก๊ก
ผู้บังคับบัญชาและผู้นำ
กุยห้วย	จูกัดเหลียง ตันเซ็ก

ยุทธการที่เจี้ยนเวย์
อักษรจีนตัวเต็ม	建威之戰
อักษรจีนตัวย่อ	建威之战
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Jiànweī zhī zhàn

ยุทธการ

ในฤดูใบไม้ผลิของปี ค.ศ. 229 จูกัดเหลียงมอบหมายให้ตันเซ็กนำกองกำลังเข้าโจมตีเมืองปูเต๋า (武都 อู่ตู; อยู่ใกล้กับ มณฑลกานซู่ในปัจจุบัน) และเมืองอิมเป๋ง (陰平 อินผิง; ปัจจุบันคือ มณฑลกานซู่) ที่อยู่ในอาณาเขตของวุยก๊กกุยห้วยขุนพลวุยก๊กจึงนำกองกำลังไปช่วยเมืองปูเต๋าและอิมเป๋ง เมื่อจูกัดเหลียงได้ข่าวว่ากุยห้วยยกทัพเข้าโจมตีตันเซ็ก จูกัดเหลียงจึงเคลื่อนทัพจากด่านเองเปงก๋วนไปยังเจี้ยนเวย์ (建威; ปัจจุบันคือนคร มณฑลกานซู่) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเมืองปูเต๋า

ภายหลังกุยห้วยนำกองกำลังล่าถอยไป ทัพจ๊กก๊กจึงยึดเมืองปูเต๋าและอิมเป๋งได้สำเร็จ

ผลสืบเนื่อง

เมื่อจูกัดเหลียงกลับจากการทัพ เล่าเสี้ยนจักรพรรดิจ๊กก๊กมีพระราชโองการแสดงความยินดีในความสำเร็จของจูกัดเหลียงจากการพิชิตอองสงระหว่างการบุกขึ้นเหนือครั้งสอง, ทำให้กุยห้วยล่าถอย, ได้รับความไว้วางใจจากชนเผ่าท้องถิ่นกลับคืนมา และยึดได้เมืองปูเต๋ากับอิมเป๋งระหว่างการบุกขึ้นเหนือครั้งที่สาม พระองค์ยังตั้งให้จูกัดเหลียงกลับคืนมาอยู่ในตำแหน่งอัครมหาเสนาบดี (丞相 เฉิงเซี่ยง)

ความในพระราชโองการของจักรพรรดิเล่าเสี้ยนมีว่า:

"ความผิดในยุทธการที่เกเต๋งตกเป็นของม้าเจ๊ก แต่ท่านกลับแสดงรับผิดชอบและลดขั้นตนเองลงอย่างมาก ข้าเคารพความต้องการของท่านจึงปฏิบัติตามหลักการของท่าน ในปีที่แล้วท่านสร้างชื่อเสียงให้กองทัพของเราและตัดศีรษะอองสง ในปีนี้ท่านนำทัพขับไล่กุยห้วยล่าถอยไป ชนะชนเผ่าตีและเกี๋ยงให้มาขึ้นกับเรา ชิงคืนสองเมืองมาได้ ความกล้าหาญของท่านสั่นคลอนพวกไม่มีขื่อแป ความสำเร็จของท่านเป็นที่ประจักษ์ บัดนี้แผ่นดินวุ่นวาย หัวโจกโจรยังไม่ถูกประหาร การที่ท่านผู้ได้รับมอบหมายการใหญ่และกิจการสำคัญของรัฐต้องถูกลดขั้นเป็นเวลานานก็มิใช่วิถีของการยกย่องคุณธรรมอันยิ่งใหญ่ บัดนี้ข้าขอคืนตำแหน่งอัครมหาเสนาบดีให้ท่าน อย่าปฏิเสธเลย"

ภายหลังจากยุทธการนี้ วุยก๊กกลับเป็นฝ่ายโจมตีจ๊กก๊กกลับในปีถัดมาในการทัพจูงอก๊ก

อ้างอิง

1. จือจื้อทงเจี้ยน เล่มที่ 71.
2. ([建興]七年，亮遣陳戒攻武都、陰平。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 35.
3. Sima (1084), vol. 71. harv error: no target: CITEREFSima1084 ()
4. (魏雍州刺史郭淮率衆欲擊戒，亮自出至建威， ...) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 35.
5. (... 淮退還，遂平二郡。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 35.
6. (詔策亮曰：「街亭之役，咎由馬謖，而君引愆，深自貶抑，重違君意，聽順所守。前年耀師，馘斬王雙；今歲爰征，郭淮遁走；降集氐、羌，興復二郡，威鎮凶暴，功勳顯然。方今天下騷擾，元惡未梟，君受大任，幹國之重，而乆自挹損，非所以光揚洪烈矣。今復君丞相，君其勿辭。」) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 35.
7. (真當發西討，帝親臨送。) จดหมายเหตุสามก๊ก เล่มที่ 9.

บรรณานุกรม

• ตันซิ่ว (ศตวรรษที่ 3). จดหมายเหตุสามก๊ก (ซันกั๋วจื้อ).
• เผย์ ซงจือ (ศตวรรษที่ 5). อรรถาธิบายจดหมายเหตุสามก๊ก (ซานกั๋วจื้อจู้).
• ซือหม่า กวาง (1084). จือจื้อทงเจี้ยน.
• de Crespigny, Rafe (2003). The Three Kingdoms and Western Jin; a history of China in the Third Century AD. https://digitalcollections.anu.edu.au/html/1885/42048/3KWJin.html 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน