สาธารณรัฐเปรู | |
---|---|
(มหาลัญจกรแห่งรัฐ) | |
ที่ตั้งของ ประเทศเปรู (เขียว) ในทวีปอเมริกาใต้ (เทา) | |
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด | ลิมา 12°2.6′S 77°1.7′W / 12.0433°S 77.0283°W |
ภาษาราชการ | |
กลุ่มชาติพันธุ์ (2017) |
|
ศาสนา (2017) |
|
การปกครอง | รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบประธานาธิบดี |
• | ตำแหน่งว่าง |
• | |
• | |
สภานิติบัญญัติ | |
จาก | |
• | 28 กรกฎาคม ค.ศ. 1821 |
• | 9 ธันวาคม ค.ศ. 1824 |
• ได้รับการยอมรับ | 14 สิงหาคม ค.ศ. 1879 |
พื้นที่ | |
• รวม | 1,285,216 ตารางกิโลเมตร (496,225 ตารางไมล์) (อันดับที่ 19) |
0.41 | |
ประชากร | |
• 2021 ประมาณ | 34,294,231 (อันดับที่ 44) |
• สำมะโนประชากร 2017 | 31,237,385 |
23 ต่อตารางกิโลเมตร (59.6 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 198) | |
จีดีพี (อำนาจซื้อ) | 2020 (ประมาณ) |
• รวม | 385.719 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 47) |
• ต่อหัว | 11,516 ดอลลาร์สหรัฐ () |
จีดีพี (ราคาตลาด) | 2020 (ประมาณ) |
• รวม | 195.761 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 49) |
• ต่อหัว | 5,845 ดอลลาร์สหรัฐ () |
จีนี (2019) | 41.5 ปานกลาง |
เอชดีไอ (2019) | 0.777 สูง · อันดับที่ 79 |
สกุลเงิน | (PEN) |
เขตเวลา | UTC−5 () |
วว.ดด.ปปปป (ค.ศ.) | |
ขับรถด้าน | ขวา |
รหัสโทรศัพท์ | |
รหัส ISO 3166 | |
โดเมนบนสุด | .pe |
เปรู (สเปน: Perú [peˈɾu]; เกชัว: Piruw [pɪɾʊw];ไอมารา: Piruw [pɪɾʊw]) มีชื่อทางการคือ สาธารณรัฐเปรู (สเปน: ) เป็นประเทศที่ตั้งอยู่ทางตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ มีพรมแดนทางทิศเหนือติดกับประเทศเอกวาดอร์และประเทศโคลอมเบีย ทิศตะวันออกติดกับประเทศบราซิลและประเทศโบลิเวีย ทางทิศใต้ติดกับประเทศชิลี และทิศตะวันตกติดกับมหาสมุทรแปซิฟิก
ประเทศเปรูเป็นที่ตั้งของอารยธรรมการัล ซึ่งเป็นอารยธรรมเก่าแก่อันหนึ่งของโลก และอาณาจักรอินคา จักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในทวีปอเมริกาก่อนยุคโคลัมบัส ต่อมาภูมิภาคนี้ตกเป็นอาณานิคมของจักรวรรดิสเปน และได้รับเอกราชใน พ.ศ. 2364
ชื่อเปรูมาจากคำว่า "บิรู" (Birú) ซึ่งเป็นชื่อของผู้ปกครองท้องถิ่นบริเวณอ่าวซานมีเกลในปานามา โดยบริเวณนี้เป็นจุดใต้สุดที่ชาวยุโรปรู้จักเมื่อครั้งนักสำรวจชาวสเปนมาถึงในปี พ.ศ. 2065 ดังนั้นเมื่อฟรันซิสโก ปิซาร์โรเดินทางสำรวจต่อไปทางใต้ จึงเรียกภูมิภาคเหล่านั้นว่าบิรูหรือเปรูด้วย จักรวรรดิสเปนรับรองชื่อนี้ในปี พ.ศ. 2072 ในเอกสาร กาปิตูลาซิออนเดโตเลโด ซึ่งตั้งจังหวัดเปรูบริเวณจักรวรรดิอินคาเดิม
รัฐอธิปไตยของเปรูเป็นตัวแทนของสาธารณรัฐประชาธิปไตยที่แบ่งการปกครองออกเป็น 25 ภูมิภาค ปัจจุบันเปรูเป็นประเทศที่กำลังพัฒนา โดยอยู่ในอันดับที่ 82 ในดัชนีการพัฒนามนุษย์ของโลกและมีแนวโน้มการพัฒนาคุณภาพมนุษย์อยู่ในระดับสูง ประชากรเปรูมีรายได้ในระดับปานกลางและยังคงมีอัตราความยากจนอยู่ราว 19 เปอร์เซ็นต์ อย่างไรก็ตาม ตลอดหลายปีที่ผ่านมาเปรูถือเป็นประเทศที่มีความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจมากที่สุดแห่งหนึ่งของภูมิภาคอเมริกาใต้ด้วยอัตราการเติบโตเฉลี่ย 5.9% รวมทั้งมีอัตราการเติบโตทางอุตสาหกรรมที่เร็วที่สุดแห่งหนึ่งของโลกที่อัตราเฉลี่ย 9.6% กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่สำคัญของประเทศได้แก่ การขุดเจาะ การทำเหมือง การผลิต เกษตรกรรม และการประมง พร้อมกับกิจกรรมภาคเศรษฐกิจส่วนอื่น ๆ ที่กำลังเติบโต เช่น โทรคมนาคมและเทคโนโลยีชีวภาพ ประเทศเปรูเป็นส่วนหนึ่งของ The Pacific Pumas ซึ่งเป็นกลุ่มประเทศทางการเมืองและเศรษฐกิจตามแนวชายฝั่งแปซิฟิกของลาตินอเมริกาที่มีแนวโน้มร่วมกันของการเติบโตในเชิงบวก ประชากรของเปรูมียังเสรีภาพทางสังคมและการดำรงชีวิตสูง
เปรูถือเป็นหนึ่งในประเทศที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์สูงโดยมีประชากรจากหลายภูมิภาค เช่น ชาวอินเดียน-อเมริกัน ชาวยุโรป ชาวแอฟริกา รวมถึงชาวเอเชีย ภาษาหลักที่ใช้ในการสื่อสารโดยทั่วไปคือภาษาสเปน และยังมีภาษาท้องถิ่นอีกมากมายตามแถบชนบทของประเทศ เช่น ภาษาไอมารา ภาษาเกชัว ความหลากหลายทางวัฒนธรรมดังกล่าวนี้สะท้อนให้เห็นผ่านวิถีชีวิตของชาวเปรูในหลายแง่มุม เช่น สถานที่ท่องเที่ยว ดนตรี อาหาร การแต่งกาย เป็นต้น
ภูมิศาสตร์
เปรูมีพื้นที่ 1,285,220 ตารางกิโลเมตร มีพรมแดนติดกับเอกวาดอร์และโคลอมเบียทางเหนือ บราซิลทางตะวันออก โบลิเวียทางตะวันออกเฉียงใต้ ชิลีทางใต้ และมหาสมุทรแปซิฟิกทางตะวันตก ประเทศเปรูมีเทือกเขาแอนดีสพาด ผ่านขนานกับชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก แบ่งประเทศออกเป็นสามภูมิภาคทางภูมิศาสตร์ ได้แก่ พื้นที่ชายฝั่งหรือ โกสตา (costa) ทางตะวันตก เป็นที่ราบแคบและแห้งแล้งยกเว้นบริเวณหุบเขาซึ่งเกิดจากแม่น้ำตามฤดูกาล เขตที่สูงหรือ ซิเอร์รา (sierra) เป็นภูมิภาคบนเทือกเขาแอนดีส ซึ่งเป็นที่ตั้งของที่ราบสูงอัลติปลาโน (Altiplano) เช่นเดียวกับวัสการัน (Huascarán) จุดที่สูงที่สุดของประเทศ 6,768 เมตร ส่วนที่สามคือเขตป่ารกทึบหรือ เซลบา (selva) เป็นที่ราบกว้างขวาง ปกคลุมด้วยป่าดิบชื้นแอมะซอน เกือบร้อยละ 60 ของพื้นที่ประเทศอยู่ในส่วนนี้
แม่น้ำส่วนใหญ่มีต้นกำเนิดจากเทือกเขาแอนดีส และไหลลงสู่เขตลุ่มน้ำสามแห่งของเปรู แม่น้ำที่ไหลไปทางมหาสมุทรแปซิฟิกนั้นสูงชันและสั้น ไหลอย่างไม่สม่ำเสมอ ในขณะที่สายที่ไหลไปทางแม่น้ำแอมะซอนนั้นยาวกว่า มีกระแสน้ำมากกว่า และสูงชันน้อยกว่าเมื่อไหลออกจากเขตที่สูง ส่วนแม่น้ำที่ไหลไปยังทะเลสาบติติกากาส่วนใหญ่จะสั้นและมีกระแสน้ำมาก แม่น้ำสายที่ยาวเป็นอันดับต้น ๆ ของเปรูได้แก่ แม่น้ำอูกายาลิ แม่น้ำมารัญญอน แม่น้ำปูตูมาโย แม่น้ำยาบารี แม่น้ำวายากา แม่น้ำอูรูบัมบา แม่น้ำมันตาโร และแม่น้ำแอมะซอน
เปรูไม่ได้มีเฉพาะภูมิอากาศแบบเขตร้อนเหมือนประเทศแถบเส้นศูนย์สูตรทั่วไป อิทธิพลของเทือกเขาแอนดีสและกระแสน้ำฮุมบ็อลท์ทำ ให้เปรูมีความหลากหลายทางภูมิอากาศ เขตชายฝั่งมีอากาศอบอุ่น ปริมาณน้ำฝนต่ำ และความชื้นสูง ยกเว้นส่วนเหนือสุดที่ร้อนกว่าและฝนตกมากกว่า โดยเฉพาะในช่วงที่เกิดปรากฏการณ์เอลนีโญ บริเวณชายฝั่งตอนเหนือจะมีฝนตกหนักมาก เขตที่สูง มีฝนตกบ่อยในฤดูร้อน อุณหภูมิและความชื้นลดลงตามความสูง ส่วนเขตป่ารกทึบมีจุดสำคัญที่ฝนตกหนักและอุณหภูมิสูง ยกเว้นส่วนใต้สุดที่มีฤดูหนาวที่หนาวเย็นและฝนตกตามฤดูกาล จากภูมิประเทศและภูมิอากาศที่หลากหลาย ทำให้เปรูมีความหลากหลายทางชีวภาพสูง โดยจนถึงปี พ.ศ. 2546 พบพืชและสัตว์แล้วถึง 21,462 ชนิด ในจำนวนนั้น 5,855 เป็นสปีชีส์เฉพาะถิ่น
ประวัติศาสตร์
ยุคก่อนอินคา
ปรากฏร่องรอยของมนุษย์กลุ่มแรกในบริเวณประเทศเปรูตั้งแต่ประมาณ 10,000 ปีก่อนพุทธศักราชอารยธรรมการัลซึ่งเป็นสังคมที่เก่าแก่ที่สุดในเปรูเจริญขึ้นบริเวณชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกในระหว่าง 2,500 ถึง 1,300 ปีก่อนพุทธศักราช
จาก หลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่หลงเหลืออยู่มากมายในประเทศเปรู แสดงให้เห็นว่ามีอารยธรรมต่าง ๆ เกิดขึ้นในทวีปอเมริกาใต้ในยุคก่อนอินคา อารยธรรมชาบินเป็นอารยธรรมที่เก่าแก่ที่สุดอารยธรรมหนึ่งในทวีปอเมริกาใต้ ศูนย์กลางอยู่บริเวณชายฝั่งตอนกลางของเปรู โบราณสถานที่สำคัญคือ ชาบินเดวันตาร์ ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของกรุงลิมา
ในยุคต่อมา อารยธรรมโมเชพัฒนาขึ้นบริเวณชายฝั่งตอนเหนือของเปรู และภายหลังพัฒนากลายเป็นอารยธรรมชีมู ส่วนทางตอนใต้ของเปรู อารยธรรมนัซกาได้ถือกำเนิดขึ้นบริเวณชายฝั่งในช่วงระยะเวลาเดียวกับอารยธรรมโมเช ร่องรอยอารยธรรมที่สำคัญคือเส้นนัซกา นอกจากนี้ ยังมีอารยธรรมตีวานากู ซึ่งมีศูนย์กลางอยู่ใกล้กรุงลาปาซในประเทศโบลิเวีย และอารยธรรมอัวรีซึ่งมีศูนย์กลางอยู่บริเวณแคว้นไออากูโชทางตอนใต้ของเปรู
ยุคอินคา
อาณาจักรอินคาก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ประมาณกลางพุทธศตวรรษที่ 18 แต่เริ่มมีอำนาจขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 1981 ในสมัยของปาชากูตี กษัตริย์องค์ที่ 9 อินคาค่อย ๆ ขยายอาณาเขตออกไปจากศูนย์กลางที่เมืองกุสโกทั้ง โดยวิธีทางการทูตและการสู้รบ จักรวรรดิขยายใหญ่จนถึงที่สุดในยุคของไวนา กาปัก กษัตริย์องค์ที่ 11 ครอบคลุมบริเวณชายฝั่งตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ ตั้งแต่บริเวณตอนใต้ของประเทศโคลอมเบียไปจนถึงตอนกลางของประเทศชิลี รวมทั้งบริเวณประเทศโบลิเวีย และตอนเหนือของประเทศอาร์เจนตินา
ก่อนที่ไวนา กาปักจะสวรรคต ได้ทรงแบ่งดินแดนอินคาให้แก่อาตาวัลปาและวัสการ์ พระราชโอรสทั้งสอง แต่พระราชโอรสทั้งสองไม่พอพระทัย ต้องการปกครองแผ่นดินแต่เพียงพระองค์เดียว จึงเกิดการสู้รบเพื่อแย่งแผ่นดินกันขึ้น ในที่สุดอาตาวัลปาก็เป็นฝ่ายชนะ
ในขณะที่ดินแดนอินคากำลังวุ่นวายด้วยสงครามแย่งชิงอำนาจและโรคระบาด ฟรันซิสโก ปิซาร์โร นักสำรวจชาวสเปนกับ กำลังพลเพียง 167 คน ได้เดินทางมาเข้าพบอาตาอวลปาขณะที่กำลังพักผ่อนหลังเสร็จสงครามและจับพระองค์เป็นตัวประกัน ชาวอินคามอบทองคำและเงินเป็นจำนวนมากให้แก่ปิซาร์โรเพื่อเป็นค่าไถ่ให้ปล่อย ตัวจักรพรรดิของตน แต่ปิซาร์โรกลับไม่ยอมรักษาคำพูดและประหารพระองค์ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2075
การปกครองของสเปน
ในปี พ.ศ. 2075 กองทัพผู้พิชิตของสเปนนำโดยฟรันซิสโก ปิซาร์โร เอาชนะจักรพรรดิอินคาอาตาอวลปา และผนวกเข้าอยู่ใต้การปกครองของสเปน ปิซาร์โรตั้งเมืองหลวงใหม่ที่ลิมาซึ่งกลายเป็นเมืองหลวงของประเทศเปรูในปัจจุบัน สิบปีถัดมา จักรวรรดิสเปนภายใต้การปกครองของราชวงศ์ฮาพส์บวร์คได้ตั้งเขตอุปราชแห่งเปรู ซึ่งครอบคลุมอาณานิคมในอเมริกาใต้เกือบทั้งหมด ประมาณสามสิบปีถัดมา อุปราชฟรันซิสโก เด โตเลโด จัดระเบียบดินแดนในปกครองของตนใหม่ ด้วยการทำเหมืองแร่เงินเป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจหลักและใช้แรงงานชาวพื้นเมือง ทองแท่งจากเปรูเป็นแหล่งรายได้ของเจ้าสเปนและส่งเสริมเครือข่ายการค้าที่ซับซ้อนที่ไปไกลถึงยุโรปและฟิลิปปินส์ อย่างไรก็ตาม ในอีกสองศตวรรษต่อมา การผลิตแร่เงินและการกระจายของเศรษฐกิจที่ลดลงทำให้รายได้ของเจ้าสเปนลดลง จึงทำให้สำนักเจ้าของสเปนประกาศการปฏิรูปบูร์บง ซึ่งประกอบด้วยพระราชกฤษฎีกาเพิ่มภาษีและแยกส่วนเขตอุปราชแห่งเปรู กฎหมายใหม่นี้กระตุ้นให้เกิดการกบฏของตูปัก อามารูที่ 2 และความพยายามปฏิวัติอื่น ๆ ซึ่งพ่ายแพ้ทั้งหมด ในช่วงสงครามประกาศเอกราชในอเมริกาใต้ เปรูยังคงเป็นฐานที่มั่นของฝ่ายสนับสนุนกษัตริย์ แต่เปรูก็กลายเป็นประเทศเอกราชจากการต่อสู้ของโฆเซ เด ซาน มาร์ติน และซิมอน โบลิบาร์
สาธารณรัฐเปรู
ในช่วงแรกของการเป็นสาธารณรัฐ การแก่งแย่งชิงอำนาจของผู้นำทางทหารก่อให้เกิดความไร้เสถียรภาพทางการเมือง อัตลักษณ์ของชาติถูกสร้างขึ้นในยุคนี้ จากการที่แนวความคิดสหพันธ์อเมริกาใต้ของโบลิบาร์และสหภาพกับโบลิเวียไม่ประสบความสำเร็จ ช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 24 เปรูมีเสถียรภาพภายใต้การนำของประธานาธิบดีรามอน กัสติยา ด้วยรายได้ที่เพิ่มขึ้นจากการส่งออกปุ๋ยขี้นก (guano) อย่างไรก็ตาม ทรัพยากรเหล่านี้ถูกใช้หมดไปอย่างรวดเร็ว เปรูมีหนี้สินอย่างหนัก และการต่อสู้ทางการเมืองก็ปะทุขึ้นอีกครั้ง
เปรูพ่ายแพ้ต่อชิลีในสงครามมหาสมุทรแปซิฟิกที่เกิดขึ้นระหว่าง พ.ศ. 2422 ถึง 2427 เสียดินแดนจังหวัดอาริกาและตาราปากาในสนธิสัญญาอังกอนและลิมา หลังจากปัญหาภายในประเทศหลังสงคราม เปรูกลับมามีเสถียรภาพภายใต้การนำของพรรคซิบิล ซึ่งสิ้นสุดลงหลังเอากุสโต เบ. เลกิอา ขึ้นเป็นผู้นำประเทศ เศรษฐกิจตกต่ำครั้งใหญ่ทำให้เลกิอาถูกล้มจากอำนาจ และกำเนิดพันธมิตรประชาชนปฏิวัติอเมริกา (Alianza Popular Revolucionaria Americana) การแข่งขันระหว่างกลุ่มนี้กับกลุ่มชนชั้นสูงและกองทัพเป็นส่วนสำคัญของการเมืองเปรูในอีกสามทศวรรษถัดมา
ในปี พ.ศ. 2511 กองทัพเปรูนำโดยนายพลฆวน เบลัสโก อัลบาราโด ทำรัฐประหารยึดอำนาจจากประธานาธิบดีเฟร์นันโด เบลาอุนเด รัฐบาลใหม่ทำการปฏิรูปครั้งใหญ่ แต่ไม่ได้รับการสนับสนุนมากเท่าไรนัก ในปี พ.ศ. 2518 นายพลฟรันซิสโก โมราเลส เบร์มูเดซ ขึ้นดำรงตำแหน่งประธานาธิบดีแทนเบลัสโก ยุติการปฏิรูปและนำประเทศเข้าสู่ประชาธิปไตยอีกครั้ง หลังยุคของโมราเลสในปี 2523 เปรูประสบปัญหาหนี้ต่างประเทศสูง เงินเฟ้อที่สูงขึ้นเรื่อย ๆ การขนส่งยาเสพติดอย่างต่อเนื่อง และปัญหาการเมืองที่การใช้กำลังอย่างรุนแรง ภายใต้การนำของประธานาธิบดีอัลเบร์โต ฟูฆิโมริ พ.ศ. 2533-2543 ประเทศเปรูก็เริ่มฟื้นตัวด้วยการปฏิรูปทางการเมืองและการปราบปรามกลุ่มผู้ก่อการร้าย แต่ฟูฆิโมริก็ถูกกล่าวหาเรื่องอำนาจนิยม การทุจริตในตำแหน่งหน้าที่ และการละเมิดสิทธิมนุษยชน ทำให้เขาต้องลาออกและหนีออกนอกประเทศหลังจากการเลือกตั้งครั้งปัญหาในปี พ.ศ. 2543 ประชาธิปไตยกลับคืนสู่เปรูอีกครั้งในสมัยของประธานาธิบดีอาเลฆันโดร โตเลโด ซึ่งนับแต่นั้นเป็นต้นมา เปรูพยายามกำจัดการทุจริตในตำแหน่งหน้าที่และสามารถรักษาสภาพทางเศรษฐกิจที่ดีไว้ได้
การปกครอง
เปรูเป็นสาธารณรัฐประชาธิปไตยแบบมีผู้แทน ใช้ระบอบประธานาธิบดี ภายใต้รัฐธรรมนูญปัจจุบัน ประธานาธิบดีทำหน้าที่เป็นประมุขแห่งรัฐและหัวหน้ารัฐบาล โดยได้รับเลือกตั้งเข้ามาอยู่ในตำแหน่งห้าปี และไม่สามารถได้รับเลือกอีกในสมัยถัดไปทันทีได้ ประธานาธิบดีแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีที่เหลือตามคำแนะนำของนายกรัฐมนตรี รัฐสภาของเปรูเป็นแบบสภาเดียว มีสมาชิก 120 คน ได้รับเลือกตั้งเข้ามาอยู่ในตำแหน่งเป็นเวลาห้าปี ทั้งฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารสามารถเริ่มเสนอร่างกฎหมายได้ โดยร่างกฎหมายจะต้องผ่านความเห็นชอบจากสภาและประกาศใช้โดยประธานาธิบดี สถาบันตุลาการเป็นอิสระตามรัฐธรรมนูญ แต่มีการแทรกแซงฝ่ายตุลาการบ่อยครั้งตลอดประวัติศาสตร์
รัฐบาลเปรูได้รับการเลือกตั้งโดยตรง และการเลือกตั้งเป็นหน้าที่ของประชาชนอายุตั้งแต่ 18 ปีจนถึง 70 ปี ในการเลือกตั้งทั่วไปในปี พ.ศ. 2549 อาลัน การ์ซิอา จากพรรคอาปริสตาเปรู ชนะการเลือกตั้งประธานาธิบดีเหนือโอยันตา อูมาลา จากสหภาพเพื่อเปรู สภาปัจจุบันประกอบด้วยสมาชิกจากพรรคอาปริสตาเปรู 36 คน พรรคชาตินิยมเปรู 23 คน พรรคสหภาพเพื่อเปรู 19 คน พรรคเอกภาพแห่งชาติ 15 คน พันธมิตรเพื่ออนาคต 13 คน พันธมิตรรัฐสภา 9 คน และกลุ่มรัฐสภาพิเศษ 5 คน
ความ สัมพันธ์กับต่างประเทศของเปรูที่ผ่านมามักเกี่ยวพันกับปัญหาข้อพิพาทพรมแดนกับประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งส่วนใหญ่ตกลงกันได้ในคริสต์ศตวรรษที่ 20 ปัจจุบันเปรูมีข้อพิพาทกับชิลีเรื่องน่านน้ำในมหาสมุทรแปซิฟิก เปรูเป็นสมาชิกของกลุ่มในภูมิภาคหลายกลุ่ม เป็นสมาชิกก่อตั้งของประชาคมแอนดีส และเป็นสมาชิกขององค์กรรัฐอเมริกา
การแบ่งเขตการปกครอง
ประเทศเปรูแบ่งการปกครองออกเป็น 25 แคว้น (región) แต่ละแคว้นแบ่งออกเป็นจังหวัด (provincia) และเขต (distrito) ย่อยลงมาตามลำดับ (ยกเว้นจังหวัดลิมาซึ่งเป็นเอกเทศไม่อยู่ในแคว้นใด) แต่ละแคว้นเลือกรัฐบาลท้องถิ่นซึ่งประกอบด้วยประธานและสภา มีวาระ 4 ปี รัฐบาลท้องถิ่นดูแลเรื่องการพัฒนาภูมิภาค โครงการลงทุนสาธารณะ ส่งเสริมกิจกรรมทางเศรษฐกิจ และการจัดการทรัพย์สินสาธารณะ จังหวัดลิมาบริหารโดยเทศบาลมหานครลิมา
แคว้นต่าง ๆ ของเปรู และเมืองหลักของแคว้นได้แก่
|
และจังหวัดลิมา มีเมืองหลักคือลิมา เมืองหลวงของประเทศ
กองทัพ
กองทัพเปรูประกอบด้วยกองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ มีหน้าที่หลักคือดูแลความปลอดภัยของอิสรภาพ เอกราช และบูรณภาพดินแดนของประเทศ กองกำลังของเปรูอยู่ภายใต้การดูแลของกระทรวงกลาโหม และประธานาธิบดีในฐานะผู้บัญชาการสูงสุด การเกณฑ์ทหารถูกยกเลิกในปี พ.ศ. 2542 และเปลี่ยนมาใช้การเป็นทหารโดยสมัครใจแทน
เศรษฐกิจ
เปรู เป็นประเทศที่มีความหลากหลายทางด้านเศรษฐกิจเนื่องจากสภาพภูมิศาสตร์ เขตภูเขาอุดมไปด้วยทรัพยากรแร่ธาตุสำคัญหลายชนิด เปรูจึงเป็นผู้ผลิตแร่ธาตุรายใหญ่ของโลก เช่นทองแดง (อันดับ 3 ของโลก) ตะกั่ว (อันดับ 4 ของโลก) เงิน (อันดับ 1 ของโลก) สังกะสี (อันดับ 3 ของโลก) ดีบุก (อันดับ 3 ของโลก) น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ส่วนทางชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกมีสภาพเอื้ออำนวยต่อการประมง ผลิตภัณฑ์การเกษตรที่สำคัญ ได้แก่ มันฝรั่ง ข้าวโพด ผลไม้ ต้นโคคา และการปศุสัตว์ นอกจากนี้ ทรัพยากรการท่องเที่ยวของเปรู เช่น มาชูปิกชู เมืองกุสโก และป่าดิบชื้นบริเวณแม่น้ำแอมะซอนสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวได้เป็นจำนวนมาก
เปรู มีรายได้ต่อประชากรปี (พ.ศ. 2549) อยู่ที่ 3,374 ดอลลาร์สหรัฐ ร้อยละ 39.3 ของประชากรเป็นคนจน รวมถึงร้อยละ 13.7 ที่อยู่ในระดับจนมาก การบริการมีส่วนร้อยละ 52.9 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ ปี พ.ศ. 2550 ตามด้วยอุตสาหกรรมขั้นทุติยภูมิร้อยละ 23.2 อุตสาหกรรมขั้นปฐมภูมิร้อยละ 14.2 และภาษีร้อยละ 9.7 สินค้าส่งออกที่สำคัญของเปรู ได้แก่ ทองแดง ทอง สังกะสี ปิโตรเลียม กาแฟ และสิ่งทอ ส่วนการนำเข้าส่วนใหญ่เป็นวัตถุดิบและสินค้าทุนสำหรับอุตสาหกรรม ประเทศคู่ค้าหลักของเปรูได้แก่สหรัฐอเมริกา จีน บราซิล ชิลี แคนาดา สวิตเซอร์แลนด์ ญี่ปุ่น โคลอมเบีย และเอกวาดอร์
นโยบายเศรษฐกิจของเปรูมีการเปลี่ยนแปลงเป็นอย่างมากในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา ในช่วงปี พ.ศ. 2511-2518 รัฐบาลฆวน เบลัสโก อัลบาราโด มีการปฏิรูปหลายอย่างเช่น การปฏิรูปที่ดินทางการเกษตร ยึดบริษัทต่างชาติหลายแห่งมาเป็นของรัฐบาล การใช้ระบบเศรษฐกิจแบบวางแผนและการขยายภาครัฐบาล ถึงแม้การปฏิรูปเหล่านี้ไม่สามารถบรรลุเป้าหมายที่จะปรับการกระจายรายได้และยุติการพึ่งพิงทางเศรษฐกิจจากประเทศที่พัฒนาแล้วได้ก็ตาม แต่นโยบายปฏิรูปเหล่านี้ส่วนใหญ่ก็คงอยู่จนปี พ.ศ. 2533 เมื่อรัฐบาลอัลเบร์โต ฟูฆิโมริ ยกเลิกการควบคุมราคา การแทรกแซงทางการค้า การควบคุมการลงทุนโดยตรงจากต่างประเทศ และดำเนินการแปรรูปหน่วยงานรัฐวิสาหกิจส่วนใหญ่ การปฏิรูปเสรีนี้เหล่านี้ทำให้เศรษฐกิจเปรูมีการเติบโตอย่างมั่นคงตั้งแต่ปี พ.ศ. 2536 ยกเว้นแต่ช่วงวิกฤตการณ์ทางการเงินในเอเชีย พ.ศ. 2540
ในปี พ.ศ. 2550 เปรูมีสภาพเศรษฐกิจดีที่สุดในรอบ 40 ปี และเป็นประเทศที่มีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจสูงที่สุดในทวีป (ประมาณร้อยละ 9.2 ใน พ.ศ. 2550) ซึ่งเป็นผลจากการที่ราคาแร่ธาตุสูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ นอกจากนี้ การลงทุนของภาคเอกชนและการบริโภคภายในประเทศยังเติบโตสูงขึ้นอย่างมาก แต่อย่างไรก็ตาม ความร่ำรวยและความเจริญกลับกระจายไม่ทั่วถึงประชากรทั้งประเทศ ในขณะที่เมืองที่ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิกและทางตอนเหนือของ ประเทศมีเศรษฐกิจที่เจริญเติบโต เมืองทางตอนใต้แถบเทือกเขาแอนดีสซึ่งส่วนใหญ่ประกอบการเกษตรในพื้นที่ขนาดเล็กกลับมีอัตราประชากรยากจนสูงถึงร้อยละ 70
ประชากร
เปรูมีประชากรประมาณ 28 ล้านคน เป็นประเทศที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับสี่ของทวีปอเมริกาใต้จากข้อมูลปี พ.ศ. 2550 โดยการเติบโตของจำนวนประชากรลดลงจากร้อยละ 2.6 เหลือร้อยละ 1.6 ในช่วงปี พ.ศ. 2493 ถึง 2543 โดยคาดการณ์ว่าจะมีประชากรประมาณ 42 ล้านคนในปี พ.ศ. 2593 จากข้อมูลปี พ.ศ. 2548 ร้อยละ 72.6 ของประชากรอาศัยอยู่ในเขตเมือง และร้อยละ 27.4 ในเขตชนบท เมืองหลักของเปรูได้แก่ ลิมา อาเรกิปา ตรูฆิโย ชิกลาโย ปิวรา อิกิโตส ชิมโบเต กุสโก และอวงกาโย ซึ่งมีประชากรมากกว่าสองแสนคนในการสำรวจปี พ.ศ. 2536
เปรูเป็นสังคมพหุชาติพันธุ์ที่เกิดจากการรวมตัวของหลายเชื้อชาติตลอดช่วงห้าศตวรรษ โดยชนพื้นเมืองเปรูอาศัยอยู่ในเปรูเป็นเวลานับพันปีก่อนที่สเปนจะเข้าครอบครองในพุทธศตวรรษที่ 21 ประชากรพื้นเมืองลดลงในช่วงประมาณร้อยปี จากเก้าล้านคนเหลือเพียงประมาณหกแสนคนจากโรคติดต่อ ชาวสเปนและชาวแอฟริกาจำนวนมากเข้ามาในยุคอาณานิคม หลังได้รับเอกราช มีชาวยุโรปอพยพเพิ่มขึ้น จากอังกฤษ ฝรั่งเศส เยอรมนี อิตาลี และสเปน ชาวจีนเข้ามาในช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 24 ทดแทนแรงงานทาส และได้กลายมาเป็นส่วนสำคัญของสังคมเปรู
ภาษาทางการของเปรูคือ ภาษาสเปน ซึ่งเป็นภาษาแม่ของชาวเปรูที่มีอายุตั้งแต่ 5 ปีขึ้นไปร้อยละ 80.3 (พ.ศ. 2536) และภาษาเกชัวซึ่งมีประชากรร้อยละ 16.5 พูดภาษานี้ (พ.ศ. 2536) มีผู้พูดภาษาท้องถิ่นอื่น ๆ และภาษาต่างประเทศร้อยละ 3 และร้อยละ 0.2 ของประชากรตามลำดับ จากการสำรวจในปี พ.ศ. 2549 ประชากรร้อยละ 85 ระบุว่าตัวเองนับถือนิกายโรมันคาทอลิก และร้อยละ 11 นับถือนิกายโปรเตสแตนต์ อัตราการรู้หนังสืออยู่ที่ร้อยละ 88.9 โดยอัตราในชนบท (ร้อยละ 76.1) ต่ำกว่าในเมือง (ร้อยละ 94.8) การศึกษาขั้นประถมและมัธยมเป็นการศึกษาบังคับและบริการแบบให้เปล่า (ฟรี) ในโรงเรียนของรัฐ
วัฒนธรรม
วัฒนธรรมเปรูมีรากฐานอยู่บนวัฒนธรรมพื้นเมืองและวัฒนธรรมสเปน ศิลปะของเปรูย้อนกลับไปได้ถึงเครื่องปั้นเดิมเผา สิ่งทอ เพชรพลอย และการแกะสลักของวัฒนธรรมยุคก่อนอินคา ชาวอินคายังคงรักษารูปแบบงานเหล่านี้และยังบรรลุผลในด้านสถาปัตยกรรมโดยได้สร้างมาชูปิกชูในยุคอาณานิคม ศิลปะได้รับอิทธิพลแบบบาโรก โดยผสมเข้ากับวัฒนธรรมท้องถิ่น ในยุคนี้ ศิลปะส่วนใหญ่จะเกี่ยวข้องกับศาสนา ตัวอย่างเช่นโบสถ์จำนวนมากและจิตรกรรมแบบสำนักกุสโก ศิลปะในเปรูซบเซาลงหลังได้รับเอกราช จนมาถึงยุคศิลปะแบบอินดิเฆนิสโม ซึ่งนำเสนอความเชื่อและวิถีชีวิตของชาวพื้นเมืองอเมริกาใต้ วัฒนธรรมโบราณของชาวอินคายังคงอยู่ในเปรูในปัจจุบัน ชาวเปรูยังคงใช้ชีวิตตามแบบบรรพบุรุษ เช่น การใช้ภาษาเกชัว การประกอบพิธีกรรมทางศาสนา
อาหาร
อาหาร จานหลักของเปรูมีความหลากหลายเพราะมีส่วนผสมที่สามารถหาได้ในประเทศ หลายอย่าง เช่น อาหารทะเล เนื้อสัตว์ต่าง ๆ เช่น เนื้อวัว เนื้อไก่ เนื้ออัลปากา และเนื้อหนูตะเภา นิยมรับประทานอาหารจานหลักกับมันฝรั่ง (ซึ่งกล่าวกันว่ามีมากถึง 3,500 ชนิด) ข้าวโพด หรือข้าว ในเขตเทือกเขาชาวเปรูมักจะกินซุปเพื่ออบอุ่นร่างกายก่อนออกไปเผชิญความหนาวเย็น อาหารเปรูที่มีชื่อเสียงคือ เซบิเช ซึ่งมีลักษณะคล้ายยำทะเล โดยนำเนื้อปลาสดหรือกุ้งสดที่หมักในน้ำมะนาวและพริกไทย มาผสมกับหัวหอมซอย
เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของเปรูคือ ปิสโกซาวร์ (pisco sour) ซึ่งมีส่วนผสมของเหล้าปิสโก (บรั่นดีที่ทำจากองุ่น) น้ำมะนาว น้ำแข็ง ไข่ขาว และน้ำหวาน ชาวเปรูยังนิยมดื่มเครื่องดื่มจากข้าวโพดสีม่วงที่เรียกว่า ชิชาโมราดา (chicha morada) อีกด้วย
ชาวพื้นเมืองนิยมเคี้ยวใบโคคาตากแห้งและดื่มชาโคคามาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ปัจจุบันกำลังประสบปัญหาถูกต่อต้านจากนานาชาติ เนื่องจากใบโคคา (ซึ่งเป็นวัตถุดิบในการผลิตโคเคน) ถูกสหประชาชาติกำหนดให้เป็นยาเสพติดตั้งแต่ พ.ศ. 2504
ดนตรีและการเต้นรำ
ดนตรีของเปรูมีพื้นฐานจากดนตรีพื้นเมือง และได้รับอิทธิพลจากสเปนและแอฟริกาในภายหลัง ในยุคก่อนถูกสเปนครอบครองดนตรีก็มีความหลากหลายแตกต่างกันไปตามพื้นที่ เครื่องดนตรีพื้นเมืองที่แพร่หลายที่สุดคือขลุ่ยเกนาและกลองตินยา เมื่ออารยธรรมสเปนเข้ามากีตาร์ก็เป็นที่รู้จักและกลายเป็นเครื่องดนตรีที่เป็นที่นิยมมากที่สุดอย่างหนึ่งในเปรู นอกจากนี้ กีตาร์ยังเป็นจุดกำเนิดให้แก่เครื่องดนตรีชนิดใหม่คือชารังโก อิทธิพลของดนตรีแบบแอฟริกาปรากฏให้เห็นในทั้งในจังหวะของเพลงและเครื่องดนตรี เช่น กลองกาฆอน
การเต้นรำพื้นเมืองของเปรูนอกจากการเต้นรำของคู่หญิงชายอย่างมาริเนรา ตอนเดโร และไวโนแล้ว ยังมีระบำกรรไกร ซึ่งชาวเปรูถือว่าเป็นการแสดงที่เป็นพิธีการ ผู้เต้นจะถือกรรไกรไว้ขณะเต้นด้วยท่าที่โลดโผน
เทศกาล
เปรูมีเทศกาลมากมายตลอดทั้งปี ซึ่งมีทั้งเทศกาลทางศาสนา เทศกาลเกี่ยวกับประเพณีของอินคา เทศกาลเกี่ยวกับการเกษตร และเทศกาลเพื่อเฉลิมฉลอง เช่น คาร์นิวาลที่มีจุดเด่นที่การละเล่นสาดน้ำ อินตีไรมีหรือพิธีเพื่อบูชาพระอาทิตย์ซึ่งสืบทอดมาตั้งแต่สมัยอินคา เซญญอร์เดโลสมิลาโกรส (ลอร์ดออฟมิราเคิลส์) ซึ่งเป็นพาเหรดทางศาสนาคริสต์ที่ใหญ่ที่สุดในทวีปอเมริกาใต้ เป็นต้น
กองทัพ
ประเทศเปรูมีกองกำลังทหารที่มีขนาดใหญ่เป็นอันดับที่ 4 ในแถบลาตินอเมริกา โดยมีกองทัพทั้ง 3 เหล่าทัพ ได้แก่ กองทัพบก (Ejército del Perú, EP) กองทัพเรือ (Marina de Guerra del Perú, MGP) และกองทัพอากาศ (Fuerza Aérea del Perú, FAP) ทั้งสามเหล่าทัพมีทหารร่วม 400,000 นาย และขึ้นตรงต่อกองบัญชาการกองทัพของเปรู (ควบคุมและสั่งการโดยประธานาธิบดี) มีภารกิจหลักคือรักษาความสงบเรียบร้อยในประเทศและป้องกันตนเองจากการรุกรานของประเทศเพื่อนบ้าน
หมายเหตุและอ้างอิง
หมายเหตุ
- รวมครั้งแรกใน สำหรับผู้ที่มีอายุ 12 ขึ้นไป ซึ่งรวมองค์ประกอบอื่น ๆ อย่างบรรพบุรุษ, ประเพณี และต้นกำเนิดครอบครัวเพื่อให้เห็นภาพและเข้าใจความเป็นจริงทางวัฒนธรรมของประเทศได้ดีขึ้น
- คำถามศาสนาถูกรวมใน สำหรับผู้ที่มีอายุ 12 ขึ้นไป
อ้างอิง
- "Perú: Perfil Sociodemográfico" (PDF). Instituto Nacional de Estadística e Informática. p. 231. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 11 February 2020. สืบค้นเมื่อ 27 September 2018.
- Shugart, Matthew Søberg (September 2005). (PDF). Graduate School of International Relations and Pacific Studies. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 19 August 2008. สืบค้นเมื่อ 31 August 2017.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) - (December 2005). "Semi-Presidential Systems: Dual Executive And Mixed Authority Patterns". French Politics. 3 (3): 323–351. doi:10.1057/palgrave.fp.8200087. ISSN 1476-3427. OCLC 6895745903.
Only in Latin America have all new democracies retained a pure presidential form, except for Peru (president-parliamentary) and Bolivia (assembly-independent).
- https://www.bbc.com/news/world-latin-america-63895505
- "Perú: Estimaciones y Proyecciones de Población Total, por Años Calendario y Edades Simples, 1950–2050" [Peru: Estimates and Projections of Total Population, by Calendar Years and Simple Ages, 1950–2050] (PDF) (ภาษาสเปน). National Institute of Statistics and Informatics. September 2009. (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 18 September 2018. สืบค้นเมื่อ 18 September 2018.
- "Peru". International Monetary Fund. จากแหล่งเดิมเมื่อ 17 January 2021. สืบค้นเมื่อ 18 January 2020.
- "Gini Index". World Bank. จากแหล่งเดิมเมื่อ 7 May 2020. สืบค้นเมื่อ 14 July 2021.
- Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN . (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 15 December 2020. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
- รัฐบาลเปรูใช้ชื่อภาษาเกชัวเป็น Perú (ดูรัฐสภาเปรูฉบับภาษาเกชัว website 30 กรกฎาคม 2010 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน และรัฐธรรมนูญเปรูฉบับภาษาเกชัว
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-02-09. สืบค้นเมื่อ 2008-05-24.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help))Washington State University (อังกฤษ) - Raúl Porras Barrenechea, El nombre del Perú, p. 83. (สเปน)
- Raúl Porras Barrenechea, El nombre del Perú, p. 84. (สเปน)
- Raúl Porras Barrenechea, El nombre del Perú, p. 86. (สเปน)
- Raúl Porras Barrenechea, El nombre del Perú, p. 87. (สเปน)
- "| Human Development Reports". hdr.undp.org.
- "Overview". World Bank (ภาษาอังกฤษ).
- (PDF). web.archive.org. 2018-04-24. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-04-24. สืบค้นเมื่อ 2021-06-23.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) - writer, Staff. "Culture of Peru | Discover Peru" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).[]
- Fracolli, Britt (2020-01-31). "Peru's cultural traditions and habits". Peru For Less (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
- "Peru Culture". Machu Picchu (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2020-03-04.
- AndesHandbook, Huascarán 2016-10-08 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกข้อมูลวันที่ 12 สิงหาคม 2550. (อังกฤษ)
- Instituto de Estudios Histórico-Marítimos del Perú, El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico, p. 16. (สเปน)
- Instituto de Estudios Histórico-Marítimos del Perú, El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico, p. 31. (สเปน)
- Instituto Nacional de Estadística e Informática, Perú: Compendio Estadístico 2005, p. 21. (สเปน)
- Instituto de Estudios Histórico-Marítimos del Perú, El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico, pp. 24-25. (สเปน)
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-10-27. สืบค้นเมื่อ 2008-06-28.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)). เรียกข้อมูลวันที่ 28 มิถุนายน 2551. (อังกฤษ) - Instituto de Estudios Histórico-Marítimos del Perú, El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico, pp. 25-26. (สเปน)
- Instituto de Estudios Histórico-Marítimos del Perú, El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico, pp. 26-27. (สเปน)
- Instituto Nacional de Estadística e Informática, Perú: Compendio Estadístico 2005, p. 50. (สเปน)
- et al, "The first settlers", p. 20.
- Jonathan Haas et al, "Dating the Late Archaic occupation of the Norte Chico region in Peru", p. 1021.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-06-02. สืบค้นเมื่อ 2008-05-26.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) Minnesota State University Mankato (อังกฤษ) - Terence N. D'Altroy, The Incas, Blackwell Publishing, 2002
- Recopilación de leyes de los Reynos de las Indias, vol. II, pp. 12-13. (สเปน)
- Peter Bakewell, Miners of the Red Mountain, p. 181. (อังกฤษ)
- Margarita Suárez, Desafíos transatlánticos, pp. 252-253. (สเปน)
- Kenneth Andrien, Crisis and decline, pp. 200-202. (อังกฤษ)
- Mark Burkholder, From impotence to authority, pp. 83-87. (อังกฤษ)
- Scarlett O'Phelan, Rebellions and revolts in eighteenth century Peru and Upper Peru, p. 276. (อังกฤษ)
- Timothy Anna, The fall of the royal government in Peru, pp. 237-238. (อังกฤษ)
- Charles Walker, Smoldering ashes, pp. 124–125.(อังกฤษ)
- Paul Gootenberg, Between silver and guano, p. 12. (อังกฤษ)
- Paul Gootenberg, Imagining development, pp. 5–6. (อังกฤษ)
- Paul Gootenberg, Imagining development, p. 9. (อังกฤษ)
- Ulrich Mücke, Political culture in nineteenth-century Peru, pp. 193–194. (อังกฤษ)
- Peter Klarén, Peru, pp. 262–276. (อังกฤษ)
- David Palmer, Peru: the authoritarian tradition, p. 93. (อังกฤษ)
- George Philip, The rise and fall of the Peruvian military radicals, pp. 163–165. (อังกฤษ)
- Daniel Schydlowsky and Juan Julio Wicht, "Anatomy of an economic failure", pp. 106–107. (อังกฤษ)
- Peter Klarén, Peru, pp. 406–407. (อังกฤษ)
- BBC News, Fujimori: Decline and fall. 20 พ.ย. 2543 เรียกข้อมูลวันที่ 13 ก.ค. 2551. (อังกฤษ)
- . The Economist. 2005-01-09. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-03-19. สืบค้นเมื่อ 2008-07-31. (อังกฤษ)
- Constitución Política del Perú, Article N° 112.
- Constitución Política del Perú, Article N° 122.
- Constitución Política del Perú, Article N° 90.
- Constitución Política del Perú, Articles N° 107-108.
- Constitución Política del Perú, Articles N° 146.
- Jeffrey Clark, . Retrieved on July 24, 2007. (อังกฤษ)
- Constitución Política del Perú, Article N° 31.
- Oficina Nacional de Procesos Electorales, Segunda Elección Presidencial 2006. Retrieved on May 15, 2007. (สเปน)
- Congreso de la República del Perú, Grupos Parlamentarios 2019-10-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกข้อมูลวันที่ 5 มกราคม 2551. (สเปน)
- Ronald Bruce St John, The foreign policy of Peru, pp. 223-224. (อังกฤษ)
- BBC News, Peru-Chile border row escalates. เรียกข้อมูลวันที่ 16 พฤษภาคม 2550. (อังกฤษ)
- Ley N° 27867, Ley Orgánica de Gobiernos Regionales, Article N° 11.
- Ley N° 27867, Ley Orgánica de Gobiernos Regionales, Article N° 10.
- Ley N° 27867, Ley Orgánica de Gobiernos Regionales, Article N° 66.
- Ministerio de Defensa, Libro Blanco de la Defensa Nacional, p. 90.
- Ley N° 27178, Ley del Servicio Militar, Articles N° 29, 42 and 45.
- The Economist, Pocket World in Figures 2007 Edition, 2549 (อังกฤษ)
- . CIA. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-11-05. สืบค้นเมื่อ 2008-05-21.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)). เรียกข้อมูลวันที่ 21 พฤษภาคม 2551.(อังกฤษ) - "Llamas and mash" (ภาษาอังกฤษ). The Economist. 2008-02-28.
- "Ecotourism in Peru". The Economist. 2008-04-10. (อังกฤษ)
- "Tourism in Peru". The Economist. 2001-07-19.[](อังกฤษ)
- ข้อมูลปี พ.ศ. 2550. Instituto Nacional de Estadística e Informática, La pobreza en el Perú en el año 2007, p. 3. (สเปน)
- Banco Central de Reserva, Producto Bruto Interno por Sectores Productivos 1950 - 2007. (สเปน)
- ข้อมูลปี 2549. Banco Central de Reserva, Memoria 2006, pp. 60-61, 66. Retrieved on July 3, 2007. (สเปน)
- Rosemary Thorp and Geoffrey Bertram, Peru 1890–1977, pp. 318–319.
- John Sheahan, Searching for a better society, p. 157.
- Banco Central de Reserva, Producto bruto interno por sectores productivos 1951–2006. Retrieved on 2008-07-09. (สเปน)
- . The Economist. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-04-10. สืบค้นเมื่อ 2008-05-20.. เรียกข้อมูลวันที่ 20 พฤษภาคม 2551.(อังกฤษ)
- "Poverty amid progress". The Economist. 2008-05-08.. เรียกข้อมูลวันที่ 20 พฤษภาคม 2551. (อังกฤษ)
- United Nations, World Population ProspectsPDF (2.74 MiB), pp. 44-48. Retrieved on July 29, 2007 (อังกฤษ)
- Instituto Nacional de Estadística e Informática, Perú: Estimaciones y Proyecciones de Población, 1950-2050, pp. 37-38, 40. (สเปน)
- Instituto Nacional de Estadística e Informática, Perú: Estimaciones y Proyecciones de Población, 1950-2050, p. 45. (สเปน)
- Instituto Nacional de Estadística e Informática, Migraciones Internas en el Perú 2012-06-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกข้อมูลวันที่ 15 พฤษภาคม 2550. (สเปน)
- Noble David Cook, Demographic collapse: Indian Peru, 1520-1620, p. 114. (อังกฤษ)
- Mario Vázquez, "Immigration and mestizaje in nineteenth-century Peru", pp. 79-81. (อังกฤษ)
- Magnus Mörner, Race mixture in the history of Latin America, p. 131. (อังกฤษ)
- Instituto Nacional de Estadística e Informática, Perfil sociodemográfico del Perú 2007-05-01 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกข้อมูลวันที่ 15 พฤษภาคม 2550. (สเปน)
- US Bureau of Democracy, Human Rights, and Labor, International Religious Freedom Report 2007. เรียกข้อมูลวันที่ 14 มิถุนายน 2551. (อังกฤษ)
- Portal Educativo Huascarán, El analfabetismo en cifras 2007-06-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกข้อมูลวันที่ 15 พฤษภาคม 2550. (สเปน)
- Constitución Política del Perú, Article N° 17.
- Víctor Andrés Belaunde, Peruanidad, p. 472. (สเปน)
- Gauvin Alexander Bailey, Art of colonial Latin America, pp. 72-74. (อังกฤษ)
- Gauvin Alexander Bailey, Art of colonial Latin America, p. 263. (อังกฤษ)
- Edward Lucie-Smith, Latin American art of the 20th century, pp. 76-77, 145-146. (อังกฤษ)
- Rob Rachowiecki and Charlotte Beech, Peru, Lonely Planet, 2004, หน้า 42-43 (อังกฤษ)
- . Time. 2008-03-17. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-05-23. สืบค้นเมื่อ 2008-05-22.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) (อังกฤษ) - Raúl Romero, "Andean Peru", p. 385-386.
- Dale Olsen, Music of El Dorado, pp. 17-22.
- . คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-06-25. สืบค้นเมื่อ 2008-07-02.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) (อังกฤษ) - Raúl Romero, "La música tradicional y popular", pp. 263-265.
- . Peru Tourism Bureau. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-06-15. สืบค้นเมื่อ 2008-05-31.
{{}}
: ระบุ|accessdate=
และ|access-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) (อังกฤษ) - Cruz, Yohel (2017-07-29). "Ránking ubica al Perú como la cuarta Fuerza Armada más poderosa de Latinoamérica". RPP (ภาษาสเปน).
- "Military expenditure (% of GDP) - Peru | Data". data.worldbank.org.
บรรณานุกรม
- Bailey, Gauvin Alexander. Art of colonial Latin America. London: Phaidon, 2005, ISBN .
- . 29 December 1993.
- Custer, Tony. The Art of Peruvian Cuisine. Lima: Ediciones Ganesha, 2003, ISBN .
- . "Perú Siglo XXI", series of 11 working papers describing sectorial long-term forecasts, Grade, Lima, Peru, 1986–1987.
- Garland, Gonzalo. Peru in the 21st Century: Challenges and Possibilities in Futures: the Journal of Forecasting, Planning and Policy, Volume 22, No. 4, Butterworth-Heinemann, London, England, May 1990.
- Gootenberg, Paul. (1991) Between silver and guano: commercial policy and the state in postindependence Peru. Princeton: Princeton University Press ISBN .
- Gootenberg, Paul. (1993) Imagining development: economic ideas in Peru's "fictitious prosperity" of Guano, 1840–1880. Berkeley: University of California Press, 1993, 0520082907.
- Higgins, James (editor). The Emancipation of Peru: British Eyewitness Accounts, 2014. Online at jhemanperu 21 เมษายน 2020 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- Instituto de Estudios Histórico–Marítimos del Perú. El Perú y sus recursos: Atlas geográfico y económico. Lima: Auge, 1996.
- Instituto Nacional de Estadística e Informática. (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 7 March 2007. สืบค้นเมื่อ 2021-12-22.
{{}}
: ระบุ|archivedate=
และ|archive-date=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)); ระบุ|archiveurl=
และ|archive-url=
มากกว่าหนึ่งรายการ ((help)) (8.31 MB). Lima: INEI, 2005. - Instituto Nacional de Estadística e Informática. Perfil sociodemográfico del Perú. Lima: INEI, 2008.
- Instituto Nacional de Estadística e Informática. Perú: Estimaciones y Proyecciones de Población, 1950–2050. Lima: INEI, 2001.
- . 28 September 1999.
- Ley N° 27867, . 16 November 2002.
- Martin, Gerald. "Literature, music and the visual arts, c. 1820–1870". In: Leslie Bethell (ed.), A cultural history of Latin America. Cambridge: University of Cambridge, 1998, pp. 3–45.
- Martin, Gerald. "Narrative since c. 1920". In: Leslie Bethell (ed.), A cultural history of Latin America. Cambridge: University of Cambridge, 1998, pp. 133–225.
- Porras Barrenechea, Raúl. El nombre del Perú. Lima: Talleres Gráficos P.L. Villanueva, 1968.
- Scheina, Robert (2003), Latin America's Wars: The Age of the Caudillo, 1791–1899, Brassey's, ISBN
- Thorp, Rosemary and Geoffrey Bertram. Peru 1890–1977: growth and policy in an open economy. New York: Columbia University Press, 1978, ISBN
อ่านเพิ่ม
- เศรษฐกิจ
- (ในภาษาสเปน) Banco Central de Reserva. Cuadros Anuales Históricos 1 พฤษภาคม 2011 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน.
- (ในภาษาสเปน) Instituto Nacional de Estadística e Informática. Perú: Perfil de la pobreza por departamentos, 2004–2008. Lima: INEI, 2009.
- Concha, Jaime. "Poetry, c. 1920–1950". In: Leslie Bethell (ed.), A cultural history of Latin America. Cambridge: University of Cambridge, 1998, pp. 227–260.
แหล่งข้อมูลอื่น
- Country Profile from BBC News
- Peru. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
- Google search
- World Bank Summary Trade Statistics Peru
- PeruLinks 15 ตุลาคม 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน web directory
- Wikimedia Atlas of Peru
- คู่มือการท่องเที่ยว Peru จากวิกิท่องเที่ยว (ในภาษาอังกฤษ)
- (ในภาษาสเปน) Web portal of the Peruvian Government
- ดูข้อมูลทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศเปรู ที่โอเพินสตรีตแมป
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
10 S 76 W 10 S 76 W 10 76 satharnrthepru Republica del Peru sepn chuxinphasarachkarrwm ekchw Piruw Ripuwlikaixmara Piruw Suyuthngchati traaephndinkhakhwy mnkhngaelaepnsukhcakkarrwmepnhnung sepn Firme y feliz por la union ephlngchati ephlngchatiepru source source track track track track track track track track track track track track track march ephlngthngchatiepru source source track track mhalyckraehngrththitngkhxng praethsepru ekhiyw inthwipxemrikait etha emuxnghlwng aelaemuxngihysudlima 12 2 6 S 77 1 7 W 12 0433 S 77 0283 W 12 0433 77 0283phasarachkarsepn phasarachkarrwmekchwixmaraklumchatiphnthu 2017 60 20 phsmrahwangkb 25 80 5 89 3 87 0 16 hrux1 04 xun 3 32 imrabusasna 2017 94 51 khrist 76 03 ormnkhathxlik 18 48 nikayxun 5 09 immi0 40 xun karpkkhrxngrthediyw satharnrthrabbprathanathibdi prathanathibdi taaehnngwang sphanitibyyti cak 28 krkdakhm kh s 1821 9 thnwakhm kh s 1824 idrbkaryxmrb14 singhakhm kh s 1879phunthi rwm1 285 216 tarangkiolemtr 496 225 tarangiml xndbthi 19 aehlngna 0 41prachakr 2021 praman34 294 231 xndbthi 44 samaonprachakr 201731 237 385 khwamhnaaenn23 txtarangkiolemtr 59 6 txtarangiml xndbthi 198 cidiphi xanacsux 2020 praman rwm385 719 phnlandxllarshrth xndbthi 47 txhw11 516 dxllarshrth cidiphi rakhatlad 2020 praman rwm195 761 phnlandxllarshrth xndbthi 49 txhw5 845 dxllarshrth cini 2019 41 5 panklangexchdiix 2019 0 777 sung xndbthi 79skulengin PEN ekhtewlaUTC 5 ww dd pppp kh s khbrthdankhwarhsothrsphthrhs ISO 3166odemnbnsud pe epru sepn Peru peˈɾu ekchw Piruw pɪɾʊw ixmara Piruw pɪɾʊw michuxthangkarkhux satharnrthepru sepn epnpraethsthitngxyuthangtawntkkhxngthwipxemrikait miphrmaednthangthisehnuxtidkbpraethsexkwadxraelapraethsokhlxmebiy thistawnxxktidkbpraethsbrasilaelapraethsobliewiy thangthisittidkbpraethschili aelathistawntktidkbmhasmuthraepsifik praethsepruepnthitngkhxngxarythrrmkarl sungepnxarythrrmekaaekxnhnungkhxngolk aelaxanackrxinkha ckrwrrdithiyingihythisudinthwipxemrikakxnyukhokhlmbs txmaphumiphakhnitkepnxananikhmkhxngckrwrrdisepn aelaidrbexkrachin ph s 2364 chuxeprumacakkhawa biru Biru sungepnchuxkhxngphupkkhrxngthxngthinbriewnxawsanmieklinpanama odybriewnniepncuditsudthichawyuorpruckemuxkhrngnksarwcchawsepnmathunginpi ph s 2065 dngnnemuxfrnsisok pisaroredinthangsarwctxipthangit cungeriykphumiphakhehlannwabiruhruxeprudwy ckrwrrdisepnrbrxngchuxniinpi ph s 2072 inexksar kapitulasixxnedotelod sungtngcnghwdeprubriewnckrwrrdixinkhaedim rthxthipitykhxngepruepntwaethnkhxngsatharnrthprachathipitythiaebngkarpkkhrxngxxkepn 25 phumiphakh pccubnepruepnpraethsthikalngphthna odyxyuinxndbthi 82 indchnikarphthnamnusykhxngolkaelamiaenwonmkarphthnakhunphaphmnusyxyuinradbsung prachakreprumirayidinradbpanklangaelayngkhngmixtrakhwamyakcnxyuraw 19 epxresnt xyangirktam tlxdhlaypithiphanmaepruthuxepnpraethsthimikhwammngkhngthangesrsthkicmakthisudaehnghnungkhxngphumiphakhxemrikaitdwyxtrakaretibotechliy 5 9 rwmthngmixtrakaretibotthangxutsahkrrmthierwthisudaehnghnungkhxngolkthixtraechliy 9 6 kickrrmthangesrsthkicthisakhykhxngpraethsidaek karkhudecaa karthaehmuxng karphlit ekstrkrrm aelakarpramng phrxmkbkickrrmphakhesrsthkicswnxun thikalngetibot echn othrkhmnakhmaelaethkhonolyichiwphaph praethsepruepnswnhnungkhxng The Pacific Pumas sungepnklumpraethsthangkaremuxngaelaesrsthkictamaenwchayfngaepsifikkhxnglatinxemrikathimiaenwonmrwmknkhxngkaretibotinechingbwk prachakrkhxngeprumiyngesriphaphthangsngkhmaelakardarngchiwitsung epruthuxepnhnunginpraethsthimikhwamhlakhlaythangchatiphnthusungodymiprachakrcakhlayphumiphakh echn chawxinediyn xemrikn chawyuorp chawaexfrika rwmthungchawexechiy phasahlkthiichinkarsuxsarodythwipkhuxphasasepn aelayngmiphasathxngthinxikmakmaytamaethbchnbthkhxngpraeths echn phasaixmara phasaekchw khwamhlakhlaythangwthnthrrmdngklawnisathxnihehnphanwithichiwitkhxngchawepruinhlayaengmum echn sthanthithxngethiyw dntri xahar karaetngkay epntnphumisastraephnthiaesdngekhtphuchphrrnthiaetktangkniptamlksnaphumipraeths eprumiphunthi 1 285 220 tarangkiolemtr miphrmaedntidkbexkwadxraelaokhlxmebiythangehnux brasilthangtawnxxk obliewiythangtawnxxkechiyngit chilithangit aelamhasmuthraepsifikthangtawntk praethseprumiethuxkekhaaexndisphad phankhnankbchayfngmhasmuthraepsifik aebngpraethsxxkepnsamphumiphakhthangphumisastr idaek phunthichayfnghrux oksta costa thangtawntk epnthirabaekhbaelaaehngaelngykewnbriewnhubekhasungekidcakaemnatamvdukal ekhtthisunghrux siexrra sierra epnphumiphakhbnethuxkekhaaexndis sungepnthitngkhxngthirabsungxltiplaon Altiplano echnediywkbwskarn Huascaran cudthisungthisudkhxngpraeths 6 768 emtr swnthisamkhuxekhtparkthubhrux eslba selva epnthirabkwangkhwang pkkhlumdwypadibchunaexmasxn ekuxbrxyla 60 khxngphunthipraethsxyuinswnni aemnaswnihymitnkaenidcakethuxkekhaaexndis aelaihllngsuekhtlumnasamaehngkhxngepru aemnathiihlipthangmhasmuthraepsifiknnsungchnaelasn ihlxyangimsmaesmx inkhnathisaythiihlipthangaemnaaexmasxnnnyawkwa mikraaesnamakkwa aelasungchnnxykwaemuxihlxxkcakekhtthisung swnaemnathiihlipyngthaelsabtitikakaswnihycasnaelamikraaesnamak aemnasaythiyawepnxndbtn khxngepruidaek aemnaxukayali aemnamaryyxn aemnaputumaoy aemnayabari aemnawayaka aemnaxurubmba aemnamntaor aelaaemnaaexmasxn epruimidmiechphaaphumixakasaebbekhtrxnehmuxnpraethsaethbesnsunysutrthwip xiththiphlkhxngethuxkekhaaexndisaelakraaesnahumbxlththa iheprumikhwamhlakhlaythangphumixakas ekhtchayfngmixakasxbxun primannafnta aelakhwamchunsung ykewnswnehnuxsudthirxnkwaaelafntkmakkwa odyechphaainchwngthiekidpraktkarnexlnioy briewnchayfngtxnehnuxcamifntkhnkmak ekhtthisung mifntkbxyinvdurxn xunhphumiaelakhwamchunldlngtamkhwamsung swnekhtparkthubmicudsakhythifntkhnkaelaxunhphumisung ykewnswnitsudthimivduhnawthihnaweynaelafntktamvdukal cakphumipraethsaelaphumixakasthihlakhlay thaiheprumikhwamhlakhlaythangchiwphaphsung odycnthungpi ph s 2546 phbphuchaelastwaelwthung 21 462 chnid incanwnnn 5 855 epnspichisechphaathinprawtisastryukhkxnxinkha esnnska praktrxngrxykhxngmnusyklumaerkinbriewnpraethseprutngaetpraman 10 000 pikxnphuththskrachxarythrrmkarlsungepnsngkhmthiekaaekthisudinepruecriykhunbriewnchayfngmhasmuthraepsifikinrahwang 2 500 thung 1 300 pikxnphuththskrach cak hlkthanthangprawtisastrthihlngehluxxyumakmayinpraethsepru aesdngihehnwamixarythrrmtang ekidkhuninthwipxemrikaitinyukhkxnxinkha xarythrrmchabinepnxarythrrmthiekaaekthisudxarythrrmhnunginthwipxemrikait sunyklangxyubriewnchayfngtxnklangkhxngepru obransthanthisakhykhux chabinedwntar sungxyuthangtxnehnuxkhxngkrunglima inyukhtxma xarythrrmomechphthnakhunbriewnchayfngtxnehnuxkhxngepru aelaphayhlngphthnaklayepnxarythrrmchimu swnthangtxnitkhxngepru xarythrrmnskaidthuxkaenidkhunbriewnchayfnginchwngrayaewlaediywkbxarythrrmomech rxngrxyxarythrrmthisakhykhuxesnnska nxkcakni yngmixarythrrmtiwanaku sungmisunyklangxyuiklkrunglapasinpraethsobliewiy aelaxarythrrmxwrisungmisunyklangxyubriewnaekhwnixxakuochthangtxnitkhxngepru yukhxinkha kartxsurahwangsepnkbxinkha xanackrxinkhakxtngkhuntngaetpramanklangphuththstwrrsthi 18 aeterimmixanackhunemuxpramanpi ph s 1981 insmykhxngpachakuti kstriyxngkhthi 9 xinkhakhxy khyayxanaekhtxxkipcaksunyklangthiemuxngkusokthng odywithithangkarthutaelakarsurb ckrwrrdikhyayihycnthungthisudinyukhkhxngiwna kapk kstriyxngkhthi 11 khrxbkhlumbriewnchayfngtawntkkhxngthwipxemrikait tngaetbriewntxnitkhxngpraethsokhlxmebiyipcnthungtxnklangkhxngpraethschili rwmthngbriewnpraethsobliewiy aelatxnehnuxkhxngpraethsxarecntina kxnthiiwna kapkcaswrrkht idthrngaebngdinaednxinkhaihaekxatawlpaaelawskar phrarachoxrsthngsxng aetphrarachoxrsthngsxngimphxphrathy txngkarpkkhrxngaephndinaetephiyngphraxngkhediyw cungekidkarsurbephuxaeyngaephndinknkhun inthisudxatawlpakepnfaychna inkhnathidinaednxinkhakalngwunwaydwysngkhramaeyngchingxanacaelaorkhrabad frnsisok pisaror nksarwcchawsepnkb kalngphlephiyng 167 khn idedinthangmaekhaphbxataxwlpakhnathikalngphkphxnhlngesrcsngkhramaelacbphraxngkhepntwprakn chawxinkhamxbthxngkhaaelaenginepncanwnmakihaekpisarorephuxepnkhaithihplxy twckrphrrdikhxngtn aetpisarorklbimyxmrksakhaphudaelapraharphraxngkhineduxnsinghakhm ph s 2075 karpkkhrxngkhxngsepn machupikchu hnunginecdsingmhscrrykhxngolkyukhihm inpi ph s 2075 kxngthphphuphichitkhxngsepnnaodyfrnsisok pisaror exachnackrphrrdixinkhaxataxwlpa aelaphnwkekhaxyuitkarpkkhrxngkhxngsepn pisarortngemuxnghlwngihmthilimasungklayepnemuxnghlwngkhxngpraethsepruinpccubn sibpithdma ckrwrrdisepnphayitkarpkkhrxngkhxngrachwngshaphsbwrkhidtngekhtxuprachaehngepru sungkhrxbkhlumxananikhminxemrikaitekuxbthnghmd pramansamsibpithdma xuprachfrnsisok ed otelod cdraebiybdinaedninpkkhrxngkhxngtnihm dwykarthaehmuxngaerenginepnkickrrmthangesrsthkichlkaelaichaerngnganchawphunemuxng thxngaethngcakepruepnaehlngrayidkhxngecasepnaelasngesrimekhruxkhaykarkhathisbsxnthiipiklthungyuorpaelafilippins xyangirktam inxiksxngstwrrstxma karphlitaerenginaelakarkracaykhxngesrsthkicthildlngthaihrayidkhxngecasepnldlng cungthaihsankecakhxngsepnprakaskarptirupburbng sungprakxbdwyphrarachkvsdikaephimphasiaelaaeykswnekhtxuprachaehngepru kdhmayihmnikratunihekidkarkbtkhxngtupk xamaruthi 2 aelakhwamphyayamptiwtixun sungphayaephthnghmd inchwngsngkhramprakasexkrachinxemrikait epruyngkhngepnthanthimnkhxngfaysnbsnunkstriy aeteprukklayepnpraethsexkrachcakkartxsukhxngokhes ed san martin aelasimxn oblibar satharnrthepru inchwngaerkkhxngkarepnsatharnrth karaekngaeyngchingxanackhxngphunathangthharkxihekidkhwamiresthiyrphaphthangkaremuxng xtlksnkhxngchatithuksrangkhuninyukhni cakkarthiaenwkhwamkhidshphnthxemrikaitkhxngoblibaraelashphaphkbobliewiyimprasbkhwamsaerc chwngplayphuththstwrrsthi 24 eprumiesthiyrphaphphayitkarnakhxngprathanathibdiramxn kstiya dwyrayidthiephimkhuncakkarsngxxkpuykhink guano xyangirktam thrphyakrehlanithukichhmdipxyangrwderw eprumihnisinxyanghnk aelakartxsuthangkaremuxngkpathukhunxikkhrng epruphayaephtxchiliinsngkhrammhasmuthraepsifikthiekidkhunrahwang ph s 2422 thung 2427 esiydinaedncnghwdxarikaaelatarapakainsnthisyyaxngkxnaelalima hlngcakpyhaphayinpraethshlngsngkhram epruklbmamiesthiyrphaphphayitkarnakhxngphrrkhsibil sungsinsudlnghlngexakusot eb elkixa khunepnphunapraeths esrsthkictktakhrngihythaihelkixathuklmcakxanac aelakaenidphnthmitrprachachnptiwtixemrika Alianza Popular Revolucionaria Americana karaekhngkhnrahwangklumnikbklumchnchnsungaelakxngthphepnswnsakhykhxngkaremuxngepruinxiksamthswrrsthdma inpi ph s 2511 kxngthpheprunaodynayphlkhwn eblsok xlbaraod tharthpraharyudxanaccakprathanathibdiefrnnod eblaxuned rthbalihmthakarptirupkhrngihy aetimidrbkarsnbsnunmakethairnk inpi ph s 2518 nayphlfrnsisok omraels ebrmueds khundarngtaaehnngprathanathibdiaethneblsok yutikarptirupaelanapraethsekhasuprachathipityxikkhrng hlngyukhkhxngomraelsinpi 2523 epruprasbpyhahnitangpraethssung enginefxthisungkhuneruxy karkhnsngyaesphtidxyangtxenuxng aelapyhakaremuxngthikarichkalngxyangrunaerng phayitkarnakhxngprathanathibdixlebrot fukhiomri ph s 2533 2543 praethseprukerimfuntwdwykarptirupthangkaremuxngaelakarprabpramklumphukxkarray aetfukhiomrikthukklawhaeruxngxanacniym karthucritintaaehnnghnathi aelakarlaemidsiththimnusychn thaihekhatxnglaxxkaelahnixxknxkpraethshlngcakkareluxktngkhrngpyhainpi ph s 2543 prachathipityklbkhunsuepruxikkhrnginsmykhxngprathanathibdixaelkhnodr otelod sungnbaetnnepntnma epruphyayamkacdkarthucritintaaehnnghnathiaelasamarthrksasphaphthangesrsthkicthidiiwidkarpkkhrxngsphaepruprachumknthirthspha Palacio Legislativo inkrunglima epruepnsatharnrthprachathipityaebbmiphuaethn ichrabxbprathanathibdi phayitrththrrmnuypccubn prathanathibdithahnathiepnpramukhaehngrthaelahwhnarthbal odyidrbeluxktngekhamaxyuintaaehnnghapi aelaimsamarthidrbeluxkxikinsmythdipthnthiid prathanathibdiaetngtngnaykrthmntriaelakhnarthmntrithiehluxtamkhaaenanakhxngnaykrthmntri rthsphakhxngepruepnaebbsphaediyw mismachik 120 khn idrbeluxktngekhamaxyuintaaehnngepnewlahapi thngfaynitibyytiaelafaybriharsamartherimesnxrangkdhmayid odyrangkdhmaycatxngphankhwamehnchxbcaksphaaelaprakasichodyprathanathibdi sthabntulakarepnxisratamrththrrmnuy aetmikaraethrkaesngfaytulakarbxykhrngtlxdprawtisastr rthbalepruidrbkareluxktngodytrng aelakareluxktngepnhnathikhxngprachachnxayutngaet 18 picnthung 70 pi inkareluxktngthwipinpi ph s 2549 xaln karsixa cakphrrkhxapristaepru chnakareluxktngprathanathibdiehnuxoxynta xumala cakshphaphephuxepru sphapccubnprakxbdwysmachikcakphrrkhxapristaepru 36 khn phrrkhchatiniymepru 23 khn phrrkhshphaphephuxepru 19 khn phrrkhexkphaphaehngchati 15 khn phnthmitrephuxxnakht 13 khn phnthmitrrthspha 9 khn aelaklumrthsphaphiess 5 khn khwam smphnthkbtangpraethskhxngepruthiphanmamkekiywphnkbpyhakhxphiphathphrmaednkbpraethsephuxnban sungswnihytklngknidinkhriststwrrsthi 20 pccubneprumikhxphiphathkbchilieruxngnannainmhasmuthraepsifik epruepnsmachikkhxngkluminphumiphakhhlayklum epnsmachikkxtngkhxngprachakhmaexndis aelaepnsmachikkhxngxngkhkrrthxemrikakaraebngekhtkarpkkhrxngaephnthiaekhwntang khxngepru praethsepruaebngkarpkkhrxngxxkepn 25 aekhwn region aetlaaekhwnaebngxxkepncnghwd provincia aelaekht distrito yxylngmatamladb ykewncnghwdlimasungepnexkethsimxyuinaekhwnid aetlaaekhwneluxkrthbalthxngthinsungprakxbdwyprathanaelaspha miwara 4 pi rthbalthxngthinduaeleruxngkarphthnaphumiphakh okhrngkarlngthunsatharna sngesrimkickrrmthangesrsthkic aelakarcdkarthrphysinsatharna cnghwdlimabriharodyethsbalmhankhrlima aekhwntang khxngepru aelaemuxnghlkkhxngaekhwnidaek xamaosns xngkch xapurimk xaerkipa xaerkipa xayakuoch kakhamarka kakhamarka kayaox kayaox kusok kusok wngkaeblika khunin wngkaoy lmbaeyek olerot xikiots omekkw piwra piwra puon puon sanmartin tkna tumebs xukayali puikpa aelacnghwdlima miemuxnghlkkhuxlima emuxnghlwngkhxngpraethskxngthphkxngthphepruprakxbdwykxngthphbk kxngthpherux aelakxngthphxakas mihnathihlkkhuxduaelkhwamplxdphykhxngxisrphaph exkrach aelaburnphaphdinaednkhxngpraeths kxngkalngkhxngepruxyuphayitkarduaelkhxngkrathrwngklaohm aelaprathanathibdiinthanaphubychakarsungsud kareknththharthukykelikinpi ph s 2542 aelaepliynmaichkarepnthharodysmkhricaethnesrsthkicaephnthikickrrmesrsthkickhxngepru ph s 2513 epru epnpraethsthimikhwamhlakhlaythangdanesrsthkicenuxngcaksphaphphumisastr ekhtphuekhaxudmipdwythrphyakraerthatusakhyhlaychnid eprucungepnphuphlitaerthaturayihykhxngolk echnthxngaedng xndb 3 khxngolk takw xndb 4 khxngolk engin xndb 1 khxngolk sngkasi xndb 3 khxngolk dibuk xndb 3 khxngolk namnaelakasthrrmchati swnthangchayfngmhasmuthraepsifikmisphaphexuxxanwytxkarpramng phlitphnthkarekstrthisakhy idaek mnfrng khawophd phlim tnokhkha aelakarpsustw nxkcakni thrphyakrkarthxngethiywkhxngepru echn machupikchu emuxngkusok aelapadibchunbriewnaemnaaexmasxnsamarthdungdudnkthxngethiywidepncanwnmak epru mirayidtxprachakrpi ph s 2549 xyuthi 3 374 dxllarshrth rxyla 39 3 khxngprachakrepnkhncn rwmthungrxyla 13 7 thixyuinradbcnmak karbrikarmiswnrxyla 52 9 khxngphlitphnthmwlrwmphayinpraeths pi ph s 2550 tamdwyxutsahkrrmkhnthutiyphumirxyla 23 2 xutsahkrrmkhnpthmphumirxyla 14 2 aelaphasirxyla 9 7 sinkhasngxxkthisakhykhxngepru idaek thxngaedng thxng sngkasi piotreliym kaaef aelasingthx swnkarnaekhaswnihyepnwtthudibaelasinkhathunsahrbxutsahkrrm praethskhukhahlkkhxngepruidaekshrthxemrika cin brasil chili aekhnada switesxraelnd yipun okhlxmebiy aelaexkwadxr noybayesrsthkickhxngeprumikarepliynaeplngepnxyangmakinchwnghlaysibpithiphanma inchwngpi ph s 2511 2518 rthbalkhwn eblsok xlbaraod mikarptiruphlayxyangechn karptirupthidinthangkarekstr yudbristhtangchatihlayaehngmaepnkhxngrthbal karichrabbesrsthkicaebbwangaephnaelakarkhyayphakhrthbal thungaemkarptirupehlaniimsamarthbrrluepahmaythicaprbkarkracayrayidaelayutikarphungphingthangesrsthkiccakpraethsthiphthnaaelwidktam aetnoybayptirupehlaniswnihykkhngxyucnpi ph s 2533 emuxrthbalxlebrot fukhiomri ykelikkarkhwbkhumrakha karaethrkaesngthangkarkha karkhwbkhumkarlngthunodytrngcaktangpraeths aeladaeninkaraeprruphnwynganrthwisahkicswnihy karptirupesriniehlanithaihesrsthkiceprumikaretibotxyangmnkhngtngaetpi ph s 2536 ykewnaetchwngwikvtkarnthangkarengininexechiy ph s 2540 inpi ph s 2550 eprumisphaphesrsthkicdithisudinrxb 40 pi aelaepnpraethsthimixtrakarecriyetibotthangesrsthkicsungthisudinthwip pramanrxyla 9 2 in ph s 2550 sungepnphlcakkarthirakhaaerthatusungkhunepnprawtikarn nxkcakni karlngthunkhxngphakhexkchnaelakarbriophkhphayinpraethsyngetibotsungkhunxyangmak aetxyangirktam khwamrarwyaelakhwamecriyklbkracayimthwthungprachakrthngpraeths inkhnathiemuxngthitngxyubriewnrimfngmhasmuthraepsifikaelathangtxnehnuxkhxng praethsmiesrsthkicthiecriyetibot emuxngthangtxnitaethbethuxkekhaaexndissungswnihyprakxbkarekstrinphunthikhnadelkklbmixtraprachakryakcnsungthungrxyla 70prachakreprumiprachakrpraman 28 lankhn epnpraethsthimiprachakrmakthisudepnxndbsikhxngthwipxemrikaitcakkhxmulpi ph s 2550 odykaretibotkhxngcanwnprachakrldlngcakrxyla 2 6 ehluxrxyla 1 6 inchwngpi ph s 2493 thung 2543 odykhadkarnwacamiprachakrpraman 42 lankhninpi ph s 2593 cakkhxmulpi ph s 2548 rxyla 72 6 khxngprachakrxasyxyuinekhtemuxng aelarxyla 27 4 inekhtchnbth emuxnghlkkhxngepruidaek lima xaerkipa trukhioy chiklaoy piwra xikiots chimobet kusok aelaxwngkaoy sungmiprachakrmakkwasxngaesnkhninkarsarwcpi ph s 2536 epruepnsngkhmphhuchatiphnthuthiekidcakkarrwmtwkhxnghlayechuxchatitlxdchwnghastwrrs odychnphunemuxngepruxasyxyuinepruepnewlanbphnpikxnthisepncaekhakhrxbkhrxnginphuththstwrrsthi 21 prachakrphunemuxngldlnginchwngpramanrxypi cakekalankhnehluxephiyngpramanhkaesnkhncakorkhtidtx chawsepnaelachawaexfrikacanwnmakekhamainyukhxananikhm hlngidrbexkrach michawyuorpxphyphephimkhun cakxngkvs frngess eyxrmni xitali aelasepn chawcinekhamainchwngplayphuththstwrrsthi 24 thdaethnaerngnganthas aelaidklaymaepnswnsakhykhxngsngkhmepru phasathangkarkhxngeprukhux phasasepn sungepnphasaaemkhxngchawepruthimixayutngaet 5 pikhuniprxyla 80 3 ph s 2536 aelaphasaekchwsungmiprachakrrxyla 16 5 phudphasani ph s 2536 miphuphudphasathxngthinxun aelaphasatangpraethsrxyla 3 aelarxyla 0 2 khxngprachakrtamladb cakkarsarwcinpi ph s 2549 prachakrrxyla 85 rabuwatwexngnbthuxnikayormnkhathxlik aelarxyla 11 nbthuxnikayopretsaetnt xtrakarruhnngsuxxyuthirxyla 88 9 odyxtrainchnbth rxyla 76 1 takwainemuxng rxyla 94 8 karsuksakhnprathmaelamthymepnkarsuksabngkhbaelabrikaraebbihepla fri inorngeriynkhxngrthwthnthrrmesbiechkhxngepruxintiirmi cdkhunthiskiswamn wthnthrrmeprumirakthanxyubnwthnthrrmphunemuxngaelawthnthrrmsepn silpakhxngepruyxnklbipidthungekhruxngpnedimepha singthx ephchrphlxy aelakaraekaslkkhxngwthnthrrmyukhkxnxinkha chawxinkhayngkhngrksarupaebbnganehlaniaelayngbrrluphlindansthaptykrrmodyidsrangmachupikchuinyukhxananikhm silpaidrbxiththiphlaebbbaork odyphsmekhakbwthnthrrmthxngthin inyukhni silpaswnihycaekiywkhxngkbsasna twxyangechnobsthcanwnmakaelacitrkrrmaebbsankkusok silpaineprusbesalnghlngidrbexkrach cnmathungyukhsilpaaebbxindiekhnisom sungnaesnxkhwamechuxaelawithichiwitkhxngchawphunemuxngxemrikait wthnthrrmobrankhxngchawxinkhayngkhngxyuinepruinpccubn chawepruyngkhngichchiwittamaebbbrrphburus echn karichphasaekchw karprakxbphithikrrmthangsasna xahar xahar canhlkkhxngeprumikhwamhlakhlayephraamiswnphsmthisamarthhaidinpraeths hlayxyang echn xaharthael enuxstwtang echn enuxww enuxik enuxxlpaka aelaenuxhnutaepha niymrbprathanxaharcanhlkkbmnfrng sungklawknwamimakthung 3 500 chnid khawophd hruxkhaw inekhtethuxkekhachaweprumkcakinsupephuxxbxunrangkaykxnxxkipephchiykhwamhnaweyn xaharepruthimichuxesiyngkhux esbiech sungmilksnakhlayyathael odynaenuxplasdhruxkungsdthihmkinnamanawaelaphrikithy maphsmkbhwhxmsxy ekhruxngdumaexlkxhxlkhxngeprukhux pisoksawr pisco sour sungmiswnphsmkhxngehlapisok brndithithacakxngun namanaw naaekhng ikhkhaw aelanahwan chawepruyngniymdumekhruxngdumcakkhawophdsimwngthieriykwa chichaomrada chicha morada xikdwy chawphunemuxngniymekhiywibokhkhatakaehngaeladumchaokhkhamatngaetsmyobran aetpccubnkalngprasbpyhathuktxtancaknanachati enuxngcakibokhkha sungepnwtthudibinkarphlitokhekhn thukshprachachatikahndihepnyaesphtidtngaet ph s 2504 dntriaelakaretnra dntrikhxngeprumiphunthancakdntriphunemuxng aelaidrbxiththiphlcaksepnaelaaexfrikainphayhlng inyukhkxnthuksepnkhrxbkhrxngdntrikmikhwamhlakhlayaetktangkniptamphunthi ekhruxngdntriphunemuxngthiaephrhlaythisudkhuxkhluyeknaaelaklxngtinya emuxxarythrrmsepnekhamakitarkepnthiruckaelaklayepnekhruxngdntrithiepnthiniymmakthisudxyanghnunginepru nxkcakni kitaryngepncudkaenidihaekekhruxngdntrichnidihmkhuxcharngok xiththiphlkhxngdntriaebbaexfrikapraktihehninthngincnghwakhxngephlngaelaekhruxngdntri echn klxngkakhxn karetnraphunemuxngkhxngeprunxkcakkaretnrakhxngkhuhyingchayxyangmarienra txnedor aelaiwonaelw yngmirabakrrikr sungchawepruthuxwaepnkaraesdngthiepnphithikar phuetncathuxkrrikriwkhnaetndwythathioldophn ethskal eprumiethskalmakmaytlxdthngpi sungmithngethskalthangsasna ethskalekiywkbpraephnikhxngxinkha ethskalekiywkbkarekstr aelaethskalephuxechlimchlxng echn kharniwalthimicudednthikarlaelnsadna xintiirmihruxphithiephuxbuchaphraxathitysungsubthxdmatngaetsmyxinkha esyyxredolsmilaokrs lxrdxxfmiraekhils sungepnphaehrdthangsasnakhristthiihythisudinthwipxemrikait epntnkxngthphhnwyladtraewnkhxngkxngthphbkeprukhnaptibtihnathiinpi 2019 praethseprumikxngkalngthharthimikhnadihyepnxndbthi 4 inaethblatinxemrika odymikxngthphthng 3 ehlathph idaek kxngthphbk Ejercito del Peru EP kxngthpherux Marina de Guerra del Peru MGP aelakxngthphxakas Fuerza Aerea del Peru FAP thngsamehlathphmithharrwm 400 000 nay aelakhuntrngtxkxngbychakarkxngthphkhxngepru khwbkhumaelasngkarodyprathanathibdi mipharkichlkkhuxrksakhwamsngberiybrxyinpraethsaelapxngkntnexngcakkarrukrankhxngpraethsephuxnbanhmayehtuaelaxangxinghmayehtu rwmkhrngaerkin sahrbphuthimixayu 12 khunip sungrwmxngkhprakxbxun xyangbrrphburus praephni aelatnkaenidkhrxbkhrwephuxihehnphaphaelaekhaickhwamepncringthangwthnthrrmkhxngpraethsiddikhun khathamsasnathukrwmin sahrbphuthimixayu 12 khunip xangxing Peru Perfil Sociodemografico PDF Instituto Nacional de Estadistica e Informatica p 231 PDF cakaehlngedimemux 11 February 2020 subkhnemux 27 September 2018 Shugart Matthew Soberg September 2005 PDF Graduate School of International Relations and Pacific Studies khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 19 August 2008 subkhnemux 31 August 2017 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite journal title aemaebb Cite journal cite journal a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help December 2005 Semi Presidential Systems Dual Executive And Mixed Authority Patterns French Politics 3 3 323 351 doi 10 1057 palgrave fp 8200087 ISSN 1476 3427 OCLC 6895745903 Only in Latin America have all new democracies retained a pure presidential form except for Peru president parliamentary and Bolivia assembly independent https www bbc com news world latin america 63895505 Peru Estimaciones y Proyecciones de Poblacion Total por Anos Calendario y Edades Simples 1950 2050 Peru Estimates and Projections of Total Population by Calendar Years and Simple Ages 1950 2050 PDF phasasepn National Institute of Statistics and Informatics September 2009 PDF cakaehlngedimemux 18 September 2018 subkhnemux 18 September 2018 Peru International Monetary Fund cakaehlngedimemux 17 January 2021 subkhnemux 18 January 2020 Gini Index World Bank cakaehlngedimemux 7 May 2020 subkhnemux 14 July 2021 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 December 2020 pp 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 PDF cakaehlngedimemux 15 December 2020 subkhnemux 16 December 2020 rthbalepruichchuxphasaekchwepn Peru durthsphaepruchbbphasaekchw website 30 krkdakhm 2010 thi ewyaebkaemchchin aelarththrrmnuyepruchbbphasaekchw khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2010 02 09 subkhnemux 2008 05 24 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help Washington State University xngkvs Raul Porras Barrenechea El nombre del Peru p 83 sepn Raul Porras Barrenechea El nombre del Peru p 84 sepn Raul Porras Barrenechea El nombre del Peru p 86 sepn Raul Porras Barrenechea El nombre del Peru p 87 sepn Human Development Reports hdr undp org Overview World Bank phasaxngkvs PDF web archive org 2018 04 24 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 2018 04 24 subkhnemux 2021 06 23 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help writer Staff Culture of Peru Discover Peru phasaxngkvsaebbxemrikn lingkesiy Fracolli Britt 2020 01 31 Peru s cultural traditions and habits Peru For Less phasaxngkvsaebbxemrikn Peru Culture Machu Picchu phasaxngkvsaebbxemrikn 2020 03 04 AndesHandbook Huascaran 2016 10 08 thi ewyaebkaemchchin eriykkhxmulwnthi 12 singhakhm 2550 xngkvs Instituto de Estudios Historico Maritimos del Peru El Peru y sus recursos Atlas geografico y economico p 16 sepn Instituto de Estudios Historico Maritimos del Peru El Peru y sus recursos Atlas geografico y economico p 31 sepn Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Peru Compendio Estadistico 2005 p 21 sepn Instituto de Estudios Historico Maritimos del Peru El Peru y sus recursos Atlas geografico y economico pp 24 25 sepn khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2019 10 27 subkhnemux 2008 06 28 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help eriykkhxmulwnthi 28 mithunayn 2551 xngkvs Instituto de Estudios Historico Maritimos del Peru El Peru y sus recursos Atlas geografico y economico pp 25 26 sepn Instituto de Estudios Historico Maritimos del Peru El Peru y sus recursos Atlas geografico y economico pp 26 27 sepn Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Peru Compendio Estadistico 2005 p 50 sepn et al The first settlers p 20 Jonathan Haas et al Dating the Late Archaic occupation of the Norte Chico region in Peru p 1021 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 06 02 subkhnemux 2008 05 26 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help Minnesota State University Mankato xngkvs Terence N D Altroy The Incas Blackwell Publishing 2002 Recopilacion de leyes de los Reynos de las Indias vol II pp 12 13 sepn Peter Bakewell Miners of the Red Mountain p 181 xngkvs Margarita Suarez Desafios transatlanticos pp 252 253 sepn Kenneth Andrien Crisis and decline pp 200 202 xngkvs Mark Burkholder From impotence to authority pp 83 87 xngkvs Scarlett O Phelan Rebellions and revolts in eighteenth century Peru and Upper Peru p 276 xngkvs Timothy Anna The fall of the royal government in Peru pp 237 238 xngkvs Charles Walker Smoldering ashes pp 124 125 xngkvs Paul Gootenberg Between silver and guano p 12 xngkvs Paul Gootenberg Imagining development pp 5 6 xngkvs Paul Gootenberg Imagining development p 9 xngkvs Ulrich Mucke Political culture in nineteenth century Peru pp 193 194 xngkvs Peter Klaren Peru pp 262 276 xngkvs David Palmer Peru the authoritarian tradition p 93 xngkvs George Philip The rise and fall of the Peruvian military radicals pp 163 165 xngkvs Daniel Schydlowsky and Juan Julio Wicht Anatomy of an economic failure pp 106 107 xngkvs Peter Klaren Peru pp 406 407 xngkvs BBC News Fujimori Decline and fall 20 ph y 2543 eriykkhxmulwnthi 13 k kh 2551 xngkvs The Economist 2005 01 09 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2009 03 19 subkhnemux 2008 07 31 xngkvs Constitucion Politica del Peru Article N 112 Constitucion Politica del Peru Article N 122 Constitucion Politica del Peru Article N 90 Constitucion Politica del Peru Articles N 107 108 Constitucion Politica del Peru Articles N 146 Jeffrey Clark Retrieved on July 24 2007 xngkvs Constitucion Politica del Peru Article N 31 Oficina Nacional de Procesos Electorales Segunda Eleccion Presidencial 2006 Retrieved on May 15 2007 sepn Congreso de la Republica del Peru Grupos Parlamentarios 2019 10 04 thi ewyaebkaemchchin eriykkhxmulwnthi 5 mkrakhm 2551 sepn Ronald Bruce St John The foreign policy of Peru pp 223 224 xngkvs BBC News Peru Chile border row escalates eriykkhxmulwnthi 16 phvsphakhm 2550 xngkvs Ley N 27867 Ley Organica de Gobiernos Regionales Article N 11 Ley N 27867 Ley Organica de Gobiernos Regionales Article N 10 Ley N 27867 Ley Organica de Gobiernos Regionales Article N 66 Ministerio de Defensa Libro Blanco de la Defensa Nacional p 90 Ley N 27178 Ley del Servicio Militar Articles N 29 42 and 45 The Economist Pocket World in Figures 2007 Edition 2549 xngkvs CIA khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2016 11 05 subkhnemux 2008 05 21 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help eriykkhxmulwnthi 21 phvsphakhm 2551 xngkvs Llamas and mash phasaxngkvs The Economist 2008 02 28 Ecotourism in Peru The Economist 2008 04 10 xngkvs Tourism in Peru The Economist 2001 07 19 lingkesiy xngkvs khxmulpi ph s 2550 Instituto Nacional de Estadistica e Informatica La pobreza en el Peru en el ano 2007 p 3 sepn Banco Central de Reserva Producto Bruto Interno por Sectores Productivos 1950 2007 sepn khxmulpi 2549 Banco Central de Reserva Memoria 2006 pp 60 61 66 Retrieved on July 3 2007 sepn Rosemary Thorp and Geoffrey Bertram Peru 1890 1977 pp 318 319 John Sheahan Searching for a better society p 157 Banco Central de Reserva Producto bruto interno por sectores productivos 1951 2006 Retrieved on 2008 07 09 sepn The Economist khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 04 10 subkhnemux 2008 05 20 eriykkhxmulwnthi 20 phvsphakhm 2551 xngkvs Poverty amid progress The Economist 2008 05 08 eriykkhxmulwnthi 20 phvsphakhm 2551 xngkvs United Nations World Population Prospects PDF 2 74 MiB pp 44 48 Retrieved on July 29 2007 xngkvs Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Peru Estimaciones y Proyecciones de Poblacion 1950 2050 pp 37 38 40 sepn Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Peru Estimaciones y Proyecciones de Poblacion 1950 2050 p 45 sepn Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Migraciones Internas en el Peru 2012 06 27 thi ewyaebkaemchchin eriykkhxmulwnthi 15 phvsphakhm 2550 sepn Noble David Cook Demographic collapse Indian Peru 1520 1620 p 114 xngkvs Mario Vazquez Immigration and mestizaje in nineteenth century Peru pp 79 81 xngkvs Magnus Morner Race mixture in the history of Latin America p 131 xngkvs Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Perfil sociodemografico del Peru 2007 05 01 thi ewyaebkaemchchin eriykkhxmulwnthi 15 phvsphakhm 2550 sepn US Bureau of Democracy Human Rights and Labor International Religious Freedom Report 2007 eriykkhxmulwnthi 14 mithunayn 2551 xngkvs Portal Educativo Huascaran El analfabetismo en cifras 2007 06 29 thi ewyaebkaemchchin eriykkhxmulwnthi 15 phvsphakhm 2550 sepn Constitucion Politica del Peru Article N 17 Victor Andres Belaunde Peruanidad p 472 sepn Gauvin Alexander Bailey Art of colonial Latin America pp 72 74 xngkvs Gauvin Alexander Bailey Art of colonial Latin America p 263 xngkvs Edward Lucie Smith Latin American art of the 20th century pp 76 77 145 146 xngkvs Rob Rachowiecki and Charlotte Beech Peru Lonely Planet 2004 hna 42 43 xngkvs Time 2008 03 17 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 05 23 subkhnemux 2008 05 22 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help xngkvs Raul Romero Andean Peru p 385 386 Dale Olsen Music of El Dorado pp 17 22 khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 06 25 subkhnemux 2008 07 02 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help xngkvs Raul Romero La musica tradicional y popular pp 263 265 Peru Tourism Bureau khlngkhxmulekaekbcakaehlngedimemux 2008 06 15 subkhnemux 2008 05 31 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu accessdate aela access date makkwahnungraykar help rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help xngkvs Cruz Yohel 2017 07 29 Ranking ubica al Peru como la cuarta Fuerza Armada mas poderosa de Latinoamerica RPP phasasepn Military expenditure of GDP Peru Data data worldbank org brrnanukrmBailey Gauvin Alexander Art of colonial Latin America London Phaidon 2005 ISBN 0714841579 29 December 1993 Custer Tony The Art of Peruvian Cuisine Lima Ediciones Ganesha 2003 ISBN 9972920305 Peru Siglo XXI series of 11 working papers describing sectorial long term forecasts Grade Lima Peru 1986 1987 Garland Gonzalo Peru in the 21st Century Challenges and Possibilities in Futures the Journal of Forecasting Planning and Policy Volume 22 No 4 Butterworth Heinemann London England May 1990 Gootenberg Paul 1991 Between silver and guano commercial policy and the state in postindependence Peru Princeton Princeton University Press ISBN 0691023425 Gootenberg Paul 1993 Imagining development economic ideas in Peru s fictitious prosperity of Guano 1840 1880 Berkeley University of California Press 1993 0520082907 Higgins James editor The Emancipation of Peru British Eyewitness Accounts 2014 Online at jhemanperu 21 emsayn 2020 thi ewyaebkaemchchin Instituto de Estudios Historico Maritimos del Peru El Peru y sus recursos Atlas geografico y economico Lima Auge 1996 Instituto Nacional de Estadistica e Informatica PDF khlngkhxmulekaekbcakaehlngedim PDF emux 7 March 2007 subkhnemux 2021 12 22 a href wiki E0 B9 81 E0 B8 A1 E0 B9 88 E0 B9 81 E0 B8 9A E0 B8 9A Cite web title aemaebb Cite web cite web a rabu archivedate aela archive date makkwahnungraykar help rabu archiveurl aela archive url makkwahnungraykar help 8 31 MB Lima INEI 2005 Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Perfil sociodemografico del Peru Lima INEI 2008 Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Peru Estimaciones y Proyecciones de Poblacion 1950 2050 Lima INEI 2001 28 September 1999 Ley N 27867 16 November 2002 Martin Gerald Literature music and the visual arts c 1820 1870 In Leslie Bethell ed A cultural history of Latin America Cambridge University of Cambridge 1998 pp 3 45 Martin Gerald Narrative since c 1920 In Leslie Bethell ed A cultural history of Latin America Cambridge University of Cambridge 1998 pp 133 225 Porras Barrenechea Raul El nombre del Peru Lima Talleres Graficos P L Villanueva 1968 Scheina Robert 2003 Latin America s Wars The Age of the Caudillo 1791 1899 Brassey s ISBN 978 1 57488 450 0 Thorp Rosemary and Geoffrey Bertram Peru 1890 1977 growth and policy in an open economy New York Columbia University Press 1978 ISBN 0231034334xanephimesrsthkic inphasasepn Banco Central de Reserva Cuadros Anuales Historicos 1 phvsphakhm 2011 thi ewyaebkaemchchin inphasasepn Instituto Nacional de Estadistica e Informatica Peru Perfil de la pobreza por departamentos 2004 2008 Lima INEI 2009 Concha Jaime Poetry c 1920 1950 In Leslie Bethell ed A cultural history of Latin America Cambridge University of Cambridge 1998 pp 227 260 aehlngkhxmulxunpraethsepru thiokhrngkarphinxngkhxngwikiphiediy hakhwamhmaycakwikiphcnanukrmphaphaelasuxcakkhxmmxnsenuxhakhawcakwikikhawkhakhmcakwikikhakhmkhxmultnchbbcakwikisxrshnngsuxcakwikitara Country Profile from BBC News Peru The World Factbook Central Intelligence Agency Google search World Bank Summary Trade Statistics Peru PeruLinks 15 tulakhm 2008 thi ewyaebkaemchchin web directory Wikimedia Atlas of Peru khumuxkarthxngethiyw Peru cakwikithxngethiyw inphasaxngkvs inphasasepn Web portal of the Peruvian Government dukhxmulthangphumisastrthiekiywkhxngkb praethsepru thioxephinstritaemp