Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
ไขกระดูก (อังกฤษ: Bone marrow) เป็นที่พบได้ในกระดูกชั้นใน ไขกระดูกในกระดูกชิ้นใหญ่ของคนผลิตเม็ดเลือดแดงใหม่ โดยเฉลี่ยแล้วไขกระดูกมีน้ำหนักคิดเป็นร้อยละ 4 ของน้ำหนักร่างกายทั้งหมด เช่นในผู้ใหญ่น้ำหนัก 65 กิโลกรัม จะมีไขกระดูกโดยประมาณ 2.6 กิโลกรัม (hematopoietic compartment) ของไขกระดูกผลิตเม็ดเลือดแดง 500,000 ล้านเซลล์ต่อวันโดยประมาณ ซึ่งใช้ (bone marrow vasculature) เป็นท่อสู่ ไขกระดูกยังเป็นส่วนหลักของระบบน้ำเหลือง (lymphatic system) ที่ผลิตซึ่งช่วยระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
| ไขกระดูก | |
|---|---|
 รูปอย่างง่ายของเซลล์ในไขกระดูก | |
| รายละเอียด | |
| ตัวระบุ | |
| ภาษาละติน | Medulla ossium |
| MeSH | D001853 |
| TA98 | A13.1.01.001 |
| TA2 | 388 |
| FMA | 9608 |
[แก้ไขบนวิกิสนเทศ] | |
ชนิดของไขกระดูก
ไขกระดูกแบ่งออกเป็น 2 ชนิดแบ่งตามสีและองค์ประกอบคือ ไขกระดูกแดง และไขกระดูกเหลือง ไขกระดูกทั้งสองบริเวณมีเส้นหลอดเลือดและเส้นเลือดฝอยอยู่เป็นจำนวนมาก เมื่อแรกเกิดไขกระดูกทั้งหมดเป็นชนิดไขกระดูกแดง แต่เมื่ออายุมากขึ้นก็จะยิ่งมีไขกระดูกเหลืองมากขึ้น
ไขกระดูกแดง
ไขกระดูกแดง (อังกฤษ: red marrow, ละติน: medulla ossium rubra) เป็นสีแดงเพราะมีเม็ดเลือดแดงอยู่มาก ประกอบด้วยเนื้อเยื้อฮีมาโทโพอิทิก (hematopoietic tissue) เป็นส่วนใหญ่ และยังมีเนื้อเยื่อไขมันอีกด้วย เนื้อเยื้อฮีมาโทโพอิทิกนี้เป็นแหล่งสร้างเม็ดเลือดชนิดต่าง ๆ เช่น เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือด เป็นต้น ไขกระดูกแดงยังมีเนื้อเยื่อไขมันอีกด้วย แหล่งที่พบไขกระดูกแดงเป็นจำนวนมากคือกระดูกแบนราบ (Flat Bone) เช่น เชิงกราน สันอก กะโหลก ซี่โครง สันหลัง และสะบัก เป็นต้น และพบในกระดูกโปร่งที่ส่วนปลายของกระดูกยาว ได้แก่ กระดูกต้นขาและกระดูกต้นแขน
ไขกระดูกเหลือง
ไขกระดูกเหลือง (อังกฤษ: yellow marrow, ละติน: medulla ossium flava) เป็นสีเหลืองเพราะมีไขมันอยู่มาก พบได้ในโพรงกระดูก (Medullary cavity) ในส่วนกลางของกระดูกยาว ในกรณีที่มีการสูญเสียเลือดอย่างมาก ร่างกายสามารถเปลี่ยนไขกระดูกเหลืองเป็นไขกระดูกแดงเพื่อเพิ่มการผลิตเม็ดเลือดแดงได้
สตรอมา
สตอมาของไขกระดูกเป็นเนื้อเยื่อหรือโครงสร้างทั้งหมดที่ไม่มีหน้าที่โดยตรงเกี่ยวข้องการสร้างเม็ดเลือด (Haematopoiesis) ไขกระดูกเหลืองประกอบด้วยสตอมาเป็นส่วนใหญ่ แต่สตอมาก็พบได้บ้างในไขกระดูกแดง แม้ว่าไม่มีฤทธิ์เหมือนไขกระดูกแดงพาเรงไคมา แต่สตอมาก็เป็นรัง ([1]) ที่มีความจำเพาะสำหรับเซลล์ที่กำเนิดเม็ดเลือดและเซลล์ต้นกำเนิดอื่น ๆ เช่น
- เซลล์ไฟโบรบลาซท์ (fibroblast) เป็นเซลล์ที่สังเคราะห์สารเคลือบเซลล์ (Extracellular metrix)
- เซลล์มาโครเฟจ (macrophage) เป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่เพิ่มธาตุเหล็กให้แก่เฮโมโกลบินที่อยู่ในเม็ดเลือดแดง
- เซลล์ต้นไขมัน (Adipocyte) เป็นเซลล์สะสมพลังงานในรูปไขมัน
- เซลล์ต้นกระดูก (osteoblast) เป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่สร้างกระดูก
- เซลล์ทำลายกระดูก (osteoclast) เป็นเซลล์ที่ทำหน้าที่กำจัดเนื้อกระดูก (Osseous tissue)
- เซลล์เอนโดธีเลียซึ่งก่อเป็นกระเปาะเส้นเลือดไซนูซอยด์ (sinusoids) เซลล์เหล่านี้มีที่มามาจากเซลล์ต้นเอนโดธีเลีย (endothelial stem cells)ที่พบในไขกระดูกเช่นกัน
เซลล์ต้นมีเซนไคมอล
(อังกฤษ: mesenchymal stem cell) เป็นเซลล์ต้นกำเนิดที่พบในสตรอมา บ้างก็เรียก เซลล์ไขกระดูกสตอมา (marrow stromal cell) เซลล์ต้นมีเซนไคมอลเป็นเซลล์ต้นกำเนิดที่เป็นพหุศักยภาพ (multipotency) นั่นหมายความว่า เป็นเซลล์ที่สามารถเปลี่ยนสภาพ (differentiate) เป็นเซลล์ชนิดอื่นๆได้หลายแบบ เช่น เซลล์ต้นกระดูก (osteoblast) เซลล์ต้นกระดูกอ่อน (chondrocyte) เซลล์ต้นกล้ามเนื้อ (myocyte) เซลล์ต้นไขมัน (adipocyte) และเซลล์ต้นประสาท (neural stem cell) เป็นต้น
อ้างอิง
- Challenges in Cardiac Tissue Engineering; Gordana Vunjak-Novakovic, Ph.D.,Nina Tandon, Ph.D., Amandine Godier, B.S.,1 Robert Maidhof, M.S.,Anna Marsano, Ph.D., Timothy P. Martens, M.D., Ph.D., and Milica Radisic, Ph.D.; TISSUE ENGINEERING: Part B; Volume 16, Number 2, 2010
- The Lymphatic System. Allonhealth.com. Retrieved 2011-12-05.
- Pittenger et al. 1999 Multilineage potential of adult human mesenchymal stem cells. Science
- Jiang et al. 2002. Pluripotency of mesenchymal stem cells derived from adult marrow. Nature.
แหล่งข้อมูลอื่น
- ไขกระดูก:ธารชีวิต โดย นพ.ชุมศักดิ์ พฤกษาพงษ์ ห้องสมุด E-LIB ELECTRONIC LIBRARY [2]
wikipedia, แบบไทย, วิกิพีเดีย, วิกิ หนังสือ, หนังสือ, ห้องสมุด, บทความ, อ่าน, ดาวน์โหลด, ฟรี, ดาวน์โหลดฟรี, mp3, วิดีโอ, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, รูปภาพ, เพลง, เพลง, หนัง, หนังสือ, เกม, เกม, มือถือ, โทรศัพท์, Android, iOS, Apple, โทรศัพท์โมบิล, Samsung, iPhone, Xiomi, Xiaomi, Redmi, Honor, Oppo, Nokia, Sonya, MI, PC, พีซี, web, เว็บ, คอมพิวเตอร์
lingkkhamphasa inbthkhwamni miiwihphuxanaelaphurwmaekikhbthkhwamsuksaephimetimodysadwk enuxngcakwikiphiediyphasaithyyngimmibthkhwamdngklaw krann khwrribsrangepnbthkhwamodyerwthisud ikhkraduk xngkvs Bone marrow epnthiphbidinkradukchnin ikhkradukinkradukchinihykhxngkhnphlitemdeluxdaedngihm odyechliyaelwikhkradukminahnkkhidepnrxyla 4 khxngnahnkrangkaythnghmd echninphuihynahnk 65 kiolkrm camiikhkradukodypraman 2 6 kiolkrm hematopoietic compartment khxngikhkradukphlitemdeluxdaedng 500 000 laneslltxwnodypraman sungich bone marrow vasculature epnthxsu ikhkradukyngepnswnhlkkhxngrabbnaehluxng lymphatic system thiphlitsungchwyrabbphumikhumknkhxngrangkayikhkradukrupxyangngaykhxngesllinikhkradukraylaexiydtwrabuphasalatinMedulla ossiumMeSHD001853TA98A13 1 01 001TA2388FMA9608 aekikhbnwikisneths chnidkhxngikhkradukhwkraduktnkhathukphaephuxihehnkradukenuxaenn cortical bone aelakradukenuxoprng trabecular bone sungxyuswnin aelayngaesdngikhkradukaedngthilxmrxbikhkradukehluxngtrngklang ikhkradukaebngxxkepn 2 chnidaebngtamsiaelaxngkhprakxbkhux ikhkradukaedng aelaikhkradukehluxng ikhkradukthngsxngbriewnmiesnhlxdeluxdaelaesneluxdfxyxyuepncanwnmak emuxaerkekidikhkradukthnghmdepnchnidikhkradukaedng aetemuxxayumakkhunkcayingmiikhkradukehluxngmakkhun ikhkradukaedng ikhkradukaedng xngkvs red marrow latin medulla ossium rubra epnsiaedngephraamiemdeluxdaedngxyumak prakxbdwyenuxeyuxhimaothophxithik hematopoietic tissue epnswnihy aelayngmienuxeyuxikhmnxikdwy enuxeyuxhimaothophxithikniepnaehlngsrangemdeluxdchnidtang echn emdeluxdaedng emdeluxdkhaw aelaekldeluxd epntn ikhkradukaedngyngmienuxeyuxikhmnxikdwy aehlngthiphbikhkradukaedngepncanwnmakkhuxkradukaebnrab Flat Bone echn echingkran snxk kaohlk siokhrng snhlng aelasabk epntn aelaphbinkradukoprngthiswnplaykhxngkradukyaw idaek kraduktnkhaaelakraduktnaekhn ikhkradukehluxng ikhkradukehluxng xngkvs yellow marrow latin medulla ossium flava epnsiehluxngephraamiikhmnxyumak phbidinophrngkraduk Medullary cavity inswnklangkhxngkradukyaw inkrnithimikarsuyesiyeluxdxyangmak rangkaysamarthepliynikhkradukehluxngepnikhkradukaedngephuxephimkarphlitemdeluxdaedngidstrxmastxmakhxngikhkradukepnenuxeyuxhruxokhrngsrangthnghmdthiimmihnathiodytrngekiywkhxngkarsrangemdeluxd Haematopoiesis ikhkradukehluxngprakxbdwystxmaepnswnihy aetstxmakphbidbanginikhkradukaedng aemwaimmivththiehmuxnikhkradukaedngphaerngikhma aetstxmakepnrng 1 thimikhwamcaephaasahrbesllthikaenidemdeluxdaelaeslltnkaenidxun echn esllifobrblasth fibroblast epnesllthisngekhraahsarekhluxbesll Extracellular metrix esllmaokhrefc macrophage epnesllthithahnathiephimthatuehlkihaekehomoklbinthixyuinemdeluxdaedng eslltnikhmn Adipocyte epnesllsasmphlngnganinrupikhmn eslltnkraduk osteoblast epnesllthithahnathisrangkraduk esllthalaykraduk osteoclast epnesllthithahnathikacdenuxkraduk Osseous tissue esllexnodthieliysungkxepnkraepaaesneluxdisnusxyd sinusoids esllehlanimithimamacakeslltnexnodthieliy endothelial stem cells thiphbinikhkradukechnkneslltnmiesnikhmxl xngkvs mesenchymal stem cell epneslltnkaenidthiphbinstrxma bangkeriyk esllikhkradukstxma marrow stromal cell eslltnmiesnikhmxlepneslltnkaenidthiepnphhuskyphaph multipotency nnhmaykhwamwa epnesllthisamarthepliynsphaph differentiate epnesllchnidxunidhlayaebb echn eslltnkraduk osteoblast eslltnkradukxxn chondrocyte eslltnklamenux myocyte eslltnikhmn adipocyte aelaeslltnprasath neural stem cell epntnxangxingChallenges in Cardiac Tissue Engineering Gordana Vunjak Novakovic Ph D Nina Tandon Ph D Amandine Godier B S 1 Robert Maidhof M S Anna Marsano Ph D Timothy P Martens M D Ph D and Milica Radisic Ph D TISSUE ENGINEERING Part B Volume 16 Number 2 2010 The Lymphatic System Allonhealth com Retrieved 2011 12 05 Pittenger et al 1999 Multilineage potential of adult human mesenchymal stem cells Science Jiang et al 2002 Pluripotency of mesenchymal stem cells derived from adult marrow Nature aehlngkhxmulxunikhkraduk tharchiwit ody nph chumskdi phvksaphngs hxngsmud E LIB ELECTRONIC LIBRARY 2