การปฏิวัติของชุมชนในปลายสมัยกลางของยุโรป (อังกฤษ: Popular revolt in late medieval Europe) โดยทั่วไปเป็นการก่อความไม่สงบหรือการปฏิวัติของเกษตรกรในชนบทหรือชนชั้นกลางในเมืองในการต่อต้านขุนนาง, นักบวช หรือ พระมหากษัตริย์ระหว่างคริสต์ศัตวรรษที่ 14 จนถึงต้นคริสต์ศัตวรรษที่ 16 ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของ“”(Crisis of the Late Middle Ages) บางครั้งก็เรียกว่า“”(Peasant revolt) ที่เป็นการปฏิวัติของชุมชนที่ครอบคลุมอย่างกว้างไม่เฉพาะแต่เกษตรกรหรือชาวนา
เบื้องหลัง
ก่อนคริสต์ศัตวรรษที่ 14 การปฏิวัติโดยชุมชนมิใช่เป็นสิ่งใหม่แต่เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นมาก่อนหน้านั้น แต่มักจะเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเฉพาะในท้องถิ่น แต่เมื่อมาถึงคริสต์ศัตวรรษที่ 14 และ 15 ความกดดันจากชนชั้นสูงที่เพิ่มมากขึ้นก็ทำให้การก่อความไม่สงบหรือการปฏิวัติโดยชุมชนแพร่ขยายไปทั่วยุโรป ตัวอย่างที่แสดงให้เห็นว่าเป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นโดยทั่วไปก็จะเห็นได้จาก ระหว่างปี ค.ศ. 1336 ถึงปี ค.ศ. 1525 ในเยอรมนีมีการก่อความไม่สงบโดยเกษตรกรไม่น้อยไปกว่าหกสิบครั้ง
การก่อความไม่สงบส่วนใหญ่เป็นการแสดงความต้องการที่จะมีส่วนร่วมในผลประโยชน์ของผู้ที่มีฐานะดีกว่าทั้งทางด้านความมั่งคั่ง, ทางฐานะ และทางด้านความเป็นอยู่ แต่ผลของการก่อความไม่สงบส่วนใหญ่ฝ่ายเกษตรกรก็จะเป็นฝ่ายพ่ายแพ้ต่อขุนนางผู้ปกครองและมีอำนาจมากกว่า ซึ่งเป็นผลทำให้เกิดการสร้างทัศนคติในยุโรปที่เหยียดหยาม“เกษตรกร”ว่าเป็นชนชั้นที่แยกจากชนชั้นอื่นและเป็นชนชั้นที่ไม่ดีในสายตาของผู้มีฐานะทางสังคมและความมั่งคั่ง ซึ่งเป็นการแบ่งชนชั้นในสังคมที่แตกต่างจากการแบ่งก่อนหน้านั้นที่แบ่งกลุ่มชนเป็นสามกลุ่ม: กลุ่มผู้ใช้แรงงาน, กลุ่มผู้เกี่ยวข้องกับศาสนา และ กลุ่มผู้ต่อสู้ ซึ่งในความหมายเดิมเกษตรกรก็แทบจะใกล้กับพระเจ้า แต่ในทัศนคติใหม่เกษตรกรดูราวจะไม่ใช่มนุษย์
สาเหตุ
สาเหตุสำคัญห้าสาเหตุที่ทำให้เกิดการก่อความไม่สงบก็ได้แก่ 1) ช่องว่างที่เพิ่มขึ้นระหว่างคนจนและคนรวย, 2) รายได้ที่ลดลงของผู้มีฐานะดี, 3) ภาวะเงินเฟ้อและภาษีที่เพิ่มขึ้น, 4) วิกฤติกาลภายนอกที่รวมทั้งความอดอยาก, โรคระบาด และสงคราม และ 5) ความกดดันจากสถาบันศาสนา
คนจนและคนรวย
สาเหตุแรกก็เกิดจากช่องว่างระหว่างฐานะทางเศรษฐกิจของคนจนและคนรวยที่กว้างขึ้นทุกที ที่มีรากฐานมาจากคริสต์ศตวรรษที่ 12 ในการที่ชนชั้นเจ้านายหรือขุนนางสร้างสิ่งแวดล้อมที่บ่งถึงความเป็นชนชั้นที่แตกต่างและเหนือกว่าผู้อื่นในการแต่งตัว, การปฏิบัติตัว, กิริยา, ความเป็นอยู่ และการศึกษา เมื่อมาถึงคริสต์ศตวรรษที่ 14 ชนชั้นเจ้านายหรือขุนนางก็กลายเป็นชนชั้นที่แตกต่างจากชนชั้นที่ถือว่าเป็น “ชนชั้นต่ำ” โดยสิ้นเชิง
ในบรรดาผู้อยู่อาศัยในเมืองการค้าขายอย่างเสรีก็กว้างไกลขึ้นจนทำให้เกิดชาวเมืองที่เป็น“ชนชั้นต่ำ”ที่มักจะก่อความไม่สงบในเวลาที่ข้าวยากหมากแพง ชนชั้นผู้ฝึกงานที่ไม่มีเงินพอที่จะซื้อการเป็นช่างเต็มตัวจากสมาคมช่างที่มีการควบคุมอย่างเหนียวแน่นก็เกิดความไม่พอใจและถ้าเป็นเมืองมหาวิทยาลัยบางครั้งก็จะชักชวนให้นักศึกษาเข้าร่วมในการก่อความไม่สงบด้วย
ภาวะเงินเฟ้อ
สาเหตุที่สองมาจากการที่ชนชั้นขุนนางที่มีรายได้ลดลง ภายในปี ค.ศ. 1285 ภาวะเงินเฟ้อก็ยิ่งเพิ่มมากขึ้นซึ่งส่วนหนึ่งมาจากการขยายตัวของประชากรและขุนนางคิดค่าเช่าที่คงตัวตามระบบที่ทำกันมา เมื่อราคาสินค้าสูงตัวขึ้นเพราะภาวะเงินเฟ้อรายได้ของขุนนางจึงไม่ได้เพิ่มตามขึ้นไปด้วยหรืออาจจะลดลงด้วยซ้ำเมื่อคำนวณกับค่าเงินเฟ้อ สิ่งที่ทำให้สถานการณ์เลวร้ายลงคือความเคยชินกับการใช้ชีวิตที่ฟุ่มเฟือยที่ทำให้ต้องใช้เงินเพิ่มขึ้น ซึ่งขุนนางก็ทำโดยการขึ้นค่าเช่าโดยไม่ถูกต้อง, ฉ้อโกง, ขโมย หรือบางครั้งก็ใช้กำลังในการนำมาซึ่งสิ่งที่ต้องการ
ภาษี
สาเหตุประการที่สามคือพระมหากษัตริย์ต้องการเงินไปในการต่อสู้ในสงครามซึ่งทำโดยการลดค่าเงินโดยการตีเหรียญกษาปณ์เงินและทองด้วยโลหะที่มีค่าน้อยกว่า ซึ่งเป็นผลทำให้เกิดสภาวะเงินเฟ้อซึ่งต้องทำให้เก็บภาษีสูงขึ้น
สถานการณ์ภายนอก
ต่าง ๆ ที่รวมทั้ง (Great Famine), โรคระบาด และสงคราม เป็นปัจจัยอีกประการหนึ่งที่เพิ่มความกดดันให้แก่สถานการณ์ยิ่งขึ้นแก่ผู้มีฐานะลำบากอยู่แล้ว โรคระบาดครั้งใหญ่ลดจำนวนประชากรของยุโรปที่เป็นผู้ใช้แรงงานในการสร้างความมั่งคั่งลงไปเป็นจำนวนมาก
ศาสนา
สาเหตุประการสุดท้ายคือคำสอนของที่กล่าวว่าอสังหาริมทรัพย์, ความมั่งคั่ง และความไม่เท่าเทียมกันเป็นสิ่งที่ขัดต่อคำสอนของพระเจ้า ปรัชญาที่ว่านี้แสดงให้เห็นอย่างชัดเจนในคำเทศนาของ (John Ball) ระหว่างที่กล่าวว่า “When Adam delved and Eve span, who was then the gentleman?” หรือที่ว่า “ทุกคนเท่าเทียมกันในสายตาของพระเจ้า” ซึ่งเป็นการเรียกร้องความเท่าเทียมกันในสังคมที่ไม่มีใครที่อยู่เหนือกว่าผู้ใด
การปฏิวัติของชุมชนที่สำคัญ
- การปฏิวัติโดยอิเวย์โลแห่งบัลแกเรีย (Ivaylo of Bulgaria) ระหว่าง ค.ศ. 1277-ค.ศ. 1280 ก่อนการรุกรานที่ทำความเสียหายอย่างรุนแรงให้แก่จักรวรรดิบัลแกเรียของจักรวรรดิมองโกล อิเวย์โลก็นำการปฏิวัติในการต่อต้านซาร์คอนสแตนตินที่ 1 ผู้ไม่ทรงมีสมรรถภาพในการต่อต้านมองโกล อิเวย์โลกลายเป็นผู้นิยมกันในหมู่เกษตรกรและสามารถโค่นราชบัลลังก์ของซาร์ได้ และขึ้นครองราชย์เองในปี ค.ศ. 1278 อิเวย์โลได้รับความสำเร็จอยู่ระยะหนึ่งในการต่อต้านมองโกลและได้รับชัยชนะต่อกองทัพไบเซ็นไทน์ที่ใหญ่กว่าใน (Battle of Devina) แต่ก็เพียงไม่นานหลังจากนั้นที่อิเวย์โลขาดผู้สนับสนุน
- (Peasant revolt in Flanders) เกิดขึ้นระหว่างปี ค.ศ. 1323 ถึงปี ค.ศ. 1328 เริ่มด้วยการก่อความไม่สงบประปรายในชนบทในปลายปี ค.ศ. 1323 ที่กลายเป็นการปฏิวัติเต็มตัวที่ยาวนานถึงเกือบห้าปี
- (St. George's Night Uprising) เกิดขึ้นระหว่างปี ค.ศ. 1343 ถึงปี ค.ศ. 1345 ในเอสโตเนีย
- (Jacquerie) เป็นการปฏิวัติของเกษตรกรที่เกิดขึ้นทางตอนเหนือของฝรั่งเศสที่เกิดขึ้นระหว่างปี ค.ศ. 1356 ถึงปี ค.ศ. 1358 ระหว่างสงครามร้อยปี
- (Peasants' Revolt) ที่เกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1381 เป็นเหตุการณ์สำคัญที่สุดเหตุการณ์หนึ่งในประวัติศาสตร์อังกฤษ
- (Budai Nagy Antal Revolt) เกิดขึ้นในทรานซิลเวเนียในปี ค.ศ. 1437 ยุทธวิธีที่ใช้ได้รับอิทธิพลมาจากยุทธวิธีในสงครามฮุสไซต์ (Hussite Wars)
- การปฏิวัติในเค้นท์ในปี ค.ศ. 1450 นำโดย
- (Rebellion of the Remences) ในแคว้นคาเทโลเนียในปี ค.ศ. 1462 และในปี ค.ศ. 1485
- (Cornish Rebellion) ในอังกฤษเกิดขึ้นในคอร์นวอลล์ และลอนดอน
- (Slovenian peasant revolt) ในปี ค.ศ. 1515 เป็นการปฏิวัติของเกษตรกรที่เกิดขึ้นโดยทั่วไปทั้งบริเวณที่ปัจจุบันคือสโลวีเนีย
- (Jelali revolts) ในจักรวรรดิออตโตมัน
- (Knight's Revolt) ของปี ค.ศ. 1522-ค.ศ. 1523 ในเยอรมนี
- (Peasants' War) ที่เกิดขึ้นระหว่างปี ค.ศ. 1524 ถึงปี ค.ศ. 1526 ในจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์.
- (Pilgrimage of Grace) ในอังกฤษในปี ค.ศ. 1536
- (Dacke War) ในสวีเดนในปี ค.ศ. 1542
- (Wyatt's rebellion) ในอังกฤษในปี ค.ศ. 1554
- (Prayer Book Rebellion) ในคอร์นวอลล์ และเดวอนในอังกฤษในปี ค.ศ. 1549
- (Croatian and Slovenian peasant revolt) ในโครเอชียในปี ค.ศ. 1573
- (Cudgel War) ในปีฟินแลนด์ ค.ศ. 1596
- สงครามเกษตรกรของ (Ivan Bolotnikov) และ (Stenka Razin) ในคริสต์ศตวรรษที่ 17 ในรัสเซีย
- (Swiss peasant war)
การปฏิวัติในเมืองที่สำคัญ
- การปฏิวัติของกลุ่มซีลล็อตส์แห่งเทสซาโลนิคา (Zealots of Thessalonica), จักรวรรดิไบแซนไทน์, ค.ศ. 1342-ค.ศ. 1350
- การปฏิวัติของ (Cola di Rienzi) ในตอนกลางของอิตาลี, ค.ศ. 1354
- การปฏิวัติของ (Revolt of the Ciompi) ในฟลอเรนซ์, ค.ศ. 1378
- การปฏิวัติแฮมเมอร์เม็นในรูอองในประเทศฝรั่งเศส, ค.ศ. 1382
- (Revolt of the Brotherhoods) ในราชอาณาจักรอารากอนระหว่างปี ค.ศ. 1519-ค.ศ. 1523
- (Revolt of the Comuneros) ในราชอาณาจักรคาสตีลระหว่างปี ค.ศ. 1520-ค.ศ. 1521
อ้างอิง
- Peter Blickle, Unruhen in der ständischen Gesellschaft 1300-1800, 1988
ดูเพิ่ม
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
karptiwtikhxngchumchninplaysmyklangkhxngyuorp xngkvs Popular revolt in late medieval Europe odythwipepnkarkxkhwamimsngbhruxkarptiwtikhxngekstrkrinchnbthhruxchnchnklanginemuxnginkartxtankhunnang nkbwch hrux phramhakstriyrahwangkhriststwrrsthi 14 cnthungtnkhriststwrrsthi 16 sungepnswnhnungkhxng Crisis of the Late Middle Ages bangkhrngkeriykwa Peasant revolt thiepnkarptiwtikhxngchumchnthikhrxbkhlumxyangkwangimechphaaaetekstrkrhruxchawnasmedcphraecarichardthi 2 aehngxngkvsphbpakbkhnaphukxkarinebuxnghlngkxnkhriststwrrsthi 14 karptiwtiodychumchnmiichepnsingihmaetepnsingthiekidkhunmakxnhnann aetmkcaepnehtukarnthiekidkhunechphaainthxngthin aetemuxmathungkhriststwrrsthi 14 aela 15 khwamkddncakchnchnsungthiephimmakkhunkthaihkarkxkhwamimsngbhruxkarptiwtiodychumchnaephrkhyayipthwyuorp twxyangthiaesdngihehnwaepnehtukarnthiekidkhunodythwipkcaehnidcak rahwangpi kh s 1336 thungpi kh s 1525 ineyxrmnimikarkxkhwamimsngbodyekstrkrimnxyipkwahksibkhrng karkxkhwamimsngbswnihyepnkaraesdngkhwamtxngkarthicamiswnrwminphlpraoychnkhxngphuthimithanadikwathngthangdankhwammngkhng thangthana aelathangdankhwamepnxyu aetphlkhxngkarkxkhwamimsngbswnihyfayekstrkrkcaepnfayphayaephtxkhunnangphupkkhrxngaelamixanacmakkwa sungepnphlthaihekidkarsrangthsnkhtiinyuorpthiehyiydhyam ekstrkr waepnchnchnthiaeykcakchnchnxunaelaepnchnchnthiimdiinsaytakhxngphumithanathangsngkhmaelakhwammngkhng sungepnkaraebngchnchninsngkhmthiaetktangcakkaraebngkxnhnannthiaebngklumchnepnsamklum klumphuichaerngngan klumphuekiywkhxngkbsasna aela klumphutxsu sunginkhwamhmayedimekstrkrkaethbcaiklkbphraeca aetinthsnkhtiihmekstrkrdurawcaimichmnusysaehtumiechel di lnod hnatuksalyutithrrm Gonfaloniere of Justice thiflxernsinkarptiwtikhxngsmakhmchangaehngflxerns saehtusakhyhasaehtuthithaihekidkarkxkhwamimsngbkidaek 1 chxngwangthiephimkhunrahwangkhncnaelakhnrwy 2 rayidthildlngkhxngphumithanadi 3 phawaenginefxaelaphasithiephimkhun 4 wikvtikalphaynxkthirwmthngkhwamxdxyak orkhrabad aelasngkhram aela 5 khwamkddncaksthabnsasna khncnaelakhnrwy saehtuaerkkekidcakchxngwangrahwangthanathangesrsthkickhxngkhncnaelakhnrwythikwangkhunthukthi thimirakthanmacakkhriststwrrsthi 12 inkarthichnchnecanayhruxkhunnangsrangsingaewdlxmthibngthungkhwamepnchnchnthiaetktangaelaehnuxkwaphuxuninkaraetngtw karptibtitw kiriya khwamepnxyu aelakarsuksa emuxmathungkhriststwrrsthi 14 chnchnecanayhruxkhunnangkklayepnchnchnthiaetktangcakchnchnthithuxwaepn chnchnta odysineching inbrrdaphuxyuxasyinemuxngkarkhakhayxyangesrikkwangiklkhuncnthaihekidchawemuxngthiepn chnchnta thimkcakxkhwamimsngbinewlathikhawyakhmakaephng chnchnphufuknganthiimmienginphxthicasuxkarepnchangetmtwcaksmakhmchangthimikarkhwbkhumxyangehniywaennkekidkhwamimphxicaelathaepnemuxngmhawithyalybangkhrngkcachkchwnihnksuksaekharwminkarkxkhwamimsngbdwy phawaenginefx saehtuthisxngmacakkarthichnchnkhunnangthimirayidldlng phayinpi kh s 1285 phawaenginefxkyingephimmakkhunsungswnhnungmacakkarkhyaytwkhxngprachakraelakhunnangkhidkhaechathikhngtwtamrabbthithaknma emuxrakhasinkhasungtwkhunephraaphawaenginefxrayidkhxngkhunnangcungimidephimtamkhunipdwyhruxxaccaldlngdwysaemuxkhanwnkbkhaenginefx singthithaihsthankarnelwraylngkhuxkhwamekhychinkbkarichchiwitthifumefuxythithaihtxngichenginephimkhun sungkhunnangkthaodykarkhunkhaechaodyimthuktxng chxokng khomy hruxbangkhrngkichkalnginkarnamasungsingthitxngkar phasi saehtuprakarthisamkhuxphramhakstriytxngkarenginipinkartxsuinsngkhramsungthaodykarldkhaenginodykartiehriyyksapnenginaelathxngdwyolhathimikhanxykwa sungepnphlthaihekidsphawaenginefxsungtxngthaihekbphasisungkhun sthankarnphaynxk tang thirwmthng Great Famine orkhrabad aelasngkhram epnpccyxikprakarhnungthiephimkhwamkddnihaeksthankarnyingkhunaekphumithanalabakxyuaelw orkhrabadkhrngihyldcanwnprachakrkhxngyuorpthiepnphuichaerngnganinkarsrangkhwammngkhnglngipepncanwnmak sasna saehtuprakarsudthaykhuxkhasxnkhxngthiklawwaxsngharimthrphy khwammngkhng aelakhwamimethaethiymknepnsingthikhdtxkhasxnkhxngphraeca prchyathiwaniaesdngihehnxyangchdecninkhaethsnakhxng John Ball rahwangthiklawwa When Adam delved and Eve span who was then the gentleman hruxthiwa thukkhnethaethiymkninsaytakhxngphraeca sungepnkareriykrxngkhwamethaethiymkninsngkhmthiimmiikhrthixyuehnuxkwaphuidkarptiwtikhxngchumchnthisakhykarptiwtikhxng Gyorgy Dozsa inpi kh s 1514 khyayrawkbifihmpain rachxanackrhngkari thiprasathaelakhvhasnthukephaipepncanwnmak aelachnchnpkkhrxnghruxphumithanathuksngharipepncanwnmakodywithiaerenux trungkangekhn hruxwithikarthitharunxun Dozsa inphaphthuklngothsdwyekaxiehlkaelamngkutthirxnepnifkarptiwtiodyxiewyolaehngblaekeriy Ivaylo of Bulgaria rahwang kh s 1277 kh s 1280 kxnkarrukranthithakhwamesiyhayxyangrunaerngihaekckrwrrdiblaekeriykhxngckrwrrdimxngokl xiewyolknakarptiwtiinkartxtansarkhxnsaetntinthi 1 phuimthrngmismrrthphaphinkartxtanmxngokl xiewyolklayepnphuniymkninhmuekstrkraelasamarthokhnrachbllngkkhxngsarid aelakhunkhrxngrachyexnginpi kh s 1278 xiewyolidrbkhwamsaercxyurayahnunginkartxtanmxngoklaelaidrbchychnatxkxngthphibesnithnthiihykwain Battle of Devina aetkephiyngimnanhlngcaknnthixiewyolkhadphusnbsnun Peasant revolt in Flanders ekidkhunrahwangpi kh s 1323 thungpi kh s 1328 erimdwykarkxkhwamimsngbpraprayinchnbthinplaypi kh s 1323 thiklayepnkarptiwtietmtwthiyawnanthungekuxbhapi St George s Night Uprising ekidkhunrahwangpi kh s 1343 thungpi kh s 1345 inexsoteniy Jacquerie epnkarptiwtikhxngekstrkrthiekidkhunthangtxnehnuxkhxngfrngessthiekidkhunrahwangpi kh s 1356 thungpi kh s 1358 rahwangsngkhramrxypi Peasants Revolt thiekidkhuninpi kh s 1381 epnehtukarnsakhythisudehtukarnhnunginprawtisastrxngkvs Budai Nagy Antal Revolt ekidkhuninthransileweniyinpi kh s 1437 yuththwithithiichidrbxiththiphlmacakyuththwithiinsngkhramhusist Hussite Wars karptiwtiinekhnthinpi kh s 1450 naody Rebellion of the Remences inaekhwnkhaetholeniyinpi kh s 1462 aelainpi kh s 1485 Cornish Rebellion inxngkvsekidkhuninkhxrnwxll aelalxndxn Slovenian peasant revolt inpi kh s 1515 epnkarptiwtikhxngekstrkrthiekidkhunodythwipthngbriewnthipccubnkhuxsolwieniy Jelali revolts inckrwrrdixxtotmn Knight s Revolt khxngpi kh s 1522 kh s 1523 ineyxrmni Peasants War thiekidkhunrahwangpi kh s 1524 thungpi kh s 1526 inckrwrrdiormnxnskdisiththi Pilgrimage of Grace inxngkvsinpi kh s 1536 Dacke War inswiedninpi kh s 1542 Wyatt s rebellion inxngkvsinpi kh s 1554 Prayer Book Rebellion inkhxrnwxll aelaedwxninxngkvsinpi kh s 1549 Croatian and Slovenian peasant revolt inokhrexchiyinpi kh s 1573 Cudgel War inpifinaelnd kh s 1596 sngkhramekstrkrkhxng Ivan Bolotnikov aela Stenka Razin inkhriststwrrsthi 17 inrsesiy Swiss peasant war karptiwtiinemuxngthisakhykarptiwtikhxngklumsillxtsaehngethssaolnikha Zealots of Thessalonica ckrwrrdiibaesnithn kh s 1342 kh s 1350 karptiwtikhxng Cola di Rienzi intxnklangkhxngxitali kh s 1354 karptiwtikhxng Revolt of the Ciompi inflxerns kh s 1378 karptiwtiaehmemxremninruxxnginpraethsfrngess kh s 1382 Revolt of the Brotherhoods inrachxanackrxarakxnrahwangpi kh s 1519 kh s 1523 Revolt of the Comuneros inrachxanackrkhastilrahwangpi kh s 1520 kh s 1521xangxingPeter Blickle Unruhen in der standischen Gesellschaft 1300 1800 1988duephimkarptiwti